NAPOMENA REDAKCIJE:
Odredba člana 284. Zakona o radu ("Sl. glasnik RS", br. 24/2005, 61/2005) glasi:
Odredbe kolektivnog ugovora koji je na snazi na dan stupanja na snagu ovog zakona, a koje nisu u suprotnosti sa ovim zakonom, ostaju na snazi do zaključivanja kolektivnog ugovora u skladu sa ovim zakonom.
Odredbe opšteg i posebnih kolektivnih ugovora zaključenih pre 21. decembra 2001. godine, a koje su na snazi na dan stupanja na snagu ovog zakona i koje nisu u suprotnosti sa ovim zakonom ostaju na snazi do zakljucivanja kolektivnih ugovora u skladu sa ovim zakonom, a najduže šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
-----------------------------
Na osnovu člana 123. Zakona o radnim odnosima ("Službeni glasnik Republike Srbije", broj 55 od 31. decembra 1996. godine) i čl. 25. i 26. Posebnog kolektivnog ugovora za grafičku, izdavačku, informativnu delatnost i kinematografiju Srbije ("Službeni glasnik Republike Srbije", broj 57. od 12. decembra 1997. godine),
Predstavništvo Republičkog odbora Sindikata radnika grafičke, izdavačke, informativne delatnosti i kinematografije Srbije i Odbor za grafičku industriju, izdavačku i novinsko-izdavačku delatnost Privredne komore Srbije, zaključuju
POSEBAN
KOLEKTIVNI UGOVOR ZA GRAFIČKU, IZDAVAČKU, INFORMATIVNU DELATNOST I KINEMATOGRAFIJU SRBIJE
(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 57/97, 16/98, 27/98, 43/98, 42/99, 50/99, 19/2000, 29/2000, 44/2000, 2/01, 16/01, 35/01, 66/01)
OSNOVNE ODREDBE
Član 1.
Ovim kolektivnim ugovorom u skladu sa Zakonom i Opštim kolektivnim ugovorom uređuju se prava, obaveze i odgovornosti zaposlenih radnika (u daljem tekstu: radnik) i poslodavca iz oblasti rada i radnih odnosa, kao i međusobni odnosi učesnika ovog kolektivnog ugovora.
Poslodavcem, u smislu ovog kolektivnog ugovora smatraju se: društvena, mešovita, javna i samostalna preduzeća, grafičke, izdavačke, informativne, papirne delatnosti i kinematografije.
Član 2.
Ovaj kolektivni ugovor može se neposredno primenjivati.
Odredbe ovog kolektivnog ugovora primenjivaće se na sve poslodavce na području Republike Srbije i na sve radnike zaposlene kod tih poslodavaca u grafičkoj, izdavačkoj, informativnoj, papirnoj delatnosti i kinematografiji Srbije.
Član 3.
Pojedinačnim kolektivnim ugovorom i drugim opštim aktima se utvrđuju veća prava od prava utvrđenih ovim Posebnim kolektivnim ugovorom kao i druga prava koja nisu predviđena ovim kolektivnim ugovorom, ako to nije u suprotnosti sa zakonom.
Poslodavac je dužan da omogući radniku da pod uslovom i na način propisan zakonom i kolektivnim ugovorom štiti svoja prava koja mu pripadaju na radu i u vezi sa radom.
Poslodavac je dužan da po zahtevu radnika za zaštitu prava, omogući Sindikatu i preduzeću ili van preduzeća uvid u primenu kolektivnih ugovora i ostvarivanje prava radnika.
RADNI ODNOSI
1. Način zasnivanja radnog odnosa
Član 4.
Radni odnos može da zasnuje lice koje ispunjava opšte uslove propisane Zakonom, odnosno ovim i pojedinačnim kolektivnim ugovorom.
Radni odnos može da zasnuje lice starije od 15 godina koje ima opštu zdravstvenu sposobnost.
Invalidna lica zasnivaju radni odnos u skladu sa zakonom.
Član 5.
Slobodno radno mesto i uslove za rad na tom radnom mestu poslodavac prijavljuje organizaciji obaveznog socijalnog osiguranja nadležnoj za poslove zapošljavanja.
Organizacija za zapošljavanje je dužna da u roku od 5 dana od prijema prijave slobodno radno mesto oglasi u sredstvima javnog informisanja. U prijavi slobodnog radnog mesta navode se posebni uslovi za zasnivanje radnog odnosa, rok za podnošenje prijava kandidata, probni rad i njegovo trajanje ako je predviđeno opštim aktom poslodavca.
Član 6.
Izbor između prijavljenih kandidata vrši direktor.
Direktor je dužan da u roku od 30 dana od isteka roka za podnošenje prijava, obavesti učesnike oglasa o rezultatima izbora.
Član 7.
Poslodavac je dužan da sa licem koje zasniva radni odnos zaključi Ugovor o radu pre stupanja na rad i da ga prijavi organizaciji obaveznog socijalnog osiguranja.
Ugovor o radu je u pisanom obliku i sadrži odredbe u skladu sa zakonom. Ugovor o radu ne može da sadrži odredbe koje zaposlenom daju manja prava utvrđena ovim kolektivnim ugovorom i zakonom i one su ništavne.
Član 8.
Radni odnos bez javnog oglašavanja može da se zasnuje:
- sa radnikom koga je stipendiralo ili kreditirao poslodavac za vreme školovanja,
- kada se radnik uz njegovu saglasnost preuzima od drugog poslodavca uz njegovu saglasnost,
- sa licem koje je stručno osposobljeno ili prekvalifikovano i dokvalifikovano sporazumom između poslodavca i organizacije za zapošljavanje za određeno radno mesto.
Poslodavac može zasnovati radni odnos sa radnikom i u drugim slučajevima predviđenim zakonom i to: na određeno vreme.
Poslodavac ne može zasnovati radni odnos sa radnikom u cilju zamene radnika u slučaju štrajka koji se vodi u skladu sa Zakonom i kolektivnim ugovorom. Tako zasnivanje radnog odnosa smatra se ništavnim.
Član 9.
Opštim aktom poslodavca i pojedinačnim kolektivnim ugovorom utvrđuju se radna mesta na kojem zaposleni provodi na probnom radu.
Trajanje probnog rada zaposlenog može trajati najviše 3 meseca i utvrđuje se ugovorom o radu.
Probni rad prati komisija koju formira poslodavac, koja daje mišljenje po isteku trajanja probnog rada.
Komisiju čine lica koja imaju najmanje isti stepen stručne spreme određene vrste zanimanja kao zaposleni na probnom radu.
Član 10.
Opštim aktom poslodavca i pojedinačnim kolektivnim ugovorom utvrđuju se radna mesta na kojima se zasniva radni odnos sa pripravnikom.
Pripravnički staž može najduže da traje:
- za srednju stručnu spremu do 6 meseci,
- za višu stručnu spremu do 9 meseci,
- za visoku stručnu spremu do 12 meseci.
Pripravnik može i pre isteka vremena utvrđenog za pripravnički staž polagati ispit pre isteka utvrđenog roka na svoj zahtev uz pribavljeno mišljenje neposrednog rukovodioca koji prati njegov rad.
Polaganje ispita se vrši pred tročlanom komisijom koja mora imati najmanje istu ili višu stručnu spremu od pripravnika.
Za vreme trajanja pripravničkog staža pripravniku pripada zarada u visini od 80% od zarade radnog mesta za koje se pripravnik osposobljava. Pripravniku prestaje radni odnos kod poslodavca ukoliko ne položi pripravnički ispit.
2. Raspoređivanje radnika
Član 11.
Radnik se raspoređuje na radno mesto radi čijeg je vršenja zasnovao radni odnos.
Radnik u toku rada može da bude raspoređen na radno mesto koje odgovara njegovoj stručnoj spremi određene vrste zanimanja, znanja i sposobnosti ako to zahtevaju potrebe procesa i organizacije rada, u sledećim slučajevima:
- kad je u procesu rada potrebno obezbediti uspešnije obavljanje poslova određenog radnog mesta,
- radi potpunijeg korišćenja radne sposobnosti radnika,
- kad prestane potreba za radnom radnika na određenom radnom mestu,
- kad dođe do promene u organizaciji u tehnologiji rada,
- kad se trajno smanji obim rada u preduzeću,
- kad se otvori novo radno mesto u procesu rada,
- kad radnik to zahteva ako se time zadovoljavaju potrebe procesa rada.
Član 12.
Radnik može, privremeno ili trajno da bude raspoređen na rad iz jednog mesta u drugo samo uz njegov pristanak.
Radnik može da se rasporedi na rad kod istog poslodavca iz jednog u drugo mesto bez njegovog pristanka:
1. ako je delatnost poslodavca takve prirode da se rad obavlja u