Na osnovu člana 144. Zakona o radu Republike Srbije ("Službeni glasnik RS", broj 70/2001), Posebnog kolektivnog ugovora za komunalne delatnosti Srbije ("Službeni glasnik RS", broj 43/2001) i Opšteg kolektivnog ugovora ("Službeni glasnik RS", broj 31/2001), Izvršni odbor Skupštine grda Beograda u ime grada Beograda, kao osnivača i Sindikat komunalaca Beograda 6. decembra 2002. godine zaključuju
POSEBAN KOLEKTIVNI UGOVOR
ZA KOMUNALNA PREDUZEĆA GRADA BEOGRADA
(Objavljen u "Sl. listu BGD", br. 29 od 20. decembra 2002; 5/2003 i 11/2004)
I - OSNOVNE ODREDBE
Član 1.
Ovim kolektivnim ugovorom, u skladu sa zakonom, Opštim i Posebnim kolektivnim ugovorom za komunalne delatnosti uređuju se: prava, obaveze i odgovornosti zaposlenih (u daljem tekstu: zaposleni), javnih preduzeća u komunalno-stambenoj delatnosti (u daljem tekstu: poslodavac), zaštita zaposlenih na radu, zarade i ostale naknade zaposlenih, prava sindikata i poslodavaca, kao i međusobni odnosi osnivača i poslodavca.
Ovaj kolektivni ugovor zaključuje se između osnivača i
Sindikata komunalaca Beograda, u ime svih zaposlenih u preduzećima komunalno-stambene delatnosti na teritoriji grada.
Član 2.
Osnivačem, u smislu ovog kolektivnog ugovora, smatra se grad Beograd.
Zaposlenim, u smislu ovog kolektivnog ugovora, smatra se lice koje je u skladu sa zakonom zasnovalo radni odnos sa poslodavcem.
Poslodavcem, u smislu ovog kolektivnog ugovora, smatra se javno komunalno preduzeće, odnosno preduzeće koje je osnovano za vršenje komunalne i proizvodne delatnosti (proizvodnja vode i toplote), službe koje su obrazovane za obavljanje komunalne delatnosti i preduzeća kojima je povereno obavljanje komunalne delatnosti prigradskog i lokalnog prevoza putnika u linijskom saobraćaju na teritoriji grada Beograda, kao i druga u skladu sa Odlukom osnivača.
Član 3.
Komunalne delatnosti su delatnosti koje su određene Zakonom o javnim preduzećima, Zakonom o komunalnim delatnostima i Odlukom Skupštine grada o određivanju komunalnih delatnosti i predstavljaju nezamenljiv uslov života i rada građana i drugih subjekata u gradu Beogradu.
Član 4.
Osnivač obezbeđuje preduzećima, koja je osnovao i kojima je poverio vršenje komunalne delatnosti, materijalne, tehničke i druge uslove za nesmetano obavljanje komunalne delatnosti, prati uslove rada, preduzima mere za otklanjanje negativnih okolnosti koje mogu uticati na vršenje delatnosti i preduzima mere na unapređenju komunalne delatnosti.
Poslodavci prate izvršenje posla, kvalitet i obim usluga i proizvoda i obezbeđuju sredstva za isplatu zarada, obračunatih na osnovu najniže cene rada i ostalih elemenata za utvrđivanje visine zarade.
Osnivač i poslodavci zajednički obezbeđuju nedostajuća sredstva za isplatu zarada, obračunatih na osnovu najniže cene rada kada se sredstva ne mogu obezbediti iz sopstvenog prihoda.
Član 5.
Odredbe ovog kolektivnog ugovora obavezno se preuzimaju u sve pojedinačne kolektivne ugovore preduzeća iz člana 2. ovog kolektivnog ugovora, i imaju snagu obaveznosti i za osnivača, i za poslodavce, i za sve zaposlene u ovim preduzećima. U pojedinačnim kolektivnim ugovorima ne mogu se ugovoriti manja prava.
Svoje specifičnosti, na osnovu osnovne delatnosti, sva preduzeća regulisaće pojedinačnim kolektivnim ugovorom.
Član 6.
Kolektivnim ugovorom i pojedinačnim kolektivnim ugovorom ne mogu se utvrditi manja prava i nepovoljniji uslovi rada i obaveze od prava, uslova rada i obaveza utvrđenih zakonom, Opštim kolektivnim ugovorom i Posebnim kolektivnim ugovorom.
II - ZARADA
Član 7.
Zaposleni imaju pravo na odgovarajuću zaradu koja se sastoji iz:
- zarade koja se ostvaruje za obavljeni rad i vreme provedeno na radu,
- uvećane zarade,
- naknade zarade i
- drugih primanja ugovorenih u Kolektivnom ugovoru.
Zarada se utvrđuje na osnovu vrednosti posla koji zaposleni obavlja na radnom mestu.
Zaposleni imaju pravo na odgovarajuću zaradu u skladu sa zakonom i ovim kolektivnim ugovorom.
Zaposlenom se garantuje jednaka zarada za isti ili rad iste vrednosti koji ostvaruje kod poslodavca.
Član 8.
Zarada koja se ostvaruje za obavljeni rad i vreme provedeno na radu utvrđuje se na osnovu:
- osnovne zarade i
- ostvarenih rezultata.
Osnovna zarada zaposlenog utvrđuje se na osnovu:
- vrednosti radnoga časa,
- vrednosti - koeficijenta posla i
- mesečnog fonda ostvarenih časova rada.
Član 9.
Zarada za zaposlene u javnim preduzećima komunalno-stambene delatnosti Beograda kojima je osnivač Skupština grada, utvrđuje se na nivou odgovarajuće, uporedive veličine - prosečno isplaćene zarade po zaposlenom u privredi grada u prethodnom mesecu u odnosu na mesec za koji se vrši obračun i isplata zarada.
Zaposleni ostvaruju pravo na masu sredstava za isplatu zarada na osnovu:
1. ostvarene zaposlenosti u obračunskom periodu (broja zaposlenih na osnovu časova rada),
2. prosečno isplaćene zarade po zaposlenom u privredi grada u prethodnom mesecu i
3. procenta korekcije iskazanih u tabeli.
U skladu sa prethodno definisanim parametrima, pojedinačnim kolektivnim ugovorima utvrđuje se vrednost radnog časa za standardni učinak u svakom preduzeću.
Ukoliko prosečna ciljna zarada zaposlenih u komunalno-stambenoj delatnosti kojima je osnivač Skupština grada bude isplaćivana ispod prosečne ciljne zarade zaposlenih u privredi grada, usklađivanje će se vršiti sukcesivno, kontinuirano.
Član 10.
Masa zarada iz prethodnog člana ugovora se najkasnije do 30. novembra tekuće godine za narednu godinu na osnovu sporazumno utvrđene metodologije, odnosno mehanizma korelacije zarada u preduzećima i prosečno ostvarivane zarade u privredi Beograda, u zavisnosti od ekonomskofinansijskog položaja preduzeća, mogućnosti osnivača definisanih na osnovama politike razvoja komunalnih delatnosti.
Član 11.
Vrednost posla utvrđuje se na osnovu složenosti, odgovornosti, uslova rada i stručne spreme koja je uslov za obavljanje određenog posla, polazeći od specifičnosti poslova svakog preduzeća.
Vrednost posla iz stava 1. ovog člana utvrđuje se pojedinačnim kolektivnim ugovorom javnog komunalnog preduzeća.
Osnovna zarada u javnom komunalnom preduzeću kretaće se u rasponu od 1:6.
Član 12.
Osnovna zarada iz člana 8. ovog kolektivnog ugovora može se ugovorom o radu ugovoriti i u većem iznosu, u skladu i na osnovu sporazuma.
Osnovna zarada iz člana 8. ugovora se na osnovu sledećih kriterijuma:
- kvaliteta i tačnosti u ispunjavanju radnih zadataka polazeći od specifičnosti poslova,
- radne discipline,
- odgovornosti prema radu i sredstvima rada,
- radnog iskustva, a posebno dužine rada u preduzeću,
- stepen stručne spreme i osposobljenosti zaposlenog za poslove na kojima radi i
- drugih kriterijuma od značaja za procenu obima i kvaliteta, odnosno radnog doprinosa zaposlenog polazeći od specifičnosti osnovne delatnosti svakog preduzeća.
Član 13.
Masa zarada iz člana 8. ovog ugovora za javna preduzeća čija se delatnost ne finansira iz budžeta, već se sredstva u celosti obezbeđuju iz sopstvenih prihoda, uvećava se do 20% po potpisivanju kolektivnog ugovora, na predlog poslodavca i po dobijanju saglasnosti od Izvršnog odbora Skupštine grada.
Član 14.
Zarada zaposlenih pojedinačnim kolektivnim ugovorom može se umanjiti do 20%, odnosno uvećati do 40% po osnovu složenosti, obima, kvaliteta i uslova rada.
Član 15.
Cena radnog mesta utvrđuje se kao proizvod vrednosti radnog časa i vrednosti posla, u zavisnosti od osnovne delatnosti preduzeća, i to na osnovu opšteg akta o organizaciji i sistematizaciji radnih mesta, raspoređivanju zaposlenih, specifičnosti i složenosti posla i odgovornosti u radu.
Član 16.
Poslodavac i reprezentativni sindikat pojedinačnim kolektivnim ugovorom utvrđuju i razrađuju poslove po grupama poslova, polazeći od stručne spreme, i utvrđuju vrednost - koeficijent za svaki posao.
Član 17.
Osnivač se obavezuje da zajedno sa poslodavcem obezbeđuje isplatu zarade za zaposlene u preduzećima u sledećim rokovima:
- akontacija za tekući mesec između 25. i 30. u tekućem mesecu,
- konačan obračun zarade do 15. u narednom mesecu.
Prosečna zarada u komunalnom preduzeću ostvarena po ovom kolektivnom ugovoru ne može biti niža od ostvarene prosečne zarade zaposlenih u privredi grada Beograda.
Uvećana zarada
Član 18.
Zaposleni ima pravo na uvećanu zaradu, i to za:
1. prekovremeni rad,
2. rad na dan praznika koji je neradni dan,
3. noćni rad,
4. rad u smeni i
5. rad u šihti.
Član 19.
Poslodavac se obavezuje da zaposlenom uveća osnovnu zaradu, i to:
- za rad na dan praznika koji je neradni za 150%;
- za rad noću (između 22 i šest časova narednog dana) ako takav rad nije uračunat pri utvrđivanju vrednosti posla za 45%;
- za prekovremeni rad u koji se ne uračunava radno vreme unapred određeno na osnovu izvršenja godišnje preraspodele vremena za 45%;
- za rad u šihti do 15%;
- za rad u smeni do 5% i
- za rad nedeljom 15%.
Ako se istovremeno steknu uslovi za uvećanje zarade u smislu stava 1. ovog člana po više osnova, procenat ne može biti niži od zbira procenata uvećanja po svakom od osnova.
Naknade i druga primanja
Član 20.
Poslodavac je dužan da zaposlenom obezbedi naknadu zarade za vreme odsustvovanja sa rada u visini od 100% prosečne zarade radnika u mesecu u kome odsustvuje, i to u sledećim slučajevima:
- prekida rada do koga je došlo naredbom nadležnog organa, odnosno ovlašćenog radnika;
- neobezbeđivanja zaštite na radu usled čega bi dalje obavljanje rada prouzrokovalo neposrednu opasnost po život i zdravlje radnika ili drugih lica;
- korišćenja godišnjeg odmora i plaćenog odsustva;
- praznika za koji je zakonom propisano da se ne radi;
- privremene nesposobnosti za rad ako je nesposobnost prouzrokovana povredom na radu ili profesionalnim oboljenjem;
- davanja krvi, tkiva i drugog dela tela;
- odazivanja pozivu vojnih i drugih organa;
- stručnog osposobljavanja i usavršavanja radi potrebe procesa rada;
- učešća na radno-proizvodnom takmičenju i izložbi inovacija i drugih vidova stvaralaštva;
- prisustvovanja sednici Skuštine grada, njenih tela, sednici organa društvenog fonda ili organa sindikata i Saveza sindikata u svojstvu člana.
Član 21.
Zaposlenom pripada naknada zarade za vreme odsustvovanja sa posla zbog privremene sprečenosti za rad prouzrokovane bolešću ili povredom van rada najmanje u visini od 75% od zarade koju je ostvario u mesecu u kome je nastupila sprečenost uvećana za dodatak po osnovu dužine vremena provedenog u radnom odnosu.
Član 22.
Zaposleni ima pravo i na druga primanja, i to za:
1. vreme provedeno u radnom odnosu (minuli rad);
2. ishranu u toku rada;
3. troškove boravka na terenu (terenski dodatak);
4. regres za korišćenje godišnjeg odmora i
5. druga primanja u skladu sa kolektivnim ugovorima.
Član 23.
Poslodavac se obavezuje da zaposlenom isplaćuje dodatak na zaradu u iznosu od 0,5% cene rada utvrđene ovim kolektivnim ugovorom za svaku godinu radnog staža.
Član 24.
Poslodavac je dužan da zaposlenom obezbedi primanja koja su u funkciji izvršednja poslova, i to:
- Troškove prevoza u javnom saobraćaju radi odlaska na rad i povratka sa rada, prema kriterijumima za ostvarivanje ovog prava, koji se utvrđuju ovim ugovorom, do visine cene prevozne karte, s tim što tako utvrđena naknada ne može biti manja od 50% od visine cene prevozne karte. Pravo na troškove prevoza u javnom saobraćaju ima zaposleni koji od mesta stanovanja do mesta obavljanja delatnosti koristi javni prigradski, gradski i međugradski prevoz kao jedino sredstvo prevoza;
- Troškove ishrane u toku rada u visini od 20%, prosečne isplaćene mesečne zarade po zaposlenom u privredi republike, prema poslednjem podatku republičkog organa nadležnog za poslove statistike, ili do visine neoporezovanog iznosa prema zvaničnim podacima nadležnog organa ako je to povoljnije za zaposlene;
- Regres zaposlenom za korišćenje godišnjeg odmora u visini prosečne isplaćene zarade po zaposlenom u privredi republike, prema posebno objavljenom podatku nadležnog republičkog organa za poslove statistike;
- Dnevnicu za službeno putovanje u zemlji u visini od 5% prosečne neto zarade po zaposlenom u privredi republike prema poslednjem objavljenom podatku nadležnog organa za statistiku, s tim što se putni troškovi priznaju u celosti prema priloženom računu, a troškovi noćenja do iznosa cene u hotelu "A" ili "B" kategorije;
- Dnevnicu za službeno putovanje u inostranstvo do iznosa, pod uslovima i na način propisan za savezne organe, a ne manje od 75% tog iznosa;
- Troškove rada na terenu (terenski dodatak) u visini od 3% prosečne mesečne zarade po zaposlenom u privredi grada prema poslednjim objavljenim podacima nadležnog organa za statistiku, odnosno najmanje u iznosu koji je po zakonu neoporeziv, a ako nisu obezbeđeni smeštaj i ishrana zaposlenih i naknadu troškova smeštaja i ishrane;
- Troškove prevoza sopstvenim putničkim automobilom po pređenom kilometru do iznosa 30% cene jednog litra benzina.
Član 25.
Poslodavac je dužan da zaposlenom obezbedi pravo i isplati:
- Otpremninu pri prestanku radnog odnosa radi korišćenja prava na penziju ili pri prestanku radnog odnosa po sili zakona zbog gubitka radne sposobnosti, najmanje u visini iznosa dve zarade koju bi radnik ostvario za mesec koji prethodi mesecu u kojem se isplaćuje otpremnina, s tim što tako isplaćena otpremnina ne može biti niža od dve prosečne zarade po zaposlenom isplaćene kod poslodavca za mesec koji prethodi mesecu u koj