Na osnovu člana 175. stav 3, člana 179. stav 3. i člana 180. stav 1. Zakona o vazdušnom saobraćaju ("Službeni glasnik RS", broj 73/10),
Upravni odbor Direktorata civilnog vazduhoplovstva Republike Srbije donosi
PRAVILNIK
O VAZDUHOPLOVNOM TEHNIČKOM OSOBLjU PRUŽALACA USLUGA U VAZDUŠNOJ PLOVIDBI I CENTRIMA ZA OBUKU
(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 2 od 18. januara 2011)
I. Osnovne odredbe
Predmet pravilnika
Član 1.
Ovim pravilnikom se propisuje stručna obuka tehničkog osoblja kontrole letenja pružalaca usluga u vazdušnoj plovidbi, uslovi pod kojima se izdaje potvrda o obučenosti tehničkog osoblja i sadržina obrasca potvrde o obučenosti tehničkog osoblja kontrole letenja pružalaca usluga u vazdušnoj plovidbi, stiču i stavljaju van snage ovlašćenja u potvrdi tehničkog osoblja kontrole letenja pružalaca usluga u vazdušnoj plovidbi i posebno ovlašćenje instruktora tehničkog osoblja, uslovi i način priznavanja obuke obavljene u inostranstvu, kao i uslovi koje mora da ispuni centar za obuku tehničkog osoblja za sticanje potvrde o pravu na obučavanje tehničkog osoblja.
Značenje izraza
Član 2.
Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom pravilniku imaju sledeća značenja:
1) tehničko osoblje kontrole letenja pružalaca usluga u vazdušnoj plovidbi (tehničko osoblje) je vazduhoplovno osoblje čiji poslovi posredno utiču na bezbednost vazdušnog saobraćaja i koje obavlja poslove projektovanja, postavljanja i praćenja rada tehničkih sistema i uređaja kontrole letenja, tehničku kontrolu ispravnosti tehničkih sistema i uređaja, podešavanje tehničkih sistema i uređaja za izmene u radu, kao i preventivno i korektivno održavanje tehničkih sistema i uređaja koje koristi pružalac usluga u vazdušnoj plovidbi i poslove stručne obuke za osposobljavanje kandidata za obavljanje ovih poslova;
2) potvrda o obučenosti tehničkog osoblja je isprava kojom se potvrđuje da je njen imalac osposobljen i ovlašćen da obavlja poslove tehničkog osoblja u skladu sa ovlašćenjima i posebnim ovlašćenjem instruktora tehničkog osoblja upisanim u potvrdu;
3) ovlašćenje je sastavni deo potvrde o obučenosti tehničkog osoblja kojim se potvrđuje da je imalac osposobljen i ovlašćen za obavljanje jednog ili više sledećih poslova: postavljanje i praćenje rada tehničkih sistema i opreme kontrole letenja; tehničku kontrolu ispravnosti; podešavanje tehničkih sistema i opreme za izmene u radu; preventivno i korektivno održavanje tehničkih sistema i uređaja koje koristi pružalac usluga u vazdušnoj plovidbi; stručnu obuku tehničkog osoblja za sticanje potvrde ili ovlašćenja;
4) ovlašćenje Tip 1 je ovlašćenje kojim se potvrđuje da je njegov imalac osposobljen i ovlašćen za preduzimanje propisanih procedura i postupaka za manipulaciju, tehničku kontrolu, praćenje rada, preventivno i korektivno održavanje tehničkih sistema i uređaja koje koristi pružalac usluga u vazdušnoj plovidbi, da bi tehnički sistemi i uređaji bili odgovarajuće održavani ili dovedeni u predviđeno stanje;
5) ovlašćenje Tip 2 je ovlašćenje kojim se potvrđuje da je njegov imalac osposobljen i ovlašćen za preduzimanje propisanih procedura i postupaka za manipulaciju, tehničku kontrolu, praćenje rada, preventivno i korektivno održavanje, modifikaciju, postavljanje i završno podešavanje (kalibražu) tehničkih sistema i uređaja koje koristi pružalac usluga u vazdušnoj plovidbi, da bi tehnički sistemi i uređaji bili odgovarajuće održavani ili dovedeni u predviđeno stanje;
6) posebno ovlašćenje instruktora tehničkog osoblja (instruktor) je ovlašćenje kojim se potvrđuje da je njegov imalac osposobljen i ovlašćen da sprovodi stručnu obuku kandidata za pripremu teorijskog i praktičnog dela ispita radi sticanja potvrde o obučenosti tehničkog osoblja, odnosno za sticanje, produženje važenja i obnovu ovlašćenja (Tip 1 ili Tip 2);
7) centar za obuku je domaća organizacija koja ima potvrdu o pravu na obučavanje tehničkog osoblja;
8) tehnički sistem označava jedan ili više uređaja i pomoćnih uređaja koji svojim zajedničkim radom obezbeđuju uslugu direktno vazduhoplovima ili kontroli letenja, u svrhu bezbednog odvijanja vazdušnog saobraćaja;
9) tehnički uređaj je samostalan uređaj ili deo tehničkog sistema koji svojim radom obezbeđuje uslugu direktno vazduhoplovima ili kontroli letenja, u svrhu bezbednog odvijanja vazdušnog saobraćaja;
10) održavanje označava propisane procedure, mere i postupke koji se primenjuju u cilju održavanja tehničkih sistema i uređaja koje koristi pružalac usluga u vazdušnoj plovidbi ili njihovog dovođenja u predviđeno stanje;
11) CNS (Communication, navigation and surveillance) označava usluge komunikacije, navigacije i nadzora u vazdušnoj plovidbi;
12) discipline CNS jesu: radar (SUR), navigacija (NAV), komunikacija (COM), napajanje električnom energijom (FAC), automatska obrada podataka (DP).
Opšti uslovi za obavljanje poslova tehničkog osoblja
Član 3.
Za obavljanje poslova tehničkog osoblja lice mora da bude odgovarajuće stručno obučeno, da poseduje potvrdu o obučenosti u koju je upisano ovlašćenje imaoca potvrde, odnosno posebno ovlašćenje instruktora i da ispunjava druge uslove propisane zakonom kojim se uređuje vazdušni saobraćaj i ovim pravilnikom.
II. Pojam i vrste stručne obuke
Stručna obuka
Član 4.
Stručnom obukom se stiču i održavaju znanja i sposobnosti neophodni za obavljanje poslova tehničkog osoblja.
Stručna obuka može da bude:
1) Početna (osnovna) obuka na osnovu koje kandidat stiče osnovna stručna znanja i sposobnosti za sticanje potvrde o obučenosti tehničkog osoblja, a sastoji se od teorijske i praktične obuke;
(1) teorijski deo početne obuke tehničkog osoblja obuhvata sledeće predmete:
a) vazduhoplovni propisi,
b) osnove kontrole letenja,
v) tehnički sistemi i uređaji pružalaca usluga u vazdušnoj plovidbi - osnovni principi,
g) engleski jezik sa stručnom terminologijom,
d) profesionalno okruženje,
đ) vazduhoplovna bezbednost i kvalitet (Safety & Ljuality),
e) ljudski faktor (HUMF);
(2) praktični deo početne obuke je specijalizovana obuka u jednoj od disciplina CNS (SUR, NAV, COM, FAC, DP) i sastoji se od sticanja praktičnih znanja i sposobnosti i njihove primene u praktičnom radu na tehničkom sistemu i uređaju;
2) obuka za sticanje ovlašćenja Tip 1 ili ovlašćenja Tip 2 je obuka koja se sprovodi sa ciljem ispunjavanja uslova za sticanje potvrde o obučenosti tehničkog osoblja, obuhvata obuku za određeni tehnički sistem ili uređaj i sastoji iz teorijske obuke i praktične obuke na radnom mestu;
3) posebna obuka je obuka za sticanje posebnog ovlašćenja instruktora;
4) kontinuirana obuka je obuka koja se sprovodi sa ciljem održavanja i unapređenja već stečenih znanja i ovlašćenja.
Pristupanje obuci
Član 5.
Početnoj (osnovnoj) obuci može da pristupi lice koje ima najmanje četvrti stepen srednje stručne spreme, tehničkog smera.
Za pristupanje obuci za sticanje ovlašćenja kandidat mora prethodno da završi početnu (osnovnu obuku).
Priznavanje obuke obavljene u inostranstvu
Član 6.
Direktorat civilnog vazduhoplovstva Republike Srbije (u daljem tekstu: Direktorat) može priznati stručnu obuku koja je obavljena u inostranstvu, u centrima za obuku koji su ovlašćeni od nadležnog organa strane države, ukoliko uslovi pod kojim je obuka obavljena nisu blaži od uslova propisanih ovim pravilnikom.
III. Sprovođenje ispita
Uslovi za pristupanje polaganju ispita
Član 7.
Za pristupanje polaganju ispita za sticanje potvrde o obučenosti i prvog ovlašćenja, kandidat mora da ima odgovarajuće radno iskustvo, i to:
1) za ovlašćenje Tip 1 da ima najmanje tri meseca, a najviše šest meseci rada pod nadzorom na poslovima tehničke kontrole i praćenja rada sistema/uređaja pružaoca usluga u vazdušnoj plovidbi;
2) za ovlašćenje Tip 2 da ima najmanje šest meseci, a najviše 12 meseci rada pod nadzorom na poslovima tehničkog osoblja, na analizi rada i završnom podešavanju (kalibraži) tehničkih sistema/uređaja pružaoca usluga u vazdušnoj plovidbi
Za polaganje ispita za sticanje novih ovlašćenja kandidat mora da ima radno iskustvo od najviše šest meseci rada pod nadzorom na sistemu ili uređaju za koji stiče ovlašćenje.
Teorijski deo ispita
Član 8.
Za polaganje teorijskog dela ispita potrebno je da kandidat prethodno uspešno završi praktičnu obuku u operativnim jedinicama pružaoca usluga u vazdušnoj plovidbi, o čemu podnosi odgovarajući dokaz.
Teorijski deo ispita za sticanje potvrde o obučenosti obuhvata predmete iz stava 2. člana 4. ovog pravilnika i polaže se pismeno ili usmeno.
Ispit za sticanje ovlašćenja
Član 9.
Ispit za sticanje ovlašćenja Tip 1 i Tip 2 sastoji se iz