UKOLIKO SE KAO SPORNO POJAVI PITANJE POSTOJANJA ILI NEPOSTOJANJA BRAKA KOD OSTVARIVANJA PRAVA NA PORODIČNU PENZIJU , ONDA SE TO PITANJE IMA TRETIRATI KAO PRETHODNO PITANJE I O TOME ODLUČUJE REDOVNI SUD, A NE ORGAN UPRAVE.
OSPORENIM RJEŠENJEM ODBIJENA JE TUŽITELJIČINA ŽALBA PROTIV ZAKLJUČKA PRVOSTEPENOG ORGANA KOJIM JE PREKINUT UPRAVNI POSTUPAK ZA PRIZNAVANJE PRAVA NA PORODIČNU PENZIJU IZA SMRTI NJENOG BRAČNOG DRUGA, A ISTOVREMENO NALOŽENO TUŽITELJICI DA U ROKU OD 30 DANA POKRENE POSTUPAK KOD REDOVNOG SUDA ZA UTVRĐIVANJE POSTOJANJA BRAKA . TUŽITELJICA JE KOD OVOG SUDA U UPRAVNOM SPORU OSPORILA ZAKONITOST TOM AKTU. SUD JE TUŽBU ODBIO.
(2) Osiguranik žena koja nema navršenih 65 godina života ima pravo na starosnu penziju kada navrši 58 godina života i 35 godina staža osiguranja.
Pravo na porodičnu penziju pod uslovima iz čl. 71. i 72. ovog zakona ima i supružnik iz razvedenog braka ili vanbračne zajednice, ako mu je pravosnažnom sudskom presudom dosuđeno pravo na izdržavanje.
Roditelj ima pravo na porodičnu penziju ako ga je osiguranik, odnosno korisnik penzije izdržavao do svoje smrti i ako je na taj dan navršio 60 (muškarac), odnosno 50 ( žena ) godina života.
Ukoliko korisnik starosne ili invalidske penzije zaključi brak sa navršenih 65 godina života, pravo na porodičnu penziju obezbjeđuje se bračnom supružniku pod uslovom da je brak trajao najmanje dvije godine ili da imaju zajedničko dijete.
(1) Pravo na porodičnu penziju prestaje udovici mlađoj od 50 godina života koja stupi u brak , izuzev ako je pravo na porodičnu penziju ostvarila zbog potpune nesposobnosti za privređivanje.
(2) Udovica iz stava 1. ovog člana koja na osnovu smrti supruga iz novog braka ne ostvari pravo na porodičnu penziju ima pravo na porodičnu penziju na osnovu supruga iz prvog braka , ako na dan smrti drugog supruga ima djece iz prvog braka koja koriste pravo na porodičnu penziju , pod uslovom da prema toj djeci vrši roditeljske dužnosti.
(1) Pravo na porodičnu penziju prestaje udovcu mlađem od 60 godina života koji stupi u brak , izuzev ako je pravo na porodičnu penziju ostvario zbog potpune nesposobnosti za privređivanje.
(2) Udovac iz stava 1. ovog člana koji na osnovu smrti supruge iz novog braka ne ostvari pravo na porodičnu penziju ima pravo na porodičnu penziju po osnovu supruge iz prvog braka , ako na dan smrti druge supruge ima djece iz prvog braka koja koriste pravo na porodičnu penziju , pod uslovom da prema toj djeci vrši roditeljske dužnosti.
Izuzetno od člana 41. ovog zakona, osiguranik žena sa najmanje 15 godina staža osiguranja ima pravo na starosnu penziju kad navrši u:
(2) Izuzetno od člana 42. stav 2. ovog zakona, osiguranik žena sa 35 godina staža osiguranja ima pravo na starosnu penziju kad navrši u:
Zakon o radu (BD)(1) Za vrijeme trudnoće, porođaja i njege djeteta, žena ima pravo na porodiljsko odsustvo u trajanju od dvanaest (12) mjeseci neprekidno. Naknada plaće za vrijeme porodiljskog odsustva ostvaruje se na teret budžeta Brčko distrikta BiH, pod uslovom da su uplaćivani doprinosi za penzijsko i zdravstveno osiguranje.
Zakon o prijevremenom povoljnijem penzionisanju branilaca odbrambeno-oslobodilačkog rata (FBiH)2. pripadnici bivše vojske Federacije Bosne i Hercegovine (u daljnjem tekstu: Vojska FBiH) kojima je prestala služba u toku 2001. godine, te državni službenici i namještenici bivšeg Federalnog ministarstva odbrane koji su otpušteni, odnosno nije im produžen ugovor zbog racionalizacije i smanjenja brojnog stanja 2002. godine, ukoliko su u godini otpusta napunili 40 godina života i 20 godina penzijskog staža od čega tri godine muškarci, odnosno dvije godine žene efektivnog staža u toku rata koji se
Zakon o službenicima i namještenicima u pravosuđu (BD)(1) Za vrijeme trudnoće, porođaja i njege djeteta, žena ima pravo na porodiljsko odsustvo u trajanju od 12 (dvanaest) mjeseci neprekidno. Naknada plaće za vrijeme porodiljskog odsustva ostvaruje se na teret poslodavca, pod uslovom da su uplaćeni doprinosi za penzijsko i zdravstveno osiguranje.
Zakon o državnoj službi (BD)(1) Za vrijeme trudnoće, porođaja i njege djeteta, žena ima pravo na porodiljsko odsustvo u trajanju od dvanaest (12) mjeseci neprekidno. Naknada plaće za vrijeme porodiljskog odsustva ostvaruje se na teret poslodavca, pod uslovom da su uplaćeni doprinosi za penzijsko i zdravstveno osiguranje.
Pravilnik o načinu i uslovima ostvarenja novčanih podrški po modelu podrške dohotku (FBiH)Pravo na novčanu podršku po modelu podrške dohotku ostvaruje svaki član nekomercijalnog porodičnog poljoprivrednog gazdinstva koji u godini podnošenja zahtjeva za podršku dohotku ima status poljoprivrednog osiguranika penzionog osiguranja i najmanje 55 godina života za muškarce, odnosno 50 godina za žene .
Zakon o penzijskom i invalidskom osiguranju (FBiH)Porodičnu penziju može ostvariti i bračni drug iz razvedenog braka , ako mu je sudskom odlukom utvrđeno pravo na izdržavanje.
3. ako je poslije smrti bračnog druga ostalo jedno ili više djece koja imaju pravo na porodičnu penziju po tom bračnom drugu, a udovica vrši roditeljske dužnosti prema toj djeci. Udovica koja u toku trajanja i korišćenja prava po tom osnovu postane potpuno nesposobna za privređivanje zadržava pravo na porodičnu penziju , dok postoji takva nesposobnost.
3. ako je poslije smrti bračnog druga ostalo jedno ili više djece koja imaju pravo na porodičnu penziju po tom bračnom drugu, a udovac vrši roditeljske dužnosti prema toj djeci. Udovac koji u toku trajanja i korišćenja prava na porodičnu penziju po tom osnovu postane potpuno nesposoban za privređivanje zadržava pravo na porodičnu penziju dok postoji takva nesposobnost.
AKO JE POSLIJE SMRTI BRAČNOG DRUGA OSTALO JEDNO ILI VIŠE DJECE KOJA IMAJU PRAVO NA PORODIČNU PENZIJU PO TOM BRAČNOM DRUGU, UDOVICA KOJA VRŠI RODITELjSKE DUŽNOSTI PREMA TOJ DJECI I KOJA U TOKU TRAJANjA PRAVA NA PORODIČNU PENZIJU STEČENU PO TOM OSNOVU POSTANE POTPUNO NESPOSOBNA ZA PRIVREIVANjE, ILI NAVRŠI 45 GODINA ŽIVOTA, ZADRŽAVA TRAJNO PRAVO NA PORODIČNU PENZIJU .
...VANBRAČNOM PARTNERU OSIGURANIKA PO ZAKONU NE PRIPADA PRAVO NA PORODIČNU PENZIJU POSLIJE SMRTI OSIGURANIKA BEZ OBZIRA NA VREMENSKO TRAJANjE VANBRAČNE ZAJEDNICE SA OSIGURANIKOM.
...Opredjeljenje da zbog svoje uloge u biološkoj reprodukciji društva i u vaspitavanju djece, žena stiče i ostvaruje prava iz penzijsko -invalidskog osiguranja pod povoljnijim uslovima je opravdano samo pod uslovom da joj se daje i mogućnosti sticanja tog prava pod istim uslovima kao i muškarcu.
...PRAVO NA IZUZETNO MATERIJALNO OBEZBJEENjE NE MOŽE PRESTATI MAJCI POGINULOG BORCA (KOJA NIJE U RADNOM ODNOSU, NE OBAVLjA SAMOSTALNU DJELATNOST I NIJE KORISNIK PENZIJE ), SAMO ZATO ŠTO JE NjEN BRAČNI DRUG, KOJI NIJE RODITELj POGINULOG BORCA, KORISNIK PENZIJE .
...Novčani iznos penzije jednog bračnog druga od momenta prestanka faktičke bračne zajednice (iako brak nije razveden) predstavlja njegovu posebnu imovinu, pa drugi bračni drug, koji u namjeri pribavljanja protivpravne imovinske koristi oduzme i prisvoji taj novčani iznos (ili njegov dio), čini krivično djelo krađe.
...Nema pravo na naknadu štete zbog izgubljenog ličnog dohotka uslijed penzionisanja , žena - radnica kojoj je određena invalidska penzija u vrijeme kada bi po tada važećim propisima, ispunila uslove za prestanak rada po sili zakona.
...Bivši bračni drug iz razvedenog braka može ostvariti pravo na porodičnu penziju ako ispunjava uslove koji se traže za bračnog druga i ako mu je sudskom odlukom dosuđeno pravo na izdržavanje. Značaj te odluke nema presuda kojom je utvrđeno, poslije smrti bivšeg bračnog druga, da je preživjeli bračni drug iz razvedenog braka imao pravo na izdržavanje u momentu njegove smrti, kao i ranije.
...Za odlučivanje o tužbi supruge poginulog radnika kojom zahtijeva da se poništi odluka njegove organizacije udruženog rada o odbijanju zahtjeva za izdavanje prijave o nesreći na poslu, iz čijeg sadržaja proizlazi da tužiteljica zahtijeva da se utvrdi da je njen muž poginuo u nesreći na poslu, da bi mogla ostvariti pravo na veću porodičnu penziju , nisu nadležni da odlučuju ni redovni sudovi ni sudovi udruženog rada.
...Bračnom drugu koji je uživalac invalidske penzije pripada pravo na supružansko izdržavanje ako je iznos penzije koji ostvaruje nedovoljan za podmirenje njegovih nužnih životnIh potreba.
Međutim, prije oko godinu dana tužena je tražila od tužioca da zaključe brak , kako bi mogla nasljediti njegovu penziju , ili u protivnom neće više dolaziti kod njega i pomagati mu u kući. Tužilac je pristao, te su se venčali.