Na osnovu člana 64. stav 4. Zakona o organizaciji Jugoslovenskih pošta, telegrafa i telefona ("Službeni list SFRJ", br. 32/65, 50/63, 51/68 i 15/69) i člana 32. stav 2. tačka 2. Osnovnog zakona o izgradnji železnica, o saobraćaju i bezbednosti na železnicama ("Službeni list SFRJ", br. 9/65 i 11/69), savezni sekretar za privredu propisuje
PRAVILNIK
O POSTAVLjANjU I ODRŽAVANjU ODREĐENIH POŠTANSKIH, TELEGRAFSKIH, TELEFONSKIH I SIGNALNO-SIGURNOSNIH POSTROJENjA I UREĐAJA NA ZEMLjIŠTIMA I OBJEKTIMA U DRUŠTVENOJ SVOJINI I SVOJINI GRAĐANA
(Objavljen u "Sl. listu SFRJ", br. 34/70)
I. OPŠTE ODREDBE
Član 1.
Postavljanje i održavanje poštanskih, telegrafskih i telefonskih postrojenja u sastavu Jugoslovenskih pošta, telegrafa i telefona i telegrafskih, telefonskih i signalno-sigurnosnih uređaja u sastavu Jugoslovenskih železnica na zemljištima i objektima u društvenoj svojini i u svojini građana, u smislu člana 64. stav 1, 2. i 3. Zakona o organizaciji Jugoslovenskih pošta, telegrafa i telefona i člana 27. st. 1. i 2. Osnovnog zakona o izgradnji železnica, o saobraćaju i bezbednosti na železnicama, vrši se prema uslovima i na način koji su propisani ovim pravilnikom.
Odredbe ovog pravilnika ne odnose se na telefonske i telegrafske razvode, uređaje i naprave koji pripadaju stambenoj ili drugoj zgradi odnosno objektu ili korisniku odnosno sopstveniku tih razvoda, uređaja i naprava, a uključene su u telekomunikacionu mrežu Jugoslovenskih pošta, telegrafa i telefona odnosno Jugoslovenskih železnica.
Član 2.
U smislu ovog pravilnika podrazumevaju se, i to:
1) pod telegrafskim i telefonskim postrojenjima i uređajima: nadzemne i podzemne telegrafske i telefonske linije, kablovski i radio-relejni pojačavači kablovska kanalizacija, kablovska okna i kablovske kućice za telegrafske i telefonske linije, kućice za smeštaj kablovskih i radio-relejnih pojačavača i telegrafskih i telefonskih filtera, kao i javne telefonske govornice;
2) pod signalno-sigurnosnim uređajima: žične i kablovske telekomandne veze sa potrebnom kablovskom kanalizacijom i razvodnicima i pojačavači za te veze sa odgovarajućim kućicama za njihov smeštaj i žicovodi za mehaničku komandu signalno-sigurnosnih uređaja, sa ili bez kanalizacije;
3) pod poštanskim postrojenjima: samo poštanski kovčežići.
Član 3.
Preduzeća poštanskog, telegrafskog i telefonskog saobraćaja i železnička transportna preduzeća dužna su, najdocnije na 8 dana pre početka radova, obavestiti korisnika odnosno sopstvenika zemljišta i objekta o datumu kad se namerava početi sa radovima na postavljanju postrojenja odnosno uređaja iz člana 2. ovog pravilnika i da se, po potrebi, bliže sporazumevaju u vezi sa izvođenjem radova.
Član 4.
Postavljanje postrojenja odnosno uređaja iz člana 2. ovog pravilnika mora se tehnički rešiti i izvesti tako da se ne naruši ili promeni namena zemljišta odnosno objekta, i ne ometa njegovo normalno korišćenje.
Ako su u pitanju putevi, železničke pruge, aerodromi, mostovi, vijadukti i drugi objekti saobraćaja, njihovo postavljanje u tehničkom pogledu mora da bude u skladu sa saobraćajno-tehničkim odredbama o bezbednosti saobraćaja, da je prilagođeno posebnim potrebama narodne odbrane i da ne izaziva smetnje pri izvođenju radova na njihovom održavanju.
Član 5.
Postavljanje postrojenja odnosno uređaja iz člana 2. ovog pravilnika na objekte specifičnog arhitektonskog rešenja, po pravilu, ne vrši se. Ako se ne može izbeći, postavljanje se mora prilagoditi objektu tako da se ni u čemu ne naruši njegova arhitektonska celina.
Odredbe stava 1. ovog člana shodno se primenjuju i na kulturne i istorijske spomenike, spomen-objekte, i druge slične objekte i na zemljište na kome se oni nalaze, na nepokretna kulturna dobra stavljena pod zaštitu, kao i na objekte i zemljišta koji služe za zaštitu od elementarnih nepogoda.
Član 6.
Postavljanje postrojenja odnosno uređaja iz člana 2. ovog pravilnika ne može se vršiti na zemljištima i objektima koji su pod upravljanjem oružanih snaga Jugoslavije i na zemljištima i objektima za koje je to zabranjeno posebnim propisima, osim ako se ta postrojenja odnosno uređaja postavljaju za potrebe oružanih snaga Jugoslavije odnosno za potrebe u vezi sa korišćenjem odnosnih zemljišta i objekata.
II. POSTAVLjANjE POSTROJENjA I UREĐAJA
1. Postrojenja u sastavu Jugoslovenskih pošta, telegrafa i telefona
Član 7.
Postavljanje telegrafskih i telefonskih linija vrši se zavisno od mesnih prilika, u skladu sa namenom i prirodom zemljišta i objekata, s tim da se pri tome obezbedi uredno funkcionisanje telegrafskog i telefonskog saobraćaja i da se postavljanje vrši prema odgovarajućim tehničkim propisima, a ako ovih nema - u skladu sa dostignućima tehnike.
Član 8.
Pored javnih puteva i drugih puteva, telegrafske i telefonske linije treba postavljati prvenstveno na zemljištu u zaštitnom pojasu puta u skladu sa odredbama člana 53. Osnovnog zakona o javnim putevima ("Službeni list SFRJ", br. 27/65, 7/67 i 10/70) i odgovarajućim odredbama republičkih zakona o putevima.
Član 9.
Na putu i u neposrednoj blizini puta, osim na auto-putu i drugim putevima predviđenim isključivo za saobraćaj motornih vozila, nadzemne telegrafske i telefonske linije mogu se postavljati na udaljenosti od kolovoza koja odgovara najmanje visini stuba, računajući od ivice bankine po terenu.
Nadzemne telegrafske i telefonske linije ne smeju se postavljati na auto-putevima i drugim putevima predviđenim isključivo za saobraćaj motornih vozila niti pored njih na udaljenosti manjoj od 20 m računajući od ivice kolovoza.
Na mestima na kojima je put izložen snežnim zavejavanjima, nadzemne telegrafske i telefonske linije moraju biti na udaljenosti koja obezbeđuje da se čišćenje odnosno odbacivanje snega sa puta može vršiti pomoću savremene mehanizacije bez opasnosti da se prouzrokuje prekid telegrafskog odnosno telefonskog saobraćaja.
Član 10.
Podzemne telegrafske i telefonske linije postavljaju se na putu van kolovoza, i to: na udaljenosti najmanje jedan metar od spoljne ivice rigole, jarka odnosno rova, na nasipu - u njegovom podnožju, a u useku ili zaseku - na kosini (škarpi), i to na udaljenost najmanje 4 m od ivice kolovoza.
Ako konfiguracija okolnog terena ili mesne prilike ili posebni razlozi pravilnog trasiranja telegrafskih i telefonskih linija to zahtevaju, preduzeće poštanskog, telegrafskog i telefonskog saobraćaja i preduzeće za puteve odnosno druga organizacija koja se stara o putevima mogu se, izuzetno od stava 1. ovog člana, sporazumeti i o drugom načinu postavljanja podzemne telegrafske ili telefonske linije na nasipima, u zasecima i u usecima, osim o postavljanju takvih linija u kolovoznoj konstrukciji puta.
Pri postavljanju podzemnih telegrafskih i telefonskih linija prema st. 1. i 2. ovog člana mora se voditi računa da se ne umanji stabilnost terena (klizanje, odronjavanje, hidrografske promene i dr.) i funkcionalnost kolovozne konstrukcije puta.
Član 11.
Na mostovima, nadvožnjacima i vijaduktima telegrafska odnosno telefonska linija se postavlja u posebne kanale predviđene u tu svrhu, a ako nema takvih kanala - duž spoljne bočne strane mosta, nadvožnjaka odnosno vijadukta ili u pešačku stazu sa odgovarajućom zaštitom, ili na drugi pogodan način, zavisno od konstrukcije objekata i drugih okolnosti koji su od uticaja na pravilno postavljanje tih linija.
Član 12.
Na mestima ukrštanja sa putevima, nadzemne telegrafske i telefonske linije moraju se postaviti tako da i pri najnepovoljnijim vremenskim uslovima provodnici budu, i to:
1) ako je ukrštanje sa auto-putevima i javnim putevima I i II reda - izvan vazdušnog prostora puta visine 7 m računajući od nivelete puta;
2) ako je ukrštanje sa javnim putevima III i IV reda i drugim putevima koji nemaju svojstvo javnog puta - izvan slobodnog profila puta visine 4,5 m računajući od najviše tačke kolovoza.
Na mestima ukrštanja sa putevima, podzemne telegrafske i telefonske linije moraju se postaviti u kablovsku kanalizaciju.
Član 13.
U gradovima i drugim naseljenim mestima podzemne i nadzemne telegrafske i telefonske linije postavljaju se zavisno od toga kako je to urbanističkim planovima predviđeno.
Podzemne telegrafske i telefonske linije postavljaju se ispod trotoara, i to po pravilu u kablovske kanalizacije, a u kolovoze odnosno ispod kolovoza mogu se postaviti samo u ulicama koje nemaju trotoare i kad linija prelazi sa trotoara na trotoar.
Nadzemne telegrafske i telefonske linije mogu se postavljati, i to:
1) na stubovima duž unutrašnje strane ivičnjaka trotoara;
2) na stubovima kroz dvorište zgrada;
3) na nosačima postavljenim na krovovima ili drugim pogodnim delovima zgrada.
Priključni vodovi od izvoda telegrafske odnosno telefonske linije do korisnika mogu se postavljati na način predviđen u stavu 3. ovog člana.
Ako treba izraditi kablovske privode odnosno uvode do unutrašnjih i spoljnih kablovskih izvoda, priključni kablovi odnosno pojedini priključni sprovodnici mogu se postavljati na spoljne zidove dvorišne strane zgrade, na kalkanske i stepenišne zidove, na zidove i u zidove podruma i na tavan zgrade.
Član 14.
Preko reka i zaliva, od kopna do ostrva i između ostrva treba postavljati podvodne telegrafske i telefonske kablove.
Ako se na mestima premošćavanja, prema stavu 1. ovog člana, vrši nadzemnim telegrafskim i telefonskim linijama, mora se obezbediti propisani gabarit za plovidbu.
Član 15.
Telegrafske i telefonske linije mogu se postavljati na železničko područje, ukrštati sa železničkom prugom i paralelno voditi sa železničkom prugom, prema odredbama osnovnog zakona o izgradnji železnica, o saobraćaju i bezbednosti na železnicama i odredbama propisa donesenih na osnovu tog zakona.
Član 16.
Postavljanje kablovske kanalizacije, ako se istovremeno ne postavljaju i telegrafske i telefonske linije, vrši se shodno odredbama ovog pravilnika koje se odnose na postavljanje podzemnih telegrafskih i telefonskih linija.
Član 17.
Kablovske kućice i kablovska okna za telegrafske i telefonske linije i kućice za smeštaj radio-relejnih pojačavača i telegrafskih i telefonskih filtara, mogu se postavljati na zemljištu duž postavljenih telegrafskih i telefonskih linija i kablovskih kanalizacija.
Kućice iz stava 1. ovog člana ne postavljaju se na objekte.
Član 18.
Ako se telegrafska odnosno telefonska linija ostvaruje pomoću radio-stanice sa usmerenim talasima, mogu se u pravcu trase te linije postaviti antenski uređaji radio-relejnih pojačavača, pod uslovom da su oni instalirani na stub metalne, armiranobetonske ili druge odgovarajuće konstrukcije i da se ne ometaju prijem radio-difuznih i televizijskih emisija.
Antenski uređaji rado-relejnih pojačavača iz stava 1. ovog člana ne smeju se postavljati na objekte na kojima već postoje antenski i drugi radio-uređaji.
Član 19.
Javne telefonske govornice mogu se postavljati na ulicama, trgovima i drugim javnim mestima, kao i u lukama, na aerodromima, autobuskim i železničkim stanicama na mestima predviđenim za kretanje i boravak putnika, u skladu sa urbanističkim planovima.
Mesto za postavljanje javne telefonske govornice treba odrediti tako da ona bude lako pristupačna i uočljiva i da ne ometa saobraćaj.
Javne telefonske govornice mogu se postavljati i u velikim stambenim i drugim zgradama, ako je za njihovo postavljanje predviđeno posebno mesto.
Član 20.
Poštanski kovčežići postavljaju se na zidove zgrada i na ograde sa ulične strane, na ivice trotoara, na travnjake i zemljišta neposredno pored puta i na druga za to pogodna mesta.
Pri postavljanju mora se voditi računa da poštanski kovčežić bude van slobodnog prostora (profila) kolovoza.
2. Uređaji u sastavu Jugoslovenskih železnica
Član 21.
Železničko telegrafski, telefonski i signalno-sigurnosni uređaji mogu se postavljati na zemljišta i objekte u društvenoj svojini i svojini građana, ako se zbog složene konfiguracije terena ne mogu postaviti na železničkom području ili je bezbednije da se postave van železničkog područja ili ako je železnička pruga elektrificirana odnosno ako se vrši modernizacija putem elektrifikacije.
Član 22.
U naseljima mogu se postavljati železničke telegrafske i telefonske linije i za te linije potrebne kablovske kanalizacije i kablovske kućice za veze između železničkih radnih jedinica, i za specijalne veze između železničkih radnih jedinica i organa uprave nadležnih za poslove inspekcije železničkog saobraćaja, zdravstvenih ustanova i drugih ustanova i organizacija za pružanje pomoći i njima sličnih organizacija, radi obaveštavanja u slučaju železničkih nesreća, udesa i drugih vanrednih događaja.
Član 23.
Za postavljanje železničkih telegrafskih, telefonskih i signalno-sigurnosnih uređaja (u svemu ostalom) shodno se primenjuju odredbe ovog pravilnika koje se odnose na postavljanje telegrafskih i telefonskih postrojenja u sastavu Jugoslovenskih pošta, telegrafa i telefona.
III. ODRŽAVANjE POSTROJENjA I UREĐAJA
Član 24.
Održavanje postrojenja i uređaja iz člana 2. ovog pravilnika obuhvata tekuće i investiciono održavanje (redovno održavanje), otklanjanje kvarova i smetnji (vanredno održavanje) i povremenu kontrolu, tehnička merenja i druga ispitivanja takvih postrojenja odnosno uređaja.
Član 25.
Pri redovnom i vanrednom održavanju, povremenoj kontroli, tehničkom merenju i ispitivanju postrojenja i uređaja iz člana 2. ovog pravilnika, preduzeća poštanskog, telegrafskog i telefonskog saobraćaja i železnička transportna preduzeća dužna su voditi računa da ne ometaju normalno korišćenje zemljišta i objekata na kojima su postavljena ta postrojenja odnosno uređaji. Ako se takvi radovi izvode na putu ili železničkoj pruzi odnosno u njihovoj neposrednoj blizini, mora se voditi računa i o tome da se ne ometa saobraćaj i ne ugrožava bezbednost saobraćaja.
Član 26.
Radovi na redovnom održavanju vrše se u naseljenim mestima, i to ako se postrojenja i uređaji iz člana 2. ovog pravilnika nalaze:
1) na objektu i zemljištu u društvenoj svojini - u radnom vremenu korisnika objekta odnosno zemljišta;
2) na objektu i zemljištu u društvenoj svojini, koji su u opštoj upotrebi - u vremenu od 5 do 19 časova;
3) na objektu i zemljištu u svojini građana - u vremenu od 6 do 14 časova u mesecima od aprila do septembra, a u vremenu od 7 do 15 časova u mesecima od oktobra do marta.
Ako se postrojenja i uređaji iz člana 2. ovog pravilnika nalaze na objektima i zemljištima van naselja, radovi na redovnom održavanju vrše se u vremenu uobičajenom na području na kome se oni nalaze.
Član 27.
Vanredno održavanje postrojenja i uređaja vrši se, po pravilu, danju u vremenu od 5 do 19 časova.
Radovi na vanrednom održavanju mogu se vršiti i noću, ako to zahteva uredno funkcionisanje telegrafskog i telefonskog saobraćaja odnosno bezbednost železničkog saobraćaja.
Član 28.
Povremena kontrola, tehnička merenja i druga ispitivanja postrojenja i uređaja iz člana 2. ovog pravilnika, mogu se vršiti samo danju. Izuzetno, u slučaju elementarnih nepogoda i u drugim slučajevima koji mogu izazvati velike kvarove, povremena kontrola, tehnička merenja i druga ispitivanja mogu se vršiti i noću.
IV. ZAJEDNIČKE ODREDBE
Član 29.
Prilikom izvođenja radova na postavljanju i održavanju postrojenja i uređaja iz člana 2. ovog pravilnika, moraju se preduzeti sve potrebne mere za sigurnost objekta na kome se radovi izvode i bezbednost ljudi i okoline.
Član 30.
Oštećenja pričinjena na pojedinim zemljištima i objektima prilikom izvođenja radova na postavljanju i održavanju postrojenja i uređaja iz člana 2. ovog pravilnika, moraju se otkloniti u roku od 15 dana od dana završetka radova. Oštećenja se moraju odmah otkloniti, ako od toga zavisi sigurnost objekta ili mogućnost njegovog normalnog korišćenja, ili ako bi ona mogla prouzrokovati nepopravljive štete.
Član 31.
Posle polaganja kablovske kanalizacije i podzemnih telegrafskih i telefonskih linija u naseljima i na javnim putevima, moraju se trotoari i kolovozi privremeno urediti i održavati za nesmetan i bezbedan saobraćaj i trotoar odnosno kolovoz konačno postaviti kad se izvrši proces sleganja.
Konačno uređenje kolovoza odnosno trotoara mora se izvršiti najdocnije u roku od 30 dana od dana kad su radovi završeni, ako propisima republike ili opštinske skupštine odnosno rešenja nadležnog opštinskog organa nije dužina roka drukčije određena.
Mesto na kolovozu na kome se izvode radovi i mesto koje je privremeno uređeno, moraju se označiti odgovarajućim propisanim saobraćajnim znakovima na javnim putevima.
Član 32.
Korisnik postrojenja i uređaja iz člana 2. ovog pravilnika mora ekipu radnika odnosno svakog pojedinog radnika snabdeti potvrdom da je ovlašćen na određenom području postavljati i održavati ta postrojenja odnosno te uređaje.
V. PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Član 33.
Odredbe ovog pravilnika primenjivaće se i na rekonstrukcije postrojenja i uređaja iz člana 2. ovog pravilnika odnosno njihovih delova.
Član 34.
Odredbe ovog pravilnika ne odnose se na radove na postavljanju postrojenja i uređaja iz člana 2. ovog pravilnika započete pre dana stupanja na snagu ovog pravilnika.
Član 35.
Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu SFRJ".