Na osnovu člana 135. st. 3. i 7. Zakona o pomorskoj i unutrašnjoj plovidbi ("Službeni list SRJ", br. 12/98 i 44/99), a radi izvršavanja Međunarodne konvencije o standardima za obuku, izdavanje uverenja i vršenju brodske straže ("Službeni list SFRJ", br. 3/84), savezni ministar za saobraćaj propisuje

PRAVILNIK

O OVLAŠĆENjIMA I OSPOSOBLjENOSTI ČLANOVA POSADE POMORSKIH BRODOVA TRGOVAČKE MORNARICE SAVEZNE REPUBLIKE JUGOSLAVIJE I USLOVIMA ZA NjIHOVO STICANjE

(Objavljen u "Sl. listu SRJ", br. 67 od 12. novembra 1999; 71/2000)

I. UVODNE ODREDBE

Član 1.

Ovim pravilnikom propisuju se zvanja, odnosno ovlašćenja o osposobljenosti članova posade pomorskih brodova trgovačke mornarice Savezne Republike Jugoslavije (u daljem tekstu: pomorci), uslovi za njihovo sticanje, program obuke, program stručnog ispita i način njegovog polaganja, kao i druga pitanja od značaja za sticanje ovlašćenja o osposobljenosti.

Član 2.

Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom pravilniku imaju sledeća značenja:
1) obuka je nivo znanja koji je potreban za dobijanje određenog ovlašćenja;
2) posebna obuka je nivo znanja koji je potreban za dobijanje posebnih ovlašćenja;
3) ovlašćenje o osposobljenosti je isprava kojom je njen imalac ovlašćen da obavlja određene poslove na nivou naznačenih odgovornosti za vreme dok je ukrcan na brodu određene vrste, tonaže, mašinskog kompleksa i pogonske snage;
4) ograničenje je ograničenje ovlašćenja za obavljanje određenih poslova, odnosno za službu na brodu posebne namene ili svojstava, koja su naznačena u njegovom ovlašćenju i osposobljenosti;
5) pomorska školska ustanova je pravno lice koje na osnovu akta nadležnog organa obavlja redovno obrazovanje, obuku, odnosno posebnu obuku za sticanje ovlašćenja o osposobljenosti;
6) centar za obuku je pravno lice koje na osnovu akta nadležnog organa obavlja obuku, odnosno posebnu obuku za sticanje ovlašćenja o osposobljenosti;
7) viša stručna sprema je stručna sprema koja se stiče u pomorskoj školskoj ustanovi u trajanju od najmanje dve godine, a srednja stručna sprema u trajanju od najmanje četiri godine;
8) potvrda o završenoj obuci, odnosno posebnoj obuci je isprava kojom pomorska školska ustanova, odnosno centar za obuku potvrđuje da je na ispravi naznačeni kandidat pohađao i s uspehom završio propisanu obuku, odnosno posebnu obuku;
9) plovidbeni staž je vreme provedeno u službi na brodu;
10) zapovednik broda je lice koje zapoveda brodom;
11) prvi oficir palube je oficir palube, prvi do zapovednika koji preuzima dužnost zapovedanja brodom u slučaju da zapovednik tu dužnost ne može obavljati;
12) upravitelj mašine je najviši oficir odgovoran za pogon broda, kao i za rad i održavanje mašinskih i električnih postrojenja na brodu;
13) drugi oficir mašine je oficir mašine, prvi do upravitelja mašine koji preuzima dužnost upravitelja u slučaju da tu dužnost upravitelj mašine ne može obavljati;
14) oficir je član posade broda odgovoran za plovidbenu, mašinsku ili radio-stražu;
15) ro/ro putnički brod je putnički brod s prostorima za vozila (ro/ro terete) ili prostorima posebnih vrsta u smislu Međunarodne konvencije o sigurnosti ljudskih života na moru;
16) tanker je tanker za hemikalije, brod za prevoz utečnjenih gasova i tanker za ulje;
17)IMOje Međunarodna pomorska organizacija;
18)STCWkonvencija je Međunarodna konvencija o standardima za obuku, izdavanje uverenja i vršenje brodske straže;
19)ESTCWoznaka je Međunarodna oznaka koju čini grupa arapskih i rimskih brojeva za raspoznavanje pojedinih ovlašćenja u brodskim službama;
20)GMDSSje svetski pomorski sistem opasnosti i sigurnosti.

Član 3.

Pomorac je ovlašćen da na brodu obavlja brodske delatnosti onog nivoa odgovornosti za koje je osposobljen i za koje je stekao ovlašćenje o osposobljenosti, kao i sve brodske delatnosti koje se obavljaju na nižem nivou odgovornosti u okviru svoje službe.
Ovlašćenje o osposobljenosti za obavljanje poslova nižih nivoa odgovornosti može se izdati na zahtev pomorca ako nadležni organ utvrdi da su ispunjeni uslovi za sticanje tog ovlašćenja.

Član 4.

Pomorac stiče određeno ovlašćenje o osposobljenosti ako ispunjava propisane uslove u pogledu obrazovanja, odnosno obuke i ako položi ispit za sticanje određenog ovlašćenja.
Obuka iz stava 1. ovog člana vrši se po programu koji je dat u prilogu ovog pravilnika (Prilog D) i čini njegov sastavni deo.
Ispit za sticanje određenog ovlašćenja o osposobljenosti polaže se po programu koji je dat u prilogu ovog pravilnika (Prilog C) i čini njegov sastavni deo.

Član 5.

Ovlašćenje o osposobljenosti sadrži:STCWoznaku, rok važenja, brodske delatnosti, nivo odgovornosti, moguća ograničenja i osposobljenost.
Ovlašćenje iz stava 1. ovog člana izdaje se na srpskom i na engleskom jeziku, na obrascu koji je dat u prilogu ovog pravilnika (PrilogAI) i čini njegov sastavni deo.
Uz ovlašćenje o osposobljenosti izdaje se overa (endorsement) kojim se potvrđuje da je ovlašćenje izdato prema odredbamaSTCWKonvencije (prilog AIII).

II. OVLAŠĆENjA O OSPOSOBLjENOSTI POMORACA

Član 6.

Sticanjem ovlašćenja o osposobljenosti stiče se odgovarajuće zvanje: zapovednik broda, prvi oficir palube, oficir plovidbene straže, član plovidbene straže, upravitelj mašine, drugi oficir mašine, oficir plovidbene straže u mašinskom odeljenju i član plovidbene straže u mašinskom odeljenju.
Pored zvanja iz stava 1. ovog člana mogu se steći sledeća zvanja: zapovednik broda do 100 VT u maloj obalnoj plovidbi, voditelj jahte, mornar motorista i oficir plovidbene straže na brodu s mašinskim kompleksom pogonske snage do 750kW.

Član 7.

Pomorci se osposobljavaju i stiču ovlašćenja o osposobljenosti za obavljanje sledećih brodskih delatnosti:
1) plovidba;
2) rukovanje i slaganje tereta;
3) upravljanje poslovima na brodu i briga za lica na brodu;
4) brodsko mašinstvo;
5) elektrotehnika, elektronika i automatika;
6) održavanje i popravci;
7) radio-veze.

Član 8.

Brodske delatnosti iz člana 7. ovog pravilnika mogu se obavljati na upravljačkom, radnom i pomoćnom nivou odgovornosti.
Upravljački nivo odgovornosti odnosi se na upravljanje svim ili određenim brodskim delatnostima, a obavljaju ga lica koja imaju ovlašćenje o osposobljenosti za zapovednika broda, prvog oficira palube, upravitelja mašine i drugog oficira mašine, odnosno za upravljanje svim ili pojedinim tačno utvrđenim delatnostima na brodu.
Radni nivo odgovornosti obavljaju lica koja imaju ovlašćenje o osposobljenosti za oficira plovidbene straže, oficira straže u mašinskom odeljenju, radio-elektroničara i radio-operatora na brodu.
Pomoćni nivo odgovornosti obavljaju lica koja imaju ovlašćenje o osposobljenosti za člana plovidbene straže i člana straže u mašinskom odeljenju.
Izuzetno od odredbe stava 2. ovog člana, zapovednik broda do 500 VT u maloj obalnoj plovidbi osposobljava se na radnom nivou.

Član 9.

Pre prvog ukrcaja pomorac mora imati ovlašćenje o postupcima u slučaju opasnosti na brodu i ovlašćenje o osnovnoj sigurnosti na brodu.
Ovlašćenje o postupcima u slučaju opasnosti na brodu