Na osnovu člana 12. stav 1. Zakona o zaštiti od jonizujućih zračenja ("Službeni list SRJ", br. 46/96), savezni ministar za rad, zdravstvo i socijalnu politiku, propisuje

PRAVILNIK

O GRANICAMA RADIOAKTIVNE KONTAMINACIJE ŽIVOTNE SREDINE I O NAČINU SPROVOĐENjA DEKONTAMINACIJE

(Objavljen u "Sl. listu SRJ", br. 9 od 19. februara 1999)

I. OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

Ovim pravilnikom propisuju se granice radioaktivne kontaminacije životne sredine i način sprovođenja dekontaminacije.

Član 2.

Pojedini izrazi, korišćeni u ovom pravilniku, imaju sledeće značenje:
1) radioaktivna kontaminacija životne sredine je prisustvo radionuklida u životnoj sredini iznad granica propisanih ovim pravilnikom;
2) dekontaminacija životne sredine je postupak potpunog uklanjanja radionuklida iz životne sredine ili smanjenja njihovog prisustva ispod granica propisanih ovim pravilnikom;
3) faktor dekontaminacije je odnos početnog i krajnjeg nivoa radioaktivne kontaminacije životne sredine kojim se izražava efikasnost dekontaminacije;
4) izvedene koncentracije radionuklida u životnoj sredini su granične vrednosti kontaminacije životne sredine koje su na osnovu standardizovanih modela izvedene iz primarnih ili sekundarnih granica i čijom se upotrebom obezbeđuje da propisane granice ne budu prekoračene.

II. GRANICE RADIOAKTIVNE KONTAMINACIJE ŽIVOTNE SREDINE

Granice radioaktivne kontaminacije vazduha, vode za piće i ljudske hrane, koja je posledica propisane primene izvora jonizujućih zračenja, određene su granicama godišnjeg unošenja radionuklida u ljudski organizam udisanjem (inhalacijom - GGU^inh) i ishranom (ingestijom - GGU_ing), kao i izvedenim koncentracijama radionuklida u životnoj sredini (IK).

Član 4.

Granice godišnjeg unošenja radionuklida(n)inhalacijom (GGU_inh), za profesionalno izložena lica izračunavaju se na sledeći način:
GGU_inh,n= GD_p/ e(g)_n,inh
gde su:
GD_r- granica efektivne doze za profesionalno izložena lica, izražena kao 1% od propisanih granica doza;
e(g)_n,inh - utvrđena očekivana efektivna doza za profesionalno izložena lica po jediničnom unošenju radionuklida(n)inhalacijom.

Član 5.

Granice godišnjeg unošenja radionuklida(n)ingestijom (GGUing) za profesionalno izložena lica izračunavaju se na sledeći način:
GGU_ing,n= GD_r/ e(g)_n,ing
gde su:
GD_r- granica efektivne doze za profesionalno izložena lica, izražena kao 1% od propisanih granica doza;
e(g)n,_inh - utvrđena očekivana efektivna doza za profesionalno izložena lica po jediničnom unošenju radionuklida(n)ingestijom.

Član 6.

Izvedena koncentracija radionuklida u vazduhu za profesionalno izložena lica izračunava se na sledeći način:
IK_v,n= GGU_inh,n/ 2400
gde su:
GGUinh,_n- granica godišnjeg unošenja radionuklida inhalacijom za profesionalno izložena lica
2400(m³) - količina vazduha koji udahne profesionalno izloženo lice za 2000 sati radnog vremena godišnje.

Član 7.

Pri inhalaciji kratkoživećih potomaka radona(²²²Rn) i torona(²²⁰Rn) granice radioaktivne kontaminacije vazduha za profesionalno izložena lica izražavaju se kao granice izlaganja ukupnoj energiji emitovanih alfa čestica, odnosno mesečnog izlaganja radonu.
Granice godišnjeg unošenja inhalacijom potomaka radona(²²²Rn) i potomaka torona(²²⁰Rn) za profesionalno izložena lica utvrđene su u Tabeli 1. koja je odštampana uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.

Član 8.

Granice godišnjeg unošenja svakog pojedinačnog radionuklida(n)inhalacijom (GGUinh) za stanovništvo izračunavaju se na sledeći način:
GGU_inh,n= GD_s/ e(g)_n,inh
gde su:
GD_s- granica efektivne doze za stanovništvo, izražena kao 1% od propisanih granica doza;
e(g)n,_inh - očekivane efektivne doze po jediničnom unošenju radionuklida(n)inhalacijom za stanovništvo u starosnoj grupi (g).
Očekivane efektivne doze e(g)_n,inh po jediničnom unošenju radionuklida(n)inhalacijom za stanovništvo u starosnoj grupi (g), utvrđene su u Tabeli 2. koja je odštampana uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.

Član 9.

Granice godišnjeg unošenja radionuklida(n)ingestijom (GGU_ing) za stanovništvo izračunavaju se na sledeći način:
GGU_ing,n= GD_s/ e(g)_n,ing
gde su:
GD_s- granica efektivne doze za stanovništvo izražena kao 1% od propisanih granica doza;
e(g)n,_ing - očekivane efektivne doze po jediničnom unošenju radionuklida(n)ingestijom za stanovništvo u starosnoj grupi (g).
Očekivane efektivne doze e(g)_n,ing po jediničnom unošenju radionuklida(n)ingestijom za stanovništvo u starosnoj grupi (g), utvrđene su u Tabeli 3. koja je odštampana uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.

Član 10.

Izvedene koncentracije radionuklida uvodi za piće (IK_v) za stanovništvo izračunavaju se na sledeći način:
IK_v= GGU_v/ V
gde su:
GGU_v- granica godišnjeg unošenja radionuklida ingestijom za stanovništvo;
V (m³) - prosečno godišnje unošenje vode za piće po stanovniku (730l).
Izuzetno, od odredbe stava 1. ovog člana, izvedene koncentracije prirodnih radionuklida u prirodnim mineralnim vodama izračunavaju se na osnovu 10% godišnje granice izlaganja stanovništva.
Izvedene koncentracije pojedinačnih radionuklida za vodu za piće utvrđene su u Tabeli 4, koja je odštampana uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni de.

Član 11.

Izvedena koncentracija radionuklida u hrani (IK_h) za stanovništvo izračunava se na sledeći način:
IK_h= GGU_ing/ M
gde su:
GGU_ing- granica godišnjeg unošenja radionuklida ingestijom za stanovništvo.
M (kg)- količina hrane(kg)koju pojedinac iz stanovništva unese za godinu dana.

Član 12.

Izvedena koncentracija radionuklida u vazduhu za stanovništvo izračunava se na sledeći način:
IK_v,s= GGU_inh,s/ 7200
gde su:
ub>