Na osnovu člana 246. stav 1. Zakona o radu ("Službeni glasnik RS", br. 24/05 i 61/05),
Reprezentativni sindikat: Sindikat obrazovanja Srbije - Odbor delatnosti visokog obrazovanja Srbije i Vlada, zaključuju

POSEBAN KOLEKTIVNI UGOVOR

ZA VISOKO OBRAZOVANjE

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 12 od 13. februara 2009, 9/12)

I. OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

Posebnim kolektivnim ugovorom za visoko obrazovanje (u daljem tekstu: Ugovor) uređuju se prava, obaveze i odgovornosti iz rada i po osnovu rada zaposlenih na visokoškolskim ustanovama, čiji je osnivač Republika Srbija, odnosno autonomna pokrajina (u daljem tekstu: osnivač), kojima se sredstva za plate obezbeđuju u budžetu Republike Srbije, postupak zaključivanja kolektivnog ugovora, kao i međusobni odnosi učesnika ovog ugovora.

Član 2.

Ugovor se neposredno primenjuje na visokoškolskim ustanovama (u daljem tekstu: ustanova) iz člana 1. Ugovora.
Kolektivnim ugovorom kod poslodavca mogu se utvrditi i veća prava zaposlenih od prava utvrđenih Ugovorom, kao i druga prava koja nisu utvrđena Ugovorom, u skladu sa zakonom.

II. ZASNIVANjE RADNOG ODNOSA

Član 3.

Radni odnos zasniva se ugovorom o radu između poslodavca i lica koje ispunjava uslove utvrđene zakonom i opštim aktom o organizaciji i sistematizaciji radnih mesta.

Član 4.

Organ poslovođenja je dužan da pri prijemu novozaposlenog u radni odnos o tome informiše sindikat ustanove.

III. OBRAZOVANjE, STRUČNO OSPOSOBLjAVANjE I USAVRŠAVANjE

Član 5.

Pravo i obaveza zaposlenog je da se u toku rada obrazuje, stručno osposobljava i usavršava za rad.
Troškovi obrazovanja, stručnog osposobljavanja i usavršavanja obezbeđuju se iz sredstava ustanove i drugih izvora, a na osnovu plana obrazovanja, stručnog osposobljavanja i usavršavanja zaposlenih u ustanovi.

IV. RADNO VREME

1. Puno radno vreme

Član 6.

Puno radno vreme zaposlenog iznosi, po pravilu, 40 časova, a ne može biti kraće od 36 časova nedeljno.

2. Nepuno radno vreme

Član 7.

Nepuno radno vreme jeste radno vreme koje je kraće od punog radnog vremena, u skladu sa zakonom.
Opštim aktom o organizaciji i sistematizaciji radnih mesta utvrđuju se poslovi na kojima se obavlja rad sa nepunim radnim vremenom.

3. Skraćeno radno vreme

Član 8.

Kolektivnim ugovorom kod poslodavca, odnosno pravilnikom o radu, u skladu sa zakonom, utvrđuju se poslovi na kojima se rad obavlja sa skraćenim radnim vremenom, zbog teških, napornih i po zdravlje štetnih uslova rada.

4. Prekovremeni rad

Član 9.

Na zahtev organa poslovođenja, zaposleni je dužan da radi duže od punog radnog vremena, u skladu sa zakonom kojim se uređuje rad, i to u slučaju:
1. više sile;
2. prijema i obrade dokumenata i podataka za prijemni ispit;
3. obavljanja prijemnog ispita;
4. izvršavanja drugih poslova - kada je neophodno da se u određenom roku završi posao.
Organ poslovođenja ustanove je dužan da zaposlenom, pre početka obavljanja prekovremenog rada, izda rešenje o razlozima i trajanju prekovremenog rada i nalog za isplatu prekovremenog rada, u skladu sa zakonom.

5. Raspored radnog vremena

Član 10.

Godišnjim programom rada ustanove utvrđuje se raspored radnog vremena.

V. ODMORI I ODSUSTVA

1. Godišnji odmor

Član 11.

Zaposleni u ustanovi koriste godišnji odmor, po pravilu, za vreme semestarskog, trisemestarskog raspusta i završetka nastave u bloku.
Za vreme semestarskog raspusta nastavno-naučno osoblje može biti angažovano u obavljanju isključivo nastavno-naučnih poslova.

Član 12.

Dužina godišnjeg odmora utvrđuje se tako što se zakonski minimum od 20 dana uvećava po osnovu:
1. doprinosa na radu - 2 ili 3 radna dana;
2. uslova rada - od 1 do 4 radna dana;
3. radnog iskustva - za svake navršene tri godine radnog iskustva - 1 radni dan;
4. obrazovanja i osposobljenosti za rad:
1) za osnovno obrazovanje, osposobljenost za rad u trajanju do jedne godine, obrazovanje za rad u trajanju od dve godine, ili srednje obrazovanje u trajanju od tri godine - 1 radni dan,
2) za srednje obrazovanje u trajanju od četiri godine, specijalističko obrazovanje nakon srednjeg obrazovanja ili više obrazovanje - 2 radna dana,
3) za visoko obrazovanje - 3 radna dana;
5. drugih kriterijuma:
1) radniku invalidu, samohranom roditelju sa detetom do 18 godina života, roditelju sa dvoje ili više dece do 18 godina života, radniku koji u svom domaćinstvu izdržava dete koje ima psihofizičku ometenost u radu - 4 radna dana;
2) radniku mlađem od 18 godina, radniku sa preko 30 godina penzijskog staža ili sa preko 55 godina života i radnici sa preko 25 godina penzijskog staža ili sa preko 50 godina života - 4 radna dana.

2. Plaćeno odsustvo

Član 13.

Zaposleni ima pravo u toku kalendarske godine na odsustvo sa rada uz naknadu plate u ukupnom trajanju do sedam radnih dana u slučaju:
1. sklapanja braka - 7 radnih dana;
2. porođaja supruge - 5 radnih dana;
3. teže bolesti člana uže porodice - 5 radnih dana;
4. zaštite od otklanjanja štetnih posledica u domaćinstvu prouzrokovanih elementarnom nepogodom - 5 radnih dana;
5. selidbe sopstvenog domaćinstva na području istog mesta rada - 2 radna dana;
6. selidbe sopstvenog domaćinstva iz jednog u drugo naseljeno mesto - 3 radna dana;
7. polaganja stručnog ili drugog ispita u zavisnosti koliko traje - od 1 do 5 radnih dana;
8. učestvovanja na sindikalnim susretima, seminarima, obrazovanju za sindikalne aktivnosti i sl. - 7 radnih dana.
Pored prava na odsustvo iz stava 1. ovog člana zaposleni ima pravo na plaćeno odsustvo i u slučaju:
1. smrti člana uže porodice - 5 radnih dana;
2. dobrovoljnog davanja krvi, izuzimajući dan davanja krvi - 2 radna dana;
3. korišćenja organizovanog rekreativnog odmora u cilju prevencije radne invalidnosti - 7 radnih dana.

3. Neplaćeno odsustvo

Član 14.

Na predlog stručnog organa visokoškolske ustanove, organ poslovođenja je dužan da zaposlenom omogući pravo na neplaćeno odsustvo u slučaju:
1. doškolovavanja - od 30 dana do tri godine;
2. izrade magistarskog rada - do šest meseci;
3. učešća u naučnoistraživačkom projektu - do okončanja projekta;
4. izrade doktorske disertacije - do godinu dana.
Zaposleni može, na lični zahtev, koristiti neplaćeno odsustvo za lečenje člana uže porodice van mesta boravka ili u inostranstvu.
Zaposlenom koji koristi neplaćeno odsustvo miruju prava i obaveze iz radnog odnosa.

VI. PLATE I OSTALA PRIMANjA

1. Visina osnovice

Član 15.

Ugovorne strane u postupku pregovaranja dogovaraju visinu osnovice za obračun i isplatu plata koja se dogovara na određeno vreme, s tim što dogovoreni period ne može biti duži od dvanaest meseci, odnosno od budžetske godine.
Ugovorne strane u postupku pregovaranja iz stava 1. ovog člana razmatraju mogućnost i potrebu korekcije koeficijenata.
Osnovica za obračun plata iz stava 1. ovog člana dogovara se najkasnije do 15. novembra tekuće godine za narednu godinu i to pre usvajanja budžeta Republike Srbije.

Član 16.

Ukoliko se u toku kalendarske godine bitno promene okolnosti i pretpostavke na osnovu kojih je utvrđena osnovica za obračun plata, ugovorne strane se mogu sporazumeti o promeni osnovice.
Inicijativu za pregovore pokreće sindikat.
Učesnici ovog ugovora se obavezuju da pregovore započnu u roku od deset dana od dana pokretanja inicijative, te da pregovori budu završeni u roku od narednih trideset dana.

Član 17.

Plate se utvrđuju na osnovu osnovice za obračun plata, koeficijenata sa kojim se množi osnovica, dodatka na platu i obaveza koje zaposleni plaća po osnovu poreza i doprinosa za obavezno socijalno osiguranje iz plata, u skladu sa zakonom.
Plata se isplaćuje za obavljeni rad i vreme provedeno na radu.

2. Plata za obavljeni rad i vreme provedeno na radu

Član 18.

Zaposleni ima pravo na uvećanu platu:
1. za rad na dan praznika koji je neradni dan - 110% od osnovice;
2. za rad noću - 26% od osnovice;
3. za prekovremeni rad - 26% od osnovice;
4. po osnovu vremena na radu za svaku punu godinu rada ostvarenu u radnom odnosu - 0,4% od osnovice;
Ako se istovremeno steknu uslovi za uvećanje plate po više osnova, plata se uvećava procentom dobijenim sabiranjem procenata uvećanja po svim osnovama.

Član 19.

Plata u punom iznosu isplaćuje se najmanje jednom mesečno.
Plata se može isplaćivati u dva jednaka dela, i to:
- prvi deo do 8. u narednom mesecu i
- drugi deo do 22. u narednom mesecu.

3. Naknada plate

Član 20.

Zaposleni ima pravo na naknadu plate, u visini prosečne plate u prethodna tri meseca u skladu sa zakonom i Ugovorom, u slučaju:
1. stručnog usavršavanja;
2. prisustvovanja sednicama državnih organa, organa teritorijalne autonomije i lokalne samouprave, privredne komore, organa upravljanja kod poslodavca, organa sindikata u svojstvu člana;
3. učešća na naučnim skupovima, simpozijumima, kongresima, seminarima.

Član 21.

Zaposleni ima pravo na naknadu plate za