Za pristup kompletnom i ažurnom tekstu ovog dokumeta, molimo vas:


Na osnovu čl. 32, 81. i 84. Zakona o standardizaciji ("Službeni list SFRJ", br. 38/77 i 11/80), u saglasnosti sa predsednikom Saveznog komiteta za poljoprivredu, predsednikom Saveznog komiteta za rad, zdravstvo i socijalnu zaštitu i saveznim sekretarom za tržište i opšte privredne poslove, direktor Saveznog zavoda za standardizaciju propisuje

PRAVILNIK

O KVALITETU MLEKA, PROIZVODA OD MLEKA, SIRILA I ČISTIH KULTURA

(Objavljen u "Sl. listu SFRJ", br. 51/82, 39/89 i 58/94)

I. OPŠTE ODREDBE

Član 1.

Ovim pravilnikom propisuju se minimalni uslovi koje u pogledu kvaliteta moraju da ispunjavaju mleko, proizvodi od mleka, sirila i čiste kulture (u daljem tekstu: proizvodi), kao i minimalni uslovi za obezbeđenje i očuvanje kvaliteta proizvoda.
Uslovi propisani ovim pravilnikom moraju biti ispunjeni u proizvodnji i prometu proizvoda.

Član 2.

Za proizvode za koje ovim pravilnikom nisu propisani uslovi kvaliteta i uslovi za obezbeđenje i očuvanje kvaliteta shodno važe uslovi propisani ovim pravilnikom za grupu srodnih proizvoda iz ovog pravilnika.
Za proizvode iz stava 1. ovog člana i za proizvode za koje je to ovim pravilnikom izričito predviđeno, proizvođač je dužan da donese proizvođačku specifikaciju pre dana početka proizvodnje.
Proizvođačka specifikacija mora da sadrži podatke iz deklaracije u članu 3. ovog pravilnika, kratak opis tehnološkog postupka proizvodnje proizvoda i izveštaj o laboratorijskoj analizi i organoleptičkim svojstvima proizvoda.
Organizacije udruženog rada i druga pravna lica vode evidenciju o donesenim proizvođačkim specifikacijama, i u njih unose:
1) evidencijski broj specifikacije;
2) naziv proizvoda i njegovo trgovinsko ime ako ga proizvod ima;
3) datum donošenja specifikacije;
4) datum izvršenog ispitivanja sastava proizvoda;
5) datum početka proizvodnje po predmetnoj specifikaciji;
6) grupu kojoj proizvod pripada.

Član 3.

Ako za pojedine proizvode ovim pravilnikom nije drukčije propisano, proizvodi koje proizvođač stavlja u promet u originalnom pakovanju moraju na omotu, sudu ili nalepnici imati deklaraciju, koja sadrži sledeće podatke:
1) naziv proizvoda i njegovo trgovinsko ime ako ga proizvod ima;
2) firmu, odnosno naziv i sedište proizvođača;
3) datum proizvodnje i rok trajanja, odnosno "upotrebljiv do";
4) neto-količinu (masu, zapreminu) proizvoda;
5) osnovne sastojke proizvoda i količinu tih sastojaka izraženu u mernim jedinicama ili u procentima u odnosu na neto-masu proizvoda, ako je to za proizvod određeno ovim pravilnikom;
6) vrstu i količinu materijala od biološke vrednosti, ako su date proizvodu radi obogaćenja njegovog sastava;
7) grupu upotrebljenih aditiva (boja, aroma, konzervansi) i drugih aditiva dozvoljenih ovim pravilnikom;
8) podatke o načinu čuvanja i skladištenja proizvoda;
9) druge podatke od interesa za potrošače.
Deklaracija mora biti lako uočljiva, jasna i čitka.
Deklaracija ne sme da sadrži oznake (nazive, slike, crteže i sl.) koje bi mogle dovesti u zabludu potrošača u pogledu porekla i kvaliteta proizvoda.
Tekst deklaracije koji se odnosi na bojenje i konzervisanje proizvoda (na primer: "Obojeno prirodnom bojom", "Konzervisano sorbinskom kiselinom" i dr.) mora se nalaziti neposredno ispod naziva proizvoda.
Veličina i tip slova za naziv proizvoda i firmu, odnosno naziv proizvođača moraju biti veći od slova ostalog teksta deklaracije.

Član 4.

Ako proizvode ne pakuje proizvođač, deklaracija mora da sadrži pored podataka iz člana 3. ovog pravilnika i firmu, odnosno naziv i sedište organizacije udruženog rada koje je proizvod pakovala, kao i datum pakovanja.
Ako proizvod nije pakovan u originalnom pakovanju, deklaracija mora da sadrži naziv proizvoda iz kog se vidi podatak o grupi proizvoda i datum proizvodnje ili "upotrebljiv do".
Deklaracija za proizvode iz stava 2. ovog člana mora biti istaknuta na vidom mestu.

Član 5.

Ako neto-količina (masa, zapremina proizvoda u originalnom pakovanju ne prelazi masu od 0 g, deklaracija mora da sadrži: naziv proizvoda, firmu, odnosno naziv i sedište proizvođača, odnosno organizacije udruženog rada koja je proizvod pakovala, neto-masu proizvoda, kao i rok trajanja proizvoda i podatke o bojenju, odnosno konzervisanju, ako ovim pravilnikom nije drugačije određeno.
Prosečna neto-količina slučajno izabranih 10 pojedinačnih originalnih pakovanja mora odgovarati deklarisanoj masi-proizvoda.

Član 7.

Ako ovim pravilnikom nije drukčije određeno, zabranjeno je bojenje, zaslađivanje i aromatizovanje proizvoda sintetičkim sredstvima, konzervisanje proizvoda hemijskim sredstvima i zračenje jonizujućim zracima, kao i dodavanje proizvodima drugih hemijskih sredstava.

Član 8.

Proizvodi se mogu prevoziti samo prevoznim sredstvima koja obezbeđuju očuvanje njihovog kvaliteta.
Proizvodi se moraju čuvati, odnosno skladištiti na način kojim se obezbeđuje očuvanje njihovog kvaliteta.
Uređaji i ambalaža moraju da budu izrađeni tako da se mogu lako čistiti, prati i ispravno zatvarati.

Član 9.

Odredbe ovog pravilnika obavezne su i za individualne proizvođače.
Pod originalnim pakovanjem podrazumeva se pojedinačno pakovanje u ambalažu kojom se obezbeđuje originalnost i kvalitet proizvoda do momenta otvaranja.

Član 6.

Od deklarisanih neto-količina proizvoda, dozvoljavaju se sledeća odstupanja prilikom pojedinačnog pakovanja, i to:


----------------------------------------------------------------------------

R.	Proizvod					Pakovanje   Procenat

br. 								   odstupanja

----------------------------------------------------------------------------

1 Pasterizovano mleko					1 litar         +-2%

2 	...						0,5 litara      +-3%

3 	...						kanta           +-1%

4 Kratkotrajno sterilizovano mleko i čokoladno mleko 	0,5 litara      +-3%

5 Jogurt i drugi proizvodi pakovani u čašice	     0,2 do 0,25 litara +-5%

6 Mleko u prahu i surutka u prahu			preko 1kg+-1,0%

7 Mleko u prahu i surutka u prahu			do 1kg+-1,5%

8 Pavlaka						do 500 g        +-2%

9 Maslac						250 g           +-1,5%

10  ...							125 g 		+-2,5%

11  ...							do 50 g 	+-5%

12 Meki sir 						preko 1kg+-1,5%

13  ... 						do 1kg+-2%

14  ...							do 200 g 	+-3%

15 Vakuum pakovani sirevi 				preko 1kg+-1%

16 Vakuum pakovani sirevi 				do 1kg+-2%

17 Vakuum pakovani sirevi 				do 200 g 	+-3%

18 Vakuum pakovani sirevi 				do 15 do 50 g 	+-5%

19 Topljeni sir i malo pakovanje drugih sireva		do 500 g        +-2%

20 Sladoled i zamrznuti desert 				do 50 g 	+-5%

21 Sladoled i zamrznuti desert 				od 50 do 100 g	+-2,5%

22 Sladoled i zamrznuti desert 				od 100 do 250 g +-2%

23 Sladoled i zamrznuti desert 				preko 250 g 	+-1%

------------------------------------------------------------------------------

II. MLEKO

Član 10.

Mleko, u smislu ovog pravilnika, je čist nepromenjeni proizvod dobijen pravilnom i redovnom mužom zdravih i ispravno hranjenih krava, ovaca, koza i bivolica, kome nije ništa dodato niti oduzeto.
Prema vrsti muzne stoke od koje je dobijeno, mleko može biti: kravlje mleko (u daljem tekstu: mleko), ovčije mleko, kozije mleko ili bivolično mleko.
Mešavina mleka dobijenog mužom stoke iz stava 1. ovog člana mora da nosi oznaku porekla mleka (na primer: mešavina kravljeg mleka i ovčijeg mleka).

Član 11.

Mleko mora da ispunjava sledeće uslove:
1) da nije dobijeno 15 dana pre dana teljenja niti osam dana od dana teljenja (da ne sadrži kolostrum);
2) da ima svojstven miris, ukus i boju;
3) da mu nije dodata voda što se utvrđuje tačkom mržnjenja koja ne sme da bude veća od minus 0,53oCili da indeks refrakcije da nije manji od 1,3420, ili broj refrakcije nije manji od 39;
4) da sadrži najmanje 3,2% mlečne masti;
5) da sadrži najmanje 8,5% suve materije bez masti;
6) da kiselost nije veća od 7,6oSH;
7) da je neposredno posle muže ohlađeno ispod 8oC.

Član 12.

Ovčije mleko mora da ispunjava sledeće uslove:
1) da ima svojstven miris, ukus i boju;
2) da sadrži najmanje 6% mlečne masti;
3) da sadrži najmanje 10,5% suve materije bez masti;
4) da kiselost nije veća od 12oSH.

Član 13.

Kozije mleko mora da ispunjava sledeće uslove:
1) da ima svojstven miris, ukus i boju;
2) da sadrži najmanje 3,2% mlečne masti;
3) da sadrži najmanje 8,5% suve materije bez masti.

Član 14.

Bivolično mleko mora da ispunjava sledeće uslove:
1) da ima svojstven miris, ukus i boju;
2) da sadrži najmanje 8% mlečne masti;
3) da sadrži najmanje 11% suve materije bez masti.

III. PROIZVODI OD MLEKA

Član 15.

Pod proizvodima od mleka, u smislu ovog pravilnika, podrazumevaju se:
1) pasterizovano, sterilizovano i kuvano mleko;
2) fermentisano mleko;
3) mlečni napici;
4) zgusnuto mleko i mleko u prahu;
5) pavlaka (vrhnje);
6) maslac;
7) mlaćenica i mlaćenica u prahu;
8) maslo;
9)