Na osnovu čl. 9. i 11. Zakona o standardizaciji ("Službeni list SRJ", br. 30/96, 59/98, 70/2001 i 8/2003) i člana 2. stav 3. Uredbe o načinu izrade i donošenja tehničkih propisa i vođenja registra tih propisa ("Službeni list SRJ", br. 4/97), ministar za unutrašnje ekonomske odnose donosi

PRAVILNIK

O TEHNIČKIM I DRUGIM ZAHTEVIMA ZA MAZIVA, INDUSTRIJSKA ULjA I SRODNE PROIZVODE

(Objavljen u "Sl. listu SCG", br. 62 od 24. decembra 2004; 50/2005)

I. OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

Ovim pravilnikom propisuju se tehnički i drugi zahtevi koje moraju da ispunjavaju maziva, industrijska ulja i srodni proizvodi koji se koriste za podmazivanje, elektroizolaciju, prenos snage i toplote i antikorozionu zaštitu (u daljem tekstu: maziva, industrijska ulja i srodni proizvodi).

Član 2.

Maziva, industrijska ulja i srodni proizvodi klasifikovani prema ovom pravilniku su:
1) ulja za motore sa unutrašnjim sagorevanjem (u daljem tekstu: motorna ulja);
2) ulja za protočno podmazivanje;
3) ulja za podmazivanje ležaja vretena i priključnih spojnica;
4) ulja za kompresore;
5) ulja za hidrauličke sisteme;
6) ulja za turbine;
7) ulja za zupčaste prenosnike;
8) ulja za automatsku transmisiju;
9) ulja za prenos toplote;
10) elektroizolaciona ulja za transformatore i električne rasklopne aparate;
11) ulja za klizne vođice;
12) maziva za pneumatske alate;
13) ulja za cilindre parnih mašina;
14) sredstva za obradu metala;
15) sredstva za privremenu zaštitu od korozije;
16) sredstva za termičku obradu metala;
17) mazive masti;
18) ulja za traktore;
19) kočne tečnosti;
20) antifrizi i
21) ulja za ostale oblasti primene (u daljem tekstu: procesna ulja).

Član 3.

Motorna ulja mogu biti:
1) ulja za benzinske motore putničkih vozila;
2) ulja za benzinske i dizel motore putničkih i dostavnih vozila;
3) ulja za dizel motore teško opterećenih vozila;
4) ulja za dvotaktne motore;
5) ulja za brodske motore;
6) ulja za privremenu zaštitu motora od korozije;
7) ulja za prvo punjenje motora i
8) ulja za dizel motore sa srebrnim ležajevima železničkih lokomotiva.
Izrazi, pojmovi i oznake koje se odnose na motorna ulja iz stava 1. tač. 1, 2, 3, 7. i 8. ovog člana, utvrđeni su nacionalnim, granskim i međunarodnim standardimaYUNG M1.151 (SAE J 300), YUNG M1. 152 (SEA J 183), YUNG M2.151 (ACEA J 2002); YUNG M2.152 (ACEA DLD), YUNG M2. 153 (ACEA DHD-1).
Izrazi, pojmovi i oznake koji se odnose na ulja za dvotaktne motore iz stava 1. tačka 4. ovog člana utvrđeni su standardomJUS ISO 6743-15.
Izrazi, pojmovi i oznake koje se odnose na ulja za brodske motore iz stava 1. tačka 5. ovog člana utvrđeni su standardimaJUS B.H3.019, JUS B.H3.029iJUS B.H3.039.
Ulja za privremenu zaštitu motora od korozije, u smislu ovog pravilnika, a na osnovu tipa motora gde se primenjuju, mogu biti:
1) ulja za benzinske motore i
2) ulja za benzinske i dizel motore.
Izrazi, pojmovi, definicije i oznake koje se odnose na ulja za privremenu zaštitu motora od korozije iz stava 1. tačka 6. ovog člana utvrđeni su standardomJUS B.H3.181.
Ulja za prvo punjenje motora, u smislu ovog pravilnika, a na osnovu svojih funkcionalnih osobina, mogu biti:
1) ulja za razradu i
2) ulja za prvo punjenje.
Ulja za dizel motore sa srebrnim ležajevima železničkih lokomotiva iz stava 1. tačka 8. ovog člana su motorna ulja koja imaju sadržaj cinka manji od 10ppm.

Član 4.

Ulja za protočno podmazivanje iz člana 2. tačka 2. ovog pravilnika utvrđena su standardomJUS ISO 6743-1.

Član 5.

Ulja za podmazivanje ležaja vretena i priključnih spojnica iz člana 2. tačka 3. ovog pravilnika utvrđena su standardomJUS ISO 6743-2.

Član 6.

Ulja za kompresore iz člana 2. tačka 4. ovog pravilnika su ulja i srodni proizvodi za vazdušne i rashladne kompresore, kao i za vakuum pumpe i utvrđena su standardimaJUS ISO 6743-3BiJUS ISO 6743-3A, kao i/iliYUNG M1.030 (ISO/DIS 6743-3:2002).

Član 7.

Ulja za hidrauličke sisteme iz člana 2. tačka 5. ovog pravilnika utvrđena su standardomJUS ISO 6743-4.

Član 8.

Ulja za turbine iz člana 2. tačka 6. ovog pravilnika su ulja za parne, gasne i vodene turbine i utvrđena su standardimaJUS ISO 6743-5.

Član 9.

Ulja za zupčaste prenosnike iz člana 2. tačka 7. ovog pravilnika, na osnovu primene mogu biti:
1) ulja za zatvorene industrijske zupčaste prenosnike;
2) maziva za otvorene industrijske zupčaste prenosnike;
3) ulja za mehaničke prenosnike motornih vozila.
Izrazi, pojmovi i oznake koji se odnose na ulja za zatvorene industrijske zupčaste prenosnike iz stava 1. tačka 1. ovog člana utvrđeni su standardomJUS ISO 6743-6(kategorijeCKB, CKC, CKD, CKE, CKS, CKTiCKG).
Izrazi, pojmovi i oznake koje se odnose na maziva za otvorene industrijske zupčaste prenosnike iz stava 1. tačka 2. ovog člana utvrđeni su standardomJUS ISO 6743-6(kategorijeCKH, CKJ, CKLiCKM).
Izrazi, pojmovi i oznake koje se odnose na ulja za mehaničke prenosnike motornih vozila iz stava 1. tačka 3. ovog člana utvrđeni su standardimaYUNG M1.062 (SAE J 308)iYUNG M1.063 (SAE J 306).

Član 10.

Ulja za automatsku transmisiju (hidrokinetička) iz člana 2. tačka 8. ovog pravilnika utvrđena su standardomYUNG M1.064 (SAE J 1285).

Član 11.

Ulja za prenos toplote iz člana 2. tačka 9. ovog pravilnika su ulja i srodni proizvodi utvrđeni standardomJUS ISO 6743-12.

Član 12.

Elektroizolaciona ulja za transformatore i električne rasklopne aparate iz člana 2. tačka 10. ovog pravilnika mogu biti:
1) mineralna elektroizolaciona ulja za transformatore i električne rasklopne aparate i
2) sintetička elektroizolaciona ulja za transformatore i električne rasklopne aparate.
Mineralna elektroizolaciona ulja za transformatore i električne rasklopne aparate iz stava 1. tačka 1. ovog člana utvrđena su standardimaJUS IEC 1039iIEC 60296.
Sintetička elektroizolaciona ulja za transformatore i električne rasklopne aparate iz stava 1. tačka 2. ovog člana, u zavisnosti od sirovinske baze od koje su proizvedena, utvrđena su standardimaIEC60836,IEC 60963, IEC 60867, IEC 60588, IEC 60376iJUS IEC 1039).

Član 13.

Ulja za klizne vođice iz člana 2. tačka 11. ovog pravilnika utvrđena su standardimaJUS ISO6743-4 kategorijeL-HGiJUS ISO6743-13.

Član 14.

Maziva za pneumatske alate iz člana 2. tačka 12. ovog pravilnika utvrđena su standardomJUS ISO 6743-11.

Član 15.

Ulja za cilindre parnih mašina iz člana 2. tačka 13. ovog pravilnika na osnovu tehničkog zahteva u pogledu tačke paljenja mogu biti:
1) cilindarska ulja za parne mašine sa zasićenom vodenom parom i
2) cilindarska ulja za parne mašine sa pregrejanom vodenom parom.
Cilindarska ulja za parne mašine sa zasićenom vodenom parom iz stava 1. tačka 1. ovog člana upotrebljavaju se za podmazivanje cilindara, zaptivača, ventila i razvodnika parnih mašina gde je temperatura ulazne zasićene pare do 220^oC.
Cilindarska ulja za parne