NAPOMENA REDAKCIJE:
Odredba člana 284. Zakona o radu ("Sl. glasnik RS", br. 24/2005, 61/2005) glasi:
Odredbe kolektivnog ugovora koji je na snazi na dan stupanja na snagu ovog zakona, a koje nisu u suprotnosti sa ovim zakonom, ostaju na snazi do zaključivanja kolektivnog ugovora u skladu sa ovim zakonom.
Odredbe opšteg i posebnih kolektivnih ugovora zaključenih pre 21. decembra 2001. godine, a koje su na snazi na dan stupanja na snagu ovog zakona i koje nisu u suprotnosti sa ovim zakonom ostaju na snazi do zakljucivanja kolektivnih ugovora u skladu sa ovim zakonom, a najduže šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
-----------------------------
Na osnovu člana 3. stav 3. i člana 4. stav 2. tačka 3. Zakona o kolektivnim ugovorima ("Službeni glasnik Republike Srbije", br. 6/90 i 45/91),
Vlada Republike Srbije i Republički odbor sindikata radnika obrazovanja, nauke, kulture, umetnosti i fizičke kulture, zaključuju
POSEBAN
KOLEKTIVNI UGOVOR ZA USTANOVE U OBLASTI FIZIČKE KULTURE
(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 15 od 28. marta 1996; 51/97)
I. OSNOVNE ODREDBE
Član 1.
Ovim posebnim kolektivnim ugovorom (u daljem tekstu: Ugovor), u skladu sa zakonom i Opštim kolektivnim ugovorom, uređuju se, prava, obaveze i odgovornosti zaposlenih u ustanovama fizičke kulture, koje se finansiraju iz budžeta Republike, i tih ustanova, kao i međusobni odnosi učesnika ovog ugovora.
Član 2.
Ovaj ugovor neposredno se primenjuje.
Na pitanja i odnose koji nisu uređeni ovim ugovorom, pojedinačnim kolektivnim ugovorom ili opštim aktom ustanove primenjivaće se odredbe zakona i Opšteg kolektivnog ugovora.
II. RADNI ODNOSI
1. Pripravnički staž
Član 3.
Pripravnički staž ne može trajati duže od roka utvrđenog zakonom i Opštim kolektivnim ugovorom.
Ustanova je dužna da, za vreme trajanja pripravničkog staža, uputi pripravnika na stručno osposobljavanje u ustanovu koja obavlja poslove od interesa za Republiku u oblasti fizičke kulture.
Ustanova je dužna da stvori potrebne materijalne i druge uslove za stručno osposobljavanje pripravnika u smislu stava 1. ovog člana.
Ustanova u kojoj pripravnik polaže stručni ispit dužna je da omogući polaganje stručnog ispita odmah po isteku pripravničkog staža.
2. Stručno osposobljavanje i usavršavanje
Član 4.
Radi uspešnijeg ostvarivanja ciljeva i zadataka ustanova u oblasti sporta, radnici koji obavljaju stručne poslove dužni su da se stalno stručno osposobljavaju i usavršavaju u skladu sa potrebama ustanove u kojoj su zaposleni i izvršavaju obaveze utvrđene programom stručnog osposobljavanja i usavršavanja, kao i da učestvuju u svim oblicima usavršavanja koji se organizuju u ustanovi, odnosno na koje se upućuju.
Ustanova je dužna da vodi evidenciju o stalnom stručnom osposobljavanju i usavršavanju i da stvori potrebne materijalne, organizacione i druge uslove za stručno osposobljavanje i usavršavanje radnika.
Radnik ne može da trpi štetne posledice ako ustanova ne organizuje stručno osposobljavanje i usavršavanje radnika.
Radnik, koga na stručno osposobljavanje i usavršavanje upućuje ustanova, ima pravo na naknadu zarade, školarine, kotizacije i nabavke udžbenika, kao i druge troškove u skladu sa materijalnim mogućnostima ustanove.
Član 5.
Ustanova je dužna da radniku koji ima godinu dana rada obezbedi korišćenje godišnjeg odmora u trajanju od 18 radnih dana, uvećanog za:
- jedan radni dan za svake navršene tri godine radnog staža;
- sedam radnih dana radniku koji radi na naročito teškim i po zdravlje štetnim poslovima za čije je vršenje utvrđeno skraćeno radno vreme, odnosno koji ima pravo na radni staž sa uvećanim trajanjem;
- pet radnih dana radniku - invalidu i samohranom roditelju sa detetom do 10 godina života i roditelju sa dvoje i više dece do 14 godina života, radnik koji u svom domaćinstvu izdržava dete koje ima smetnje u psihofizičkom razvoju, odnosno teškog invalida, kao i radniku mlađem od 18 godina;
- tri radna dana samohranom roditelju sa detetom od 10 do 14 godina života;
- dva do pet radnih dana po osnovu rezultata rada i po osnovu veće psihičke i fizičke napetosti u radu;
- tri radna dana radniku koji ima teško obolelog člana u užoj porodici;
- dva radna dana za radnike koji obavljaju najjednostavnije poslove i poslove za čije vršenje se traži stručna sprema najviše do petog stepena, a tri radna dana za radnike koji vrše poslove za čije vršenje se traži najmanje šesti stepen stručne spreme.
Godišnji odmor određen prema osnovama iz stava 1. ovog člana ne može biti duži od zakonom utvrđenog maksimuma.
Ako radnik u kalendarskoj godini nema godinu dana rada, ima pravo na srazmeran broj dana godišnjeg odmora, zavisno od vremena provedenog na radu.
Član 6.
Ustanova je dužna da radniku omogući plaćeno odsustvo do sedam radnih dana u kalendarskoj godini u sledećim slučajevima:
- stupanje radnika u brak - pet radnih dana;
- stupanje u brak uže porodice - dva radna dana;
- rođenje deteta člana uže porodice - jedan radni dan;
- zaštita i otklanjanje štetnih posledica u domaćinstvu prouzrokovanih elementarnim nepogodama - tri radna dana;
- selidba sopstvenog domaćinstva - tri radna dana;
- polaganje ispita - jedan radni dan za svaki ispit, a ukupno sedam radnih dana u toku jedne kalendarske godine;
- polaganje ispita za proveru stručne osposobljenosti - pet radnih dana;
- učestvovanje na radnim takmičenjima koja se organizuju od strane Sindikata ili ustanove - najmanje jedan radni dan u zavisnosti od udaljenosti mesta održavanja takmičenja;
- korišćenje organizovanog rekreativnog odmora u cilju prevencije radne invalidnosti - sedam radnih dana;
- smrt roditelja, brata ili sestre, radnikovog bračnog druga ili člana koji živi u zajedničkom porodičnom domaćinstvu radnika - tri radna dana;
- smrt ostalih srodnika - jedan radni dan;
- za negovanje nezbrinute dece do 14 godina života u slučaju da bračni drug bude upućen na lečenje u zdravstvenu ustanovu - do pet radnih dana;
- radi pripreme za odlazak na odsluženje vojnog roka - dva radna dana;
- u drugim opravdanim slučajevima, na posebno obrazložen zahtev i uz priložene dokaze - do tri radna dana.
Pored odsustvovanja sa rada iz stava 1. ovog člana, radnik ima pravo da odsustvuje sa rada još pet radnih dana u slučaju rođenja deteta i sedam radnih dana za slučaj smrti člana uže porodice.
III. CENE RADA, ZARADE I OSTALA LIČNA PRIMANjA
1. Cena rada
Član 7.
Cena rada utvrđuje se tako što se najviša cena rada za najjednostavniji rad utvrđena ovim ugovorom, pomnoži sa sledećim koeficijentima za tipična radna mesta po grupama poslova i to:
-----------------------------------------------------------------------------
Grupa Nazivi tipičnih poslova odnosno radnih mesta Koeficijent
poslova
-----------------------------------------------------------------------------
1 2 3
-----------------------------------------------------------------------------
I Ne zahteva se stručnost NK radnik
- poslovi fizičkog radnika 1,35
II Zahteva se stručna osposobljenost u trajanju do 6 meseci - I stepen
- poslovi održavanja čistoće otvorenih i zatvorenih terena 1,45
- najjednostavniji poslovi održavanja, pripremanja i čuvanja
zatvorenih i otvorenih objekata i poslovi pomoćnika uređivanja
zelenih površina 1,50
- poslovi održavanja čistoće u prostorijama gde se ostvaruje
zdravstvena zaštita 1,55
(za vršenje ovih poslova potreban je I stepen str. spreme)
III Zahteva se stručna osposobljenost u trajanju preko 6 meseci do 2
godine - II stepen
- poslovi održavanja i čišćenja zatvorenih i otvorenih objekata 1,75
- poslovi garderobera, uređivača zelenih površina, poslovi pranja
laboratorijskog posuđa 1,80
IV Zahteva se stručnost koja se stiče srednjim obrazovanjem u
trajanju od dve do tri godine
- KV radnik - III stepen
- uređivač zelenih površina, daktilograf, vozač 2,00
- kurir 2,15
- portir 2,30
V Zahteva se stručnost koja se stiče srednjim obrazovanjem u
trajanju od 4 ili više godina - IV stepen
- administrativno-tehnički sekretar, poslovi kopiranja,
medicinska sestra 2,40
- knjigovođa, poslovi daktilografa na unosu podataka i kucanju
tekstova na stranim jezicima, magacioner, cvećarsko-vrtlarski
operater, laborant 2,55
- blagajnik, likvidator kontista, komercijalni operater 2,80
VI Zahteva se stručnost koja se stiče specijalizacijom na
osnovu stručnosti srednjeg obrazovanja - VKV radnik - V stepen
- zanatlije svih profila 2,90
- rukovaoci postrojenja u kotlarnici 3,10
VII Zahteva se stručnost koja se stiče višim obrazovanjem - VI
stepen
- bibliotekar, statističar 3,15
- programer, organizator rekreacije 3,30
- najsloženiji administrativno-pravni i finansijsko-računovodstveni
poslovi 3,60
VIII Zahteva se stručnost koja se stiče fakultetom, odnosno
visokim obrazovanjem - VII stepen
- stručni saradnik - manje složeni poslovi projektovanja,
organizacije i realizacije stručnog rada 3,80
- samostalni stručni saradnik - složeni poslovi projektovanja,
organizacije i realizacije stručnog rada, lekar opšte prakse 4,29
- viši stručni saradnik - vrlo složeni poslovi projektovanja,
organizacije i realizacije stručnog rada 4,30
IDž lekar specijalista 4,80
- magistar - specijalista 5,00
Dž - doktor nauka 6,00
-----------------------------------------------------------------------------
Koeficijent utvrđen za pojedine grupe poslova i zahteva stručnosti uvećava se za 30% po osnovu povećanja obima poslova.
Član 8.
Cena rada za najjednostavniji rad za mesec za koji se vrši obračun i isplata zarada, utvrđuje se na osnovu prosečne isplaćene mesečne zarade u privredi Republike, prema poslednjem objavljenom podatku Republičkog zavoda za statistiku u okviru ukupno obezbeđenih sredstava iz budžeta Republike Srbije za ove namene i na osnovu odluke Vlade Republike Srbije.
Član 9.
Na osnovu rukovođenja koeficijenti iz člana 7. ovog ugovora uvećavaju se:
- za rukovođenje organizacionom jedinicom (zavisno od veličine organizacione jedinice i broja radnika, strukture, složenosti i raznovrsnosti poslova, javnosti rada, ostvarivanja zakonom utvrđenih funkcija) za 0,05-0,20, a za rukovođenje poslovima od značaja za ustanovu (pomoćnik direktora, odnosno upravnika ustanove, sekretar ustanove i dr.) za 0,30 do 0,50;
- za direktora, odnosno upravnika za rukovođenje ustanovom koja obavlja delatnost na teritoriji više opština, grada i pokrajine za 0,60, od interesa za Republiku 1,00 i za njihove zamenike 80% od ovih koeficijenata.
Član 10.
Ustanova je dužna da pripravniku obezbedi cenu rada u visini 80% od cene rada za grupu poslova iz člana 7. ovog ugovora kojoj pripada radno mesto za koje se pripravnik osposobljava.
2. Zarade
Član 11.
Pri utvrđivanju zarada radnika u ustanovi polazi se od cena rada utvrđenih ovim, odnosno pojedinačnim kolektivnim ugovorom, ostvarenih zadataka iz plana i programa rada, odnosno obima rada utvrđenog primenom normativa - standarda rada i kvaliteta izvršenih poslova (u daljem tekstu: rezultat rada) ostvarenih sopstvenih prihoda, kao i od kretanja prosečnih zarada po radniku u privredi Republike, odnosno u privredi opštine na teritoriji grada Beograda.
3. Dodaci, naknade i ostala primanja
Član 12.
Ustanova je dužna da radniku isplati dodatak u iznosu od 0,5% cene rada radnog mesta za svaku punu godinu rada ostvarenog u radnom odnosu, uvećanog za staž osiguranja koji se računa sa uvećanim trajanjem.
Član 13.
Ustanova je obavezna da radniku isplati dodatak na zaradu u visini cene rada uvećane i to:
- za rad na dan državnog praznika za koje je zakonom propisano da se ne radi, pored dodatka u visini naknade utvrđene u smislu člana 15. stav 2. ovog ugovora, za 50%;
- za rad noću između 22,00 i 06,00 časova narednog dana ukoliko takav rad nije uračnunat pri utvrđivanju cene rada u smislu člana 7. ovog ugovora za 35%;
- za prekovremeni rad u koji se ne uračunava radno vreme unapred određeno na osnovu izvršene godišnje preraspodele radnog vremena za 35%.
Ako se istovremeno steknu uslovi za dodatak na zaradu u smislu stava 1. ovog člana u više osnova, procenat dodatka ne može biti manji od zbira procenata po svakom od tih osnova.
Član 14.
Ustanova je dužna da radniku obezbedi naknadu zarade za vreme odsustvovanja sa rada u visini od 80% od zarade koju bi ostvario na radnom mestu na kojem je raspoređen u mesecu za koji se vrši obračun i isplata naknade, u sledećim slučajevima:
- zbog čekanja na raspoređivanje na druge poslove, prekvalifikaciju, odnosno dokvalifikaciju;
- zbog prekida rada do koga je došlo naredbom nadležnog organa, odnosno ovlašćenog radnika ili zbog neobezbeđene zaštite na radu;
- zbog obavljanja prekvalifikacije ili dokvalifikacije na osnovu propisa o penzijsko-invalidskom osiguranju.
Član 15.
Ustanova je dužna da radniku obezbedi naknadu za vreme odsustvovanja sa rada u visini od 100% zarade koju bi ostvario na radnom mestu na koje je raspoređen u mesecu za koji se vrši obračun i isplata naknade u sledećim slučajevima:
- korišćenje godišnjeg odmora, državnog praznika za koji je zakonom propisano da se ne radi, privremene nesposobnosti za rad, ako je nesposobnost prouzrokovana povredom na radu ili profesionalnom bolešću;
- davanje krvi, tkiva i drugih organa tela;
- korišćenje plaćenog odsustva iz člana 6. ovog ugovora;
- stručno osposobljavanje i usavršavanje radi potrebe procesa rada ustanove;
- prisustvovanje u svojstvu člana sednici Narodne skupštine, odnosno skupštine grada, opštine, pokrajine ili njihovih tela, odnosno sednici organa Sindikata;
- učestvovanje na takmičenju;
- za vreme odsustvovanja sa rada zbog sistematskih obaveznih zdravstvenih pregleda.
Član 16.
Radniku koji je, u skladu sa zakonom, privremeno udaljen iz ustanove, za vreme udaljenja pripada naknada zarade u iznosu od 50%, odnosno ako izdržava porodicu u iznosu od 70% od prosečne zarade radnika ostvarene u prethodna tri meseca.
Član 17.
Ustanova može da obezbedi jubilarnu nagradu radniku povodom jubilarnih godina rada u ustanovi u visini od 50% prosečne neto zarade u ustanovi u mesecu u kome se jubilarna nagrada isplaćuje.
Član 18.
U slučaju smrti radnika ili člana njegove uže porodice ustanova može da porodici, odnosno radniku isplati posebnu naknadu do iznosa troškova sahrane, prema priloženom računu.
Član 19.
Ustanova je dužna da radniku naknadi troškove prevoza u javnom saobraćaju radi dolaska na rad i povratka sa rada u visini stvarnih troškova prevoza.
Član 20.
Direktor, odnosno upravnik ustanove može radniku koji u određenom vremenskom periodu pokaže posebne rezultate rada, dodeliti novčanu ili drugu materijalnu stimulaciju. Ova stimulacija može iznositi najviše do 50% od cene rada za najjednostavniji rad utvrđene ovim ugovorom za period kada se stimulacija dodeljuje.
Osnove i merila za dodatak iz stava 1. ovog člana utvrđuje direktor, odnosno upravnik ustanove, u skladu sa poslovnom politikom ustanove.
Sredstva za ove namene ne finansiraju se iz budžeta Republike.
IV. PRESTANAK POTREBE ZA RADOM RADNIKA
Član 21.
Pri predlaganju i utvrđivanju radnika za čijim je radom prestala potreba po bilo kom osnovu, polazi se od uspešnosti radnika u radu, o čemu odluku donosi direktor odnosno upravnik ustanove.
U slučaju kad radnici ostvaruju jednake rezultate rada primeniće se kao korektivi drugi kriterijumi po sledećem rasporedu:
- školska sprema,
- radno iskustvo na tom radnom mestu,
- staž osiguranja,
- socijalno stanje radnika,
- zdravstveno stanje radnika i članova njegovog porodičnog domaćinstva,
- izrečene disciplinske mere.
Odredbe st. 1. i 2. ovog člana primenjuje se i u slučaju otvaranja stečajnog postupka.
Član 22.
Direktor, odnosno upravnik ustanove je dužan da radnike obaveštava o svim aktivnostima vezanim za utvrđivanje prestanka potrebe za radom radnika, a svakog radnika lično da upozna sa mogućnostima za rešavanje njegovog radno-pravnog statusa.
V. POSTUPAK ZA IZMENE I TUMAČENjE UGOVORA
Član 23.
Predlog za izmene, odnosno dopune ovog ugovora može dati svaki učesnik navodeći razloge, sa nacrtom izmena odnosno dopuna ugovora.
Predlog se dostavlja drugom učesniku u pismenom obliku koji je dužan da se, u roku od 30 dana, od dana dostavljanja predloga, izjasni o predlogu.
Ako je drugi učesnik saglasan sa predlogom, imenuje svog predstavnika koji će zajedno sa predstavnikom podnosioca predloga pripremiti izmene, odnosno dopune ugovora i dostaviti ih učesnicima na razmatranje i usvajanje.
Učesnici usvajaju izmene, odnosno dopune ovog ugovora po postupku utvrđenom za njegovo donošenje.
Član 24.
Predlog za tumačenje odredaba ovog ugovora može dati svaki od učesnika.
Učesnici ocenjuju opravdanost predloga i u slučaju potrebe daju tumačenjem, na način i po postupku utvrđenom za zaključivanje ovog ugovora.
Član 25.
Direktor, odnosno upravnik ustanove je dužan da Sindikatu, u skladu sa njegovom ulogom i zadacima obezbedi sve uslove za nesmetan rad, predviđene Opštim kolektivnim ugovorom.
VI. USLOVI ZA RAD SINDIKATA
Član 26.
Direktor, odnosno upravnik ustanove je dužan da Sindikatu obezbedi uslove za rad u skladu sa zakonom i Opštim kolektivnim ugovorom.
Član 27.
Sindikat u ustanovi ima pravo da podnosi zahteve i predloge i da pokreće inicijative. Direktor, odnosno upravnik i drugi organi ustanove su dužni da mišljenja i predloge Sindikata razmotre i uzmu u obzir prilikom donošenja odluka od značaja za materijalni, ekonomski i socijalni položaj radnika.
Direktor, odnosno upravnik i drugi organi ustanove su obavezni da Sindikatu učine dostupnim sve informacije, podatke i činjenice koji su od bitnog značaja za materijalni i socijalni položaj radnika, kao i zaštitu na radu radnika.
Direktor, odnosno upravnik i drugi organi ustanove prilikom razmatranja pitanja materijalnog i socijalnog položaja radnika, kao i kada se odlučuje o pojedinačnim pravima radnika i zaštiti na radu radnika, u obavezi su da na sednice pozivaju predstavnike Sindikata.
Član 28.
Direktor, odnosno upravnik ustanove je obavezan da Sindikatu obezbedi materijalno-tehničke uslove za samostalan i nesmetan rad.
Pojedinačnim kolektivnim ugovorom, ili posebnom odlukom direktor, odnosno upravnik i Sindikat mogu se dogovoriti da se predsedniku Sindikata, ukoliko za to postoji potreba, jedan broj plaćenih časova za obavljanje sindikalnih aktivnosti uračuna u mesečni fond časova njegovog rada, u skladu sa Opštim kolektivnim ugovorom.
Član 29.
Predstavnik Sindikata (predsednik Sindikata, predsednik sindikalne podružnice i sindikalni poverenik) za vreme obavljanja i u roku od dve godine po prestanku funkcije, ako istupa u skladu sa zakonom o kolektivnim ugovorima, ne može da se rasporedi na drugo radno mesto i kod drugog poslodavca, niti da se utvrdi prestanak potrebe za njegovim radom ili da se na drugi način stavi u nepovoljan položaj.
Član 30.
Predstavnicima Sindikata mora se omogućiti odsustvovanje sa posla radi prisustvovanja sindikalnim sastancima, konferencijama, sednicama i kongresima i radi osposobljavanja na tečajevima i seminarima.
Član 31.
Direktor, odnosno upravnik je dužan da omogući da se sredstva koja radnici izdvajaju od zarade na ime sindikalne članarine, uplaćuju u Fond Sindikata.
VII. PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Član 32.
Do zaključivanja pojedinačnog kolektivnog ugovora konkretne koeficijente uvećanja po osnovama iz člana 9. alineja 1. ovog ugovora, utvrdiće direktor, odnosno upravnik ustanove.
Član 33.
Ovaj kolektivni ugovor stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", a primenjivaće se od obračuna i isplate zarada za mesec januar 1996. godine.