Na osnovu člana 61. stav 3. Zakona o šumama ("Službeni glasnik RS", broj 30/10),
Ministar poljoprivrede, trgovine, šumarstva i vodoprivrede donosi
PRAVILNIK
O ŠUMSKOM REDU
(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 38 od 31. maja 2011)
1. Uvodne odredbe
Član 1.
Ovim pravilnikom bliže se propisuje način sprovođenja šumskog reda.
Član 2.
Šumski red je stanje šume koje obezbeđuje uslove za njeno održavanje, obnavljanje i unapređivanje, a naročito za zaštitu od požara, biljnih bolesti i štetočina i za zaštitu zemljišta od nastanka i razvijanja erozionih procesa.
Radi obezbeđivanja uslova iz stava 1. ovog člana sprovode se preventivne mere zaštite podmlatka i dubećih stabala tokom seče, izrade, primicanja, privlačenja i uskladištenja šumskih sortimenata, zaštite vodotoka i infrastrukture, mere zaštite zemljišta od nastanka erozionih procesa, mere radi sprečavanja pojava požara, biljnih bolesti i štetočina, kao i drugih štetnih posledica koje mogu nastati zbog elementarnih nepogoda.
Član 3.
Ako se šumski red poremeti na bilo koji način, korisnik, odnosno sopstvenik šume uspostavlja šumski red najkasnije u roku od 15 dana od dana kada je šumski red poremećen.
Izuzetno od stava 1. ovog člana, ako je poremećaj šumskog reda takav da stvara povećanu mogućnost za nastanak šumskog požara ili za otežavanje blagovremenog otkrivanja pojave i efikasnog gašenja šumskih požara, korisnik, odnosno sopstvenik šuma uspostavlja šumski red odmah po nastanku poremećaja.
2. Održavanje, obnavljanje i unapređivanje stanja šuma
Član 4.
Seča stabala, izrada, izvoz, iznošenje i privlačenje drveta i drugi način pomeranja drveta sa mesta seče, vrše se u vreme i na način kojim se obezbeđuje najmanje oštećenje okolnih stabala, podmlatka, zemljišnog pokrivača, ostale flore, faune i objekata, kao i sprečavanje zagađivanja zemljišta organskim gorivima i motornim uljem.
Član 5.
Vreme seče, izrade, izvoza, iznošenja i privlačenja drveta određuje se osnovom gazdovanja šumama (u daljem teksu: osnova), odnosno programom gazdovanja šumama (u daljem tekstu: program), a utvrđuje se na sledeći način:
1) u jednodobnim sastojinama, u kojima se obavljaju oplodne seče (oplodni, naknadni i završni sek), zabranjena je seča drveća za vreme trajanja vegetacije;
2) u raznodobnim sastojinama, gde se obavlja seča obnavljanja (oplodni, završni sek na podmladnim jezgrima), zabranjena je seča drveća za vreme trajanja vegetacije;
3) u sastojinama u kojima je planiran prethodni prinos seča se obavlja u toku cele godine;
4) u jednodobnim sastojinama, gde su predviđeni uzgojni radovi nege šuma (seča osvetljavanja i čišćenja), seča se obavlja po pravilu za vreme trajanja vegetacije;
5) u prebirnim sastojinama, vreme seče zavisi od vrste drveta, nadmorske visine i klimatskih uslova svake gazdinske jedinice;
6) u izdanačkim šumama, za koje se smernicama gazdovanja i dalje određuje gazdovanje kao izdanačkim šumama, seča obnavljanja se obavlja isključivo za vreme mirovanja vegetacije;
7) resurekcijska seča obavlja se tokom cele godine;
8) u kulturama i plantažama, seča se može obavljati tokom cele godine.
Vreme seče, izrade, izvoza, iznošenja i privlačenja drveta iz stava 1. ovog člana, planira se i sprovodi izvođačkim projektom gazdovanja šumama (u daljem tekstu: izvođački projekat) i godišnjim planom gazdovanja šumama (u daljem tekstu: godišnji plan).
Član 6.
U cilju zaštite ljudi i sredstava, seča stabala vrši se posle obeležavanja sečišta na kojem će se vršiti seča, lako uočljivim znacima (informativnim tablama i upozorenjima, itd.).
Obaranje stabala vrši se u smeru i na način kojim će posečeno stablo prilikom pada najmanje oštetiti okolna stabla, podmladak i zemljište, kao i samo biti najmanje oštećeno, pri čemu se uzima u obzir i smer izvlačenja šumskih sortimenata.
Opšti smer obaranja stabala određuje se izvođačkim projektom i godišnjim planom.
Član 7.
Seča stabala vrši se tako da visina panjeva ne bude veća od jedne četvrtine njegovog prečnika, a na nagnutim terenima visina panjeva merena sa gornje strane od jedne trećine njegovog prečnika.
Posečeno stablo ne može se ostaviti naslonjeno na susedna dubeća stabla.
Član 8.
Prilikom izrade drvnih sortimenata prerađuje se drvni materijal čiji je srednji prečnik najmanje 7 cm za lišćarske vrste, odnosno najmanje 5 cm za četinarske vrste.
Od stabala posečenih tokom seče obnavljanja, izvršene u skladu sa članom 5. stav 1. tač. 1), 2) i 5) ovog pravilnika, drvni sortimenti izrađuju se na sortimentni način (izrada trupaca i metarskog ogrevnog drveta vrši se kod panja).
Član 9.
Slaganje drvnih sortimenata na sečištu vrši se, po pravilu, na površinama na kojima nema podmlatka ili uz izvozne puteve, odnosno pravce izvlačenja, tako da se podmlatku pričini najmanja šteta.
Slaganje drvnih sortimenata ne može da se vrši uz dubeća stabla.
Član 10.
U sastojinama koje su predviđene za seču, prethodno se moraju odrediti i obeležiti trase izvoznih puteva i njihova širina.
Izgradnja vlake vrši se posle obeležavanja pravca vlake, doznake stabala za seču na pravcu vlake, seče, izrade i izvlačenja drvnih sortimenata sa trase vlake, ali isključivo pre redovne seče u odeljenju, odnosno odseku.
Izgradnja vlake širine do 3 m i uzdužnog nagiba do 15o, a izuzetno na kratkim rastojanjima do 25o, može se vršiti samo u delovima sastojine u kojima nema podmlatka.
Izvoz, prenos i drugi način pomeranja drveta sa mesta seče vrši se po vlakama, putevima i pravcima izvlačenja, odnosno iznošenja, koji moraju biti obeleženi na terenu.
Transportna sredstva za izvlačenje i iznošenje