UPUTSTVO

O JEDINSTVENIM METODOLOŠKIM PRINCIPIMA I STATISTIČKIM STANDARDIMA ZA VOĐENjE EVIDENCIJA U OBLASTI ZDRAVSTVA

(Objavljeno u "Sl. listu SFRJ", br. 13/79)

1.
Evidencija u oblasti zdravstva, koje su organizacije udruženog rada u oblasti zdravstva i druge organizacije udruženog rada, vojne zdravstvene ustanove i nadležni organi uprave kao i zdravstveni radnici koji ličnim radom samostalno u vidu zanimanja pružaju zdravstvenu zaštitu, dužni da vode na osnovu Zakona o evidencijama u oblasti zdravstva (u daljem tekstu: Zakon), te organizacije, organi i zdravstveni radnici vode po jedinstvenim metodološkim principima i statističkim standardima za vođenje evidencija, utvrđenim ovim uputstvom.
2.
Evidencija o sistematskim i periodičnim zdravstvenim pregledima stanovništva (član 6. Zakona) sadrži podatke od interesa za celu zemlju koji se upisuju u osnovnu medicinsku dokumentaciju svakog lica na kome se vrši sistematski, odnosno periodični zdravstveni pregled. Evidencija sadrži dve vrste podataka: opšte i medicinske.
Kao opšti podaci za potrebe evidencije iz stava 1. ove tačke upisuju se sledeći podaci:

1) Prezime i ime

Upisuje se prezime i ime lica na kome se vrši sistematski, odnosno periodični zdravstveni pregled, iz zdravstvene legitimacije ili iz druge važeće lične isprave;

2) Matični broj

Matični broj upisuje se iz zdravstvene legitimacije, ili iz druge važeće lične isprave;

3) Pol

Pol je osnovno vitalno obeležje sa mogućim modalitetima: muški - ženski. Upisuje se odgovarajući modalitet;

4) Dan mesec i godina rođenja

Dan, mesec i godina rođenja upisuje se iz zdravstvene legitimacije, odnosno iz druge važeće lične isprave;

5) Bračno stanje

Brakom se smatra samo bračna zajednica obrazovana po odredbama zakona. Podatak o bračnom stanju se upisuje na osnovu izjave lica na kome se vrši sistematski, odnosno periodični pregled. Kao odgovor upisuje se jedan od modaliteta: neoženjen - neudata; oženjen - udata; udovac - udovica; razveden - razvedena;

6) Zanimanje - posao koji obavlja

Zanimanje treba upisivati prema Rešenju o jedinstvenoj standardnoj klasifikaciji zanimanja ("Službeni list SFRJ", br. 28/72 i 36/77).
Podatak o zanimanju - poslu koga obavlja lice na kome se vrši sistematski odnosno periodični zdravstveni pregled, upisuje se na osnovu izjave tog lica.
Za aktivna lica upisuje se potpun naziv zanimanja koje lice obavlja radi sticanja sredstava za život.
Za lica koja ne privređuju, a imaju lične prihode, kao vrsta prihoda upisuje se: penzioner, korisnik socijalne pomoći i dr.
Za izdržavanje lica, tj. za lica koja nemaju sopstvene prihode ni po kom osnovu, upisuje se svojstvo zbog čega su izdržavana, kao na primer: domaćica, učenik, lice nesposobno za rad i dr.
Odgovor na pitanje o zanimanju odnosi se na zanimanje koje pregledano lice ima u vreme obavljanja sistematskog, odnosno periodičnog pregleda.
Nije pravilno upisivanje uopštenih odgovora iz kojih se ne vidi vrsta posla koju lice obavlja (na primer, službenik, radnik) pa se za pojedine kategorije stanovništva daju sledeća potpunija objašnjenja o upisivanju odgovora na pitanje o zanimanju:
a) Zanimanje aktivnih lica - Za aktivna lica zanimanje se određuje vrstom poslova koje lice obavlja. Treba upisati što potpuniji naziv zanimanja, na primer: poljoprivrednik - voćar, poljoprivrednik - zemljoradnik, itd; rudar - jamski radnik, rudar - površinski kop. itd.; građevinski radnik - zidar tesar itd.; stručnjak tehnike i tehnologije, inženjer građevinarstva, inženjer mašinstva itd.; radnik na upravnim - administrativnim poslovima i sl.
b) Zanimanje lica iz aktivnog sastava JNA i milicije - Za lica koja obavljaju poslove vojne prirode, kao odgovor na ovo pitanje upisuje se "vojno lice", bez navođenja čina ili drugih oznaka.
Za građanska lica na službi u JNA upisuje se zanimanje kao i za građanska lica, prema vrsti posla koga obavljaju. Za pripadnike milicije upisuje se, na primer: milicionar, oficir milicije i sl.
v) Lica koja privremeno ne obavljaju svoje zanimanje - Za lica koja privremeno ne obavljaju svoje zanimanje (privremeno nezaposlena lica na služenju vojnog roka i lica lišena slobode) upisuje se zanimanje koje je lice obavljalo neposredno pre stupanja uzroka zbog koga ga sad ne obavlja.
g) Nezaposlena lica - Za lica koja su nezaposlena i lica koja su se osposobila za vršenje određenog zanimanja (na primer: položila ispit za kvalifikovanog radnika određene struke, završila učiteljsku školu, diplomirala na medicinskom fakultetu ili stekla neku drugu spremu), upisuje se zanimanje za koje se lice osposobilo s napomenom "nezaposlen" (na primer: "metalostrugar - nezaposlen" ili: "učitelj - nezaposlen", itd.). Ako su stekla samo opštu spremu (na primer: za lica koja su završila gimnaziju) upisuje se "aktivan - nezaposlen".

7) Mesto i adresa stalnog boravka

Kao odgovor na ovo pitanje upisuje se adresa, naziv naselja i opštine u kojoj je lice nastanjeno, odnosno boravi, u smislu propisa o prebivalištu i boravištu građana. Podaci o prebivalištu, odnosno stalnom mestu življenja, upisuju se iz zdravstvene legitimacije, odnosno druge važeće lične isprave (na primer: Beograd, Glasinačka 19; selo Lokva, kućni broj 71, opština Knjaževac, itd.);

8) Vid zdravstvene zaštite

Podaci o obaveznim vidovima zdravstvene zaštite (obezbeđuje minimum zdravstvene zaštite svim građanima) i podaci o nesrećama na poslu i oboljenjima od profesionalnih bolesti (potpuna zdravstvena zaštita koja se obezbeđuje za slučaj nesreće na poslu i oboljenja od profesionalnih bolesti) upisuju se na osnovu propisa socijalističkih republika i socijalističkih autonomnih pokrajina. Podaci o obimu zdravstvene zaštite (sve vrste medicinske pomoći i prava koje samostalno utvrđuju samoupravne interesne zajednice zdravstva), koja nije podvedena pod obavezne vidove zdravstvene zaštite i nesreće na poslu i oboljenja od profesionalnih bolesti, upisuju se na osnovu samoupravnog akta samoupravne interesne zajednice;

9) Registarski broj obveznika doprinosa

Registarski broj obveznika doprinosa sadrži deset cifarskih mesta. Prva cifra označava republiku ili pokrajinu, sledeće tri cifre označavaju opštinu, sledećih pet cifara označavaju osnovnu organizaciju udruženog rada, a deseta cifra je kontrolna cifra. Ovaj podatak se preuzima iz zdravstvene legitimacije lica na kome se obavlja sistematski, odnosno periodični zdravstveni pregled;

10) Šifra delatnosti

Šifra delatnosti određuje oblast, granu, grupu i podgrupu delatnosti organizacije ili zajednice. Šifra delatnosti upisuje se u osnovni medicinski dokument iz zdravstvene legitimacije, na primer: 010301 - proizvodnja koksa, 120112 - osnovno specijalno obrazovanje, 120361 - snimanje filmova, 130132 - medicinska rehabilitacija, 130151 - transfuzija krvi, 130160 - apoteke, itd.;

11) Kategorija zdravstvenog osiguranja - kategorija korisnika

zdravstvene zaštite

Korisnici zdravstvene zaštite su lica kojima se pruža zdravstvena zaštita na osnovu zakona i samoupravnih akata samoupravne interesne zajednice zdravstva.
Osnovne kategorije korisnika zdravstvene zaštite su:
- radnici u udruženom radu i sa njima izjednačena lica i članovi njihovih porodica,
- uživaoci penzija i članovi njihovih porodica,
- ratni vojni invalidi,
- zemljoradnici i članovi njihovih porodica,
- ostali korisnici zdravstvene zaštite,
- članovi porodica privremeno zaposlenih u inostranstvu, za koje po međunarodnom sporazumima i konvencijama inostrani nosioci osiguranja nadoknađuju zdravstvenu zaštitu,
- državljani stranih zemalja,
- lica na odsluženju vojnog roka,
- neosigurana lica.
Članovi porodice lica privremeno zaposlenih u inostranstvu su članovi porodice jugoslovenskih građana zaposlenih u inostranstvu, za koje po međunarodnim sporazumima i konvencijama inostrani nosioci osiguranja (kase bolesničkog osiguranja) nadoknađuju troškove zdravstvene zaštite samoupravnim interesnim zajednicama zdravstva. Kod popunjavanja podataka za lica koja su ratni vojni invalidi, bez obzira da li je takvo lice radnik u udruženom radu, penzioner, zemljoradnik ili dr. uvek se mora evidentirati podatak da je "ratni vojni invalid";

12) Lični broj osiguranika (iz matične evidencije osiguranika i uživalaca penzije)

Ovaj podatak se ne upisuje, pa umesto njega treba staviti crtu (-);

13) Naziv samoupravne interesne zajednice, odnosno drugog obveznika

koji snosi troškove za pruženu zdravstvenu zaštitu

Upisuje se naziv samoupravne interesne zajednice koja snosi troškove za pruženu zdravstvenu zaštitu.