Na osnovu člana 17. Zakona o Narodnoj banci Jugoslavije ("Službeni list SRJ", br. 32/93, 41/94 i 61/95), radi sprovođenja odredaba čl. 63. do 65. Zakona o deviznom poslovanju ("Službeni list SRJ", br. 12/95), guverner Narodne banke Jugoslavije donosi

UPUTSTVO

O NAČINU KORIŠĆENjA DEVIZA SA DEVIZNOG RAČUNA ILI DEVIZNE ŠTEDNE KNjIŽICE I NAČINU PRODAJE DEVIZNOG POTRAŽIVANjA PO OSNOVU DRŽANjA DEVIZA NA DEVIZNOM RAČUNU ILI DEVIZNOJ ŠTEDNOJ KNjIŽICI

(Objavljeno u "Sl. listu SRJ", br. 3/96, (i6/96))

I. KORIŠĆENjE DEVIZA SA DEVIZNOG RAČUNA ILI DEVIZNE ŠTEDNE KNjIŽICE

1.
Domaća i strana fizička lica mogu sa svog deviznog računa ili devizne štedne knjižice (u daljem tekstu: devizni račun) podizati efektivni strani novac, čekove i kreditna pisma za putovanje u inostranstvo ili ih koristiti za:
1) plaćanje uvoza robe i usluga koji se vrši u skladu sa saveznim zakonom kojim se reguliše spoljnotrgovinsko poslovanje;
2) kupovinu obveznikca koje glase na stranu valutu;
3) zaveštanja u naučne i humanitarne svrhe u zemlji;
4) plaćanje životnog osiguranja kod organizacija za osiguranje u zemlji.
Plaćanje prema inostranstvu vrši se na osnovu pismenog naloga vlasnika deviznog računa, odnosno ovlašćenog lica - prema rokovima i načinu plaćanja predviđenim Odlukom o načinu vršenja platnog prometa sa inostranstvom ("Službeni list SRJ", br. 20/95).
2.
Devizama na deviznom računu koji glasi na donosioca može da raspolaže svako fizičko lice koje banci podnese štednu knjižicu, odnosno evidencioni karton, a devizama na deviznom računu koji glasi na donosioca uz šifru raspolaže podnosilac štedne knjižice, odnosno evidencionog kartona koji pismeno saopšti šifru.
3.
Devizama na deviznom računu koji glasi na lice pod starateljstvom raspolaže staratelj, a devizama na deviznom računu koji glasi na ime maloletnog lica, do njegovog punoletstva, raspolaže lice koje je odredio ulagač, odnosno jedan od roditelja ako ulagač nije odredio lice koje će raspolagati devizama.
4.
Devizama na deviznom računu verske zajednice, fonda i fondacije, legata, zadužbine, humanitarne organizacije i udruženja građana raspolaže lice čije se ovlašćenje može utvrditi na osnovu podnetog dokumenta (izvod iz pravila ili statuta, pismenog ovlašćenja i sl.).
5.
Na zahtev vlasnika deviznog računa, ovlašćena banka može devize u kojima se vodi devizni račun zameniti u druge devize uz primenu kupoprodajnih kurseva koji važe na dan zamene, a radi plaćanja u inostranstvu, isplate u efektivnom stranom novcu, kao i radi izdavanja čekova i kreditnih pisama za putovanje u inostranstvo.
6.
Domaća fizička lica mogu, bez potvrde ovlašćene banke iznositi u inostranstvo efektivni strani novac i vrednosnice koje glase na stranu valutu u iznosu do 1.000 nemačkih maraka.
Ograničenje na iznos iz stava 1. ove tačke ne odnosi se na plaćanje u inostranstvu: troškova službenog putovanja, troškova bolničkog lečenja, lekova, ortopedskih sprava i drugih pomagala koji se ne proizvode u zemlji, putnih i selidbenih troškova, troškova školovanja, sudskih troškova, troškova kotizacije međunarodnim organizacijama, troškova patenata u inostranstvu, kao i troškova za prenos posmrtnih ostataka iz inostranstva, pogrebnih troškova i troškova održavanja grobalja u inostranstvu.
Strana fizička lica i jugoslovenski građani na privremenom radu u inostranstvu mogu iznositi u inostranstvo efektivni strani novac najviše do iznosa koji su prijavili pri ulasku u zemlju.
Strana fizička lica i jugoslovenski građani na privremenom radu u inostranstvu mogu iznositi i devize sa svog deviznog računa kod ovlašćene banke.

II. PRODAJA DEVIZNOG POTRAŽIVANjA

7.
Domaća i strana fizička lica mogu svoja potraživanja po osnovu držanja deviza na deviznom računu prodati domaćem pravnom ili fizičkom licu preko ovlašćene banke.
Prodavac deviznog potraživanja, odnosno devizne štednje može biti samo vlasnik tog potraživanja. On može, na osnovu posebnog ovlašćenja overenog kod suda, ovlastiti drugo lice da u njegovo ime i za njegov račun proda devizno potraživanje.
Predmet kupoprodaje je devizno potraživanje fizičkog lica, ili njegov deo, koje se vodi na deviznom računu kod ovlašćene banke.
Visina deviznog potraživanja predstavlja stanje devizne štednje u analitičkom knjigovodstvu banke, sa pripisanom kamatom obračunatom do dana prodaje a posle odbitka poreza na tu kamatu.
U slučaju da se vrši prodaja dela deviznog potraživanja, ne vrši se obračun kamate niti se plaća porez na prihod od kamate.
Kao dokaz visine deviznog potraživanja služi devizna štedna knjižica, odnosno izvod po deviznom računu sa overenim saldom, uz prethodno pripisanu kamatu posle odbitka poreza na kamatu.
Kupoprodaja deviznog potraživanja koje potiče iz osnova deponovane devizne štednje može