Za pristup kompletnom i ažurnom tekstu ovog dokumeta, molimo vas:
Na osnovu člana 81. Zakona o standardizaciji ("Službeni list SFRJ", br. 37/88 i 23/91) u sporazumu sa saveznim ministrom za rad, zdravstvo i socijalnu politiku, direktor Saveznog zavoda za standardizaciju propisuje

PRAVILNIK

O KVALITETU KUHINjSKE SOLI I SOLI ZA PREHRAMBENU INDUSTRIJU

(Objavljen u "Sl. listu SRJ", br. 7/93)

Član 1.

Ovim pravilnikom propisuju se minimalni uslovi koje u pogledu kvaliteta mora ispunjavati kuhinjska so i so za prehrambenu industriju(u daljem tekstu: so), kao i minimalni uslovi za obezbeđenje i očuvanje kvaliteta soli.
Uslovi propisani ovim pravilnikom moraju biti ispunjeni u proizvodnji i prometu soli.

Član 2.

So je proizvod koji se koristi kao dodatna sirovina u proizvodnji hrane, za neposrednu ljudsku potrošnju i kao nosač za aditive ili nosač za hranljive sastojke.

Član 3.

So dobijena kao sporedni proizvod iz hemijske industrije ili kao proizvod drugog porekla ne može se koristiti i deklarisati kao kuhinjska so i so za prehrambenu industriju.

Član 4.

Prema načinu dobijanja so može biti:
1) morska so - dobijena isparavanjem morske vode;
2) varena so - dobijena isparavanjem slane vode;
3) kamena so - dobijena preradom sonih ruda.

Član 5.

So je proizvod u kristalnom obliku koji se sastoji pretežno od natrijum-hlorida. Sadržaj natrijum-hlorida iznosi 97%, najmanje, računato na suvu materiju, isključujući aditive.
So mora ispunjavati sledeće uslove:
1) da sadržaj vode ne prelazi 7%;
2) da ne sadrži strane primese vidljive golim okom;
3) da je bez mirisa i bele boje;
4) da je granulacija soli takva da 90% soli može proći kroz sito koje ima kvadratne otvore veličine 3 mm;
5) da je jodirana sa 20 mg kalijum-jodida na jedan kilogram soli (što odgovara 15 mg joda/kg soli), tako da u jednom kilogramu ne sadrži manje od 16 mg niti više od 24 mg kalijum-jodida (što odgovara količini 12-18 mg joda/kg soli).
Jodiranje soli može se vršiti i drugim jedinjenjima joda kao što su kalijum-jodat ili natrijum-jodid, pod uslovom da se obezbedi navedena količina joda iz stava 1 ovog člana.

Član 6.

Pod nazivom "fina so" može se stavljati u promet sitno kristalizovana ili sitno mlevena kuhinjska so potpuno bele boje.
"Fina so" koja se stavlja u promet mora ispunjavati uslove iz člana 5. ovog pravilnika, s tim da ne sadrži više od 0,5% vode i da najmanje 90% čestica soli prolazi kroz sito sa kvadratnim otvorima veličine 0,3 mm.

Član 7.

Zavisno od porekla i načina dobijanja, so, osim natrijum-hlorida, može sadržati i druge mineralne sastojke u različitim količinama: kalcijum, kalijum, magnezijum, natrijum-sulfat, karbonate, bromide kao i kalcijum-hlorid, kalijum-hlorid i magnezijum-hlorid.
U soli se mogu nalaziti i prirodni kontaminenti, zavisno do porekla i načina dobijanja soli, a njihov sadržaj je uređen propisom o količinama pesticida, metala, metaloida i drugih otrovnih supstancija, hemioterapeutika, anabolitika i drugih supstancija koje se mogu nalaziti u namirnicama.

Član 8.

So se može koristiti kao nosač za aditive u prehrambenoj industriji, kao sastojak u hrani, ili kao mešavina sa vitaminima, mineralnim materijama i sl.
Mešavine iz stava 1. ovog člana mogu biti:
1) mešavine soli s malim sadržajem gvožđa, vitamina i sl;
2) mešavine sa aditivima koji se koriste kao nosači i stabilizatori za te mešavine.

Član 9.

U tehnološkom procesu proizvodnje soli dozvoljeno je korišćenje sledećih aditiva za prehrambenu industriju:


------------------------------------------------------------------------------

Vrsta 					Broj1)	 	Najveći dozvoljeni

aditiva 				No 		sadržaj aditiva u soli

------------------------------------------------------------------------------

a) Sredstva za sprečavanje zgrudvavanja

   i sredstava za postizanje klizavosti			20 g/kg pojedinačno

   - kalcijum-karbonat                	E 170      	ili u kombinaciji

   - magnezijum-karbonat              	E 504

   - magnezijum-oksid                 	 -

   - silicijum-dioksid, amorfni		E 551

   - aluminijum-silikat  		E 559

   - kalcijum-aluminijum-silikat        E 556

   - natrijum-stearat

   - magnezijum-stearat

   - kalcijum-stearat

   - natrijum-gvožđe (I)              	E 535      	10 mg/kg* pojedinačno

   - kalcijum-gvožđe (I)              	E 538 		ili u kombinaciji,

   - cijanid                                     	izražen kao

   - kalijum-gvožđe (I)

   - cijanid *                        	E 536 		Fe(CN)6

* Kalijum i natrijum-gvožđe (I)-cijanid se mogu upotrebljavati u

  količini najviše 20 mg/kg u postupku dobijanja kamene soli.

b) Pomoćna sredstva 10 mg/kg (ostatak)

   - dimetilpolisiloksan

-----------------------------------------------------------------------------

1) Videti JUS E.A0.010.

Član 10.

So koju proizvođač stavlja u promet u originalnom pakovanju, mora na omotu, sudu ili etiketi imati deklaraciju koja sadrži sledeće:
1) naziv proizvoda "so za prehrambenu industriju" ili "kuhinjska so" ili "fina so" ("stona so"). Ako so sadrži jednu so ili više soli gvožđe(I)-cijanida koji se dodaje kamenoj soli za vreme kristalizacije, naziv "kamena so" može biti dopuna naziva proizvoda. Ako se so koristi kao nosač za jedan hranljivi sastojak ili više hranljivih sastojaka, i prodaje kao takva, naziv proizvoda mora biti vidno istaknut na ambalaži, na primer: "jodirana so", "jonizovana so", "so obogaćena gvožđem", "so obogaćena vitaminima" i sl.
U nazivu proizvoda mora se istaći i način dobijanja soli (varena so, morska so, kamena so);
2) istaknut podatak o datumu jodiranja soli;
3) ako so za prehrambenu industriju sadrži dodatne sastojke (npr. vitamine i sl.), - zajedničko ime "sastojci" koji se deklarišu po opadajućem redosledu po masi.
Aditivi moraju biti deklarisani, uz korišćenje naziva funkcionalne grupe aditiva (npr. sredstva za sprečavanje zgrudvavanja) i specifičnog naziva aditiva ili numeričke identifikacije aditiva;
4) neto-masu, u gramima ili kilogramima;
5) firmu, odnosno naziv i sedište proizvođača, a može se deklarisati i organizacija koja prodaje proizvod;
6) oznaku "upotrebljivo do" (mesec i godina).
So koja se koristi kao nosač za jedan hranljivi sastojak ili više hranljivih sastojaka, na deklaraciji sadrži i datum proizvodnje i rok upotrebe;
7) uputstvo o načinu čuvanja soli ako to utiče na njenu trajnost;
8) naziv zemlje porekla;
9) druge podatke od interesa za potrošača.
Ako se kuhinjska so dorađuje u drugoj zemlji i menja se priroda proizvoda, deklaracija mora da sadrži i oznaku zemlje u kojoj se so dorađuje kao zemlja porekla.
Deklaracija za uvoznu so, pored podataka iz stava 1. ovog člana, mora sadržati i oznaku: "Uvozna so", naziv zemlje iz koje je so uvezena i firmu, odnosno naziv i sedište uvoznika.
Deklaracija proizvoda mora biti vidljiva, jasna, lako uočljiva i neizbrisiva.
Za so iz stava 1. ovog člana koja nije namenjena prodaji na malo podaci iz deklaracije mogu se nalaziti i na kontejneru u kome se so transportuje ili na pratećim dokumentima koji, pored naziva roizvođača ili organizacije koja je proizvod upakovala u kontejner, sadrže i oznaku partije (lota), što mora biti istaknuto na kontejneru.

Član 11.

Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaju da važe odredbe čl. 61. do 65. Pravilnika o kvalitetu kafe, surogata kafe, čaja, začina, pekarskog kvasca, praška za pecivo, praška za puding, dijetetskih proizvoda i aditiva ("Službeni list SFRJ", br. 13/78 i 20/80).

Član 12.

Ovaj pravilnik stupa na snagu po isteku 30 dana od dana objavljivanja u "Službenom listu SRJ".