Na osnovu člana 282. tačka 8. Zakona o opštenarodnoj odbrani ("Službeni glasnik SRS", br. 43/89 i 53/89),
Republički sekretar za narodnu odbranu, donosi
PRAVILNIK
O UČEŠĆU ORGANA, ORGANIZACIJA, ZAJEDNICA I SLUŽBI U RADIOLOŠKO-HEMIJSKO-BIOLOŠKOJ ZAŠTITI
(Objavljen u "Sl. glasniku SRS", br. 9/90)
Član 1.
Ovim pravilnikom uređuje se učešće naučnoistraživačkih organizacija, hidrometeorološke službe i drugih organa, organizacija i zajednica koji raspolažu odgovarajućim sredstvima i stručnim kadrovima za obavljanje poslova radiološko-hemijsko-biološke zaštite (u daljem tekstu: RHB zaštita) u izvršavanju mera i zadataka RHB zaštite.
Član 2.
Pod merama i zadacima za učešće u RHB zaštiti, u smislu ovog pravilnika, podrazumevaju se: preventivne radnje i postupci koji doprinose RHB zaštiti ljudi, biljnog i životinjskog sveta i materijalnih dobara; radnje i postupci kojima se vrši otkrivanje i utvrđivanje stepena opasnosti od radiološko-hemijsko-bioloških agenasa (u daljem tekstu: RHB agensi); radnje i postupci kojima se vrši otklanjanje posledica od nuklearno-hemijsko-biološkog oružja (u daljem tekstu: NHB oružje) ili otklanjanje posledica akcidenata koji bi se desili na odgovarajućim postrojenjima (nuklearna postrojenja, hemijska postrojenja i druga), kao i aktivnosti u oblasti naučnih istraživanja od interesa za RHB zaštitu i obučavanje stanovništva i specijalističkih kadrova u ovoj oblasti.
Član 3.
Pod organima, organizacijama, zajednicama i službama koje su u smislu Zakona o opštenarodnoj odbrani ("Službeni glasnik SRS", br. 43/89 i 53/89) dužne da učestvuju u izvršavanju mera i zadataka RHB zaštite, naročito se podrazumevaju:
1. Hidrometeorološka služba.
2. Naučnoistraživačke i druge organizacije udruženog rada i druge samoupravne organizacije i zajednice koje se bave poslovima iz oblasti: nuklearnih nauka, hemije i tehnologije, zdravstva i medicine, farmacije, veterine, biologije, poljoprivrede, šumarstva, stočarstva, elektrotehnike, prehrambene tehnologije, rudarstva i geologije, prostornog planiranja i urbanizma.
3. Organizacije udruženog rada i druge samoupravne organizacije i zajednice koje se, u okviru redovne delatnosti, bave kontrolom, odnosno zaštitom vazduha, voda, hrane, lekova i sanitetskog materijala iz sledećih oblasti:
- zdravstva (zavodi za zdravstvenu zaštitu, instituti, zdravstveni centri, bolnice, domovi zdravlja);
- za snabdevanje lekovima i sanitetskim materijalom (preduzeća za snabdevanje lekovima i sanitetskim materijalom i apoteke);
- veterinarstva (veterinarsko-dijagnostički centri i veterinarske stanice);
- poljoprivrede (poljoprivredni zavodi, stanice, dobra i zadruge);
- organizacije koje raspolažu laboratorijama i odgovarajućim kadrovima iz oblasti: hemijske industrije, farmaceutske industrije, prehrambene industrije (za proizvodnju hleba, šećera, piva, čokolade, testenina, konzervi, mesa, mleka, voća i povrća, alkoholnog i bezalkoholnog pića), duvanske industrije, industrije nafte i naftnih derivata, industrije nemetala (staklo, keramika i sl.), metalurgije (gvožđe i obojena metalurgija), tekstilne industrije, elektronske i elektro-industrije, automobilsko-mašinske industrije, industrije za proizvodnju i preradu plastičnih masa, rudarstva;
- obrazovno-vaspitne organizacije, organizacije koje raspolažu odgovarajućim kadrom i laboratorijama; i
- drugi organi, organizacije i službe koji raspolažu odgovarajućim sredstvima i stručnim kadrovima.
Član 4.
Preventivne radnje i postupci RHB zaštite obuhvataju: procenjivanje stepena zaštićenosti ljudi, životinjskog i biljnog sveta i materijalnih dobara od RHB agenasa, stepena zaštićenosti korišćenjem prirodnih i ljudskim radom stvorenih vrednosti, kako u pogledu lične i kolektivne zaštite, tako i u pogledu zaštite stanovništva i materijalnih dobara u celini.
Član 5.
Radnje i postupci kojima se vrši otkrivanje i utvrđivanje stepena opasnosti od RHB agenasa obuhvataju: merenja kojima se ustanovljava prisustvo ovih agenasa u čovekovoj sredini i materijalnim dobrima, određivanje vrste i količine tih agenasa i procenu rizika koji prisutni agensi predstavljaju za ljude, životinjski i biljni svet i materijalna dobra.
Član 6.
Pod radnjama i postupcima kojima se vrši otklanjanje posledica od NHB oružja ili otklanjanje posledica od akcidenata, podrazumeva se: obeležavanje zone u kojoj je prisustvo RHB agenasa iznad propisane granice; utvrđivanje mera za evakuaciju sa ugrožene teritorije; određivanje režima života i rada na ugroženoj teritoriji; utvrđivanje i sprovođenje mera zdravstvene i veterinarske zaštite materijalnih dobara, dekontaminacije ljudi, životinja i materijalnih dobara; za snabdevanje vodom i hranom; utvrđivanje postupaka za korišćenje kontaminirane hrane, biljaka, zemljišta i voda, predmeta lične upotrebe i drugih materijalnih dobara.
Član 7.
Aktivnosti u oblasti naučnih istraživanja od interesa za RHB zaštitu obuhvataju sve vrste istraživanja:
- na području primene nuklearne energije, uključujući i istraživanja radioaktivne kontaminacije vazduha, čvrstih i tečnih padavina, zemljišta, reka i jezera, pijaće vode, ljudske i stočne hrane, ljudi i životinja;
- u oblasti bioloških nauka - epidemiološka, epizootska i epifitska istraživanja, istraživanja medicinskih aspekata RHB zaštite;
- u oblasti nauke o zemlji i okolnom prostoru - geološka, geofizička, geografska, pedološka, speleološka, hidrografska, hidrološka, meteorološka, hidrometeorološka, geohemijska i istraživanja zaštite i unapređenja čovekove sredine;
- u oblasti prostornog planiranja i urbanizma; i
- u oblasti sistema telekomunikacija.
Član 8.
Obučavanje stanovništva i specijalističkih kadrova u oblasti RHB zaštite obavlja se na svim nivoima sistema vaspitanja i obrazovanja u Socijalističkoj Republici Srbiji putem opštih i posebnih programa.
Član 9.
Radi preduzimanja mera za učešće u RHB zaštiti, opština organizuje jednu ili više opštinskih radiološko-hemijsko-bioloških stanica, a opštine u sedištima međuopštinskih regionalnih zajednica i grad Beograd organizuje centre za RHB zaštitu.
U okviru stanica i centara iz stava 1. ovog člana obrazuju se radiometrijska, hemijsko-toksikološka i biološka laboratorija.
Član 10.
Društveno-političke zajednice koje organizuju, opremaju i finansiraju rad stanica, centara i laboratorija iz člana 9. ovog pravilnika, po pravilu, ove poslove mogu da poveravaju organizacijama udruženog rada i drugim samoupravnim organizacijama i zajednicama koje po prirodi svoje redovne delatnosti obavljaju i zadatke RHB zaštite, a naročito organi i organizacije iz člana 3. ovog pravilnika.
Član 11.
Jedinice RHB zaštite i druge jedinice civilne zaštite, organizacije udruženog rada, mesne zajednice i druge samoupravne organizacije i zajednice i u društveno-političkim zajednicama, neposredno se uključuju u izvršavanje mera RHB zaštite koje sprovode stanice, centri, odnosno laboratorije iz člana 9. ovog pravilnika u saradnji sa službom osmatranja i obaveštavanja.
Član 12.
Ovaj pravilnik, na osnovu člana 291. Zakona o opštenarodnoj odbrani ("Službeni glasnik SRS", br. 43/89 i 53/89) primenjuje se na celoj teritoriji Republike.
Član 13.
Stupanjem na snagu ovog pravilnika, prestaje da važi Pravilnik o merama za učešće u radijaciono-hemijsko-biološkoj zaštiti naučnoistraživačkih institucija, laboratorija, hidrometeorološke službe i drugih stručnih organizacija udruženog rada i organa koji raspolažu odgovarajućim sredstvima i stručnim kadrovima ("Službeni glasnik SRS", broj 39/85).
Član 14.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Socijalističke Republike Srbije".