Na osnovu člana 71. stav 1. Zakona o državnoj upravi ("Službeni glasnik SRS", br. 20/92) i člana 20. stav 2. Uredbe o stručnom ispitu zaposlenih u organima državne uprave ("Službeni glasnik SRS", br. 80/92),
Ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, donosi

PRAVILNIK

O PROGRAMU POSEBNOG DELA STRUČNOG ISPITA

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 39/94)

Član 1.

Ovim pravilnikom propisuje se program posebnog dela stručnog ispita za pripravnika, zaposlene na poslovima državne uprave i za zaposlene u šumarstvu na poslovima održavanja, obnavljanja i korišćenja šuma, sa srednjom i visokom školskom spremom, a koji su u skladu sa propisima o državnoj upravi i Zakonom o šumama obavezni da polažu stručni ispit (u daljem tekstu: kandidati).

I

Član 2.

Na posebnom delu stručnog ispita proverava se osposobljenost za obavljanje poslova na koje je kandidat sa visokom stručnom spremom raspoređen u okviru sledećih grupa i to:
1. Grupa gajenje šuma obuhvata znanje iz oblasti:
a) Ekološki uslovi razvitka šumskih sastojina: Biotski faktori (flora i fauna i njihove zajednice); abiotski faktori (klima, tlo i oblik zemljišta), i međusobni odnos ovih faktora; postanak i razvoj sastojina (spoljni i unutrašnji); vrste i oblik sastojina; vrste drveća koje obrazuju sastojine i vrste koje se javljaju pojedinačno i u grupama.
b) Biljne zajednice;
Vegetacijska područja Srbije; činioci i razvoj biljnih zajednica.
v) Genetika u šumarstvu:
Naslednost i promenljivost šumskog drveća; vrste razmnožavanja (generativno i vegetativno); oplemenjivanje šumskog drveća; semenski objekti (stabla, semenske sastojine i semenske plantaže).
g) Prirodno obnavljanje šuma:
Vrste seča (čiste, oplodne, prebirne).
Oblik seča (grupimične, na kulise, krugove i dr.).
d) Veštačko obnavljanje šuma:
Tretiranje vegatativnog pokrivača i obrada zemljišta; obnavljanje šuma setvom semena; pošumljavanje sadnjom.
đ) Proizvodnja i čuvanje šumskog semena
e) Rasadnička proizvodnja;
Izbor površina; obrada zemljišta; sejanje i nega sadnog materijala; zaštita od biotičkih šteta u rasadniku (upotreba pesticida i herbicida); zaštita od abiotičkih faktora (zasena, zalivni sistem i dr.); tipovi sadnog materijala (slobodni koren, obložen koren); odnos između sadnog materijala i stanišnih uslova; standardi za šumske sadnice (JUS i Evropska Unija).
Priprema i čuvanje sadnog materijala; metodi sadnje (sa slobodnim korenom, sa obloženim korenom); pošumljavanje sadnicama iz kontejnera.
ž) Nega kultura:
Zaštita kultura; čišćenje i prorede u funkciji odabiranja stabala budućnosti.
z) Plantaže u šumarstvu:
Izbor vrsta (varijeteta ili klonova); izbor staništa; ophodnja i gustina biljaka; nega plantaža; stabilnost plantaža; zaštitne mere i sredstva za zaštitu u plantažama.
Plantaže topola, vrba i dr.
i) Održavanje šuma:
Nega podmlatka; čišćenje mladica; prorede; odabiranje i oblikovanje drveća: podmlađivanje u sastojinama; nega zemljišta.
j) Oblici gajenja šuma:
Sastojine po mešovitosti (čiste i mešovite); jednodobne, razdobne (grupimično); prebirne, (grupimično); po spratnosti (sprat drveća i sprat prizemne flore, višespratne); značaj gajenja; vreme kod oblikovanja sastojina (početak); stabilnost sastojina.
k) Rekonstrukcija šuma:
Uzroci degradacije šumskih sastojina i staništa; prevođenje nižih tipova šuma u visoke; prirodna i veštačka sukcesija - progresija šumskih vegetacija; melioracija degradiranih šuma i staništa; konverzija šuma (po tipu i vrsti).

2. Grupa zaštita šuma obuhvata znanje iz oblasti:

a) Šumski red (higijensko-šumsko-zaštitne mere); uzgojne mere u šumi kao faktor zaštite;
b) Fitopatološke štete u šumama i rasadnicima; glavne bolesti šumskih vrsta u rasadnicima, šumama, šumskim kulturama i plantažama; preventivne i terapijske mere zaštite (biološko, hemijsko i mehaničko suzbijanje bolesti).
v) Entomološke štete:
Glavne štetočine najvažnijih šumskih vrsta; suzbijanje štetočina (dijagnozno prognozna služba - opažanje) planiranje mera (bioloških, mehaničkih i hemijskih).
g) Fungicidi i insekticidi u šumarstvu:
Vrste sredstava i njihova primena; tehničke pripreme sredstava (koncentracije, organizacija posla i kadrova) mere zaštite radnika prilikom primene.
d) Opšte štete (čovek, divljač, stoka, atmosferski faktori i požari) i način suzbijanja.

3. Grupa uređivanje šume obuhvata znanje iz oblasti:

a) Premer dubećih stabala (tablice), tarife, premer oborenost stabla i sortimenata, premer sastojina, prirast (pojam i vrste), utvrđivanje prirasta; utvrđivanje starosti (dubećeg i oborenog stabla i sastojine).
Metodi i instrumenti za utvrđivanje zapremine, prirasta i starosti dubećeg i oborenog stabla i sastojine; praktična primena tablica i tabela (zapremine, prirasta, oblikovisina).
b) Šumsko područje, podela šuma po površini:
Prostor kao osnov planiranja gazdovanja šuma (administrativno-organizacioni, funkcionalno-namenski, prirodno-tehnički).
v) Sistem gazdovanja:
Planiranje u jednodobnim visokim pravilnim i izdaničkim šumama (starost i ophodnja); planiranje u raznodobnim i prebirnim šumama; trajnost gazdovanja; uređajne mere; ciljevi gazdovanja; teksacioni radovi; određivanje zapremine; određivanje prirasta i određivanje prinosa.

4. Grupa korišćenje šuma i projektovanje šumskih saobraćajnica obuhvata znanja iz oblasti:

Izbor načina korišćenja šuma i zasada; faktori troškova korišćenja šuma; faktori stepena korišćenja; oruđa i oprema u korišćenju šuma; standardi i racionalizacija rada u šumarstvu; projektovanje i izgradnja šumskih saobraćajnica i šumska transportna sredstva; stovarišta i čuvanje (konzerviranje) šumskih sortimenata; organizacija rada u šumarstvu; organizacija šumarstva, prirodni i ekonomski uslovi za razvoj šumarstva, osnovni ekonomski pojmovi i vrednosti šuma, prosta i proširena reprodukcija.

5. Grupa lovstvo obuhvata znanja iz oblasti:

Biologija i ekologija divljači (osnovne vrste); određivanje boniteta i kapaciteta lovišta; lovne osnove i planovi gazdovanja lovištem; lovljenje i korišćenje divljači; ocena trofeja; zaštita i ishrana divljači; uređivanje lovišta i planiranje u lovištu.

6. Grupa šumsko i lovno zakonodavstvo obuhvata znanje iz oblasti:

- Zakon o šumama sa pratećim propisima;

- Zakon o semenu i sadnom materijalu sa pratećim propisima;

- republički Zakon o zaštiti bilja;

- savezni Zakon o zaštiti bilja od biljnih bolesti i štetočina sa pratećim propisima i

- Zakon o lovstvu sa pratećim propisima.

II

Član 3.

Na posebnom delu stručnog ispita proverava se osposobljenost za obavljanje poslova na koje je kandidat sa srednjom stručnom spremom (šumski tehničar) raspoređen u okviru sledećih grupa i to:
1. Grupa gajenje šuma obuhvata proveru teorijskih i praktičnih znanja i to:
a) Ekološki uslovi razvitka šumskih sastojina (morfologija, ekologija i biologija najznačajnijih šumskih vrsta kod nas, poznavanje biljnih zajednica i njihovu vezanost za određena staništa); vrste razmnožavanja; semenski šumski objekti; obnavljanje šuma