Na osnovu člana 10. stav 2. Zakona o policiji ("Službeni glasnik RS", broj 101/05) i člana 17. stav 4. i člana 24. Zakona o Vladi ("Službeni glasnik RS", br. 55/05 i 71/05 - ispravka),
Ministar unutrašnjih poslova donosi
PRAVILNIK
O NAČINU OBAVLjANjA POLICIJSKIH POSLOVA
(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 27 od 16. marta 2007)
I. OSNOVNE ODREDBE
Član 1.
Ovim pravilnikom bliže se uređuje način obavljanja policijskih poslova utvrđenih Zakonom o policiji.
Član 2.
U obavljanju policijskih poslova policijski službenik primenjuje policijska i druga ovlašćenja u skladu sa Zakonom o policiji, drugim zakonima i propisima za izvršavanje zakona kojima je bliže uređen način primene tih ovlašćenja.
Policijski službenik rukovodi se ciljevima policije i principima zakonitosti, srazmernosti, saradnje i drugim na kojima policija zasniva obavljanje svojih poslova i pružanje podrške vladavini prava.
Ličnu odgovornost za obavljanje policijskih poslova svog radnog mesta policijski službenik usklađuje sa odgovornošću policije za ostvarivanje bezbednosti ljudi i imovine.
Član 3.
Prilikom obavljanja policijskih poslova policijski službenik dužan je uljudno da se odnosi prema građanima i drugim licima (u daljem tekstu: građani), a u slučaju primene policijskog ovlašćenja dužan je, pre primene, da se na propisan način predstavi i saopšti razloge za primenu policijskog ovlašćenja, izuzev u zakonom propisanim slučajevima kada bi to moglo da ugrozi postizanje zakonitog cilja primene ovlašćenja.
Prilikom predstavljanja policijski službenik službenu značku i službenu legitimaciju pokazuje po službenoj dužnosti, a uniformisani policijski službenik - na zahtev građanina.
Policijski službenik prilikom predstavljanja dužan je da službenu značku i službenu legitimaciju pokaže tako da građanin može da pročita tekst na znački i legitimaciji i vidi fotografiju na legitimaciji. Značku i legitimaciju zadržava u ruci.
Na zahtev građanina kome se predstavlja na način iz stava 3. ovog člana saopštiće i svoje ime i prezime i da je policijski službenik Ministarstva unutrašnjih poslova (u daljem tekstu: Ministarstvo).
Član 4.
O obavljenim policijskim poslovima i primenjenim policijskim ovlašćenjima policijski službenik podnosi odgovarajući izveštaj neposrednom starešini.
Član 5.
Policijski službenici dužni su da usklađuju svoje službene aktivnosti, jedni drugima pružaju pomoć i postupaju na način kojim se obezbeđuje blagovremeno i potpuno obavljanje policijskih poslova.
Kad policijski službenici obavljaju policijske poslove na području druge policijske uprave o tome obaveštavaju, po pravilu pre postupanja, nadležnog starešinu na području te uprave, izuzev u slučajevima kad je obaveštavanje obezbeđeno na drugi način.
II. DUŽNOSTI U OBAVLjANjU POLICIJSKIH POSLOVA
Član 6.
Policijski službenik dužan je da policijske poslove obavlja obučen (odeven) i opremljen u skladu sa propisima.
Policijski službenik ne sme da obavlja policijske poslove pod uticajem alkohola ili omamljujućih sredstava koja utiču na njegove psihofizičke sposobnosti.
Član 7.
Neposredni starešina dužan je pre početka vršenja službe da policijske službenike upozna sa službenim zadacima i da proveri da li su policijski službenici psihofizički sposobni za obavljanje policijskih poslova, propisno odeveni i opremljeni ispravnim formacijskim oružjem i opremom.
Policijskog službenika koji svojim ponašanjem ukazuje na sumnju da je pod uticajem alkohola ili drugih omamljujućih sredstava, odnosno kad druge okolnosti opravdavaju takvu sumnju, neposredni starešina dužan je da podvrgne proveri pomoću odgovarajućih sredstava. Pod uticajem je alkohola, u smislu ovog pravilnika, policijski službenik kome je prisustvo alkohola u organizmu utvrđeno odgovarajućim sredstvima i uređajima za merenje alkoholisanosti.
Neposredni starešina dužan je da zabrani prijem službe, odnosno da onemogući dalje vršenje službe policijskom službeniku koji nije propisno odeven i opremljen ili za koga alkometrom ili drugim pogodnim sredstvom utvrdi prisutnost alkohola ili drugih omamljujućih sredstava, kao i policijskom službeniku koji odbije da se podvrgne proveri.
Član 8.
Policijski službenik može da napusti objekat ili lice koje obezbeđuje, odnosno mesto obezbeđenja, samo u slučaju da se u neposrednoj blizini izvršava krivično delo za koje se može izreći kazna zatvora u trajanju dužem od pet godina ili kad je to neophodno radi sprečavanja neposredne opasnosti, izuzev ako bi napuštanjem mogli biti ugroženi životi i bezbednost štićenih lica ili bezbednost objekata.
Član 9.
Policijski službenik neposredni nadzor, kontrolu i interventno regulisanje saobraćaja vrši i pomoć učesnicima u saobraćaju pruža na način kojim se postiže nesmetano odvijanje saobraćaja i što veća bezbednost u saobraćaju.
III. TRAŽENjE I PRIKUPLjANjE OBAVEŠTENjA I PODATAKA
Član 10.
Policijski službenik obaveštenja i podatke traži i prikuplja po ličnoj inicijativi ili na zahtev i uz pomoć građana, državnih organa i pravnih lica.
Obaveštenja i podatke policijski službenik prikuplja policijskim neposrednim opažanjem (opserviranjem), preko odgovarajućih izvora saznanja i primenom određenih metoda i sredstava, u skladu sa zakonom i propisima donetim na osnovu zakona.
Član 11.
U obavljanju policijskih i drugih poslova i radi primene policijskih ovlašćenja policijski službenik obaveštenja i podatke od građana traži i prikuplja na njihovoj adresi stana, na njihovom radnom mestu, na drugom pogodnom mestu ili u službenim prostorijama.
Član 12.
Pri izvršavanju propisa o maloletnicima policijski službenik od maloletnih lica i mlađih punoletnih lica koja žive u zajedničkom domaćinstvu sa roditeljem ili starateljem obaveštenja i podatke, po pravilu, prikuplja u stanu maloletnog lica, odnosno mlađeg punoletnog lica.
Prikupljanje obaveštenja od maloletnog lica u školi moguće je u prisustvu direktora škole, odnosno pedagoga ili psihologa koga direktor odredi, i to samo ako roditelj ne može ili ne želi da dođe u školu.
Prikupljanje obaveštenja od oštećene dece ili maloletnika u predmetima krivičnopravne zaštite dece i maloletnika može se obavljati uz pomoć pedagoga, psihologa ili drugog stručnog lica.
Član 13.
Neposrednim opažanjem (opserviranjem) policijski službenik prikuplja podatke od koristi za bezbednosnu zaštitu ljudi i imovine, sprečavanje krivičnih dela i prekršaja i obavljanje drugih preventivnih policijskih poslova, a pre i posle postojanja osnova sumnje da je izvršeno krivično delo ili prekršaj prikuplja i podatke od koristi za utvrđivanje da li su se stekli osnovi sumnje da je izvršeno krivično delo ili prekršaj.
U smislu stava 1. ovog člana mogu se osmatrati određena lica, objekti i prostori, po sopstvenoj inicijativi ili po nalogu nadređenog policijskog službenika. Osmatranje može biti planirano, naročito na mestima gde se može očekivati vršenje krivičnih dela.
Član 14.
Praćenjem i nadzorom lica podaci iz člana 13. stav 1. ovog pravilnika mogu se prikupljati i bez odobrenja, ali uz naknadno prijavljivanje nadređenom policijskom službeniku radi odlučivanja i evidentiranja (spontano praćenje i nadzor), kao i po prethodnom odobrenju koje, na obrazloženi predlog policijskog službenika, daje nadređeni policijski službenik (vođeno praćenje i nadzor).
Vođeno praćenje i nadzor odobrava se u skladu sa planiranim aktivnostima, naročito na javnim i drugim za pristup i nadzo