ZAKON

O OBAVEZAMA FEDERACIJE ZA PENZIJE BORACA

(Objavljen u "Sl listu SFRJ", br. 39/74, 46/74, 68/81, 57/83 i 9/86)

Član 1.

Za obaveze koje nastanu u vezi sa sticanjem prava na penziju i određivanjem penzije učesnika narodnooslobodilačkog rata i drugih kategorija boraca (u daljem tekst: borci) i članova njihovih porodica i članova porodica palih boraca kojima su ta prava obezbeđena po odredbama čl. 49. do 60. i člana 98. Zakona o osnovnim pravima iz penzijskog i invalidskog osiguranja ("Službeni list SFRJ", br. 23/82 i 77/82 - u daljem tekstu: Zakon), kao i za penzije koje je Savezno izvršno veće do 31. decembra 1972. godine izuzetno priznalo, odnosno odredilo u većem iznosu borcima i članovima njihovih porodica, Zajednici socijalnog osiguranja vojnih osiguranika i zajednicama penzijskog i invalidskog osiguranja (u daljem tekstu: Zajednica) obezbeđuje se naknada iz budžeta federacije u slučajevima, u obimu i na način koji su utvrđeni ovim zakonom.
Federacija je obavezna da pokrije razliku između penzije koja bi borcu, odnosno članu njegove porodice i članu porodice palog borca, pripadala bez primene čl. 49. do 60, člana 98. i člana 104. Zakona i penzije koja im je određena primenom tih članova.
Ako borcima pre 9. septembra 1943. godine, učesnicima španskog nacionalnooslobodilačkog i revolucionarnog rata od 1936. do 1939. godine iz člana 59. Zakona, kao i učesnicima narodnooslobodilačkog pokreta Grčke iz člana 60. Zakona koji su u pokret stupili, odnosno počeli aktivan i organizovan rad za taj pokret pre 9. septembra 1943. godine, odnosno članovima njihovih porodica, kao i porodicama palih boraca, ne bi pripadala penzija bez primene čl. 49. do 60, člana 98. i člana 104. Zakona, federacija je obavezna da pokrije ceo iznos određene penzije.

Član 2.

Osnovi po kojima se priznaje pravo na naknadu iz člana 1. ovog zakona, jesu:
1) vreme provedeno u narodnooslobodilačkoj borbi, odnosno u aktivnom i organizovanom radu za narodnooslobodilačku borbu, kao i drugo sa njima izjednačeno vreme uračunato u poseban staž u dvostrukom trajanju (Čl. 49, 50, 59. i 60. i član 100. st. 1. i 4. Zakona);
2) smanjenje starosne granice za sticanje prava na starosnu penziju, odnosno priznavanje prava na starosnu penziju borcima bez obzira na godine života (član 51. st. 1. i 2. i čl. 59. i 60. Zakona);
3) povećanje penzijskog procenta i povećanje penzije u procentu (čl. 54, 55, 59. i 60. Zakona);
4) invalidska penzija boraca koji su kao invalidi rata stekli tu penziju na osnovu nastale invalidnosti zbog koje nisu mogli da rade na svom poslu više od polovine punog radnog vremena, bez obzira da li su mogli da rade na drugom odgovarajućem poslu sa profesionalnom rehabilitacijom ili bez te rehabilitacije (čl. 52, 59. i 60. Zakona);
5) penzijski osnov koji se pri određivanju, odnosno usklađivanju penzije utvrđuje borcu najmanje u visini koja odgovara proseku ličnih dohodaka radnika ostvarenih u Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji u poslednjoj godini pre godine u kojoj se ostvaruje, odnosno usklađuje penzija (član 53. stav 4, član 58. stav 2. i čl. 59. i 60. Zakona);
6) penzijski osnov koji se borcu utvrđuje prema mesečnom proseku ličnih dohodaka ostvarenih u poslednjih pet godina osiguranja pre ostvarivanja prava na penziju (član 53. stav 1. i 2. i čl. 59. i 60. Zakona);
7) porodična penzija određena do invalidske, odnosno starosne penzije, obračunate borcima pod povoljnijim uslovima primenom čl. 49. do 55. i čl. 59. i 60. Zakona);
8) porodična penzija članova porodica palih boraca (član 98. Zakona);
9) starosne i porodične penzije koje je Savezno izvršno veće izuzetno priznalo do 31. decembra 1972. godine borcima, odnosno članovima njihovih porodica, koji ne ispunjavaju zakonske uslove za sticanje prava na penziju;
10) starosne penzije koje je Savezno izvršno veće do 31. decembra 1972. godine odredilo u većem iznosu borcima naročito zaslužnim na polju revolucionarne, političke, naučne, kulturne ili društvene delatnosti, a koji su ispunjavali propisima predviđene uslove za sticanje prava na penziju, odnosno porodične penzije članova porodica tih lica.

Član 3.

Obavezu federacije po osnovima iz člana 2. ovog zakona čine:
1) za osnove iz tač. 1, 3, 5. i 6 - razlika između priznate penzije i penzije izračunate bez primene čl. 49. do 60. Zakona, s tim što se vreme provedeno u narodnooslobodilačkom ratu uračunava u jednostrukom trajanju;
2) za osnov iz tačke 2 - ceo iznos priznate penzije do ispunjenja starosne granice od 60 godina (muškarac) ili 55 godina (žena), ako je pravo na starosnu penziju priznato na osnovu člana 51. stav 1. Zakona, odnosno do ispunjenja starosne granice od 65 godina (muškarac) ili 60 godina (žena), ako je pravo na starosnu penziju priznato na osnovu člana 51. stav 2. Zakona i ako osiguranik ispunjava uslove u pogledu navršenog staža iz člana 21. stav 2. Zakona;
3) za osnov iz tačke 2. kad je pravo na starosnu penziju priznato na osnovu člana 51. stav 2. Zakona, a osiguranik ne ispunjava uslove u pogledu navršenog staža iz člana 21. stav 2. Zakona, i za osnov iz tačke 9 - ceo iznos priznate penzije;
4) za osnov iz tačke 4 - razlika između priznate penzije i penzije koja bi bila određena u slučaju potpune nesposobnosti za rad bez primene čl. 49. do 60. Zakona, s tim što se vreme provedeno u narodnooslobodilačkom ratu uračunava u jednostrukom trajanju;
5) za osnov iz tačke 7 - razlika između priznate porodične penzije i porodične penzije izračunate bez primene čl. 49. do 60. Zakona, s tim što se vreme provedeno u narodnooslobodilačkom ratu uračunava u jednostrukom trajanju;
6) za osnov iz tačke 8 - razlika između priznate porodične penzije i porodične penzije izračunate prema dužini penzijskog staža poginulog, odnosno umrlog borca, a tim što se vreme provedeno u narodnooslobodilačkom ratu uračunava u jednostrukom trajanju - ako su ispunjeni uslovi za sticanje prava na porodičnu penziju iz člana 44. Zakona, odnosno ceo iznos priznate porodične penzije - ako navedeni uslovi nisu ispunjeni;
7) za osnov iz tačke 10 - razlika između priznate penzije i penzije izračunate bez primene čl. 49. do 60. Zakona, s tim što se vreme provedeno u narodnooslobodilačkom ratu uračunava u jednostrukom trajanju.
Za uživaoce porodičnih penzija iz tač. 5. i 6. stava 1. ovog člana, koji ispunjavaju uslove za starosnu penziju ili su ostvarili pravo na invalidsku penziju bez primene čl. 49. do 60. Zakona, obaveza federacije umanjuje se za iznos te penzije, koji Zajednica utvrđuje po službenoj dužnosti na osnovu podataka iz Matične evidencije o osiguranicima i uživaocima prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja.

Član 4.

Obavezu federacije čini i srazmerni deo određenih doprinosa koji se plaćaju na penzijska primanja i dodatnih davanja uz penzijska primanja, i to: doprinosa za zdravstvenu zaštitu, doprinosa za stambenu izgradnju i dodatka na invalidnost, kao i troškova vođenja postupka za ostvarivanje prava na penziju u slučajevima iz st. 5. i 6. ovog člana. Osim tih obaveza, za penzije boraca koje u celini terete budžet federacije, obavezu federacije čini i iznos naknade za godišnji odmor isplaćen uživaocima penzija.
Obaveza federacije po osnovu doprinosa utvrđuje se za svaku penziju i obračunava po prosečnim stopama za te doprinose za Socijalističku Federativnu Republiku Jugoslaviju na osnovicu koju čini razlika između penzije utvrđene primenom čl. 49. do 60. i člana 98. i člana 104. Zakona i penzije koja bi pripadala bez primene tih članova.
Na način određen u stavu 2. ovog