Na osnovu člana 2. stav 1. tač. 5. i 7. i stava 2. Zakona o merama za otklanjanje i ublažavanje posledica primene sankcija međunarodnih organizacija ("Službeni glasnik RS", broj 46/92),
Vlada Republike Srbije donosi

UREDBU

O MERAMA ZA SPREČAVANjE I OTKLANjANjE POREMEĆAJA NA TRŽIŠTU IZAZVANIH ZLOUPOTREBOM MONOPOLSKOG POLOŽAJA

(Objavljena u "Sl. glasniku RS" br. 8/95, 9/95, 42/95, 34/96, 8/97, 18/98, 24/98, 30/98, 3/99, 51/99, 11/2000, 27/2000, 29/2000)

Član 1.

Ovom uredbom propisuju se mere za sprečavanje i otklanjanje poremećaja na tržištu za vreme trajanja sankcija međunarodnih organizacija koje nadležni organi mogu preduzimati prema preduzećima i drugim pravnim licima i preduzetnicima (u daljem tekstu: privredni subjekti) koji zloupotrebljavaju svoj monopolski odnosno dominantni položaj ili vrše špekulativne radnje na tržištu.

Član 2.

Monopolski položaj ima privredni subjekt koji u trgovini određenom robom ili vršenjem usluga na jedinstvenom tržištu odnosno na delu tog tržišta nema konkurenciju.
Dominantan položaj na tržištu ima privredni subjekt koji u trgovini određenom robom ili vršenjem usluga na jedinstvenom tržištu, odnosno na delu tog tržišta, nema znatniju konkurenciju i čiji je udeo za određenu robu na tom tržištu veći od 40%.
Špekulacija je sticanje neosnovane imovinske koristi izazivanjem poremećaja u snabdevanju tržišta ili neopravdanim povećanjem cena.

Član 3.

Zloupotrebom monopolskog odnosno dominantnog položaja ili špekulacijom smatraju se ponašanja i radnje privrednih subjekata utvrđeni zakonom i ovom uredbom, kao i pravni poslovi kojima nastaju ili mogu nastati poremećaji na tržištu roba i usluga ili se dovode ili mogu dovesti u neravnopravan položaj drugi subjekti na tom tržištu a naročito:
1) stvaranje veštačkih nestašica, držanjem proizvoda na zalihama, odnosno neisporučivanjem kupcima ugovorene količine roba i po ugovorenoj dinamici, radi postizanja viših cena ili drugih pogodnosti;
2) obustava ili smanjenje obima proizvodnje, prodaje roba ili vršenja usluga, kojom se izazivaju veće nestašice i poremećaji na tržištu, a kojima se omogućava neopravdano povećanje cena;
3) sporazumevanje o cenama (naročito u okviru grana) radi postizanja većih cena i obezbeđenja povlašćenog položaja na tržištu;
4) isporučivanje robe, odnosno izvršenje usluga posle ugovorenog roka po cenama višim od cena koje su utvrđene ugovorom;
5) otežavanje ili onemogućavanje kupovine robe, odnosno odbijanje zaključivanja ugovora bez opravdanog razloga;
6) nametanje dodatnih uslova u ugovoru koji nisu u vezi s osnovnim predmetom ugovora;
7) nametanje nejednakih uslova kupcima kod prodaje istih roba ili vršenja istih usluga;
8) sporazum po kome se promet roba pretežno vrši sa ili preko određenog privrednog subjekta, odnosno na određenom delu tržišta;
9) obaveza kupovine deonica ili drugih hartija od vrednosti ako to ugrožava slobodnu konkurenciju;
10) neopravdano uvećanje marži i troškova trgovine pri uvozu i zloupotreba carinskih, poreskih i drugih olakšica i oslobođenja;
11) zaključivanje fiktivnih ugovora o kupovini i prodaji roba ili drugih fiktivnih ugovora;
12) nepridržavanje redosleda isporuke kada se roba prodaje uplatom unapred.

Član 4.

Akti i radnje zloupotrebe monopolskog, odnosno dominantnog ponašanja i špekulacije su ništavni.

Član 5.

Ministarstvo nadležno za poslove trgovine (u daljem tekstu: nadležno ministarstvo) prati promet i cene proizvoda i usluga i daje saglasnost na cene proizvoda i usluga sa Spiska proizvoda i usluga koji je odštampan uz ovu uredbu i čini njen sastavni deo.
Privredni subjekti koji se bave proizvodnjom i pružanjem usluga sa Spiska proizvoda i usluga dužni su da u roku od tri dana od dana stupanja na snagu ove uredbe obezbede od nadležnog ministarstva saglasnost na cene proizvoda i usluga.

Član 5a.

Privredni subjekti koji se bave proizvodnjom i vršenjem usluga sa Spiska proizvoda i usluga, a koji od nadležnog ministarstva ne obezbede saglasnost na cene proizvoda i usluga, mogu, do obezbeđivanja saglasnosti, prodavati tu robu i vršiti te usluge po cenama koje su odobrene, odnosno bile u primeni do 1. septembra 1999. godine.

Član 6.

Privredni subjekti koji imaju monopolski ili dominantan položaj dužni su da, na zahtev nadležnog ministarstva dostavljaju sporazume, dogovore, ugovore i druga akta kojima uređuju međusobne odnose u pogledu proizvodnje određenih proizvoda, snabdevanja tržišta sirovinama i robom, uslova za pružanje usluga na tržištu, obrazovanja cena i marže, i izvoza roba deficitarnih na tržištu, kao i podatke o mogućnosti proizvodnje i snabdevenosti tržišta robom i uslugama.
Privredni subjekti - proizvođači istovrsnih roba, dužni su da na zahtev nadležnog ministarstva, dostavljaju pravna akta iz stava 1. ovog člana, kojima usklađuju