Odluka o minimalnim uslovima kreditne sposobnosti banaka (RS)
Odluka o klasifikaciji bilansne aktive i vanbilansnih stavki banke (RS)Procena finansijskog stanja i kreditne sposobnosti dužnika
Pravilnik o formi i sadržini kreditnog zahteva i formi i sadržini dokumentacije o kreditnoj sposobnosti naručioca (RS)<lat>III</lat>. FORMA I SADRŽINA DOKUMENTACIJE O KREDITNOJ SPOSOBNOSTI NARUČIOCA
Krivični zakonik (RS)Narušavanje poslovnog ugleda i kreditne sposobnosti
Zakon o zaštiti korisnika finansijskih usluga (RS)3. Obaveza procene kreditne sposobnosti
Odluka o upravljanju rizicima banke (RS)Banka je dužna da, pri donošenju odluke o odobravanju plasmana, proceni finansijsko stanje i kreditnu sposobnost dužnika, kao i vrednost i pravnu sigurnost njegove kreditne zaštite, te druge relevantne faktore.
Banka je dužna da uspostavi efikasno praćenje plasmana s jasno definisanim procedurama i učestalošću, a koje joj omogućava da, u slučaju pogoršanja finansijskog stanja i kreditne sposobnosti dužnika ili pružaoca kreditne zaštite, blagovremeno preduzme odgovarajuće mere radi smanjenja kreditnog rizika.
Praćenje kvaliteta plasmana na nivou pojedinačnog dužnika banka zasniva prevashodno na obezbeđivanju ažurnih podataka o finansijskom stanju i kreditnoj sposobnosti dužnika i tržišnoj vrednosti sredstava obezbeđenja. Banka je dužna da prati ispunjenje ugovornih obaveza dužnika, a naročito korišćenje sredstava odobrenih za ugovorene namene.
Banka je dužna da, za plasmane ugovorene u stranoj valuti ili u dinarima s valutnom klauzulom, procenjuje kreditno -devizni rizik, odnosno uticaj promene kursa dinara na finansijsko stanje i kreditnu sposobnost dužnika, a naročito da analizira adekvatnost novčanih tokova dužnika u odnosu na promenjeni nivo kreditnih obaveza uz pretpostavku da će doći do određenih promena kursa dinara na godišnjem nivou.
Uredba o merama podrške građevinskoj industriji kroz dugoročno stambeno kreditiranje (RS)2) kupovina, odnosno izgradnja stambenih jedinica kategoriji građana kojima je rešavanje stambenog pitanja najvažnije, kroz podizanje kreditne sposobnosti i smanjenje kamatne stope.
Uredba o uslovima i načinu dodele i korišćenja kreditnih sredstava za podsticanje kvaliteta turističke ponude (RS)2) ocene finansijskog stanja i kreditne sposobnosti podnosioca zahteva;
Odluka o klasifikaciji bilansne aktive i vanbilansnih stavki banke (RS)- da je istovremeno usvojen adekvatan program finansijske konsolidacije dužnika koji je pravno lice, odnosno u slučaju dužnika koji je fizičko lice (osim poljoprivrednika i preduzetnika) - da je banka, na osnovu kreditne sposobnosti dužnika, ocenila da je on u mogućnosti da uredno izmiruje svoje obaveze prema banci u narednom periodu, umanjila visinu potraživanja za iznos depozita položenog na ime obezbeđenja potraživanja u slučaju da je taj depozit položen i ugovorila da se dužnik nakon izvršenog
Pri proceni iz tačke 14. stav 1. ove odluke, banka je dužna da grupiše potraživanja na osnovu sličnih karakteristika kreditnog rizika koje odražavaju sposobnost dužnika da izmiruje svoje obaveze u skladu sa ugovorenim uslovima, i to prema jednom ili više kriterijuma kao što su: vrsta proizvoda, urednost u izmirivanju obaveza, kreditni rejting, geografska lokacija poslovanja, vrsta sredstava obezbeđenja potraživanja, sektor poslovanja i dr.
- promene koje negativno utiču na sposobnost izmirivanja obaveza dužnika određene grupe (npr. povećan broj kašnjenja u otplati, povećan broj dužnika koji su iskoristili limit po kreditnoj kartici a otplaćuju minimalne mesečne iznose i sl.);
Banka je dužna da sva potraživanja od dužnika, osim potraživanja iz tačke 3. stav 2. i tačke 4. stav 2. ove odluke, klasifikuje u kategorije A, B, V, G i D - na osnovu kriterijuma blagovremenosti, odnosno docnje u izmirivanju obaveza tog dužnika prema banci, na osnovu procene njegovog finansijskog stanja, odnosno kreditne sposobnosti i na osnovu kvaliteta sredstava obezbeđenja.
- potraživanja od dužnika kod koga se, na osnovu procene finansijskog stanja, odnosno kreditne sposobnosti , ne očekuju problemi u naplati,
- potraživanja od dužnika čije finansijsko stanje, odnosno kreditna sposobnost nisu u potpunosti zadovoljavajući usled određenih problema ali ne ukazuju na znatnije pogoršanje u budućnosti,
- potraživanja od dužnika čije finansijsko stanje, odnosno kreditna sposobnost nisu zadovoljavajući i ukazuju na pogoršanje u budućnosti,
- potraživanja od dužnika čije finansijsko stanje, odnosno kreditna sposobnost ukazuju na znatne probleme mogućnosti naplate tog potraživanja, a pre svega potraživanja od nelikvidnog dužnika, nesolventnog dužnika ili dužnika koji ne sprovodi program finansijske konsolidacije, odnosno dužnika koji je fizičko lice (osim poljoprivrednika i preduzetnika) koje se, nakon izvršenog restrukturiranja potraživanja, dodatno zadužilo,
... kreditna sposobnost dužnika procenjena na osnovu finansijskih pokazatelja propisanih ovom odlukom i kriterijuma banke za procenu finansijskog stanja i kreditne sposobnosti ... sposoban ...
Banka je dužna da svojim aktima uredi postupke procene finansijskog stanja i kreditne sposobnosti dužnika, kao i kriterijume i način klasifikacije potraživanja u kategorije iz tačke 21. ove odluke uzimajući u obzir tu procenu, a na osnovu dokumentacije iz tačke 30. te odluke.
Ocenu kreditne sposobnosti dužnika - fizičkih lica (osim poljoprivrednika i preduzetnika) banka je dužna da vrši naročito na osnovu analize:
- da finansijsko stanje, odnosno kreditna sposobnost dužnika ne zavisi velikim delom od vrednosti hipotekovane nepokretnosti ili novčanih tokova od njene upotrebe, već od dužnikove sposobnosti da dug otplati iz drugih izvora prihoda,
- da vrednost hipotekovane nepokretnosti ne zavisi velikim delom od finansijskog stanja, odnosno kreditne sposobnosti dužnika, ne uzimajući u obzir makroekonomske faktore koji utiču i na vrednost nepokretnosti i na finansijsko stanje, odnosno kreditnu sposobnost dužnika,
Kreditni dosije dužnika treba da sadrži potpune i tačne podatke koji treba da obezbede utvrđivanje finansijskog stanja, odnosno kreditne sposobnosti tog dužnika, procenu mogućnosti naplate potraživanja i kvaliteta sredstava obezbeđenja, a naročito treba da sadrži:
- ocenu finansijskog stanja i kreditne sposobnosti dužnika, uključujući i analizu njegove izloženosti deviznom riziku;
Dinamiku ažuriranja kreditnog dosijea dužnika iz stava 6. ove tačke, u periodu nakon odobravanja potraživanja, odnosno tokom otplate kredita , banka utvrđuje svojim aktima, na način kojim se obezbeđuje adekvatno upravljanje kreditnim rizikom, a najmanje jednom u tri godine, kao i češće ako je došlo do osetnije promene u okolnostima koje utiču na kreditnu sposobnost dužnika (npr. osetniji rast deviznog kursa, kašnjenje u otplati i sl.).
Potraživanja od dužnika za koga banka ne raspolaže potpunim i ažurnim podacima iz tačke 30. ove odluke klasifikuju se u kategoriju D, osim ako delimično nedostaju ili su neažurni samo podaci koji su manje značajni za utvrđivanje finansijskog stanja, odnosno kreditne sposobnosti dužnika i procenu mogućnosti naplate potraživanja, u kom se slučaju potraživanja od tog dužnika klasifikuju u jednu kategoriju nepovoljniju od one u koju bi bila klasifikovana.