ZAKON
O JAVNIM AGENCIJAMA
(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 18 od 24. februara 2005; 81/05)
I. OSNOVNE ODREDBE
Pojam javne agencije
Član 1.
Javna agencija je organizacija koja se osniva za razvojne, stručne ili regulatorne poslove od opšteg interesa.
Posebnim zakonom mogu se, shodno svrsi javne agencije, pojedina pitanja položaja javne agencije urediti drukčije nego ovim zakonom.
Uslovi za osnivanje javne agencije
Član 2.
Javna agencija osniva se ako razvojni, stručni i regulatorni poslovi ne zahtevaju stalan i neposredan politički nadzor i ako javna agencija može bolje i delotvornije da ih vrši nego organ državne uprave, naročito ako se u celini ili pretežno mogu finansirati od cene koju plaćaju korisnici usluga.
Osnivač mora posebnim zakonom biti ovlašćen na osnivanje javne agencije.
Poveravanje javnih ovlašćenja javnoj agenciji
Član 3.
Javnoj agenciji mogu se posebnim zakonom, kao javno ovlašćenje, poveriti sledeći poslovi državne uprave:
1) donošenje propisa za izvršavanje zakona i drugih opštih akata Narodne skupštine i Vlade;
2) rešavanje u prvom stepenu u upravnim stvarima;
3) izdavanje javnih isprava i vođenje evidencija.
Samostalnost javne agencije
Član 4.
Javna agencija je samostalna u svom radu.
Vlada ne može usmeravati rad javne agencije, niti ga usklađivati sa radom organa državne uprave.
Pravni subjektivitet javne agencije
Član 5.
Javna agencija ima svojstvo pravnog lica, koje stiče upisom u sudski registar.
Za ostvarivanje svrhe javne agencije na određenoj teritoriji mogu se obrazovati područne unutrašnje jedinice u javnoj agenciji.
Finansiranje javne agencije
Član 6.
Javna agencija se finansira iz cene koju plaćaju korisnici usluga, poklona (donacija), priloga pokrovitelja (sponzorstava), budžeta Republike Srbije i drugih priloga i prihoda koje ostvari prema zakonu.
Propisi koji se primenjuju na rad javne agencije
Član 7.
U pogledu zakonitosti, stručnosti, političke neutralnosti, nepristrasnosti, upotrebe službenog jezika i pisma, stručne spreme i osposobljenosti zaposlenih koji rade na poverenim poslovima državne uprave i u pogledu kancelarijskog poslovanja, na rad javne agencije primenjuju se propisi vezani za državnu upravu.
Na prava, obaveze, odgovornosti i zarade direktora i zaposlenih u javnoj agenciji primenjuju se opšti propisi o radu, ako ovim ili posebnim zakonom nije što drugo određeno.
Aktom o osnivanju javne agencije mogu se odrediti poslovi koje zaposleni u javnoj agenciji, radi sprečavanja sukoba privatnog i javnog interesa, ne mogu vršiti u svoje ime i za svoj račun ili u ime i za račun nekog drugog pravnog ili fizičkog lica.
II. OSNIVANjE JAVNE AGENCIJE OD REPUBLIKE SRBIJE
Vršenje osnivačkih prava
Član 8.
Prava osnivača u ime Republike Srbije vrši Vlada ako posebnim zakonom nije što drugo određeno.
Odluke Vladi predlaže ministarstvo u čijem delokrugu su poslovi javne agencije.
Ako su poslovi javne agencije u delokrugu više ministarstava, ona odluke Vladi predlažu sporazumno, ako ovim ili posebnim zakonom nije što drugo određeno.
Prava osnivača nisu prenosiva.
Akt o osnivanju javne agencije
Član 9.
Akt o osnivanju javne agencije donosi osnivač i njime uređuje:
1) naziv, sedište i svrhu javne agencije;
2) poslove i delatnosti javne agencije;
3) prava, obaveze i odgovornosti javne agencije za obaveze u pravnom prometu;
4) delokrug i sastav organa javne agencije i njihov međusobni odnos;
5) prava i obaveze osnivača prema javnoj agenciji i javne agencije prema osnivaču;
6) sredstva koja osnivač obezbeđuje za osnivanje i početak rada javne agencije;
7) izvore, načine i uslove sticanja sredstava za rad javne agencije;
8) druga pitanja značajna za osnivanje i rad javne agencije i pitanja za koja je ovim ili posebnim zakonom propisano da se uređuju aktom o osnivanju javne agencije.
Akt o osnivanju javne agencije objavljuje se u "Službenom glasniku Republike Srbije".
Sredstva za početak rada javne agencije
Član 10.
Poslovni prostor, opremu i druga sredstva za početak rada javne agencije obezbeđuje osnivač, iz imovine kojom raspolaže ili iz budžeta Republike Srbije, prema aktu o osnivanju javne agencije.
Poslovni prostor i oprema koje obezbedi osnivač svojina su Republike Srbije, a javna agencija stiče na njima pravo korišćenja.
Za početak rada javne agencije mogu da se koriste pokloni i prilozi koje domaće ili strano pravno i fizičko lice daje radi osnivanja javne agencije.
Upis osnivanja javne agencije u sudski registar
Član 11.
Posle donošenja akta o osnivanju javne agencije osnivač imenuje privremenog direktora javne agencije, koji pod nadzorom osnivača priprema početak rada javne agencije.
Osnivanje javne agencije upisuje se u sudski registar.
Uz prijavu za upis u sudski registar privremeni direktor javne agencije dostavlja akte o osnivanju javne agencije i o svom imenovanju.
Imenovanje prvih organa javne agencije
Član 12.
Posle upisa javne agencije u sudski registar osnivač imenuje upravni odbor javne agencije a posle sprovedenog javnog konkursa i direktora javne agencije.
III. ORGANI JAVNE AGENCIJE
1. Vrste organa i sukob interesa
Vrste organa
Član 13.
Organi javne agencije jesu upravni odbor i direktor.
Posebnim zakonom može se odrediti da javna agencija ima još neke organe, sasvim druge organe ili da upravni odbor i direktor imaju drukčiji delokrug od delokruga određenog ovim zakonom.
Sukob interesa
Član 14.
Članovi upravnog odbora i direktor jesu funkcioneri u smislu zakona kojim se uređuje sukob interesa pri vršenju javnih funkcija.
Zabrane i obaveze kojima podležu članovi upravnog odbora i direktor mogu se posebnim zakonom ili aktom o osnivanju javne agencije proširiti mimo zakona kojim se uređuje sukob interesa pri vršenju javnih funkcija.
2. Upravni odbor
Delokrug upravnog odbora
Član 15.
Upravni odbor usvaja godišnji program rada, finansijski plan javne agencije i izveštaje koje javna agencija podnosi osnivaču, donosi propise i druge opšte akte javne agencije izuzev pravilnika o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mesta u javnoj agenciji, usmerava rad direktora i izdaje mu uputstva za rad, nadzire poslovanje javne agencije i vrši druge poslove određene ovim ili posebnim zakonom ili aktom o osnivanju javne agencije.
Upravni odbor ili lice koje on ovlasti uvek može da pregleda poslovne knjige i drugu dokumentaciju javne agencije.
Uslovi za imenovanje u upravni odbor. Nadležnost za imenovanje. Broj članova upravnog odbora
Član 16.
U upravni odbor može biti imenovano lice koje ispunjava uslove za prijem u radni odnos u državni organ, koje je stručnjak u jednoj ili više oblasti iz delokruga javne agencije, koje ima visoku stručnu spremu, koje nije zaposleno u javnoj agenciji, koje imenovanjem ne bi izazvalo sukob javnog i privatnog interesa i koje ispunjava druge uslove određene posebnim zakonom ili aktom o osnivanju javne agencije.
Sve članove upravnog odbora imenuje osnivač, izuzev kad deo članova imenuju korisnici sami.
Broj članova upravnog odbora ne može biti manji od tri ni veći od sedam i određuje se aktom o osnivanju javne agencije.
Položaj članova upravnog odbora
Član 17.
Član upravnog odbora imenuje se na pet godina i može ponovo biti imenovan.
Posebnim zakonom može se odrediti drukčije trajanje mandata članova upravnog odbora i ograničiti broj imenovanja.
Članovi upravnog odbora obavezni su da čuvaju poslovnu tajnu javne agencije.
Članovi upravnog odbora primaju naknadu za rad prema merilima koja se određuju aktom o osnivanju javne agencije.
Imenovanje predstavnika