Na osnovu člana 12. stav 2. Zakona o sadnom materijalu voćaka, vinove loze i hmelja ("Službeni glasnik RS", broj 18/05),
Ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede donosi

PRAVILNIK

O NAČINU I POSTUPKU PROIZVODNjE SADNOG MATERIJALA VOĆAKA, VINOVE LOZE I HMELjA

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 40 od 12. maja 2006, 58/06, 51/09)

1. Osnovne odredbe

Član 1.

Ovim pravilnikom bliže se propisuje način i postupak proizvodnje svake kategorije sadnog materijala voćaka, vinove loze i hmelja, kao i rokovi za podnošenje prijave za proizvodnju i obrasci prijave za proizvodnju.
Član 2.
Proizvodnja svake kategorije sadnog materijala voćaka, vinove loze i hmelja (u daljem tekstu: sadni materijal) vrši se generativnim razmnožavanjem ili vegetativnim umnožavanjem kojim se dobija sadni materijal niže kategorije.
Vegetativno umnožavanje može se vršiti i kalemljenjem kojim se spajaju podloga i plemka i dobija sadnica iste kategorije upotrebljenog reprodukcionog sadnog materijala.

2. Način i postupak proizvodnje predosnovnog sadnog materijala

Član 3.

Predosnovni sadni materijal proizvodi se samo vegetativnim umnožavanjem.
Postupak proizvodnje predosnovnog sadnog materijala počinje nakon što se na izvornom sadnom materijalu, na osnovu fitosanitarnih i pomoloških ispitivanja, dokaže odsustvo štetnih organizama i autetičnost sorte odnosno klona.
Izvorni sadni materijal iz stava 2. ovog člana jeste biljka koja je bezvirusna (virus-free, VF), odnosno bez prisustva bilo kog poznatog virusa ili virusima sličnog organizma za datu vrstu ili virus-testirana (virus-tested, VT) i dobija se na način preporučen od strane Evropske i mediteranske organizacije za zaštitu bilja (ERRO) ili se može uvesti iz drugih zemalja.
Virus testirani materijal je materijal testiran na prisustva virusa i virusima sličnih organizama prema zahtevima ERRO sertifikacione šeme.
Izvornim sadnim materijalom iz stava 2. ovog člana ne smatraju se biljke kod kojih su se promenili uslovi održavanja.

Član 4.

Proizvodnja predosnovnog sadnog materijala, koju obavlja ovlašćena organizacija, vrši se na način kojim se obezbeđuje potpuna izolacija, odnosno u mrežanicima, koji su napravljeni sa duplom mrežom odgovarajućih dimenzija radi sprečavanja ulaska insekata vektora patogena, sa duplim vratima i zaštitom od površinskih voda radi kompletne izolacije od okolne sredine i bez prisustva korova unutra i spolja u dužini od najmanje 10 m od mrežanika.

3. Način i postupak proizvodnje osnovnog sadnog materijala

Član 5.

Osnovni sadni materijal proizvodi se umnožavanjem predosnovnog sadnog materijala.
Proizvodnja osnovnog sadnog materijala vrši se u ovlašćenoj organizaciji na način propisan članom 4. ovog pravilnika.

Član 6.

Za jabučasto, jagodasto, osim jagode, i jezgrasto voće proizvodnja osnovnog sadnog materijala može se vršiti i na otvorenom polju ako je objekat podignut u skladu sa propisima kojima se uređuje zaštita bilja i ako nije proizvodni zasad ili deo proizvodnog zasada.
Za matične zasade jabučastog voća koji su podignuti na otvorenom polju, na rastojanju od 1000 m od objekta ne mogu biti prisutne biljke podfamilijePomoidae, s tim što je dozvoljeno smanjenje rastojanja na 250 m od objekta ako su prisutni matični zasadi i rasadnici iste podfamilije podignuti samo sa sertifikovanim sadnim materijalom.
Za matične zasade roda Rubus spp. koji su podignuti na otvorenom polju na rastojanju od 50 m od objekta ne mogu biti prisutne biljke tog roda.

Član 7.

Partija sorte (klona) i podloge (klona) u postupku proizvodnje osnovnog sadnog materijala, u mrežaniku ili na otvorenom polju, mora da bude jasno odvojena od drugih vrsta, sorti, podloga ili klonova u istom redu i obeležena nazivom sorte (klona) odnosno podloge (klona) i brojem reda i biljke u redu odnosno površinom za jagodasto voće.
Ovlašćena organizacija mora imati pregledni plan mrežanika odnosno matičnog zasada na kome se beleže sve promene na objektu u trenutku nastanka.

4. Način i postupak proizvodnje sertifikovanog sadnog materijala

Član 8.

Sertifikovani sadni materijal proizvodi se umnožavanjem osnovnog sadnog materijala u matičnim zasadima.
Ako matični zasad za proizvodnju sertifikovanog sadnog materijala koristi udruženje proizvođača, odlukom tog udruženja određuje se jedan registrovani proizvođač za obavljanje adminstrativno tehničkih poslova vezanih za matični zasad.

Član 9.

Matični zasad mora biti:
1) podignut u skladu sa propisima kojima se uređuje zaštita bilja;
2) homogen (ujednačen) za određenu proizvodnju;
3) podignut na zemljištu na kojem nisu gajene drvenaste voćne vrste najmanje četiri godine;
4) sa ivičnim pojasom minimalne širine 3 m stalno obrađivan i održavan bez korova;
5) jasno obeležen nazivom vrste, sorte (klona) odnosno podloge (klona) i brojem reda i biljke u redu, a za jagodasto voće se obeležava broj reda ili ukupna površina.
Matični zasad ne može se koristiti kao proizvodni zasad i ne može biti deo proizvodnog zasada.
U matičnom zasadu za proizvodnju kalem grančica u istom redu mogu se zasaditi i druge vrste, sorte ili klonovi, pod uslovom da su matična stabla drugih vrsta, sorti ili klonova međusobno razdvojena duplim međurednim prostorom.
Matični zasad za proizvodnju vegetativnih i generativnih podloga mora biti homogen za svaku vrstu, podlogu i klon podloge i u tom zasadu u istom redu ne mogu se zasaditi različite vrste, podloge ili klonovi podloge.
Matični zasad jagodastog voća mora biti homogen za svaku vrstu i u tom zasadu u istom redu ne mogu se zasaditi različite vrste i sorte.

Član 10.

Za matični zasad koštičavog voća na rastojanju od 1000 m od objekta ne mogu biti prisutne biljke podfamilijePrunoidae, s tim što je dozvoljeno smanjenje rastojanja na 250 m od objekta ako su prisutni matični zasadi i rasadnici iste podfamilije podignuti samo sa sertifikovanim sadnim materijalom.
Za matični zasad jabučastog voća na rastojanju od 1000 m od objekta ne mogu biti prisutne biljke podfamilijePomoidae, s tim što je dozvoljeno smanjenje rastojanja na 250 m od objekta ako su prisutni matični zasadi i rasadnici iste podfamilije podignuti samo sa sertifikovanim sadnim materijalom.
Za matične zasade rodaRubus spp. na rastojanju od 50 m od objekta ne mogu biti prisutne biljke tog roda.
Za matične zasade jagode na rastojanju od 1000 m od objekta ne mogu biti prisutni proizvodni zasadi jagode, kao ni matični zasadi nižih kategorija, a u rastojanju od 500 m od objekta ne mogu biti prisutni matični zasadi iste kategorije.

Član 11.

Maksimalna eksploatacija matičnih zadasa od dana sadnje matičnih biljaka iznosi:
1) koštičavo voće - za proizvodnju kalem grančica i izdanaka 20 godina, za proizvodnju semena 25 godina i za proizvodnju vegetativnih podloga 20 godina;
2) jabučasto voće - za proizvodnju kalem grančica 20 godina, za proizvodnju semena 25 godina i za proizvodnju vegetativnih podloga 20 godina;
3) jagodasto voće - Fragaria spp. dve godine Rubus spp. osam godina, Ribes spp. deset godina, Vaccinium spp. deset godina;
4)