ZAKON
O SRPSKOJ AKADEMIJI NAUKA I UMETNOSTI
(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 18 od 26. marta 2010)
I. OSNOVNE ODREDBE
Datum osnivanja
Član 1.
Datum osnivanja Srpske akademije nauka i umetnosti je 19. novembar 1841. godine i on se upisuje u odgovarajući registar.
Naučni i umetnički status i uloga
Član 2.
Srpska akademija nauka i umetnosti (u daljem tekstu: Akademija) najviša je naučna i umetnička ustanova u Republici Srbiji.
Akademija razvija i podstiče nauku, organizuje i unapređuje osnovna i primenjena naučna istraživanja, podstiče i unapređuje umetničku delatnost i time doprinosi opštem dobru naroda Republike Srbije i države.
Akademija je ustanova od posebnog nacionalnog značaja.
Akademija je jedina ustanova koja predstavlja Republiku Srbiju u međunarodnim udruženjima državnih akademija.
Pravni status i sedište
Član 3.
Akademija je samostalna ustanova kojom upravljaju njeni članovi.
Akademija je pravno lice.
Sedište Akademije je u Beogradu.
Imovina
Član 4.
Akademija raspolaže nepokretnom i pokretnom imovinom i nosilac je prava korišćenja na nepokretnostima u državnoj svojini, u skladu sa zakonom.
Pored zadužbina koje je sticala još od svog osnivanja, Akademija upravlja novopridošlim zadužbinama, fondovima i fondacijama koji su joj povereni na upravljanje, ili čiji je ona osnivač i raspolaže poklonima koje joj podare fizička i pravna lica.
Pravna osnova rada
Član 5.
Akademija radi na osnovu ovog zakona, zakona kojim se uređuje naučnoistraživačka delatnost, Statuta Akademije i drugih propisa.
Statutom Akademije uređuju se njena organizacija, način rada i upravljanja u skladu sa zakonom.
Predmet rada
Član 6.
Akademija:
1) organizuje i obavlja naučna istraživanja od značaja za društveni, ekonomski i kulturni razvoj zemlje;
2) razmatra stanje u oblasti nauke i umetnosti u Republici Srbiji i daje državnim i drugim organima i organizacijama, po svojoj inicijativi ili na njihov zahtev, predloge i mišljenja o unapređenju nauke, organizaciji naučnog rada, odnosno umetnosti i obrazovanja, kao i o primeni dostignuća savremene nauke i umetnosti;
3) učestvuje u utvrđivanju programa naučnog rada, razvoja kulturnih i umetničkih delatnosti i obrazovanja u Republici Srbiji;
4) učestvuje u usaglašavanju programa rada Akademije s programima ustanova i organizacija iz oblasti nauke i kulture s kojima sarađuje;
5) učestvuje, po potrebi, u ocenjivanju rezultata naučnog i umetničkog stvaralaštva;
6) stara se o razvoju naučnog i umetničkog podmlatka i pomaže usavršavanje naučnika i umetnika;
7) skuplja, sređuje i proučava građu iz oblasti nauke i umetnosti;
8) učestvuje u izradi Srpske enciklopedije, izdaje Rečnik Srpske akademije nauka i umetnosti, izrađuje nacionalni atlas i druge enciklopedije u oblasti nauke i umetnosti, stara se o objavljivanju kritičkih izdanja najznačajnijih naučnih i književnih dela na srpskom jeziku, vrednih muzičkih dela i najvažnijih pravnih spomenika, naročito starijih;
9) izdaje stalne i povremene publikacije iz oblasti nauke, kulture i umetnosti, i razmenjuje ih sa organizacijama i ustanovama u zemlji i inostranstvu i vrši njihovu prodaju;
10) organizuje naučne skupove, savetovanja i druge sastanke naučnika i umetnika iz zemlje i inostranstva;
11) sarađuje sa stranim akademijama i međunarodnim udruženjima nacionalnih i državnih akademija gde predstavlja Republiku Srbiju;
12) posebno sarađuje sa Akademijom nauka i umjetnosti Republike Srpske u skladu sa sporazumom Republike Srbije i Republike Srpske;
13) sarađuje s naučnim, kulturnim, privrednim i stručnim organizacijama i ustanovama u zemlji i inostranstvu;
14) obavlja i druge poslove utvrđene Statutom Akademije.
Statutom Akademije uređuje se način obavljanja delatnosti iz stava 1. ovog člana.
Javnost rada
Član 7.
Delatnost Akademije je javna.
Statutom Akademije uređuje se način obaveštavanja javnosti o njenoj društvenoj, naučnoj i umetničkoj delatnosti.
Biblioteka, arhivska i druga građa koju Akademija čuva dostupna je javnosti na način uređen zakonom i Statutom Akademije.
II. ČLANOVI AKADEMIJE
Vrste članova
Član 8.
Članovi Akademije su: redovni (akademici), dopisni i inostrani.
Radni sastav Akademije čine redovni i dopisni članovi.
Uslovi za izbor članova
Član 9.
Za redovnog člana Akademije može biti izabran dopisni član na osnovu svog izuzetnog doprinosa u nauci, odnosno umetnosti, ostvarenog od izbora za dopisnog člana Akademije.
Za dopisnog člana Akademije može biti izabran državljanin Republike Srbije, koji se istakao izuzetnim naučnim, odnosno umetničkim rezultatima.
Za inostranog člana Akademije može biti izabran strani državljanin izuzetno zaslužan za opšti napredak nauke i umetnosti i za razvoj naučnih i umetničkih veza između zemlje u kojoj deluje i Republike Srbije.
Izbor članova
Član 10.
Članove Akademije bira Skupština Akademije.
Redovne članove Akademije biraju redovni članovi, a ostale članove biraju redovni i dopisni članovi.
Numerus clausus i ravnoteža u sastavu članstva
Član 11.
Statutom Akademije može se utvrditi da ukupan broj članova Akademije ne može biti veći od određenog broja, s tim da se očuva ravnoteža između pojedinih oblasti nauka i umetnosti, a posebno između broja članova iz društvenih i humanističkih, s jedne, i prirodnih i tehničkih nauka, s druge strane, kao i između pojedinih odeljenja.
Predlozi za izbor članova
Član 12.
Predloge za izbor redovnih i dopisnih članova mogu davati Ogranak Akademije, odeljenja Akademije, odbori Akademije, tri člana Akademije, senati univerziteta, nastavno-naučna, odnosno nastavno-umetnička veća fakulteta, odnosno umetničkih akademija, nastavno-naučna veća visokih vojnih škola, naučna veća instituta i najviši organi upravljanja naučnih društava i udruženja umetnika.
Postupak predlaganja i izbora članova
Član 13.
Statutom Akademije bliže se uređuje način i postupak predlaganja i izbora članova Akademije.
Statutom Akademije bliže se uređuju kriterijumi za ocenjivanje izuzetnosti doprinosa nauci i umetnosti.
Prava i dužnosti članova
Član 14.
Statutom Akademije bliže se uređuju prava i dužnosti članova Akademije.
Akademijska nagrada
Član 15.
Redovnim i dopisnim članovima Akademije pripada akademijska nagrada kao vid društvenog priznanja, koja se isplaćuje mesečno.
Visina nagrade za redovne članove Akademije utvrđuje se u iznosu dve i po prosečne neto zarade po zaposlenom u Republici Srbiji ostvarene u junu mesecu prethodne godine, a prema podacima republičkog organa uprave nadležnog za statistiku, a visina nagrade za dopisne članove Akademije utvrđuje se u iznosu dvostruke prosečne neto zarade po zaposlenom u Republici Srbiji ostvarene u junu mesecu prethodne godine, a prema podacima republičkog organa uprave nadležnog za statistiku.* Spoljni saradnici Akademije
Član 16.
U izvršavanju zadataka Akademije učestvuju, pored njenih članova, i drugi naučnici, istaknuti stručnjaci i umetnici čija se prava i dužnosti uređuju Statutom i opštim aktima Akademije.
III. DELATNOST I UNUTRAŠNjA ORGANIZACIJA AKADEMIJE
Mesto delatnosti Akademije
Član 17.
Delatnost Akademije obavlja se u sedištu Akademije, u Ogranku Akademije, u jedinicama Akademije van njenog sedišta i u centrima za naučna istraživanja.
Odeljenja Akademije
Član 18.
Osnovna delatnost Akademije obavlja se u odeljenjima, Ogranku Akademije, jedinicama, odborima i centrima za naučna istraživanja.
Odeljenja se obrazuju za jednu ili više srodnih oblasti nauka i umetnosti.
Statutom Akademije uređuje se broj, unutrašnja organizacija i delatnost odeljenja.
Jedinice Akademije
Član 19.
Akademija u svom sastavu ima sledeće jedinice: Biblioteku, Arhiv, Galeriju likovne i muzičke umetnosti, Galeriju nauke i tehnike i Arhiv u Sremskim Karlovcima.
Jedinicama Akademije iz stava 1. ovog člana rukovode njihovi upravnici.
Akademija može obrazovati i druge jedinice Akademije u oblasti nauke, umetnosti i kulture.
Centri za naučna istraživanja
Član 20.
Ugovorom Akademije sa drugim pravnim licima mogu se obrazovati centri za naučna istraživanja, kao organizacioni oblici sa svojstvom pravnog lica, u zemlji i inostranstvu, uz saglasnost Vlade.
Služba Akademije
Član 21.
Stručne, administrativno-tehničke, finansijske, pravne, opšte i druge poslove za potrebe Akademije obavlja Služba Akademije.
Statutom Akademije i drugim opštim aktima uređuje se delatnost i organizacija Službe Akademije.
IV. UPRAVLjANjE AKADEMIJOM
Organi Akademije
Član 22.
Organi Akademije jesu: Skupština, Predsedništvo, Izvršni odbor i predsednik Akademije.
Skupština Akademije
Član 23.
Skupština Akademije je organ upravljanja Akademije i najviši organ Akademije.
Skupštinu sačinjavaju svi redovni i dopisni članovi Akademije.
Statutom Akademije uređuje se način rada Skupštine i učešća članova Akademije u njenom radu.
Nadležnost Skupštine
Član 24.
Skupština:
1) donosi Statut Akademije;
2) utvrđuje Program rada Akademije;
3) utvrđuje Predlog programa naučnoistraživačkog rada u skladu sa zakonom koji uređuje naučnoistraživačku delatnost;
4) razmatra osnovna pitanja rada Akademije i odlučuje o njima;
5) bira članove Akademije;
6) bira i