16. Kapitalizirana renta se dobija tako što se mesečna renta množi brojem meseci -verovatnog trajanja života oštećenika i od tog iznosa odbiju diskontne kamate. Da bi se utvrdila visina kapitalizirane rente, potrebno je stručno znanje kojim sud ne raspolaže, pa zato izračunavanje visine štete u takvom slučaju treba poveriti veštaku aktuaru .
... aktuaru ... iznos ... aktuara ...
7. elaborat o očekivanim rezultatima poslovanja s mišljenjem ovlaštenog aktuara , posebno očekivani premijski prihod, očekivane štete, odnosno osiguranine, očekivane troškove za provizije i druge tekuće troškove, te očekivane iznose tehničkih rezervi i ostalih rezervi u skladu sa zakonom,
Odluka o naknadama i tarifama Agencije za nadzor osiguranja (FBiH)Rješavanje po zahtjevu za sticanje zvanja ovlaštenog aktuara iznosi 1.000,00 KM.
Zakon o društvima za osiguranje (RS)U svakom ugovoru o prenosu mora biti izričito naznačeno ime lica koje nosi teret pokrića tehničkih rezervi. Prenos je završen nakon potpisivanja primopredajnog protokola prenesenih portfelja, koji sadrži i iznos tehničkih rezervi na dan potpisivanja protokola. Protokol potpisuje i ovlašćeni aktuar i upisuje se u registar Agencije RS ako se prenose polise životnog osiguranja.
Revizor ili ovlašćeni aktuar koji suprotno odredbama člana 54. ovog zakona i propisu o tehničkim rezervama svjesno sačini lažne izjave na osnovu činjenica do kojih je došao pri kontroli bilansa stanja matematičkih rezervi za životno osiguranje ili osiguranje nezgode kazniće se kaznom zatvora od jedne do tri godine i novčanom kaznom do iznosa 25.000,00 KM.
Zakon o društvima za osiguranje u privatnom osiguranju (FBiH)Poslovi povrata kapitala su poslovi zasnovani na aktuarskim proračunima prema kojima se preuzimaju obaveze određenog trajanja i iznosa za jednokratno ili povremena plaćanja dogovorena unaprijed.
U svakom sporazumu o prijenosu mora biti izričito naznačeno i ime lica koje nosi teret pokrića tehničkih rezervi. Prijenos je završen nakon što se potpiše primopredajni protokol prenesenih portfelja u kojem se bilježi iznos tehničkih rezervi na dan potpisivanja protokola. Protokol potpisuje i ovlašteni aktuar i on se uvijek upisuje u registar Agencije za nadzor kada se vrši prijenos polisa životnog osiguranja.
Revizor ili ovlašteni aktuar koji suprotno odredbama člana 55. ovog Zakona i Pravilnika o tehničkim rezervma svjesno sačini lažne izjave na osnovu činjenica do kojih je došao pri kontroli bilansa stanja matematičkih rezervi za životno osiguranje ili osiguranje nezgode, kaznit će se kaznom zatvora od jedne do tri godine i novčanom kaznom do iznosa od 10.000,00 KM.
Odluka o sadržaju mišljenja ovlašćenog aktuara (RS)U napomenama ovlašćeni aktuar iznosi konstatacije: o likvidnosti, solventnosti i adekvatnosti kapitala društva, o ažurnosti u rješavanju i isplati šteta i prikazuje prosječan vremenski rok rješavanja i isplate šteta, iskazuJe tehnički rezultat po vrstama osiguranja i iznosi ostale bitne napomene o poslovanju društva.
Pravilnik o uslovima za obavljanje aktuarskih poslova (FBiH)1. odluku o tehničkim osnovama osiguranja, ovlašteni aktuar daje mišljenje o tome da li je u skladu s Zakonom, pravilima aktuarske struke i struke osiguranja, da li su tehničke osnove osiguranja urađene za svaku grupu poslova osiguranja, te da li su utvrđene osnove i metode za izračun premija (premijskih stopa ), tehničkih rezervi, samopridržaja i dr.
2. tarife premija osiguranja, ovlašteni aktuar daje mišljenje o tome da li su u skladu s Zakonom, pravilima aktuarske struke i struke osiguranja, daje informaciju o statističkim podacima na temelju kojih su izračunate tehničke premije (premijske stope) i podacima o tehničkim osnovama i metodama, odnosno pravilima za izračunavanje premijskih stopa i premija osiguranja klasificiranih prema grupama koje se mogu definirati i obilježiti jednakim faktorima rizika ( aktuarskim i analitičkim
4. odluku o kriterijumima, načinu utvrđivanja i tabeli maksimalnog samopridržaja i ukupnom iznosu samopridržaja, ovlašteni aktuar daje mišljenje o tome da li je u skladu s Zakonom, pravilima aktuarske struke i struke osiguranja, mišljenje o elementima i kriterijumima za utvrđivanje maksimalnog i ukupnog iznosa samopridržaja društva i načinu njihovog utvrđivanja po vrstama osiguranja, te o tome da li maksimalan iznos samopridržaja obezbjeđuje sigurnost i stabilnost u poslovanju
6. pravilnik o maksimalnim stopama režijskog dodatka, ovlašteni aktuar daje mišljenje o opravdanosti raspodjele premije osiguranja po vrstama osiguranja kako bi se očuvala sredstva tehničke premije radi blagovremene isplate šteta.
Odredbe ove tačke primjenjuju se i na izmjene i dopune pravilnika, s tim da ovlašteni aktuar daje mišljenje o predloženim maksimalnim stopama režijskog dodatka, po vrstama osiguranja, primijenjenim na realizovani premijski prihod, o ostvarenim troškovima provođenja osiguranja u tekućoj poslovnoj godini, o opravdanosti raspodjele premije osiguranja radi očuvanja sredstava tehničke premije, kao i o tome da li su te izmjene i dopune u skladu s Zakonom.
7. pravilnik o formiranju i načinu obračunavanja prenosnih premija, ovlašteni aktuar daje mišljenje o tome da li su osnovica i način obračuna prenosnih premija u skladu s Zakonom i Pravilnikom o tehničkim rezervama, kojim su definisani bliži kriteriji i način obračunavanja prenosnih premija.
... aktuar ... stopama ...
Odluka o dokumentima koji se prilažu uz zahtjev za izdavanje dozvole za rad (RS)6. elaborat o očekivanim rezultatima poslovanja za najmanje trogodišnji period s mišljenjem ovlašćenog aktuara , posebno očekivani premijski prihod, očekivane štete, odnosno osiguranina, očekivani troškovi za provizije i drugi tekući troškovi te očekivani iznosi tehničkih rezervi i ostalih rezervi saglasno Zakonu.
Pravilnik o tehničkim rezervama (RS)Ako primjenom metoda navedenih u ovom pravilniku uslov iz stava 1. ovog člana nije zadovoljen ovlašćeni aktuar je dužan povećati prenosnu premiju do iznosa koji zadovoljava uslov.
Za ugovore o osiguranju kod kojih je došlo do promjene osnovice za izračunavanje bruto prenosne premije imenovani ovlašćeni aktuar društva za osiguranje može koristiti način obračuna koji nije propisan ovim pravilnikom i za koji mora dati obrazloženje Agenciji za osiguranje Republike Srpske (u daljem tekstu: Agencija).
Kod neproporcionalnih ugovora o reosiguranju ovlašćeni aktuar određuje način za izračunavanje prenosnih premija za koji mora dati obrazloženje Agenciji. Osnovica za izračunavanje može biti bruto prenosna premija ili reosiguravajući dio obračunate premije.
Pojedinačna procjena za svaku štetu utvrđuje se prema procjeni vrijednosti očekivanih iznosa na osnovu prikupljenih dokumenata s ocjenom pravilnosti zahtjeva za odštetom i odredbama vjerovatne visine odštetnog zahtjeva, a u nedostatku dokumenata koristi se mišljenje odgovarajućeg stručnog lica (procjenitelja, ljekara, pravnika, ovlašćenog aktuara itd).
Rezerve za prijavljene štete iz ugovora o osiguranju od odgovornosti koje se isplaćuju u obliku rente, obračunavaju se aktuarskim metodama u kapitalizovanim iznosima (sadašnja vrijednost budućih rentnih isplata). Rezerva se utvrđuje za svaku rentnu štetu posebno i pri tom se koriste tablice smrtnosti i diskontuje se stopom koja nije veća od 5% godišnje, te se uzima u obzir očekivano povećanje iznosa rente. Ovu rezervu potrebno je posebno prikazati.
1. Aktuarske metode (osnovna metoda ulančanih ljestvica, metoda ulančanih ljestvica prilagođena za inflaciju, metoda prosječnog iznosa štete, metoda očekivane kvote šteta, <lat>Bornhuetter-Fergusonova</lat> metoda, metoda tablice odgode i ostale aktuarske metode).
U slučaju da su predviđeni budući troškovi za postojeća osiguranja veći od implicitno uračunatih troškova u obračunu matematičke rezerve (razlika stvarne bruto premije i tehničke premije koja se koristi u obračunu matematičke rezerve uvećane za dozvoljeni iznos cilmerizacije) društvo za osiguranje dužno je oblikovati dodatnu rezervu. Iznos dodatne rezerve, te pretpostavke i metoda za procjenu budućih troškova sastavni su dio Izvještaja ovlašćenog aktuara o obračunu matematičke
U slučaju potrebe za stvaranjem dodatnih rezervi za opšte rizike koji nisu individualizovani iznos , te pretpostavke i metoda obračuna dodatne rezerve sastavni su dio Izvještaja ovlašćenog aktuara o obračunu matematičke rezerve.
Postotak ukalkulisanih troškova koji se može primjenjivati tokom sljedeće finansijske godine na kraju prethodne finansijske godine oprezno određuje ovlašćeni aktuar uzimajući u obzir predviđenu strukturu budućeg portfelja. Iznos i metoda određivanja tog postotka sastavni su dio izvještaja ovlašćenog aktuara .
Odluka o vrstama osiguranja (RS)Poslovi povrata kapitala su poslovi zasnovani na aktuarskim proračunima kojima se preuzimaju obaveze određenog trajanja i iznosa za jednokratno ili povremena plaćanja dogovorena unaprijed.
Pravilnik o sadržaju mišljenja ovlašćenog aktuara (RS)Mišljenje ovlašćenog aktuara na predlog akta poslovne politike o strukturi i visini stopa režijskog dodatka, sadrži ocenu o opravdanosti raspodele premije osiguranja na njene pojedine delove u skladu sa članom 44. Zakona, imajući u vidu ove odnose u osiguranju imovine i lica u Republici Srpskoj.
Mišljenje ovlašćenog aktuara na izmene i dopune Pravilnika o strukturi premije osiguranja i visini stopa režijskog dodatka sadrži ocenu o: