Na osnovu člana 64. tačka 1. Zakona o vršenju unutrašnjih poslova iz nadležnosti saveznih organa uprave ("Službeni list SFRJ", br. 7/85 i 24/86), savezni sekretar za unutrašnje poslove propisuje
PRAVILNIK
O VRŠENjU SLUŽBE OVLAŠĆENIH SLUŽBENIH LICA U SAVEZNOM SEKRETARIJATU ZA UNUTRAŠNjE POSLOVE
(Objavljen u "Sl. listu SFRJ", br. 53/87)
I. OPŠTE ODREDBE
Član 1.
Ovim pravilnikom propisuju se način primene ovlašćenja od strane ovlašćenih službenih lica u Saveznom sekretarijatu za unutrašnje poslove (u daljem tekstu: ovlašćena službena lica), kao i način preduzimanja drugih mera i radnji propisanih zakonom i drugim propisima u izvršavanju službenih zadataka i poslova iz nadležnosti Saveznog sekretarijata za unutrašnje poslove (u daljem tekstu: Savezni sekretarijat).
Član 2.
Ovlašćena službena lica primenjuju ovlašćenja i preduzimaju druge mere i radnje predviđene zakonom i drugim propisima, na način propisan ovim pravilnikom, tako da se sa najmanje štetnim posledicama za građane, državne organe, organizacije udruženog rada i druge organizacije i zajednice i njihova prava izvršavaju službeni zadaci i poslovi.
Član 3.
Ovlašćena službena lica dužna su da u vršenju službenih zadataka i poslova iz nadležnosti Saveznog sekretarijata štite i čuvaju živote ljudi i sigurnost imovine.
Ovlašćena službena lica dužna su da u vršenju službenih zadataka i poslova prema radnim ljudima i građanima postupaju obazrivo, vodeći računa da ne naškode njihovoj časti i ugledu, da ne povrede njihovo dostojanstvo i da ih ne izlažu nepotrebnom uznemiravanju i obavezama.
U vršenju službenih zadataka i poslova, ovlašćena službena lica obraćajući se radnim ljudima, građanima i odgovornim licima u državnim organima, organizacijama udruženog rada i drugim organizacijama i zajednicama jasno i razumljivo i saopštavaju razloge zbog kojih im se obraćaju.
Član 4.
Ovlašćeno službeno lice koje vrši službeni zadatak ili posao u građanskom odelu dužno je da prethodno saopšti licu kome se obraća da je radnik organa unutrašnjih poslova i da se legitimiše.
Prilikom legitimisanja, ovlašćeno službeno lice zadržava službenu legitimaciju, a svoje ime i prezime i naziv organa kome pripada saopštava usmeno, ako lice kome se obraća to zahteva.
Član 5.
Ako savezni sekretar za unutrašnje poslove (u daljem tekstu: savezni sekretar) rukovodeći radnik koga on ovlasti, odnosno drugi ovlašćeni radnik Saveznog sekretarijata obrazuje jedinicu za izvršavanje određenog službenog zadatka ili posla, jedinicom rukovodi njen rukovodilac.
Ako jedinica za vreme izvršavanja službenog zadatka ili posla ostane bez rukovodioca, jedinicom će rukovoditi zamenik rukovodioca ili pomoćnik rukovodioca, odnosno ovlašćeno službeno lice iz te jedinice, najstarije po zvanju ili položaju.
Član 6.
Ovlašćeno službeno lice neće primeniti ovlašćenje, odnosno neće preduzeti drugu meru ili radnju prema licu za koje utvrdi da uživa imunitet, ali je dužno da o tome odmah obavesti organ koji je izdao naredbu o primeni ovlašćenja ili preduzimanju druge mere ili radnje, odnosno neposrednog starešinu, i da postupi po primljenom uputstvu.
Član 7.
O primeni ovlašćenja i preduzimanju drugih mera i radnji prema stranom državljaninu, ovlašćeno službeno lice odmah obaveštava saveznog sekretara za unutrašnje poslove (u daljem tekstu: savezni sekretar).
Član 8.
Ovlašćeno službeno lice koje se zatekne na mestu događaja dužno je da primeni ovlašćenje i da preduzme određene mere i radnje iz nadležnosti drugog organa unutrašnjih poslova i da o tome obavesti dežurnu operativnu službu organa nadležnog za izvršavanje tog službenog zadatka i posla. Obaveštavanje se vrši, po pravilu, pre primene ovlašćenja, odnosno pre preduzimanja druge mere i radnje.
Član 9.
Ovlašćeno službeno lice koje se zatekne na mestu događaja dužno je da ovlašćenom službenom licu nadležnog organa unutrašnjih poslova pruži pomoć u sprečavanju izvršenja krivičnog dela koje neposredno predstoji, u obezbeđivanju tragova krivičnog dela i u hvatanju učinioca krivičnog dela.
Ovlašćeno službeno lice dužno je da ovlašćenom službenom licu drugog organa unutrašnjih poslova, na njegov zahtev, pruži pomoć i u izvršavanju drugih zadataka i poslova iz nadležnosti tog organa.
Član 10.
O primeni ovlašćenja i o preduzimanju mera i radnji iz čl. 8. i 9. ovog pravilnika, ovlašćeno službeno lice odmah podnosi pismeni izveštaj neposrednom starešini.
II. NAČIN PRIMENE OVLAŠĆENjA
1. Izdavanje naređenja
Član 11.
Ovlašćena službena lica mogu izdavati naređenja radnim ljudima i građanima i licima koja vrše određene poslove u organizacijama udruženog rada i drugim organizacijama i zajednicama, organima društveno-političkih zajednica i drugim državnim organima, radi: zaštite života i lične sigurnosti ljudi i imovine i obezbeđenja određenih ličnosti i objekata; izvršavanja službenih zadataka i poslova od interesa za bezbednost zemlje; sprečavanja vršenja krivičnih dela i hvatanja učinilaca krivičnih dela; obezbeđenja tragova krivičnih dela i predmeta koji mogu poslužiti kao dokaz u krivičnom postupku; održavanja javnog reda i mira ili uspostavljanja narušenog javnog reda i mira; sprečavanja i otkrivanja posledica prouzrokovanih elementarnim nepogodama, epidemijama, požarima, eksplozijama, otrovnim gasovima i drugim opasnim materijama i u drugim slučajevima kad je to potrebno radi izvršavanja službenog zadatka i posla.
Član 12.
Naređenje se može odnositi na preduzimanje određene mere ili radnje ili na uzdržavanje od preduzimanja te mere ili radnje.
Mogu se naređivati samo one mere ili radnje od kojih neposredno zavisi vršenje službenih zadataka i poslova, i to samo za vreme i u obimu koji su neophodni da se ti zadaci i poslovi izvrše.
Naređenje se izdaje neposredno i usmeno, a po potrebi, i pismeno ili preko sredstava javnog informisanja.
2. Legitimisanje
Član 13.
Legitimisanje lica vrši se radi utvrđivanja njegovog identiteta.
Legitimisanje se vrši usmenim obraćanjem licu čiji identitet treba utvrditi, sa zahtevom da pokaže ili preda na uvid ovlašćenom službenom licu ličnu kartu ili putnu ispravu.
Izuzetno od odredbe stava 2. ovog člana, identitet lica može se utvrđivati i pomoću drugih javnih isprava koje sadrže fotografiju, kao i uz pomoć poznatih i pouzdanih svedoka.
Član 14.
Ovlašćeno službeno lice može da legitimiše i vojno lice koje je u civilnom odelu.
Ako je vojno lice u uniformi, ovlašćeno službeno lice može ga legitimisati samo kad to ne mogu izvršiti ovlašćena vojna lica.
Član 15.
Prilikom legitimisanja, ovlašćeno službeno lice može zatražiti pomoć ovlašćenih vojnih lica, pripadnika straže, drugih službenih lica ili građana kad je to neophodno za uspešno izvršavanje službenog zadatka i posla.
O svakom legitimisanju ovlašćeno službeno lice podnosi usmeni izveštaj neposrednom starešini.
3. Upućivanje
Član 16.
Ovlašćeno službeno lice dužno je da lice zatečeno na mestu izvršenja krivičnog dela uputi istražnom sudiji ili da ga zadrži do njegovog dolaska ako bi to lice moglo da pruži podatke važne za krivični postupak i ako je verovatno da se ono docnije ne bi moglo saslušati ili bi njegovo saslušanje bilo skopčano sa znatnim odugovlačenjem ili drugim teškoćama. Zadržavanje ovog lica na mestu izvršenja krivičnog dela ne može trajati duže od šest sati.
Član 17.
Ovlašćeno službeno lice upozoriće lice koje upućuje da se odmah ili u određenom roku javi istražnom sudiji i upoznaće ga sa razlozima upućivanja.
Ovlašćeno službeno lice dužno je da o upućivanju obavesti istražnog sudiju i da proveri da li se upućeno lice javilo istražnom sudiji.
O upućivanju lica istražnom sudiji ovlašćeno službeno lice sastavlja službenu belešku, koja sadrži: lične podatke o upućenom licu, vreme upućivanja i javljanja istražnom sudiji i podatke o tome da li je istražni sudija obavešten o upućivanju i da li se upućeno lice javilo istražnom sudiji.
4. Pozivanje
Član 18.
Ovlašćeno službeno lice može, kad je to neophodno za uspešno izvršavanje službenog zadatka i posla, pozivati lica radi davanja obaveštenja.
Lica se, po pravilu, pozivaju pismeno, a u hitnim slučajevima i usmeno.
Pozvanom licu saopštava se razlog pozivanja.
Član 19.
U pozivu će se naznačiti razlog pozivanja i kad i gde lice treba da se javi, a, po potrebi, i upozorenje da će se lice koje je pozvano prinudno dovesti ako se ne odazove pozivu. Ovlašćeno službeno lice dužno je da vodi računa o tome da se pozvanom licu zbog kratkoće vremena za dolazak ne stvaraju nepotrebne teškoće ili smetnje.
Pozvana lica se do mesta pozivanja prevoze vozilom Saveznog sekretarijata, kad je to potrebno i moguće.
5. Privođenje
Član 20.
Pod privođenjem, u smislu ovog pravilnika, podrazumeva se izvršavanje naredbe suda da se okrivljeni ili svedok dovede, kao i dovođenje nekog lica od strane ovlašćenog službenog lica u prostorije nadležnog organa ili do određenog mesta.
Član 21.
Ovlašćeno službeno lice vrši privođenje na osnovu pismenog naloga neposrednog starešine.
Izuzetno od odredbe stava 1. ovog člana, ovlašćeno službeno lice može izvršiti privođenje i bez pismenog naloga, ako lišava slobode neko lice ili ako mu građani predaju lice koje su lišili slobode zbog toga što je zatečeno na izvršavanju krivičnog dela koje se goni po službenoj dužnosti.
Član 22.
Ovlašćeno službeno lice dužno je da utvrdi identitet lica koje privodi.
Ovlašćeno službeno lice može i bez naredbe o pretresanju i bez prisustva svedoka pretresti lice prilikom privođenja, ako postoji sumnja da to lice poseduje oružje ili oruđe za napad ili ako postoji sumnja da će odbaciti, sakriti ili uništiti predmete koje treba od njega oduzeti kao dokaz u krivičnom postupku.
Član 23.
Ovlašćeno službeno lice kome je povereno izvršenje naredbe suda da se okrivljeni ili svedok dovede predaće naredbu okrivljenom ili svedoku i pozvaće ga da s njim pođe,a ako on to odbije, dovešće ga prinudno.
U ostalim slučajevima, licu koje se mora privesti ovlašćeno službeno lice saopštiće nalog za privođenje, sa razlozima za privođenje, i pozvaće ga da s njim pođe, a ako ono to odbije - privešće ga prinudno.
Prinudnom privođenju može se pristupiti i bez prethodne predaje naredbe o dovođenju, odnosno usmenog saopštavanja naloga za privođenje, ako se pretpostavi otpor ili ako lišenje slobode treba izvršiti odmah i iznenada.
Član 24.
Ovlašćeno službeno lice neće privoditi lice čije je kretanje znatno otežano zbog bolesti, iznemoglosti ili vidnog stepena trudnoće, niti lice čije bi se zdravstveno stanje privođenjem pogoršalo, ali je dužno da o tome obavesti neposrednog starešinu i da postupi po primljenom uputstvu.
Privođenje lica koje vrši poslove, odnosno radne zadatke čijim bi se prekidanjem ili napuštanjem mogla ugroziti bezbednost ljudi ili prouzrokovati znatna materijalna šteta može se odložiti za vreme koje je potrebno da se obezbedi zamena i preda dužnost drugom licu.
Član 25.
Ovlašćeno službeno lice izvršiće privođenje vojnog lica ako to ne mogu blagovremeno da izvrše ovlašćena vojna lica.
Vojna lica privode se u najbližu vojnu jedinicu, a ako u mestu nema vojne jedinice - u prostorije organa unutrašnjih poslova. O privođenju vojnih lica u prostorije organa unutrašnjih poslova ovlašćeno službeno lice odmah obaveštava najbliži organ vojne policije ili vojnu komandu.
Član 26.
Privođenje, po pravilu, vrše najmanje dva ovlašćena službena lica.
Privođenje se, po pravilu, vrši prevoznim sredstvom.
Član 27.
O privođenju nekog lica ovlašćeno službeno lice dužno je da odmah podnese pismeni izveštaj neposrednom starešini.
U izveštaj iz stava 1. ovog člana unose se lični podaci lica koje je privedeno, razlozi i pravni osnov za privođenje, dan i čas kad je privođenje izvršeno i podaci o tome da li je lice sprovedeno nadležnom organu.
Ako ovlašćeno službeno lice izvrši pretresanje privedenog lica bez naredbe o pretresanju, dužno je da o tome odmah podnese izveštaj istražnom sudiji, a ako se postupak još ne vodi - nadležnom javnom tužiocu.
6. Lišenje slobode
Član 28.
Ovlašćeno službeno lice može lišiti slobode neko lice na osnovu rešenja saveznog sekretara ili rukovodećeg radnika koga on ovlasti, odnosno na osnovu pismenog naloga neposrednog starešine.
Ovlašćeno službeno lice dužno je da i bez rešenja, odnosno pismenog naloga iz stava 1. ovog člana liši slobode lice zatečeno na izvršavanju krivičnog dela koje se goni po službenoj dužnosti, odnosno lice koje su građani lišili slobode zbog toga što je zatečeno na izvršavanju krivičnog dela za koje se goni po službenoj dužnosti.
Član 29.
Ovlašćeno službeno lice dužno je da licu koje lišava slobode, pre lišenja slobode, preda rešenje o pritvoru ili naredbu suda za dovođenje, odnosno da mu prethodno saopšti da ga lišava slobode.
Ovlašćeno službeno lice dužno je da utvrdi identitet lica koje lišava slobode.
Ovlašćeno službeno lice može i bez naredbe o pretresanju i bez prisustva svedoka pretresti lice prilikom lišenja slobode, ako postoji sumnja da to lice poseduje oružje ili oruđe za napad ili ako postoji sumnja da će odbaciti, sakriti ili uništiti predmete koje treba od njega oduzeti kao dokaz u krivičnom postupku.
Ovlašćeno službeno lice neće postupiti po odredbama stava 1. ovog člana ako pretpostavlja da će lice koje treba lišiti slobode pružiti otpor ili ako je potrebno da se lišenje slobode izvrši odmah i iznenada.
Član 30.
O lišenju slobode nekog lica ovlašćeno službeno lice dužno je da odmah podnese pismeni izveštaj neposrednom starešini.
U izveštaj iz odredbe stava 1. ovog člana unose se: lični podaci lica koje je lišeno slobode, razlozi i pravni osnov za lišenje slobode, dan i čas kad je lišeno slobode i podaci o tome da li je lice sprovedeno nadležnom organu.
Kad ovlašćeno službeno lice pretrese lice lišeno slobode bez naredbe o pretresanju, dužno je da o tome odmah podnese izveštaj nadležnom sudiji, a ako postupak još nije u toku - nadležnom javnom tužiocu.
7. Zadržavanje
Član 31.
Ovlašćeno službeno lice može zadržati privedeno lice na osnovu rešenja saveznog sekretara ili rukovodećeg radnika koga on ovlasti.
Rešenje o zadržavanju sadrži: ime i prezime lica koje se zadržava, razloge i pravni osnov zadržavanja, kratko obrazloženje, službeni pečat i potpis saveznog sekretara, odnosno ovlašćenog rukovodećeg radnika i pouku o pravnom leku.
Član 32.
Ovlašćeno službeno lice dužno je da privedenom licu saopšti da ga zadržava i da mu preda rešenje o zadržavanju najdocnije prilikom njegovog smeštanja u prostorije za zadržavanje.
Ovlašćeno službeno lice dužno je da utvrdi identitet lica koje se zadržava i da ga pretrese.
Član 33.
Zadržavanje privedenog lica može trajati onoliko koliko traju razlozi za zadržavanje, a najduže 24 časa.
Ako zadržavanje traje duže od šest časova, Savezni sekretarijat će o tome obavestiti porodicu zadržanog lica, osim ako se ono tome protivi, odnosno drugo lice koje odredi privedeno lice.
Ako zadržavanje stranog državljanina traje duže od šest časova, Savezni sekretarijat će o tome obavestiti najbliže konzularno predstavništvo odnosne strane države, osim ako se strani državljanin tome protivi.
Član 34.
Ovlašćeno službeno lice sastavlja službenu belešku o zadržavanju, u koju unosi: lične podatke zadržanog lica, razloge i pravni osnov zadržavanja, dan i čas kad je zadržavanje počelo, izjavu zadržanog lica u pogledu obaveštavanja njegove porodice, kao i podatak o vremenu obaveštavanja porodice.
Dan, čas i minut kad je zadržavanje prestalo unosi se u službenu belešku iz stava 1. ovog člana, uz potpis zadržanog lica.
Član 35.
Ovlašćeno službeno lice zadržaće i vojno lice ako zadržavanje ne mogu blagovremeno da izvrše ovlašćena vojna lica.
O zadržavanju vojnog lica odmah se obaveštava najbliži organ vojne policije, odnosno najbliža vojna komanda.
Član 36.
Ne sme se vređati ličnost i dostojanstvo zadržanog lica.
Član 37.
Prostorije u kojima se zadržavaju lica moraju ispunjavati potrebne bezbednosne, zdravstvene i higijenske uslove.
U istoj prostoriji ne mogu se zadržavati muškarci i žene.
8. Pritvor
Član 38.
Pritvor određuje savezni sekretar ili rukovodeći radnik koga on ovlasti, pismenim rešenjem.
Rešenje o pritvoru sadrži: ime i prezime lica koje se lišava slobode, krivično delo za koje se okrivljuje, zakonski osnov za pritvor, pouku o pravu na žalbu, kratko obrazloženje, s tim što će se osnov za određivanje pritvora posebno obrazložiti, službeni pečat i potpis saveznog sekretara, odnosno ovlašćenog rukovodećeg radnika.
Član 39.
Ovlašćeno službeno lice predaje rešenje o pritvoru lica na koje se ono odnosi, u času lišenja slobode, a najdocnije u roku od 24 sata od časa lišenja slobode.
Član 40.
Savezni sekretarijat će o lišenju slobode lica obavestiti njegovu porodicu u roku od 24 sata od časa lišenja slobode, osim ako se ono tome protivi, odnosno drugo lice koje odredi lice lišeno slobode.
O lišenju slobode lica obavestiće se bez odlaganja i nadležni organ socijalnog staranja, ako je potrebno da se preduzmu mere za zbrinjavanje dece i drugih članova porodice o kojima se to lice staralo.
O lišenju slobode stranog državljanina, Savezni sekretarijat obavestiće najbliže konzularno predstavništvo odnosne strane države, u roku od 24 sata od časa lišenja slobode, osim ako se strani državljanin tome protivi.
Član 41.
O izvršenju rešenja o pritvoru ovlašćeno službeno lice sačinjava službenu belešku, u kojoj se navode: broj i datum rešenja o pritvoru, lični podaci lica koje je lišeno slobode, datum i čas lišenja slobode i datum i čas predaje rešenja.
Član 42.
Nadzor nad licima lišenim slobode vrši rukovodeći radnik koga ovlasti savezni sekretar.
9. Upotreba tuđeg saobraćajnog sredstva ili sredstva veze
Član 43.
Radi hvatanja izvršioca krivičnog dela koga neposredno goni, kao i radi prevoženja do najbliže zdravstvene organizacije žrtve krivičnog dela, elementarne nepogode ili nesrećnog slučaja, ovlašćeno službeno lice ima pravo da se posluži tuđim saobraćajnim sredstvom ili sredstvom veze ako to ne može da uradi na drugi način.
Ovlašćeno službeno lice može da se posluži tuđim sredstvom veze i radi obaveštavanja organa unutrašnjih poslova, istražnog sudije ili javnog tužioca o stanju na mestu izvršenja krivičnog dela, elementarne nepogode ili nesrećnog slučaja, kao i radi pozivanja veštaka ili drugog lica koje treba da učestvuje na uviđaju.
Član 44.
Ovlašćeno službeno lice može se poslužiti i saobraćajnim sredstvom Jugoslovenske narodne armije koje se nađe na licu mesta, ako nema drugih prevoznih sredstava i ako se time bitnije ne ometa izvršavanje zadataka Jugoslovenske narodne armije. Saobraćajnim sredstvom Jugoslovenske narodne armije u koloni ili transportu ovlašćeno službeno lice može se poslužiti po odobrenju komandanta kolone ili transporta.
Ovlašćeno službeno lice ne može se poslužiti saobraćajnim sredstvom službe za hitnu medicinsku pomoć i saobraćajnim sredstvom vatrogasne jedinice ili vatrogasnog društva ako se to sredstvo nalazi na izvršenju redovnog zadatka.
Član 45.
O upotrebi tuđeg saobraćajnog sredstva ili sredstva veze ovlašćeno službeno lice izdaje potvrdu držaocu tog sredstva i poučava ga da ima pravo na naknadu štete prouzrokovane upotrebom tog sredstva.
U potvrdi o upotrebi tuđeg saobraćajnog sredstva naznačiće se podaci: o vozilu koje je upotrebljeno (vrsta, marka, registarski broj), broj pređenih kilometara, vreme za koje je vozilo bilo upotrebljeno i da li je bilo oštećenja na vozilu za vreme upotrebe, a u potvrdi o upotrebi tuđeg sredstva veze - podaci o vrsti upotrebljenog sredstva i vremenu korišćenja.
Član 46.
O upotrebi tuđeg saobraćajnog sredstva ili sredstva veze ovlašćeno službeno lice sačiniće službenu belešku, u kojoj će, pored podataka iz člana 45. stav 2. ovog pravilnika, navesti i razloge upotrebe.
10. Pretresanje stana i lica
Član 47.
Ovlašćeno službeno lice, na osnovu pismenog naloga neposrednog starešine, izvršava naredbu suda o pretresanju stana i ostalih prostorija okrivljenog ili drugih lica, pretresanju javnih prostorija i pretresanju lica.
U pismenom nalogu za izvršenje naredbe o pretresanju određuju se ovlašćena službena lica koja će izvršiti pretresanje, ovlašćeno službeno lice koje će rukovoditi pretresanjem, zapisničar - kad je to moguće, i vreme kad će se pretresanje izvršiti.
Ako je u naredbi suda o pretresanju naređeno da se pretresanje izvrši odmah i iznenada, neposredni starešina je dužan da to naznači u pismenom nalogu i da na to usmeno upozori ovlašćena službena lica kojima poverava izvršenje ove naredbe.
Član 48.
Pod stanom se, u smislu ovog pravilnika, podrazumeva svaki objekat koji služi za stanovanje, kao i kuća za odmor, montažna baraka, prikolica za stanovanje i kampovanje, hotelska soba, brodska kabina, plovni objekat koji služi za stanovanje i drugi slični objekti.
Pod ostalim prostorijama, u smislu ovog pravilnika, podrazumevaju se sve prostorije koje držalac stana koristi u bilo koje svrhe, osim za stanovanje, bez obzira na to da li su ili nisu u sastavu stana: podrumske i tavanske prostorije, ekonomske zgrade, prostorije za obavljanje privredne delatnosti i ograđena dvorišta, prostorije državnih organa, organizacija udruženog rada i drugih organizacija i zajednica i druge slične prostorije.
Pod javnim prostorijama, u smislu ovog pravilnika, podrazumevaju se sve prostorije koje su dostupne individualno neodređenom krugu građana: ugostiteljski objekti, trgovinske radnje, bioskopi, pozorišta, sportski objekti i slične zatvorene ili otvorene prostorije.
Član 49.
Pretresanje stana i ostalih prostorija okrivljenog ili drugih lica vrši se radi pronalaženja i hvatanja okrivljenog ili radi pronalaženja tragova krivičnog dela ili predmeta važnih za krivični postupak.
Pretresanje lica vrši se radi pronalaženja tragova i predmeta važnih za krivični postupak i obuhvata pretresanje odeće, obuće i predmeta koje to lice nosi (torbe, paketi, koferi i sl.), kao i pregled tela radi pronalaženja tragova važnih za krivični postupak.
Član 50.
Pretresanje, po pravilu, vrše najmanje dva ovlašćena službena lica.
Pretresanjem rukovodi ovlašćeno službeno lice određeno u pismenom nalogu za izvršavanje naredbe o pretresanju.
Pretresanje lica vrše samo ovlašćena službena lica koja su istog pola kao i lice koje se pretresa.
Član 51.
Pretresanje se vrši danju.
Izuzetno od odredbe stava 1. ovog člana, ovlašćeno službeno lice može vršiti pretresanje i noću ako je danju započeto pa nije dovršeno i ako, u skladu sa zakonom, može i bez naredbe suda o pretresanju da uđe u tuđi stan i druge prostorije i da, po potrebi, izvrši pretresanje.
Član 52.
Ovlašćeno službeno lice dužno je da prilikom pretresanja obradi pažnju i na predmete koji nemaju veze sa krivičnim delom zbog koga je pretresanje naređeno, ali ukazuju na drugo krivično delo ili prekršaj, i da o svojim zapažanjima izvesti neposrednog starešinu.
Član 53.
Ovlašćeno službeno lice dužno je da pretresanje stana i lica vrši obazrivo, ne remeteći kućni red.
Zaključane prostorije, nameštaj i druge stvari ovlašćeno službeno lice otvoriće silom samo ako njihov držalac nije prisutan ili ako neće dobrovoljno da ih otvori.
Član 54.
Ovlašćeno službeno lice ima pravo da legitimiše sva lica koja se zateknu u stanu ili drugim prostorijama koje se pretresaju i da ih zadrži do završetka pretresanja, ali ne duže od šest časova.
Član 55.
Pretresanje i pregledi u vojnoj zgradi obaviće se po odobrenju nadležnog vojnog starešine.
Ovlašćeno službeno lice će o pretresanju stana i drugih prostorija vojnog lica prethodno obavestiti najbliži organ vojne policije, odnosno najbližu vojnu jedinicu, ako odlaganje pretresanja zbog obaveštavanja ne bi imalo štetnih posledica za preduzimanje pretresanja.
Član 56.
Pre početka pretresanja, ovlašćeno službeno lice će naredbu o pretresanju predati licu kod koga će se ili na kome će se pretresanje izvršiti. Pre pretresanja, ovlašćeno službeno lice pozvaće lice na koje se naredba o pretresanju odnosi da dobrovoljno izda lice, odnosno predmete koji se traže.
Ako ovlašćeno službeno lice u stanu ili drugim prostorijama u kojima treba izvršiti pretresanje ne nađe lice na koje se naredba o pretresanju odnosi, naredbu će predati njegovom zastupniku ili nekom od odraslih ukućana ili suseda i pozvaće ih da dobrovoljno izdaju lice, odnosno predmete koji se traže.
Kad pretresanje vrši u prostorijama državnih organa, organizacija udruženog rada ili drugih organizacija i zajednica, ovlašćeno službeno lice će naredbu o pretresanju predati odgovornom licu i pozvaće ga da dobrovoljno izda lice, odnosno predmete koji se traže.
Član 57.
Izuzetno od odredaba člana 56. ovog pravilnika, ovlašćeno službeno lice može pretresanju pristupiti i bez prethodne predaje naredbe, kao i bez prethodnog poziva za predaju lica ili stvari ako pretpostavi oružani otpor, ako je naređeno da se pretresanje izvrši odmah i iznenada i ako će se pretresanje izvršiti u javnim prostorijama.
Član 58.
Ovlašćeno službeno lice će držaoca stana i drugih prostorija pozvati da prisustvuje pretresanju, a ako je on odsutan, pozvaće njegovog zastupnika ili nekog od odraslih ukućana ili suseda.
Kad se pretresanje vrši u prostorijama državnih organa, organizacija udruženog rada ili drugih organizacija i zajednica, ovlašćeno službeno lice će pozvati odgovorno lice da prisustvuje pretresanju.
Član 59.
Savezni sekretarijat na pogodan način obaveštava tužioca i branioca o pretresanju stana i drugih prostorija okrivljenog, osim kad postoji opasnost od odlaganja, odnosno kad je braniocu uskraćeno pravo da prisustvuje pretresanju stana ili drugih prostorija iz posebnih razloga odbrane ili bezbednosti zemlje.
Ako tužilac ili branilac kojima je upućeno obaveštenje o pretresanju stana i drugih prostorija nisu prisutni, pretresanje će se izvršiti u njihovom odsustvu.
Član 60.
Ovlašćeno službeno lice dužno je da prilikom pretresanja obezbedi prisustvo dva punoletna građanina kao svedoka.
Za svedoke prilikom pretresanja lica uzimaju se lica istog pola kao i lice koje će se pretresati.
Član 61.
Ovlašćeno službeno lice za svedoke pri pretresanju ne može uzeti službena lica suda, javnog tužilaštva i organa unutrašnjih poslova, lica koja se, u smislu saveznog zakona kojim se uređuje krivični postupak, ne mogu saslušati kao svedoci, kao ni lica koja su u radnom odnosu kod organa, organizacija i zajednica kod kojih se vrši pretresanje.
Ovlašćeno službeno lice dužno je da upozori bračnog druga okrivljenog, srodnike okrivljenog po krvi u pravoj liniji, srodnike u pobočnoj liniji zaključno sa trećim stepenom, srodnike po tazbini zaključno sa drugim stepenom, kao i usvojenika i usvojioca okrivljenog da ne moraju svedočiti pri pretresanju.
Upozorenje iz stava 2. ovog člana i odgovor unose se u zapisnik o pretresanju.
Član 62.
Pre početka pretresanja, ovlašćeno službeno lice upozoriće svedoke da paze kako se pretresanje vrši i da imaju pravo da pre potpisivanja zapisnika o pretresanju stave svoje prigovore ako smatraju da sadržina zapisnika nije tačna.
Ovlašćeno službeno lice dužno je da obezbedi prisustvo svedoka pri svim radnjama u toku pretresanja.
Član 63.
O pretresanju stana ili lica sastavlja se zapisnik.
Zapisnik o pretresanju sastavlja se istovremeno kad se pretresanje vrši, a ako to nije moguće - neposredno posle toga.
Član 64.
U zapisnik o pretresanju unosi se: naziv Saveznog sekretarijata, lični podaci lica kod koga se ili na kome se vrši pretresanje, mesto gde se vrši pretresanje, dan i čas kad je pretresanje započeto i završeno, imena i prezimena prisutnih lica i u kom svojstvu prisustvuju i naznačenje krivičnog predmeta po kome se pretresanje preduzima.
U zapisnik se unose svi podaci u vezi sa lišenjem slobode okrivljenog, odnosno pronalaženjem tragova ili predmeta važnih za krivični postupak, a naročito podaci koji su važni za utvrđivanje istovetnosti pojedinih predmeta, kao što su opis, mere i veličina predmeta ili tragova, gde su nađeni, od koga su oduzeti i pod kojim okolnostima (sakriveni, bačeni, dobrovoljno predati i sl.), a ako su napravljene skice, crteži, planovi, fotografije, filmski snimci i sl, to će se uneti i priključiti zapisniku.
U zapisnik će se uneti i tačno naznačiti predmeti i isprave koji se privremeno oduzimaju.
Ako se pretresanje nije moglo obaviti bez prekida, u zapisniku će se naznačiti dan i čas kad je nastao prekid, kao i dan i čas kad se pretresanje nastavlja.
U zapisnik se unose i prigovori lica kod koga se ili na kome se pretresanje vrši, kao i prigovori svedoka.
U zapisniku će se naznačiti i da li je lice kod koga se ili nad kojim se vrši pretresanje upozoreno da ima pravo da pročita zapisnik ili da zahteva da mu se on pročita, i da li je zapisnik pročitan.
Član 65.
Zapisnik o pretresanju potpisuje lice kod koga se ili na kome se vrši pretresanje, ovlašćeno službeno lice koje je rukovodilo pretresanjem, lica koja su pretresanju prisustvovala kao svedoci i zapisničar.
Ako lice kod koga se ili na kome se vrši pretresanje odbije da potpiše zapisnik, zapisničar ili ovlašćeno službeno lice koje rukovodi pretresanjem će to zabeležiti u zapisniku i navešće razlog odbijanja.
Član 66.
Zapisnik o pretresanju piše zapisničar, a ako to nije moguće obezbediti, zapisnik piše ovlašćeno službeno lice koje rukovodi pretresanjem.
Kad zapisnik piše zapisničar, zapisnik se sastavlja na taj način što ovlašćeno službeno lice koje preduzima pretresanje glasno kazuje zapisničaru šta će uneti u zapisnik.
Zapisnik se mora voditi uredno, u njemu se ne sme ništa brisati, dodavati ili menjati. Precrtana mesta moraju ostati čitka.
Sva preinačenja, ispravke i dodaci unose se na kraju zapisnika i moraju ih overiti lica koja potpisuju zapisnik.
Član 67.
Ako zapisnik ne piše zapisničar, ovlašćeno službeno lice koje rukovodi pretresanjem dužno je da zapisnik pročita licu kod koga se ili na kome se vrši pretresanje i da to naznači u zapisniku.
Član 68.
Zapisnik o pretresanju može se pisati i na propisanom obrascu.
11. Ulaženje u tuđi stan i druge prostorije
Član 69.
Ovlašćeno službeno lice može i bez naredbe suda da uđe u tuđ stan i druge prostorije i da, po potrebi, izvrši pretresanje ako držalac stana to želi, ako neko zove u pomoć, ako je potrebno da se liši slobode učinilac krivičnog dela koji je zatečen na delu, radi bezbednosti ljudi i imovine, ako se u stanu ili drugoj prostoriji nalazi lice koje se po naredbi nadležnog državnog organa ima pritvoriti ili prinudno dovesti, ili koje se tu sklonilo od gonjenja, ili ako je očigledno da se drukčije ne bi mogli obezbediti dokazi.
Član 70.
Ovlašćeno službeno lice će o ulaženju u tuđ stan u slučajevima iz člana 69. ovog pravilnika držaocu stana odmah izdati potvrdu u kojoj će naznačiti razlog ulaženja u stan, odnosno druge prostorije.
Član 71.
Ako je u tuđem stanu ili prostoriji izvršeno i pretresanje, ovlašćeno službeno lice dužno je da postupa na način propisan odredbama člana 50. stav 3. i čl. 52. do 68. ovog pravilnika, osim odredaba koje se odnose na predaju naredbe o pretresanju i obaveštavanje tužioca i branioca.
Član 72.
Izuzetno, pretresanje iz člana 69. ovog pravilnika može se izvršiti i bez prisustva svedoka ako nije moguće da se obezbedi njihovo prisustvo, a postoji opasnost od odlaganja.
Ovlašćeno službeno lice dužno je da razloge za pretresanje bez prisustva svedoka naznači u zapisniku.
Član 73.
Ovlašćeno službeno lice dužno je da neposrednom starešini odmah podnese pismeni izveštaj o svakom ulasku u tuđ stan ili druge prostorije.
Kad je prilikom ulaska u tuđ stan ili druge prostorije izvršeno pretresanje bez naredbe suda o pretresanju, ovlašćeno službeno lice dužno je da o tome odmah podnese pismeni izveštaj i istražnom sudiji, a ako se postupak još ne vodi - nadležnom javnom tužiocu.
12. Privremeno oduzimanje predmeta
Član 74.
Ovlašćeno službeno lice može privremeno oduzeti predmete koji se po krivičnom zakonu imaju oduzeti ili koji mogu poslužiti kao dokaz u krivičnom postupku i pre pokretanja istrage, ako postoji opasnost od odlaganja.
Član 75.
Prilikom pretresanja stana ili lica po naredbi suda, ovlašćeno službeno lice privremeno će oduzeti predmete i isprave koji su u vezi sa svrhom pretresanja u pojedinom slučaju.
Ako prilikom pretresanja stana ili lica ovlašćeno službeno lice nađe predmete koji nemaju veze sa krivičnim postupkom zbog koga je pretresanje naređeno, ali ukazuju na drugo krivično delo za koje se goni po službenoj dužnosti, opisaće ih u zapisniku i privremeno oduzeti.
Savezni sekretarijat će o oduzimanju predmeta iz stava 2. ovog člana odmah obavestiti javnog tužioca, radi pokretanja krivičnog postupka.
Član 76.
Prilikom oduzimanja predmeta, ovlašćeno službeno lice će naznačiti gde su pronađeni i opisaće ih, a po potrebi će i na drugi način obezbediti utvrđivanje njihove istovetnosti.
Ako privremeno oduzima spise koji mogu poslužiti kao dokaz, ovlašćeno službeno lice će ih popisati. Ako to nije moguće, spisi će se staviti u omot i zapečatiti. Vlasnik spisa može na omot staviti i svoj pečat.
Član 77.
Ovlašćeno službeno lice dužno je da oduzete predmete, odnosno isprave odmah odnese.
Ako se pojedini predmeti ne mogu odmah odneti, ovlašćeno službeno lice dužno je da organizuje njihov prevoz.
Oduzeti predmeti, odnosno isprave čuvaju se u Saveznom sekretarijatu do predaje sudu, odnosno do vraćanja vlasniku.
Član 78.
Ovlašćeno službeno lice dužno je da o svakom oduzimanju predmeta ili isprava odmah izda pismenu potvrdu licu od koga su predmeti ili isprave oduzeti.
13. Uviđaj i veštačenje
Član 79.
Ako istražni sudija nije u mogućnosti da odmah izađe na lice mesta, ovlašćeno službeno lice može samo izvršiti uviđaj i odrediti potrebna veštačenja.
Član 80.
O izvršenom uviđaju i određivanju potrebnih veštačenja ovlašćeno službeno lice će podneti pismeni izveštaj neposrednom starešini.
O svemu što je preduzeto prilikom uviđaja, Savezni sekretarijat će, bez odlaganja, obavestiti javnog tužioca.
14. Preduzimanje drugih istražnih radnji
Član 81.
Ovlašćena službena lica preduzimaju i druge istražne radnje koje je Saveznom sekretarijatu poverio istražni sudija ili javni tužilac po nalogu saveznog sekretara ili rukovodećeg radnika koga on ovlasti.
III. NAČIN PREDUZIMANjA DRUGIH MERA I RADNjI
1. Davanje upozorenja
Član 82.
Ovlašćena službena lica dužna su da upozore lica na okolnosti koje ugrožavaju njihovu ličnu sigurnost, život ili imovinu, kao i na postojanje neke opšte opasnosti.
Član 83.
Ovlašćeno službeno lice dužno je da upozori i lice za koje oceni da svojim ponašanjem može da poremeti javni red i mir ili da dovede u opasnost svoj život ili život i ličnu sigurnost drugog lica, kao i kad se opravdano očekuje da bi to lice moglo učiniti ili izazvati drugo lice da učini prekršaj ili krivično delo.
Član 84.
Upozorenje se daje usmeno, svetlosnim ili drugim znakom, zvukom pištaljke ili na drugi način i mora biti jasno i kratko.
Upozorenje koje se daje zvukom pištaljke dopunjuje se davanjem odgovarajućeg znaka ili usmenim upozorenjem.
Kad je način davanja određenih upozorenja propisan zakonom ili drugim propisom, ovlašćeno službeno lice ta upozorenja daje na propisan način.
2. Prikupljanje obaveštenja
Član 85.
Ovlašćeno službeno lice može, radi pronalaženja učinioca krivičnog dela, otkrivanja i obezbeđivanja tragova krivičnog dela i predmeta koji mogu poslužiti kao dokaz, od građana, državnih organa, organizacija udruženog rada i drugih organizacija i zajednica, da traži sva obaveštenja koja bi mogla biti od koristi za uspešno vođenje krivičnog postupka.
Član 86.
Ovlašćeno službeno lice dužno je da građaninu, odnosno odgovornom licu u državnom organu, organizaciji udruženog rada i drugoj organizaciji i zajednici prethodno saopšti razloge zbog kojih se od njega traže obaveštenja.
Ovlašćeno službeno lice će licu od koga traži obaveštenja dati mogućnost da u neometanom izlaganju iznese svoja zapažanja i saznanja o okolnostima o kojima se prikupljaju obaveštenja. Posle toga, ovlašćeno službeno lice će, po potrebi, postavljati pitanja radi proveravanja, dopune i razjašnjenja.
O obavljanju razgovora radi prikupljanja obaveštenja ovlašćeno službeno lice sačiniće službenu belešku.
3. Pregled prevoznih sredstava, putnika i prtljaga
Član 87.
Ovlašćeno službeno lice može, radi pronalaženja učinioca krivičnog dela, otkrivanja tragova krivičnog dela i predmeta koji mogu poslužiti kao dokaz, da izvrši potreban pregled prevoznih sredstava, putnika i prtljaga.
Član 88.
Na pregled prevoznih sredstava, putnika i prtljaga shodno se primenjuju odredbe ovog pravilnika o ulaženju u tuđ stan i druge prostorije i o pretresanju stana i lica bez naredbe suda.
O izvršenom pregledu prevoznog sredstva, putnika i prtljaga, kao i o predmetima koji su pronađeni ili oduzeti, ovlašćeno službeno lice sačiniće službenu belešku.
4. Ograničenje kretanja na određenom prostoru ili objektu
Član 89.
Kretanje lica na određenom prostoru ili objektu ograničava se radi pronalaženja i lišavanja slobode učinilaca krivičnih dela ili saučesnika, pronalaženja i obezbeđenja tragova krivičnog dela i predmeta koji mogu poslužiti kao dokaz, kao i radi prikupljanja svih obaveštenja koja bi mogla biti od koristi za uspešno vođenje krivičnog postupka.
Kretanje lica na određenom prostoru ograničava se i radi sprovođenja opštih mera za zaštitu zdravlja stanovništva.
Prostorom, u smislu stava 1. ovog člana, smatraju se trgovi, ulice, putevi, parkovi, polja, šume, delovi mora, reka, jezera i sl.
Objektima, u smislu stava 1. ovog člana, smatraju se stambene i poslovne zgrade, hoteli i druge turističke i ugostiteljske zgrade i objekti, kampovi, fabrike, postrojenja i druge zgrade koje služe za obavljanje određenih delatnosti i sl.
Član 90.
Odluku o ograničenju kretanja na određenom prostoru ili objektu donosi savezni sekretar ili rukovodeći radnik koga on ovlasti.
U odluci iz stava 1. ovog člana određuje se ovlašćeno službeno lice koje će rukovoditi izvršavanjem službenih zadataka i poslova u vezi sa ograničenjem kretanja na određenom prostoru ili objektu.
Ovlašćeno službeno lice koje rukovodi izvršavanjem službenih zadataka i poslova utvrđuje plan izvršavanja službenih zadataka i poslova po odobrenju saveznog sekretara ili rukovodećeg radnika koga on ovlasti.
Član 91.
Izuzetno od odredaba člana 90. stav 1. ovog pravilnika, ovlašćeno službeno lice može ograničiti kretanje lica na određenom prostoru ili objektu i bez odluke saveznog sekretara ili rukovodećeg radnika koga on ovlasti, ako se zatekne na mestu izvršavanja krivičnog dela za koje se goni po službenoj dužnosti.
Član 92.
Kretanje na određenom prostoru ili objektu može se ograničiti najduže onoliko koliko ne neophodno da se izvrši službeni zadatak ili posao.
Član 93.
Ograničenje kretanja na određenom prostoru ili objektu sastoji se u zabrani pristupa na određeni prostor ili objekat, odnosno u zabrani napuštanja određenog prostora ili objekta bez odobrenja ovlašćenog službenog lica.
Član 94.
Ovlašćeno službeno lice koje rukovodi izvršavanjem službenih zadataka i poslova u vezi sa ograničenjem kretanja na određenom prostoru ili objektu sastaviće službenu belešku o činjenicama i okolnostima koje su utvrđene tom prilikom, a mogu biti od interesa za krivični postupak, kao i predmetima koji su pronađeni ili oduzeti.
5. Pregled objekata i prostorija državnih organa, organizacija udruženog rada i drugih organizacija i zajednica i ostvarivanje uvida u njihovu određenu dokumentaciju
Član 95.
Ovlašćeno službeno lice može izvršiti pregled određenih objekata i prostorija državnih organa, organizacija udruženog rada i drugih organizacija i zajednica i uvid u njihove poslovne knjige i drugu dokumentaciju radi otkrivanja i obezbeđivanja tragova krivičnog dela i predmeta koji mogu poslužiti kao dokaz, kao i radi prikupljanja svih obaveštenja koja bi mogla biti od koristi za uspešno vođenje krivičnog postupka.
Pregled objekata i prostorija i uvid u poslovne knjige i drugu dokumentaciju vrši se u prisustvu odgovornog lica organa i organizacija.
Član 96.
Pregled vojnih objekata i prostorija i uvid u poslovne knjige i drugu dokumentaciju vojnih organa mogu se vršiti samo uz prethodno odobrenje nadležnog vojnog starešine.
Član 97.
Ako državni organ ili organizacija koja ne vrši isključivo privrednu delatnost uskrate pokazivanje određenih spisa i drugih isprava, ovlašćeno službeno lice dužno je da takve spise i isprave izdvoji i zapečati i da o tome odmah obavesti nadležni organ.
Član 98.
O izvršenom pregledu objekata i prostorija i uvidu u poslovne knjige i drugu dokumentaciju, kao i o predmetima koji su tom prilikom pronađeni ili oduzeti, ovlašćeno službeno lice sačiniće službenu belešku.
6. Sprovođenje lica
Član 99.
Sprovođenjem lica, u smislu ovog pravilnika, smatra se kad jedno lice ili više lica treba privesti i predati organu unutrašnjih poslova ili drugom nadležnom organu van mesta odakle sprovođenje počinje.
Sprovođenje se vrši, po pravilu, neposredno do organa kome lice treba privesti.
Ne mogu se sprovoditi bolesna i iznemogla lica, niti trudne žene nesposobne za putovanje, osim ako se njihovo privođenje izričito traži.
Član 100.
Sprovođenje lica vrši se, po pravilu, posebnim prevoznim sredstvom.
Lice koje se sprovodi prevoznim sredstvom javnog saobraćaja, kad god je to moguće, treba da bude odvojeno od ostalih putnika. Ovlašćeno službeno lice dužno je da preduzme potrebne mere za zaštitu bezbednosti ostalih putnika i saobraćajnog sredstva kojim se vrši sprovođenje.
Član 101.
Sprovođenje lica vrše, po pravilu, radnici milicije u uniformi.
Broj radnika milicije koji vrše sprovođenje određuje se zavisno od načina sprovođenja, broja i stepena opasnosti lica koja se sprovode, trajanja sprovođenja i drugih okolnosti.
Starešina koji naređuje sprovođenje dužan je da ovlašćena službena lica koja vrše sprovođenje prethodno upozna sa stepenom opasnosti lica koja sprovode, a ako su u pitanju lica prema kojima postoje zakonski uslovi za upotrebu vatrenog oružja radi sprečavanja bekstva, dužan je da to navede u nalogu za sprovođenje.
Pre početka sprovođenja, ovlašćeno službeno lice izvršiće pretresanje lica koje sprovodi.
Član 102.
Ovlašćena službena lica koja vrše sprovođenje odgovorna su za bezbednost lica koja sprovode i dužna su da odbiju svaki napad ili pokušaj napada na njih, kao i pokušaj trećih lica da ih oslobode.
Ovlašćeno službeno lice predaje lice koje sprovodi organu kome je upućeno prema nalogu za sprovođenje, a njegove stvari - prema spisku. O predaji lica i njegovih stvari izdaje se potvrda ovlašćenom službenom licu.
Član 103.
Ovlašćeno službeno lice koje je vršilo sprovođenje podnosi izveštaj starešini o predaji lica i njegovih stvari nadležnom organu. Uz izveštaj prilaže se potvrda o predaji lica i stvari.
7. Sprovođenje ekstradiranih lica
Član 104.
Sprovođenje ekstradiranih lica vrši se na osnovu pismenog naloga saveznog sekretara ili rukovodećeg radnika koga on ovlasti.
Član 105.
Prilikom preuzimanja ekstradiranog lica od predstavnika stranog organa bezbednosti, ovlašćeno službeno lice dužno je da proveri njegov identitet i da uz spisak primi njegove isprave, novac i druge stvari.
Ovlašćeno službeno lice predaće ekstradirano lice, njegove isprave, novac i druge stvari organu unutrašnjih poslova nadležnom po mestu preuzimanja tog lica.
O primopredaji ekstradiranog lica, njegovih isprava, novca i drugih stvari sačiniće se zapisnik.
Član 106.
Ovlašćeno službeno lice dužno je da stranca čije je izdavanje dozvoljeno sprovede do granice i da ga na ugovorenom mestu preda organima strane države koja je tražila izdavanje.
O primopredaji stranaca organima strane države sačiniće se zapisnik.
Član 107.
Sprovođenje ekstradiranog lica i stranca čije je izdavanje dozvoljeno, kao i sprovođenje stranca preko teritorije Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije vrši se na način propisan ovim pravilnikom.
8. Otkrivanje krivičnih dela, pronalaženje i hvatanje njihovih učinilaca
Član 108.
Ovlašćena službena lica dužna su da rade na otkrivanju krivičnih dela za koja se goni po službenoj dužnosti i na pronalaženju i hvatanju učinilaca tih dela, kao i da učinioce tih dela predaju nadležnim organima.
Ako postoje osnovi sumnje da je izvršeno krivično delo za koje se goni po službenoj dužnosti, ovlašćena službena lica dužna su da preduzmu potrebne mere radi otkrivanja učinioca krivičnog dela i sprečavanja učinioca ili saučesnika da se sakriju ili pobegnu, otkrivanja ili obezbeđivanja tragova krivičnog dela i predmeta koji mogu poslužiti kao dokaz u krivičnom postupku i prikupljanja svih obaveštenja koja bi mogla biti od koristi za uspešno vođenje krivičnog postupka.
Član 109.
Osnovi sumnje da je izvršeno krivično delo postoje kad se iz krivične prijave ili obaveštenja do koga je Savezni sekretarijat ili ovlašćeno službeno lice došlo na drugi način, može pretpostaviti da je primljeno obaveštenje istinito i da omogućava da se u celini sagledaju događaj i način ponašanja poznatog ili nepoznatog lica u kojem se verovatno nalaze elementi krivičnog dela.
Član 110.
Smatra se, u smislu ovog pravilnika, da je učinilac krivičnog dela poznat kad je na osnovu prikupljenih dokaza i obaveštenja u tolikoj meri osnovana sumnja da je određeno lice učinilac krivičnog dela.
Član 111.
Kad se na osnovu početnih saznanja pretpostavlja da je izvršeno krivično delo za koje se goni po službenoj dužnosti i da na mestu događaja mogu i treba da se preduzmu mere i radnje radi razjašnjavanja činjeničnog stanja, pronalaženja i obezbeđenja tragova krivičnog dela i predmeta koji mogu da posluže kao dokazi, savezni sekretar ili rukovodeći radnik koga on ovlasti može uputiti na mesto događaja ovlašćeno službeno lice. Savezni sekretarijat je dužan da o izlasku ovlašćenog službenog lica na lice mesta obavesti, telefonom ili drugim pogodnim sredstvima, nadležnog istražnog sudiju i javnog tužioca na čijem se području nalazi mesto događaja.
Ovlašćeno službeno lice dužno je da obavesti istražnog sudiju, odnosno javnog tužioca i u slučaju kad treba saslušati lice koje se nalazi u neposrednoj opasnosti po život, a njegov iskaz može biti od bitnog značaja za uspešno vođenje krivičnog postupka.
Član 112.
O početnom saznanju da je izvršeno krivično delo sa osnovnim podacima o događaju, izlasku na lice mesta, kao i o obaveštavanju istražnog sudije i javnog tužioca, ovlašćeno službeno lice sastavlja službenu belešku.
9. Primanje i postupanje po krivičnoj prijavi
Član 113.
Krivičnom prijavom smatra se svako obaveštenje dato pismenom ili usmenom izjavom, s ciljem da se ukaže na postojanje krivičnog dela za koje se goni po službenoj dužnosti ili po privatnoj tužbi, odnosno da se izazove (pokrene) krivično gonjenje, bez obzira na ostalu sadržinu obaveštenja.
Savezni sekretarijat i ovlašćena službena lica dužni su da prime krivičnu prijavu koja im je podnesena i da je odmah dostave javnom tužiocu. Ako je bilo nužno da se bez odlaganja izađe na lice mesta ili preduzmu druge hitne mere, krivična prijava će se dostaviti javnom tužiocu neposredno posle preduzimanja tih mera.
Ne smatra se krivičnom prijavom, u smislu ovog pravilnika, pismena, odnosno usmena izjava koja je Saveznom sekretarijatu podnesena povodom krivičnog dela za koje se goni po privatnoj tužbi, ako je nisu podneli oštećenik, njegov zakonski zastupnik ili lice koje posle smrti oštećenika može podneti tužbu.
Primljeno pismeno, povodom krivičnog dela za koje se goni po privatnoj tužbi, dostaviće se nadležnom sudu i o tome obavestiti podnosilac, a ako se daje usmena izjava, podnosilac će se poučiti o pravu da tužbu podnese sudu.
Član 114.
Usmena krivična prijava podnesena u službenim prostorijama Saveznog sekretarijata prima se na zapisnik.
O prijemu usmene krivične prijave podnesene van službenih prostorija Saveznog sekretarijata ovlašćeno službeno lice sačiniće zapisnik, a ako to nije moguće - službenu belešku.
Zapisnik o prijemu krivične prijave potpisuju ovlašćeno službeno lice, podnosilac prijave i zapisničar.
Član 115.
U zapisnik, odnosno u službenu belešku o prijemu usmene krivične prijave unose se, naročito, sledeći podaci:
1) lični podaci podnosioca prijave;
2) opis događaja (kako, kada i gde je podnosilac prijave saznao za događaj, odnosno tragove krivičnog dela; šta je zapazio, odnosno kakve je tragove našao; iz kojih činjenica zaključuje da je izvršeno krivično delo; vreme izvršenja krivičnog dela - datum, dan u sedmici i čas; mesto izvršenja - ulica, kućni broj, sprat i bliža oznaka mesta; potpun opis načina izvršenja i sredstva upotrebljena za izvršenje krivičnog dela);
3) popis i opis ukradenih predmeta (pojedinačno i detaljno) i približna visina štete;
4) da li podnosilac prijave sumnja da je neko lice izvršilac ili saučesnik u izvršenju krivičnog dela, a naročito da li to sa sigurnošću tvrdi i na osnovu čega, ili mu se to samo čini verovatnim; lični podaci ili lični opis i drugi podaci o licu za koje podnosilac prijave sumnja da je izvršilac ili saučesnik, kao i podaci o krugu lica iz koga je to lice;
5) dokazi kojima se potvrđuje izjava podnosioca prijave (kod materijalnih dokaza navode se predmeti, tragovi i drugi dokazi, a za svedoke - njihovi lični podaci).
Podnosilac prijave koji je oštećen krivičnim delom poučiće se o imovinskopravnom zahtevu, a njegova izjava uneće se u zapisnik, odnosno u službenu zabelešku.
10. Podnošenje krivične prijave
Član 116.
Krivična prijava podnosi se protiv poznatog ili nepoznatog učinioca krivičnog dela, s tim što se, ako ne postoje osnovi sumnje ko je učinilac, podnosi krivična prijava protiv nepoznatog učinioca.
Krivična prijava sadrži bitne podatke o događaju, dokaze o krivičnom delu i učiniocu, podatke o preduzetim merama i radnjama i podatke o merama i radnjama koje će se preduzeti.
Krivična prijava koju podnosi ovlašćeno službeno lice sadrži naročito sledeće podatke:
1) ko je i kada saopštio događaj, osim podataka o izvoru informacije ako bi saopštenje tog podatka bilo štetno za pojedinca ili organizacije udruženog rada ili druge organizacije;
2) da li se neposredno pošto se došlo do početnih saznanja izišlo na lice mesta, kad i ko je to učinio;
3) koje su mere i radnje preduzete na licu mesta, a posebno:
a) da li su dobijena obaveštenja od građana, sa naznačenjem ličnih podataka građana koji su ih dali i da li je građanin za koga je verovatno da zna za važne činjenice odbio da da obaveštenja;
b) da li je izvršeno privremeno oduzimanje predmeta, broj izdate potvrde i gde se ti predmeti nalaze, sa obrazloženjem u čemu sa sastojala opasnost od odlaganja zbog koje je privremeno oduzimanje predmeta izvršeno bez naredbe;
v) da li je izvršeno pretresanje stana, drugih prostorija ili lica, sa navođenjem razloga zbog kojih je pretresanje trebalo izvršiti bez naredbe i kakvi su rezultati postignuti pretresanjem;
g) da li je uviđaj izvršio istražni sudija ili ovlašćeno službeno lice, kao i da li je i ko vršio veštačenje i po čijoj naredbi;
d) da li su sa lica mesta pojedina lica upućena istražnom sudiji radi saslušanja ili su zadržana do njegovog dolaska;
đ) da li su na licu mesta preduzete druge mere, u koju svrhu i sa kojim rezultatom;
4) koje su mere i radnje preduzete van postupanja na licu mesta, a posebne mere i radnje iz odredaba pod a) do đ) tačke 3. ovog stava;
5) na osnovu kojih činjenica se zaključuje da postoje osnovi sumnje da je izvršeno krivično delo i činjenični opis krivičnog dela za koje se sumnja da je izvršeno, a posebno:
a) da li je sporan obim kriminalne aktivnosti (da li postoji verovatnoća da je učinilac prijavljenog krivičnog dela izvršio i druga krivična dela ili da je imao saučesnika);
b) da li je sporno postojanje krivičnog dela zbog smanjene dokazne vrednosti izvora saznanja (nije sigurno da li je istinito sve ono što je o slučaju poznato), zbog spornosti i nedostatka odlučujućih činjenica (o slučaju se ne zna toliko da bi se postojanje krivičnog dela moglo smatrati nespornim) ili zbog spornosti pravne kvalifikacije činjenica (postojanje krivičnog dela zavisi od pravne ocene slučaja, jer se u delu stiču obeležja krivičnog dela i prekršaja);
6) lične podatke za lice za koje se sumnja da je učinilac krivičnog dela, sa razlozima na kojima se sumnja zasniva;
7) koje se isprave (potvrda o privremenom oduzimanju predmeta, potvrda o ulaženju u stan i druge prostorije, zapisnik o pretresanju, zapisnik o uviđaju i dr.) prilažu krivičnoj prijavi.
U krivičnu prijavu protiv poznatog učinioca unose se sledeći lični podaci: ime i prezime i nadimak učinioca, ime i prezime roditelja, devojačko prezime majke, mesto rođenja, prebivalište i adresa stana, dan, mesec i godina rođenja, narodnost, državljanstvo, da li poseduje putnu ispravu i naziv organa koji je tu ispravu izdao, zanimanje, porodične prilike, da li je pismen, kakve je škole završio, da li je, gde i kad služio vojsku, da li ima čin rezervnog oficira ili mlađeg oficira, odnosno klasu rezervnog vojnog službenika, da li se vodi u vojnoj evidenciji i kod kog vojnog organa, da li je odlikovan, kakvog je imovnog stanja, da li je, kad i za šta osuđivan i da li je i kad je izrečenu kaznu izdržao, da li se protiv njega vodi postupak za koje drugo krivično delo, a ako je maloletan - ko je zakonski zastupnik. U prijavi će se naznačiti i da li se prijavljeni nalazi na slobodi, u pritvoru koji je odredio organ unutrašnjih poslova ili je sproveden istražnom sudiji i kad je to učinjeno.
U krivičnoj prijavi se, po pravilu, ne ponavljaju podaci koje sadrže prilozi.
Član 117.
Uz krivičnu prijavu dostavljaju se predmeti, skice, fotografije, pribavljeni izveštaji, spisi o preduzetim merama i radnjama, službene zabeleške, izjave i drugi materijali koji mogu biti od koristi za uspešno vođenje krivičnog postupka.
Ako je prijavljeni lišen slobode i sproveden istražnom sudiji, jedan primerak prijave i priloga dostavlja se i istražnom sudiji.
Član 118.
Posle podnošenja krivične prijave Savezni sekretarijat i ovlašćena službena lica, u slučaju potrebe, nastaviće se prikupljanjem obaveštenja i preduzimanjem potrebnih mera i radnji radi utvrđivanja učinioca, odnosno saučesnika i drugih krivičnih dela poznatog učinioca.
O svim saznanjima, merama i istražnim radnjama koje su preduzete posle podnošenja krivične prijave, Savezni sekretarijat dužan je da izveštaj, sa prilozima, dostavi javnom tužiocu kao dopunu krivične prijave. Ako je u pitanju lice protiv koga je pokrenuta istraga, izveštaj se dostavlja istražnom sudiji.
Član 119.
Ovlašćena službena lica preduzimaju mere i radnje iz čl. 85. do 103. ovog pravilnika na osnovu pismenog naloga neposrednog starešine, ako ovim pravilnikom nije drukčije određeno.
Izuzetno, ovlašćeno službeno lice može mere i radnje iz stava 1. ovog člana preduzeti i bez pismenog naloga neposrednog starešine ako postoji opasnost od odlaganja, što će posebno naznačiti u službenoj belešci, odnosno zapisniku o preduzimanju odgovarajuće mere i radnje.
IV. ZAVRŠNE ODREDBE
Član 120.
Ako ovim pravilnikom nije propisan način primene određenog ovlašćenja, odnosno način preduzimanja određene mere i radnje ili način primene ovlašćenja, odnosno preduzimanja mera i radnji pod određenim okolnostima, ovlašćena službena lica dužna su da postupaju u skladu sa zakonom i drugim propisima i načelima zakonitosti, racionalnosti i efikasnosti, vodeći računa o interesima bezbednosti i o pravima i dužnostima radnih ljudi i građana, državnih organa, organizacija udruženog rada i drugih organizacija i zajednica.
Član 121.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu SFRJ".