(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 50/92, 53/93, 67/93, 48/94, 66/94, 22/02, 62/03 i 101/2005)
I. OSNOVNE ODREDBE
Član 1.
Ovim zakonom uređuje se delatnost osnovne škole i osnovne muzičke i baletske škole (u daljem tekstu: škola).
Osnovno obrazovanje i vaspitanje stiče se u školi ostvarivanjem nastavnog plana i programa u trajanju od osam godina.
Član 2.
Cilj osnovnog obrazovanja i vaspitanja je sticanje opšteg obrazovanja i vaspitanja, skladan razvoj ličnosti i priprema za život i za dalje opšte i stručno obrazovanje i vaspitanje.
Osnovnim obrazovanjem i vaspitanjem ostvaruje se naročito: osposobljavanje za život, rad i dalje obrazovanje i samoobrazovanje; ovladavanje osnovnim elementima savremenog opšteg obrazovanja; osposobljavanje za primenu stečenih znanja i umenja i stvaralačkog korišćenja slobodnog vremena; razvijanje intelektualnih i fizičkih sposobnosti, kritičkog mišljenja, samostalnosti i zainteresovanosti za nova znanja; upoznavanje osnovnih zakonitosti razvoja prirode, društva i ljudskog mišljenja; sticanje i razvijanje svesti o potrebi čuvanja zdravlja i zaštite prirode i čovekove sredine; razvijanje humanosti, istinoljubivosti, patriotizma i drugih etičkih svojstava ličnosti; vaspitanje za humane i kulturne odnose među ljudima, bez obzira na pol, rasu, veru, nacionalnost i lično uverenje; negovanje i razvijanje potreba za kulturom i očuvanjem kulturnog nasleđa; sticanje osnovnih saznanja o lepom ponašanju u svim prilikama.
Član 3. i 4.
(Brisani)
Član 5.
Za pripadnike narodnosti nastavni plan i program ostvaruje se i na maternjem jeziku, ili dvojezično, ako se za upis u prvi razred prijavi najmanje 15 učenika.
Škola može da ostvaruje nastavni plan i program i na jeziku narodnosti, odnosno dvojezično i za manje od 15 učenika upisanih u prvi razred, uz saglasnost ministra prosvete.
Ministar prosvete propisuje način dvojezičnog ostvarivanja nastavnog plana i programa.
Kada se nastavni plan i program ostvaruje i na jezicima narodnosti, učenik savlađuje nastavni plan i program srpskog jezika.
Kada se nastavni plan i program ostvaruje na srpskom jeziku, učenicima pripadnicima narodnosti obezbeđuje se savlađivanje nastavnog plana i programa maternjeg jezika sa elementima nacionalne kulture.
Član 6.
Opština može organizovati zajedničku stručnu službu za sve škole na svojoj teritoriji, uz pribavljenu saglasnost Ministarstva prosvete.
Član 7.
(Brisan)
II. PRAVA GRAĐANA U OSNOVNOM OBRAZOVANjU I VASPITANjU
Član 8.
Republika Srbija obezbeđuje ostvarivanje prava građana od opšteg interesa u osnovnom obrazovanju i vaspitanju, i to:
1. osnovno obrazovanje i vaspitanje dece u osmogodišnjem trajanju;
2. osnovno obrazovanje i vaspitanje odraslih;
3. osnovno muzičko i baletsko obrazovanje i vaspitanje;
4. dopunsko osnovno obrazovanje i vaspitanje dece građana Republike Srbije u inostranstvu.
1. Osnivanje škole
Član 9. do 19.
(Brisani)
IV. NASTAVNI PLAN I PROGRAM
Član 20.
Nastavne planove i programe donosi ministar prosvete.
Nastavni plan i program verske nastave sporazumno donose ministar prosvete i ministar vera, na usaglašeni predlog tradicionalnih crkava i verskih zajednica (Srpska pravoslavna crkva, Islamska zajednica, Katolička crkva, Slovačka evangelistička crkva a.v., Jevrejska zajednica, Reformatska hrišćanska crkva i Evangelistička hrišćanska crkva a.v.), u skladu sa zakonom.
Vlada Republike Srbije obrazuje komisiju za usaglašavanje predloga programa verske nastave tradicionalnih crkava i verskih zajednica, predloga udžbenika i drugih nastavnih sredstava, za davanje mišljenja ministru prosvete u postupku izbora prosvetnih savetnika za versku nastavu i za praćenje organizovanja i ostvarivanja programa verske nastave.
Član 21.
Nastavnim planom i programom utvrđuju se obavezne i izborne nastavne i vannastavne aktivnosti.
Nastavnim planom utvrđuju se: obavezni i izborni nastavni predmeti, njihov raspored po razredima i nedeljni i godišnji broj časova nastave i drugih oblika obrazovno-vaspitnog rada.
Nastavnim programom utvrđuju se: sadržaj za svaki nastavni predmet, cilj i zadaci nastave i drugih oblika obrazovno-vaspitnog rada i uputstvo za njihovo ostvarivanje.
Član 22.
Nastava iz izbornih predmeta ostvaruje se u skladu sa nastavnim planom i programom odIdoVIII razreda, i to:
1) verska nastava i drugi predmeti etičko-humanističkog sadržaja koji utvrdi ministar prosvete odIdoVIII razreda;
2) strani jezik kao izborni predmet odIIIdoVIII razreda;
3) ostali izborni predmeti uVIIiVIII razredu.
Roditelj, odnosno staratelj učenika prilikom upisa uI i svaki naredni razred ima pravo i obavezu da odluči da učenik pohađa versku nastavu ili nastavu iz drugog predmeta koji utvrdi ministar prosvete.
Predmet iz stava 1. tačka 1) ovog člana za koji se roditelj, odnosno staratelj opredelio obavezan je za učenika u toj školskoj godini.
Izborni predmeti iz stava 1. tač. 2) i 3) ovog člana obavezni su za učenike koji se za njih opredele.
Školski odbor, po pribavljenom mišljenju opštine, odlučuje koji će se izborni predmeti iz stava 1. tač. 2) i 3) ovog zakona izučavati u školi.
Odluku o izboru ili promeni stranog jezika, kao obaveznog ili izbornog nastavnog predmeta, donosi škola po pribavljenoj saglasnosti ministra prosvete, najkasnije do 30. juna tekuće godine.
Član 23.
Udžbenike i druga nastavna sredstva za versku nastavu odobrava ministar prosvete na usaglašeni predlog tradicionalnih crkava i verskih zajednica, u skladu sa zakonom.
Član 24.
(Brisan)
1. Organizacija obrazovno-vaspitnog rada
Član 25.
Za učenike odIdoIVrazreda organizuje se razredna, a za učenike odVdoVIII razreda predmetna nastava.
Za učenikeIIIiIV razreda predmetna nastava može da se organizuje iz najviše dva od sledeća tri predmeta: likovna kultura, muzička kultura i fizičko vaspitanje.
Odluke o izboru predmeta iz stava 2. ovog člana donosi direktor škole, po pribavljenom mišljenju nastavničkog veća.
Predmetna nastava organizuje se i iz stranog jezika, kao izbornog predmeta, odIII razreda.
Za pripadnike narodnosti predmetna nastava može da se organizuje iz srpskog jezika i maternjeg jezika sa elementima nacionalne kulture, odI razreda.
Za decu predškolskog uzrasta pripadnike etničkih grupa škola može da organizuje pripremnu nastavu za sticanje elementarnih znanja iz srpskog jezika.
Član 26.
Učenik razredne nastave ima do 20 časova nastave nedeljno, odnosno do četiri časa nastave dnevno, a učenik predmetne nastave do 25 časova nedeljno, odnosno do pet časova nastave dnevno.
Učenik razredne nastave koji stiče osnovno obrazovanje i vaspitanje na jeziku narodnosti ima do 23 časa nastave nedeljno.
U nedeljni broj časova iz st. 1. i 2. ovog člana ne uračunavaju se časovi iz izbornih predmeta i vannastavnih aktivnosti.
Časovi iz st. 1. i 2. ovog člana mogu se uvećati do 5 časova ostalim aktivnostima.
Čas nastave traje 45 minuta.
Član 27.
Odeljenje istog razreda može da ima do 30 učenika, a izuzetno do 34 učenika.
Obrazovno-vaspitni rad odIdoIV razreda može da se organizuje i u kombinovanom odeljenju.
Kombinovano odeljenje sastavljeno od učenika dva razreda može da ima do 20 učenika, a odeljenje od tri ili četiri razreda do 15 učenika.
Član 28.
(Brisan)
Član 29.
Škola može da organizuje obrazovno-vaspitni rad kao poseban oblik rada za učenike na dužem kućnom ili bolničkom lečenju.
Član 30.
Za učenike odIVdoVIII razreda sa posebnim sposobnostima, sklonostima i interesovanjima za pojedine predmete, škola organizuje dodatni rad.
Član 31.
Za učenike koji zaostaju u savlađivanju nastavnog plana i programa, škola tokom godine organizuje dopunsku nastavu.
Za učenike upućene na popravni ispit, škola organizuje pripremnu nastavu. Pripremna nastava organizuje se pre početka ispitnog roka, u trajanju od najmanje pet radnih dana sa po dva časa dnevno za svaki predmet.
Za učenike sa manjim smetnjama u fizičkom i psihičkom razvoju, škola organizuje korektivni pedagoški rad.
Član 32.
Škola prati razvoj učenika i pomaže mu u izboru daljeg obrazovanja i profesionalnog opredeljenja.
Član 33.
Škola obezbeđuje uslove za ostvarivanje društvenih, tehničkih, humanitarnih, sportskih i kulturnih aktivnosti koje doprinose razvoju ličnosti učenika.
Član 34.
U školi može da se osnuje učenička zadruga u cilju razvijanja vannastavnih aktivnosti društveno-korisnog rada učenika.
Rad učeničke zadruge uređuje se statutom škole.
Škola može pružati usluge i prodavati proizvode nastale kao rezultat rada učenik