ZAKON
O PROMETU EKSPLOZIVNIH MATERIJA
(Objavljen u "Sl. listu SFRJ", br. 30/85, 6/89, 53/91, 24/94, 28/96, 68/02 i "Sl. glasnik RS", br. 101/2005)
I. OPŠTE ODREDBE
Član 1.
Radi zaštite života, zdravlja i bezbednosti ljudi, materijalnih dobara i čovekove sredine, promet eksplozivnih materija vrši se pod uslovima određenim ovim zakonom.
Odredbe ovog zakona ne odnose se na promet eksplozivnih materija za potrebe oružanih snaga Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije, kao i na smeštaj eksplozivnih materija u jamskim magacinima rudarskih organizacija udruženog rada.
Član 2.
Pod prometom eksplozivnih materija, u smislu ovog zakona, podrazumevaju se nabavka, prodaja i upotreba eksplozivnih materija, kao i smeštaj eksplozivnih materija u magacinima, priručnim skladištima i prodavnicama organizacija udruženog rada i drugih organizacija koje vrše nabavku, uskladištenje, odnosno prodaju tih materija.
Član 3.
Eksplozivne materije, u smislu ovog zakona, jesu: čvrste i tečne hemijske materije koje imaju osobinu da, pod spoljnim dejstvom, eksplozivnim hemijskim razaranjem oslobađaju energiju u vidu toplote ili gasova, predmeti napunjeni eksplozivnim materijama i sredstva za paljenje, vatrometni i slični predmeti.
Član 4.
Prometom eksplozivnih materija mogu se baviti organizacije udruženog rada koje za to dobiju odobrenje od nadležnog organa u republici, odnosno autonomnoj pokrajini na čijoj teritoriji imaju sedište i koje, na osnovu upisa u sudski registar, obavljaju poslove prometa eksplozivnih materija, ako ovim zakonom nije drukčije određeno.
Organizacije udruženog rada, druge organizacije i pojedinci mogu nabavljati i upotrebljavati samo eksplozivne materije za čije je stavljanje u promet izdato odobrenje, odnosno koje su navedene u Listi eksplozivnih materija koje se mogu stavljati u promet.
Član 5.
Organizacije udruženog rada koje se bave prometom eksplozivnih materija dužne su da, u skladu sa svojim samoupravnim opštim aktima, organizuju i vrše kontrolu nad ispunjavanjem propisanih uslova i sprovođenjem mera za promet tih materija.
Član 6.
Organizacije udruženog rada i pojedinci koji u toku prometa neposredno rukuju ili na drugi način dolaze u dodir sa eksplozivnim materijama dužni su da preduzmu sve propisane preventivne i zaštitne mere kojima se osigurava zaštita života, zdravlja i bezbednost ljudi, materijalnih dobara i čovekove sredine.
Član 7.
Eksplozivnim materijama u prometu mogu da rukuju samo punoletna lica koja su stručno osposobljena za rukovanje tim materijama.
Stručna sprema potrebna za rad na poslovima i zadacima na kojima se rukuje eksplozivnim materijama utvrđuje se pod uslovima i na način koji su predviđeni propisom koji donosi nadležni organ u republici, odnosno autonomnoj pokrajini.
Lica koja nisu stručno osposobljena za rukovanje eksplozivnim materijama mogu samo prenositi, utovarivati, istovarivati i smeštati te materije u magacin ili skladište, i to ako su prethodno upoznata sa načinom rada, opasnostima i zaštitnim merama pri radu.
Ako poslove iz stava 3. ovog člana obavljaju lica koja nisu stručno osposobljena za rukovanje eksplozivnim materijama, te poslove moraju da vrše pod neposrednim rukovodstvom i nadzorom lica stručno osposobljenog za rukovanje tim materijama.
II. USLOVI ZA STAVLjANjE EKSPLOZIVNIH MATERIJA U PROMET
Član 8.
Organizacije udruženog rada koje se bave prometom eksplozivnih materija moraju, pre dobijanja odobrenja iz člana 4. stav 1. ovog zakona, obezbediti prostorije u kojima će se te materije smeštati i čuvati odvojeno od ostalih proizvoda.
Tehnički, bezbednosni i sanitarno-higijenski uslovi prostorija za smeštaj eksplozivnih materija moraju da budu u skladu sa odredbama ovog zakona, propisa donesenih na osnovu ovog zakona i važećim jugoslovenskim standardima i tehničkim normativima.
Član 9.
Eksplozivne materije mogu se stavljati u promet samo u pakovanju i sa oznakama koji su predviđeni propisima kojima se uređuje prevoz opasnih materija.
Sudovi, odnosno druga ambalaža u kojoj se nalaze eksplozivne materije moraju da budu takvog kvaliteta da prilikom rukovanja i uskladištenja ne može doći do rasipanja tih materija ni do dodira tih materija sa podom skladišta ili drugih prostorija u kojima su te materije smeštene.
Član 10.
Eksplozivne materije proizvedene u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji i eksplozivne materije proizvedene u inostranstvu mogu se stavljati u promet samo na osnovu odobrenja.
Odobrenje izdaje savezni organ uprave nadležan za unutrašnje poslove.
Za svaku eksplozivnu materiju proizvedenu u inostranstvu uvoznik je dužan da, uz zahtev za izdavanje odobrenja iz stava 1. ovog člana, priloži i stručno mišljenje stranog proizvođača kojim se dokazuju njene osobine.
Pre izdavanja odobrenja za stavljanje u promet eksplozivne materije koja je proizvedena u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji, vrši se ispitivanje te materije.
Član 11.
Ispitivanje eksplozivnih materija vrši specijalizovana organizacija udruženog rada ili druga organizacija koju ovlasti funkcioner koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za unutrašnje poslove ili stručna komisija koju obrazuje taj funkcioner.
Troškove ispitivanja eksplozivnih materija snosi organizacija udruženog rada koja traži odobrenje za stavljanje u promet eksplozivne materije.
Visinu naknade za ispitivanje eksplozivnih materija određuje savezna organizacija nadležna za poslove cena, na predlog saveznog organa uprave nadležnog za unutrašnje poslove, a po prethodno pribavljenom mišljenju Privredne komore Jugoslavije.
Funkcioner koji rukovodi saveznim organom uprave nadležnim za unutrašnje poslove donosi propise o uslovima koje moraju ispunjavati organizacije udruženog rada ili druge organizacije koje vrše ispitivanje eksplozivnih materija u pogledu tehničke opremljenosti, stručnosti kadrova i njihovog radnog iskustva na odgovarajućim poslovima.
Član 12.
Zahtev za izdavanje odobrenja za stavljanje u promet eksplozivnih materija, pored osnovnih podataka o eksplozivnoj materiji, mora da sadrži:
1) naziv, osobine i druge podatke kojima se deklariše eksplozivna materija;
2) opis radova za koje je eksplozivna materija namenjena (podzemni ili nadzemni radovi, radovi u metanskim jamama i sl.);
3) stručno mišljenje organizacije udruženog rada, druge organizacije ili komisije koja je vršila ispitivanje eksplozivne materije kojim se dokazuju njene osobine;
4) uputstvo o načinu upotrebe i uništenja neutrošene količine eksplozivne materije;
5) ostale podatke koji su značajni za bezbedno korišćenje eksplozivne materije.
Član 13.
Savezni organ uprave nadležan za unutrašnje poslove sastavlja, na osnovu izdatih odobrenja iz člana 10. stav 1. ovog zakona, Listu eksplozivnih materija koje se mogu stavljati u promet.
Lista eksplozivnih materija koje se mogu stavljati u promet objavljuje se u "Službenom listu SFRJ".
Član 14.
Organizacije udruženog rada koje se bave prometom eksplozivnih materija dužne su da od proizvođača pribave stručno mišljenje o njenim osobinama kojim se potvrđuje da eksplozivna materija ispunjava uslove utvrđene u odobrenju za njeno stavljanje u promet. Uz stručno mišljenje o osobinama eksplozivne materije prilažu se deklaracija, uputstvo o načinu upotrebe eksplozivne materije i uputstvo o načinu njenog uništenja.
Uz eksplozivne materije koje se stavljaju u promet obavezno se prilaže deklaracija iz stava 1. ovog člana, koja sadrži:
1) ime i hemijski naziv eksplozivne materije;
2) podatke o sadržaju aktivnih supstancija;
3) datum proizvodnje eksplozivne materije;
4) rok upotrebe;
5) naziv i adresu proizvođača;
6) podatke o načinu i uslovima skladištenja;
7) opis radova za koje je namenjena.
Deklaracija i uputstvo iz stava 1. ovog člana moraju biti odštampani na jezicima i pismima naroda Jugoslavije, utvrđenim republičkim ustavima, i na jezicima albanske i mađarske narodnosti.
Organizacija udruženog rada koja se bavi prometom eksplozivnih materija dužna je da prilikom prodaje eksplozivne materije uz svako pakovanje priloži deklaraciju i uputstvo iz stava 1. ovog člana.
Član 15.
Eksplozivne materije mogu se prodavati samo organizacijama udruženog rada, drugim organizacijama i pojedincima koji imaju odobrenje za njihovu nabavku.
Odobrenje za nabavku eksplozivnih materija izdaje nadležni organ u republici, odnosno autonomnoj pokrajini.
Zahtev za izdavanje odobrenja za nabavku eksplozivnih materija sadrži: naziv i sedište organizacije udruženog rada, odnosno podatke o licu koje podnosi zahtev; podatke o licu koje će preuzeti eksplozivnu materiju; podatke o licu koje će rukovati