Na osnovu člana 14. tačka 7. Zakona o Narodnoj banci Srbije ("Službeni glasnik RS", br. 72/2003 i 55/2004),
Monetarni odbor Narodne banke Srbije donosi
ODLUKU
O OBAVEZNOJ REZERVI BANAKA KOD NARODNE BANKE SRBIJE
(Objavljena u "Sl. glasniku RS", br. 12 od 10. marta 2010)
1.
Banke su dužne da obračunavaju i izdvajaju obaveznu rezervu - u visini, na način i u rokovima koji su utvrđeni ovom odlukom.
Pod bankama, u smislu stava 1. ove tačke, podrazumevaju se banke koje imaju dozvolu za rad Narodne banke Srbije i upisane su u registar kod nadležnog organa.
2.
Obaveznu rezervu banke obračunavaju:
1) na obaveze po dinarskim depozitima, kreditima i hartijama od vrednosti, kao i na druge dinarske obaveze, osim dinarskih depozita primljenih po poslovima koje banka obavlja u ime i za račun trećih lica a koji ne prelaze iznose plasmana koje je banka dala iz tih depozita, i
2) na obaveze po deviznim depozitima, kreditima i hartijama od vrednosti i na druge devizne obaveze, kao i na depozite, kredite i druga devizna sredstva primljena iz inostranstva po poslovima koje banka obavlja u ime i za račun trećih lica.
3.
Izuzetno od tačke 2. ove odluke, obaveznu rezervu banke ne obračunavaju na iznos:
1) obaveza prema Narodnoj banci Srbije;
2) obaveza prema bankama koje izdvajaju obaveznu rezervu kod Narodne banke Srbije;
3) subordiniranih obaveza za koje je Narodna banka Srbije utvrdila da su ispunjeni uslovi za njihovo uključivanje u dopunski kapital banke;
4) dinarskih i deviznih obaveza po osnovu sredstava koja banke primaju od međunarodnih finansijskih organizacija, vlada i finansijskih institucija čiji su osnivači strane države, i to posredstvom države kao glavnog dužnika, odnosno vlasnika tih sredstava ili neposredno, uz uslov da se pri replasiranju tih sredstava poštuju dogovoreni principi kod utvrđivanja kamatnih marži;
5) deviznih sredstava koja davaoci lizinga drže na posebnom računu otvorenom kod banke;
6) obaveza u dinarima i devizama po osnovu depozita, kredita i drugih sredstava primljenih iz inostranstva u periodu od 1. oktobra 2008. do 31. marta 2010. godine - i to do prvobitno utvrđenog roka dospeća tih obaveza, a najkasnije do 31. decembra 2013. godine.
4.
Osnovicu za obračun obavezne rezerve čini dinarska i devizna osnovica za obračun obavezne rezerve.
Dinarsku osnovicu za obračun obavezne rezerve (u daljem tekstu: dinarska osnovica) čini prosečno dnevno knjigovodstveno stanje dinarskih obaveza iz tačke 2, odredba pod 1, ove odluke u prethodnom kalendarskom mesecu, osim dinarskih obaveza indeksiranih deviznom klauzulom.
Deviznu osnovicu za obračun obavezne rezerve (u daljem tekstu: devizna osnovica) čini prosečno dnevno knjigovodstveno stanje deviznih obaveza iz tačke 2, odredba pod 2, ove odluke u prethodnom kalendarskom mesecu i prosečno dnevno knjigovodstveno stanje dinarskih obaveza indeksiranih deviznom klauzulom iz odredbe pod 1 te tačke u prethodnom kalendarskom mesecu.
Za izračunavanje prosečnog dnevnog knjigovodstvenog stanja obaveza koje čine dinarsku osnovicu, odnosno deviznu osnovicu uzimaju se u obzir svi dani u prethodnom kalendarskom mesecu.
Prosečno dnevno knjigovodstveno stanje deviznih obaveza izražava se u evrima, s tim što se za svaki dan sredstva denominovana u drugim valutama preračunavaju u evre primenom zvaničnih srednjih kurseva Narodne banke Srbije za odgovarajuće valute.
Prosečno dnevno knjigovodstveno stanje dinarskih obaveza iz stava 3. ove tačke izražava se u evrima, s tim što se za svaki dan obaveze izražene u dinarima preračunavaju u evre primenom zvaničnog srednjeg kursa Narodne banke Srbije.
5.
Obaveznu rezervu banke obračunavaju:
1) po stopi od 5% - na dinarsku osnovicu;
2) po stopi od 25% - na deviznu osnovicu.
Obavezna rezerva iz stava 1, odredba pod 1, ove tačke obračunava se u dinarima (u daljem tekstu: obračunata dinarska obavezna rezerva), a obavezna rezerva iz odredbe pod 2 tog stava - u evrima (u daljem tekstu: obračunata devizna obavezna rezerva).
6.
Obaveznu rezervu banke obračunavaju 17. u mesecu, i tako obračunata obavezna rezerva važi za obračunski period od 18. u mesecu do 17. u narednom mesecu (u daljem tekstu: obračunski period).
Obračune obavezne rezerve banke dostavljaju Narodnoj banci Srbije 17. u mesecu.
7.
Obračunatu dinarsku obaveznu rezervu banke izdvajaju u dinarima na svoj žiro-račun (u daljem tekstu: izdvojena dinarska obavezna rezerva).
Obračunatu deviznu obaveznu rezervu banke izdvajaju u evrima na devizne račune Narodne banke Srbije (u daljem tekstu: izdvojena devizna obavezna rezerva).
Izuzetno od stava 2. ove tačke, banke kod kojih bi, zbog izdvajanja devizne obavezne rezerve u evrima, pokazatelj deviznog rizika odstupao od onog koji je propisan odlukom Narodne banke Srbije kojom se uređuje upravljanje rizicima - mogu deviznu obaveznu rezervu izdvajati i u SAD dolarima.
8.
Banke su dužne da u obračunskom periodu održavaju prosečno dnevno stanje izdvojene dinarske obavezne rezerve u visini obračunate dinarske obavezne rezerve.
Banke su dužne da u obračunskom periodu održavaju prosečno dnevno stanje izdvojene devizne obavezne rezerve u visini obračunate devizne obavezne rezerve.
Prosečno dnevno stanje devizne obavezne rezerve izdvojene u SAD dolarima preračunava se u evre primenom zvaničnog srednjeg kursa Narodne banke Srbije koji važi na dan obračuna obavezne rezerve, tj. 17. u mesecu.
Za izračunavanje prosečnog dnevnog stanja izdvojene dinarske obavezne rezerve, odnosno izdvojene devizne obavezne rezerve u smislu st. 1. i 2. ove tačke uzimaju se u obzir svi dani u obračunskom periodu.
Radi ostvarivanja prosečnog dnevnog stanja izdvojene obavezne rezerve u smislu st. 1. i 2. ove tačke - dnevno stanje izdvojene dinarske obavezne rezerve, odnosno devizne obavezne rezerve banke može biti veće ili manje od obračunate dinarske obavezne rezerve, odnosno obračunate devizne obavezne rezerve, pri čemu banke mogu davati naloge za izdvajanje, odnosno povlačenje sredstava s računa iz tačke 7. ove odluke, a Narodna banka Srbije, po ovlašćenju banaka, može davati naloge radi zaduženja i odobrenja računa devizne obavezne rezerve u skladu s propisima kojima se uređuje međubankarski kliring u devizama.
9.
Narodna banka Srbije plaća bankama kamatu na iznos ostvarenog prosečnog dnevnog stanja izdvojene dinarske obavezne rezerve u obračunskom periodu koji ne prelazi iznos obračunate dinarske obavezne rezerve, za sve dane obračunskog perioda - po kamatnoj stopi predviđenoj odlukom kojom se utvrđuju kamatne stope koje Narodna banka Srbije primenjuje u postupku sprovođenja monetarne politike.
10.
Banka koja u obračunskom periodu nije ostvarila prosečno dnevno stanje izdvojene dinarske, odnosno izdvojene devizne obavezne rezerve u obračunatim iznosima, na iznos razlike između obračunatog iznosa i ostvaren