Na osnovu čl. 80. i 81. Zakona o standardizaciji ("Službeni list SFRJ", br. 37/88 i 23/91), u sporazumu sa saveznim sekretarom za rad, zdravstvo, boračka pitanja i socijalnu politiku, direktor Saveznog zavoda za standardizaciju propisuje
PRAVILNIK
O TEHNIČKIM NORMATIVIMA ZA UNUTRAŠNjE GASNE INSTALACIJE
(Objavljen u "Sl. listu SRJ", br. 20 od 10. jula 1992; 33/92)
I. OSNOVNE ODREDBE
Član 1.
Ovim pravilnikom propisuju se tehnički normativi za projektovanje, izgradnju i upotrebu unutrašnjih gasnih instalacija i dvorišnih gasnih vodova u kojima se koriste gasoviI, IIiliIVgrupe, prema jugoslovenskom standarduJUS H.F1.001, niskog pritiska do 100mbarili srednjeg pritiska do 1bar.
Član 2.
Odredbe ovog pravilnika odnose se na:
a) unutrašnju gasnu instalaciju koja počinje iza glavnog zapornog cevnog zatvarača na gasno-distributivnoj mreži, a završava se na vrhu kanala za odvod produkata sagorevanja u atmosferu;
b) unutrašnje i spoljašnje dvorišne gasne vodove niskog i srednjeg pritiska;
v) ugradnju merila zapremine gasa, regulatora pritiska i sigurnosnih uređaja;
g) postavljanje i podešavanje gasnih aparata;
d) izradu dimovodnih uređaja i ugradnju uređaja za provetravanje;
đ) ispitivanje i puštanje u rad unutrašnjih gasnih instalacija;
e) promenu radnih karakteristika postojeće unutrašnje instalacije.
Član 3.
Izrazi i pojmovi koji se upotrebljavaju u ovom pravilniku imaju značenje utvrđeno jugoslovenskim standardomJUS M.E3.001.
II. CEVOVODNA INSTALACIJA
Član 4.
Cevovod, u smislu ovog pravilnika, smatra se skup elemenata cevovoda namenjenih za protok gasa, dimenzionisanih i ugrađenih na odgovarajući način.
Cevovod, zajedno sa izolacijom i drugim oblogama, mora da ispunjava tehničke uslove kojima se obezbeđuje protivpožarna sigurnost i zaštita od eksplozije gasa u slučaju požara.
1. Uslovi za cevi, fazonske komade, spojne elemente i ostale sastavne delove cevovodne instalacije
a) Spoljni nadzemni dvorišni gasovodi
Član 5.
Za spoljni nadzemni dvorišni gasovod mogu da se koriste:
1) čelične cevi bez šava za gasovode prema jugoslovenskom standarduJUS C.B5.023;
2) čelične cevi sa šavom za gasovode prema jugoslovenskim standardimaJUS C.B5.026 iJUS C.B5.027;
3) čelične cevi sa propisanim mehaničkim osobinama za cevni navoj prema jugoslovenskim standardimaJUS C.B5.021, JUS C.B5.026iJUS C.B5.222;
4) čelične cevi bez propisanih mehaničkih osobina za cevni navoj prema jugoslovenskim standardimaJUS C.B5.021, JUS C.B5.026iJUS C.B5.225.
Član 6.
Čelični fazonski komadi moraju biti najmanje istog kvaliteta kao i cevi koje se sa tim komadima spajaju.
Član 7.
Za spoljne nadzemne dvorišne gasovode upotrebljavaju se prirubnice prema odgovarajućim jugoslovenskim standardima.
Član 8.
Za spoljne nadzemne dvorišne gasovode mogu da se koriste i bakarne cevi prema jugoslovenskom standarduJUS C.D5.502, sa najmanjom debljinom zida:
1) za spoljni prečnik cevi do 22mm;
2) za spoljni prečnik cevi od 22 do 42mm1,5mm;
3) za spoljni prečnik cevi od 42 do 89mm 2 mm;
4) za spoljni prečnik cevi od 89 do 108mm 2,5 mm;
5) za spoljni prečnik cevi preko 108mm 3 mm.
Bakarne cevi iz stava 1. ovog člana ispituju se na nepropusnost prema jugoslovenskom standarduJUS C.D5.502.
Član 9.
Bakarne cevi spoljnjeg prečnika do 22mmnajmanje debljine zida 1mmspajaju se fitinzima za kapilarno lemljenje ili ručno izrađenim spojevima koji ispunjavaju uslove prema jugoslovenskom standarduJUS C.D2.321.
Fazonski komadi i spojni elementi moraju da ispunjavaju uslove u pogledu nepropusnosti i kvaliteta koji su propisani za cevi. Spajanje mora biti tako izvedeno da spoj bude čvrst i nepropusan.
b) Spoljni podzemni dvorišni gasovodi
Član 10.
Za spoljni podzemni dvorišni gasovod mogu da se koriste;
1) čelične cevi, fazonski komadi i elementi za spajanje cevi koje ispunjavaju uslove prema jugoslovenskom standardu iz čl. 5. do 7. ovog pravilnika;
2) cevi i fazonski komadi od nodularnog liva koji ispunjavaju uslove prema jugoslovenskom standarduJUS ISO2531;
3) cevi od polietilena prema jugoslovenskim standardimaJUS G.C6.601iJUS G.C6.602.
Elementi gasovoda od polietilena moraju da ispunjavaju sve uslove koji su propisani za cevi.
v) Unutrašnji gasovodi
Član 11.
Za postavljanje unutrašnjih gasovoda koriste se cevi i fazonski komadi koji ispunjavaju uslove prema jugoslovenskim standardima navedenim u čl. 5. do 8. ovog pravilnika.
Cevi i fazonski komadi navedeni u st. 2. i 3. člana 10. ovog pravilnika ne koriste se za postavljanje unutrašnjih gasovoda.
g) Priključni vodovi za gasne aparate
Član 12.
Za krute priključne gasne vodove mogu se koristiti cevi i fazonski i spojni komadi koji ispunjavaju uslove prema jugoslovenskim standardima navedenim u čl. od 5 do 8. ovog pravilnika.
Član 13.
Kao savitljivi priključni gasni vodovi za radne pritiske do 1barkoriste se creva od nerđajućeg čelika koja ispunjavaju uslove prema jugoslovenskom standarduJUS M.E3.535.
Za radne pritiske do 100mbarkoriste se savitljivi priključni gasni vodovi koji ispunjavaju uslove prema jugoslovenskom standarduJUS M.E3.530.
Za savitljive priključne gasne vodove mora se obezbediti dokaz o kvalitetu.
d) Spajanje cevi
Član 14.
Za cevi nazivnog prečnika doDN50 primenjuje se navojni spoj sa navojem prema jugoslovenskom standarduJUS M.B0.057.
Član 15.
Zavareni spojevi izvode se prema jugoslovenskim standardima iz oblasti zavarivanja.
Kvalitet zavarenih spojeva mora biti najmanje druge klase prema jugoslovenskom standarduJUS C.T3.010.
Član 16.
Bakarne cevi se spajaju tvrdim lemljenjem i zavarivanjem.
Spajanje bakarnih cevi ne sme se vršiti mekim lemljenjem.
Cevi od polietilena spajaju se prema jugoslovenskom standarduJUS G.C6.662.
Metalne cevi sa glatkim krajevima spajaju se prema jugoslovenskom standarduJUS M.E3.507.
Član 17.
Rastavljiv navojni spoj ostvaruje se fitinzima od temper-liva koji ispunjavaju uslove prema jugoslovenskom standarduJUS M.B6.505ili čeličnim fitinzima koji ispunjavaju uslove prema jugoslovenskom standarduJUS M.B6.850.
Član 18.
Merila zapremine gasa spajaju se rastavljivim navojnim spojem koji ispunjava uslove prema jugoslovenskom standarduJUS M.B6.851.
Član 19.
Za rastavljive prirubničke spojeve primenjuju se prirubnice koje ispunjavaju uslove prema odgovarajućim jugoslovenskim standardima.
Član 20.
Rastavljivi spojevi sa nemetalnim zaptivačima na unutrašnjoj gasnoj instalaciji moraju biti lako dostupni.
Član 21.
Pri nastavljanju gasovoda cevi se spajaju ili zavarivanjem ili odgovarajućim fitinzima - zavisno od vrste cevi.
Član 22.
Zavarivanje gasovoda mogu da obavljaju samo osposobljeni zavarivači.
Osposobljenost za obavljanje poslova iz stava 1. ovog člana dokazuje se prema jugoslovenskom standarduJUS C.T3.072, a stručna osposobljenost zavarivača proverava se prema jugoslovenskom standarduJUS C.T3.061.
Član 23.
Za zaptivanje navojnih spojeva koriste se sredstva za zaptivanje koja vremenom ne otvrdnjavaju, koja su postojana na gas i kondenzat, na promenu temperature, na vibracije i na penušava sredstva za detekciju propuštanja i koja nisu agresivna prema lanu, kudelji ili drugom nosiocu zaptivnog materijala
đ) Spoljna zaštita cevi od korozije
Član 24.
Zaštita čeličnih cevi od korozije vrši se prema jugoslovenskim standardimaJUS C.B5.023iJUS C.B5.027.
Čelične cevi mogu se zaštititi i oblogama od polietilena ili duroplasta.
Član 25.
Zaštita od korozije cevi od nodularnog liva vrši se:
a) trakama od polietilena;
b) oblogama od cementnog maltera;
v) prevlakama cinka;
g) premazom od bitumena.
Član 26.
Zaštita bakarnih cevi od korozije vrši se odgovarajućim plastičnim materijalima.
Član 27.
: