Na osnovu člana 51. stav 1. Zakona o veterinarstvu ("Službeni glasnik RS", br. 91/05 i 30/10),
Ministar poljoprivrede, trgovine, šumarstva i vodoprivrede, donosi

PRAVILNIK

O UTVRĐIVANjU PROGRAMA MERA ZDRAVSTVENE ZAŠTITE ŽIVOTINjA ZA 2012. GODINU

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 21 od 21. marta 2012)

Član 1.

Ovim pravilnikom utvrđuje se Program mera zdravstvene zaštite životinja za 2012. godinu, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.

Član 2.

Konkretne mere zdravstvene zaštite životinja, rokovi, način sprovođenja tih mera, subjekti koji će ih sprovoditi, izvori i način obezbeđivanja i korišćenja sredstava, kao i način kontrole sprovođenja mera utvrđeni su programom iz člana 1. ovog pravilnika.

Član 3.

Ovaj pravilnik stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije".

Broj 110-00-49/2012-09

U Beogradu, 6. marta 2012. godine

Ministar, Dušan Petrović, s.r.

PROGRAM MERA

ZDRAVSTVENE ZAŠTITE ŽIVOTINjA ZA 2012. GODINU

Radi sprečavanja pojave, ranog otkrivanja, širenja, praćenja, suzbijanja ili iskorenjivanja zaraznih bolesti životinja sprovodi se:

1) obeležavanje i evidentiranje životinja, registracija i evidentiranje gazdinstava i unošenje podataka o obeleženim i evidentiranim životinjama i registrovanim gazdinstvima u Centralnu bazu podataka o obeležavanju životinja (u daljem tekstu: Centralna baza);
2) zoosanitarne i biosigurnosne mere i dobrobit životinja;
3) aktivni nadzor zdravstvenog stanja životinja na gazdinstvima;
4) edukacija vlasnika i držaoca životinja;
5) imunoprofilaktičke mere;
6) dijagnostička ispitivanja u cilju ranog otkrivanja naročito opasnih zaraznih bolesti, organizacija i sprovođenje epizootiološkog uviđaja u slučaju pojave sumnje na naročito opasne i druge zarazne bolesti;
7) dijagnostička ispitivanja životinja u cilju otkrivanja bolesti i infekcija i otpornosti na antimikrobna sredstva;
8) dijagnostička ispitivanja kod pobačaja i vođenje evidencije o pobačajima i izvršenim dijagostičkim ispitivanjima;
9) dijagnostičko ispitivanje u centrima za veštačko osemenjivanje goveda i svinja i dijagnostičko ispitivanje priplodnih bikova i nerastova koji se koriste za prirodno parenje.

I. OBELEŽAVANjE I EVIDENTIRANjE ŽIVOTINjA, REGISTRACIJA I EVIDENCIJA GAZDINSTAVA I UNOŠENjE PODATAKA O OBELEŽENIM I EVIDENTIRANIM ŽIVOTINjAMA I REGISTROVANIM GAZDINSTVIMA U CENTRALNU BAZU

U cilju sprečavanja pojave, širenja, suzbijanja i iskorenjivanja zaraznih bolesti životinja i zoonoza i obezbeđivanja kontinuiranog praćenja kretanja životinja, sva goveda, svinje, ovce, koze, konji i psi se obeležavaju i evidentiraju u Centralnoj bazi, a gazdinstva na kojima se nalaze ili uzgajaju goveda, svinje, ovce, koze, konji, živina, pčele i ribe registruju i evidentiraju u Centralnoj bazi.
Veterinarske stanice/službe ažuriraju podatke u Centralnoj bazi, vrše deaktivaciju gazdinstava, odnosno uloge držaoca pojedinih vrsta životinja na kojima se više ne nalaze životinje za svaku pojedinačnu životinjsku vrstu, a sve kadrovske promene lica koja vrše sprovođenje Programa mera zdravstvene zaštite životinja za 2012. godinu (u daljem tekstu: Program mera), odnosno obeležavanje, bez odlaganja dostavljaju Ministarstvu poljoprivrede, trgovine, šumarstva i vodoprivrede (u daljem tekstu: Ministarstvo) radi ažuriranja Centralne baze.
Vrši se kontinuirano praćenje i evidentiranje u Centralnoj bazi kretanja goveda, odnosno svinja, ovaca i koza, prema posebnom propisu.
Veterinarska stanica obaveštava i edukuje vlasnika/držaoca životinja o obavezi prijavljivanja kretanja životinja, a u slučaju nepridržavanja propisanih uslova o tome odmah obaveštava veterinarskog inspektora radi nalaganja korektivnih mera.
Na stočnim pijacama, sabirnim centrima i dogonima obezbeđuje se obavezno prisustvo ovlašćenog obeleživača radi evidentiranja kretanja životinja i obaveštavanja Centralne baze.
Sredstva za unos podataka u Centralnu bazu obezbeđena su u budžetu Republike Srbije.

II. ZOOSANITARNE I BIOSIGURNOSNE MERE I DOBROBIT ŽIVOTINjA

U cilju sprečavanja pojave širenja, suzbijanja i iskorenjivanja zaraznih bolesti životinja i zoonoza i zaštite životne sredine sprovodi se deratizacija gazdinstava i objekata u kojima se obavlja veterinarska delatnost, najmanje dva puta godišnje.
Vlasnici i držaoci životinja se staraju o zdravlju i dobrobiti životinja i preduzimaju zoosanitarne i biosigurnosne mere na gazdinstvu.
U slučaju postojanja sumnje da je životinja mučena, odnosno ubijena protivno propisima, procenjuje se stepen ugroženosti dobrobiti životinja, odnosno utvrđuje uzrok uginuća.
Vlasnici i držaoci životinja se staraju o zdravlju i dobrobiti životinja i preduzimaju biosigurnosne mere na farmama, odnosno gazdinstvima.
1. Biosigurnosne mere
U cilju sprečavanja pojave, širenja, suzbijanja i iskorenjivanja zaraznih bolesti životinja i zoonoza i zaštite životne sredine predviđaju se sledeći postupci u sprovođenju biosigurnosnih mera:
1) utvrđivanje nivoa biorizika primenom indikatora biosigurnosti na farmama različitog kapaciteta, pri prometu životinja i proizvoda životinjskog porekla, hrane za životinje i opreme, pri transportu životinja i na klanicama;
2) informisanje svih učesnika u proizvodnji o primeni biosigurnosnih mera na farmama, pri prometu životinja i proizvoda životinjskog porekla, hrane za životinje i opreme, pri transportu životinja i na klanicama;
3) sprovođenje biosigurnosnih mera u vezi izolacije objekata za uzgoj i držanje životinja, kontrole kretanja ljudi, životinja, hrane za životinje, vozila i opreme, izdvajanje i izolacija tehnoloških segmenata na farmi i primena odgovarajućih protokola sanitacije vozila, objekata, opreme, ljudi i životinja biće definisan u obliku preporuka, uputstava i standardnih operativnih procedura;
4) obuka veterinarskih inspektora, veterinara i odgajivača koja obuhvata: planiranje i nadzor primene biosigurnosnih mera, izolaciju farme, karantin, zdravstveni status, kontrolu kretanja i prometa (zaposlena lica, strana lica, novonabavljene životinje, hrana za životinje, oprema, uređaji i sl.), odnos prema drugim licima (posetiocima), kontrolu ishrane i vodosnabdevanja, izđubravanje, uklanjanje uginulih životinja, prisustvo drugih vrsta životinja na farmi, kontrolu populacija glodara, kontrolu populacija insekata, kontrolu divljih ptica, sanitaciju i odnos farme prema okruženju;
5) kontrola primene biosigurnosnih mera na farmama, pri prometu životinja i proizvoda životinjskog porekla, stočne hrane i opreme, pri njihovom transportu i na klanicama;
6) svrstavanje farmi različitog kapaciteta u kategorije i promena kategorije farme prema efikasnosti sprovođenja biosigurnosnih mera.
2. Dobrobit životinja
Dobra veterinarska praksa obuhvata principe profesionalnog ponašanja i sprovođenja sistema upravljanja kvalitetom rada subjekata koji obavljaju veterinarsku delatnost, u skladu sa pravilima veterinarske etike koja naglašava zaštitu dobrobiti životinja.
Vlasnik, odnosno držalac životinje stara se o životu, zdravlju i dobrobiti životinje i preduzima sve neophodne mere kako bi obezbedio da se životinji ne nanosi nepotreban bol, patnja, strah i stres, odnosno povreda.
Dobrobit životinja jeste obezbeđivanje uslova u kojima životinja može da ostvaruje svoje fiziološke i druge potrebe svojstvene vrsti, kao što su ishrana i napajanje, prostor za smeštaj, fizička, psihička i termička udobnost, sigurnost, ispoljavanje osnovnih oblika ponašanja, socijalni kontakt sa životinjama iste vrste, odsustvo neprijatnih iskustava kao što su bol, patnja, strah, stres, bolesti i povrede.
U skladu sa posebnim propisima vrše se sledeće aktivnosti na farmama, pri transportu i u klanicama:
1) utvrđivanje, odnosno procena nivoa dobrobiti primenom principa, kriterijuma i indikatora dobrobiti životinja;
2) informisanje svih učesnika u proizvodnji o primeni standarda dobrobiti životinja;
3) primena standarda dobrobiti;
4) obuka veterinarskih inspektora, veterinara i odgajivača u vezi dobrobiti životinja koja će obuhvatiti: plan zaštite dobrobiti, upravljanje i rukovođenje, kompetencije odgajivača, kompetencije stručnjaka, prostorne, mikroklimatske i higijenske uslove gajenja, veterinarske i zootehničke postupke, zdravstveno stanje, zadovoljenje sistema i oblika ponašanja životinja, fiziološke i bihevioralne, kao i proizvodne indikatore dobrobiti;
5) kontrola primene standarda dobrobiti;
6) svrstavanje farmi različitog kapaciteta u kategorije i promena kategorije farme prema dostignutom nivou primene standarda dobrobiti.

III. AKTIVNI NADZOR ZDRAVSTVENOG STANjA ŽIVOTINjA NA GAZDINSTVIMA

Na svim gazdinstvima na kojima se drže i uzgajaju životinje vrši se aktivni nadzor zdravstvenog stanja od strane veterinarskih organizacija kojima su po javnom konkursu i zaključenom ugovoru sa Ministarstvom ustupljeni poslovi iz Programa mera.
Na gazdinstvima na kojima se drže i uzgajaju goveda, ovce, koze, konji, pčele i ribe, veterinarske organizacije/službe najmanje jedanput godišnje vrše aktivni nadzor, a na gazdinstvima na kojima se uzgajaju svinje i živina najmanje tri puta godišnje.

IV. EDUKACIJA VLASNIKA I DRŽAOCA ŽIVOTINjA

U toku nadzora, pružanja veterinarskih usluga i po posebnim programima veterinarske organizacije vrše stalno informisanje, odnosno edukaciju vlasnika i držaoca životinja u cilju podizanja svesti o značaju sprovođenja mera sprečavanja pojave, ranog otkrivanja, praćenja, suzbijanja i iskorenjivanja zaraznih i parazitskih bolesti životinja, a posebno zoonoza.
Veterinarska stanica obaveštava i edukuje vlasnika i držaoca životinja o obavezi prijavljivanja sumnje na