Na osnovu člana 123. stav 2. tačka 1. Zakona o radnim odnosima ("Službeni glasnik RS", broj 55/96) i odredaba Opšteg kolektivnog ugovora ("Sl. glasnik RS", broj 22/97),
Republički odbor Sindikata radnika ugostiteljstva i turizma Srbije i Privredna komora Srbije - Odbor udruženja za turizam i ugostiteljstvo, zaključuju

POSEBAN (GRANSKI)

KOLEKTIVNI UGOVOR ZA DELATNOST UGOSTITELjSTVA I TURIZMA SRBIJE

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 37 od 8. avgusta 1997; 49/97, 52/97, 3/98, 25/98, 25/98, 31/98, 9/99, 32/99, 52/99, 10/2000, 11/2000, 26/2000, 6/01, 27/01, 42/01, 60/01)

I. OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

Ovim kolektivnim ugovorom, u skladu sa zakonom i Opštim kolektivnim ugovorom, uređuju se prava, obaveze i odgovornosti zaposlenih (u daljem tekstu: zaposleni) i poslodavaca, iz oblasti rada i radnih odnosa, kao i međusobni odnosi učesnika ovog kolektivnog ugovora.
Poslodavcem, u smislu ovog kolektivnog ugovora, smatraju se: društvena i mešovita ugostiteljska, hotelijerska i turistička preduzeća, privatna ugostiteljska, hotelijerska i turistička preduzeća, privatne ugostiteljske radnje i turističke agencije (u daljem tekstu: poslodavac).

Član 2.

Ovaj kolektivni ugovor neposredno se primenjuje.
Odredbe ovog kolektivnog ugovora primenjuju se na sve poslodavce sa područja Republike Srbije i na sve zaposlene kod tih poslodavaca u sledećim grupacijama:
- hoteli i moteli sa restoranom (5511);
- hoteli i moteli bez restorana (5512);
- kampovi i druge vrste smeštaja (5520);
- radnička odmarališta i kampovi (5522);
- restorani, kafeterije, kiosci hrane, kafane, bifei, poslastičarnice (5530);
- turističke usluge i posredovanje (5523);
- barovi, pivnice, vinarnice (5540);
- kantine (5551);
- ketering (5552).
Poslodavci u smislu stava 1. ovog člana jesu i zavisna preduzeća koja pripadaju grupacijama navedenim u stavu 1. ovog člana.
Odredbe ovog Kolektivnog ugovora primenjivaće se i na poslodavce na području Republike Srbije:
- hotele, motele, restorane, odmarališta i druge ugostiteljske i turističke objekte i na zaposlene kod tih poslodavaca, koji rade i posluju u sastavu poslodavaca drugih delatnosti.

Član 3.

Pojedinačnim kolektivnim ugovorom mogu se utvrditi veća prava od prava utvrđenih ovim kolektivnim ugovorom i druga prava koja nisu predviđena ovim kolektivnim ugovorom, ako to nije u suprotnosti sa zakonom i Opštim kolektivnim ugovorom.

Član 4.

Učesnici ovog kolektivnog ugovora su saglasni da u dobroj nameri preduzimaju aktivnosti radi stvaranja uslova za primenu odredaba ovog kolektivnog ugovora.

Član 5.

Ovaj kolektivni ugovor se zaključuje na neodređeno vreme.
Izuzetno od stava 1. ovog člana, pojedine odredbe se primenjuju za period utvrđen ovim Kolektivnim ugovorom.

Član 6.

Svaki učesnik ovog kolektivnog ugovora može podneti inicijativu za njegove izmene i dopune, odnosno za zaključivanje novog posebnog kolektivnog ugovora.
Pregovori, u smislu stava 1. ovog člana, otpočeće najkasnije deset dana od dana dostavljanja inicijative.
Ako pregovori ne otpočnu u roku utvrđenom u stavu 2. ovog člana, nastaje interesni kolektivni spor koji se rešava na način utvrđen ovim Kolektivnim ugovorom.

Član 7.

U slučaju otkaza, ovaj kolektivni ugovor se primenjuje najduže tri meseca.
Svaki od učesnika ovog kolektivnog ugovora može otkazati i pojedine odredbe ovog kolektivnog ugovora.
U slučaju iz stava 2. ovog člana, odredba se primenjuje najduže 30 dana od dana otkaza.

Član 8.

Poslodavac kod koga nije organizovan sindikat je dužan da Sindikatu ugostiteljstva i turizma Srbije, potpisniku ovog kolektivnog ugovora, dostavi opšti akt, odnosno ugovor o radu, kojim se uređuju pitanja i odnosi koji se uređuju pojedinačnim kolektivnim ugovorom, u roku od osam dana od dana donošenja opšteg akta, odnosno zaključivanja ugovora o radu.
Udruženje poslodavaca - potpisnik ovog kolektivnog ugovora je saglasno da će preduzimati odgovarajuće mere i delatnosti u cilju realizacije obaveze poslodavaca iz stava 1. ovog člana.

II. RADNI ODNOSI

1. Zasnivanje radnog odnosa

Član 9.

Poslodavac je dužan da u roku od 30 dana od dana isteka roka za podnošenje prijava radi zasnivanja radnog odnosa, obavesti sve učesnike oglasa o rezultatima izbora.
Poslodavac je dužan da najmanje tromesečno informiše sindikat - učesnika pojedinačnog kolektivnog ugovora o licima sa kojima je zasnovao radni odnos.
Ovlašćeni predstavnik sindikata ima pravo uvida u zaključene ugovore o radu, odnosno aneks ugovora o radu ili izvršene izmene rešenja.
Ovlašćeni predstavnik sindikata ima pravo uvida u akte na osnovu kojih se angažuju lica za rad van radnog odnosa.

Član 10.

Ako poslodavac u roku od šest meseci od dana utvrđivanja prestanka potrebe za radom zaposlenih, vrši prijem novih lica u radni odnos, dužan je da o prijemu obavesti zaposlene za čijim je radom prestala potreba.
U slučaju iz stava 1. ovog člana, ako zaposleni za čijim je radom prestala potreba ispunjavaju uslove oglasa, mogu imati prednost za zasnivanje radnog odnosa, u skladu sa pojedinačnim kolektivnim ugovorom.

Član 11.

Poslodavac je dužan da sa licem koje zasniva radni odnos zaključi ugovor o radu pre stupanja na rad i da ga prijavi organizacijama obaveznog socijalnog osiguranja u skladu sa zakonom.

Član 12.

Ukoliko je posebnim opštim aktom ili kolektivnim ugovorom poslodavca utvrđen probni rad za pojedina radna mesta, on ne može trajati duže od tri meseca.
Probni rad ne može da se utvrdi za pripravnika.
Poslodavac ugovorom o radu sa zaposlenim utvrđuje dužinu trajanja probnog rada, koji je neophodan da zaposleni pokaže svoje radne i stručne sposobnosti, kao i način provere tih sposobnosti.
Radne i stručne sposobnosti zaposlenog na probnom radu, prati i utvrđuje posebna stručna komisija, koju obrazuje nadležni organ poslodavca na način i po postupku predviđenim pojedinačnim kolektivnim ugovorom.

2. Raspoređivanje zaposlenih

Član 13.

Zaposleni može biti raspoređen privremeno ili trajno u toku rada na radno mesto ako su ispunjeni uslovi utvrđeni zakonom.

Član 14.

Raspoređivanje zaposlenih, u smislu člana 13. ovog kolektivnog ugovora se može vršiti, pored ostalih slučajeva, i u slučajevima:
- kad dođe do promene u organizaciji i tehnologiji rada;
- kad prestane potreba za radom zaposlenog na određenom radnom mestu;
- kad se trajnije smanji obim posla kod poslodavca;
- kad se otvore nova radna mesta u procesu rada;
- kad zaposleni to zahteva, ako se time zadovoljavaju potrebe procesa rada;
- radi potpunijeg korišćenja radne sposobnosti zaposlenog;
- radi zamene odsutnog zaposlenog.
Poslodavac svojim pojedinačnim kolektivnim ugovorom može utvrditi i duge slučajeve raspoređivanja zaposlenih u smislu stava 1. ovog člana.

Član 15.

Zaposleni može da se rasporedi na rad kod istog poslodavca sa jednog na drugo mesto rada bez njegovog pristanka, ako je delatnost poslodavca takve prirode da se rad obavlja van sedišta poslodavca, i to:
1. ako poslodavac koji obavlja ugostiteljsku i turističku delatnost ima u svom sastavu dislocirane poslovne objekte van sedišta poslodavca, odnosno njegovog organizacionog dela;
2. ako je udaljenost od mesta u kome zaposleni radi do mesta u koje se raspoređuje na rad manja od pedeset kilometara u jednom pravcu, ili su mesto rada i mesto u koje