NAPOMENA REDAKCIJE:
Odredba člana 284. Zakona o radu ("Sl. glasnik RS", br. 24/2005, 61/2005) glasi:
Odredbe kolektivnog ugovora koji je na snazi na dan stupanja na snagu ovog zakona, a koje nisu u suprotnosti sa ovim zakonom, ostaju na snazi do zaključivanja kolektivnog ugovora u skladu sa ovim zakonom.
Odredbe opšteg i posebnih kolektivnih ugovora zaključenih pre 21. decembra 2001. godine, a koje su na snazi na dan stupanja na snagu ovog zakona i koje nisu u suprotnosti sa ovim zakonom ostaju na snazi do zakljucivanja kolektivnih ugovora u skladu sa ovim zakonom, a najduže šest meseci od dana stupanja na snagu ovog zakona.
-----------------------------
Na osnovu člana 123. stav 2. tačka 3) Zakona o radnim odnosima ("Službeni glasnik Republike Srbije", broj 55/96),
Republički odbor Sindikata delatnosti kulture i Vlada Republike Srbije zaključuju:

POSEBAN

KOLEKTIVNI UGOVOR ZA BIBLIOTEKE, MUZEJE, ARHIVE, KINOTEKE I ZAVODE ZA ZAŠTITU SPOMENIKA KULTURE

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 7 od 6. marta 2000)

I. OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

Posebnim kolektivnim ugovorom (u daljem tekstu: ovim ugovorom) uređuju se prava, obaveze i odgovornosti zaposlenih i poslodavca iz oblasti rada i radnih odnosa u bibliotekama, muzejima, arhivima, kinotekama i zavodima za zaštitu spomenika kulture (u daljem tekstu: ustanove), kao i međusobni odnosi učesnika ovog ugovora.
Na pitanja i odnose koji nisu uređeni ovim ugovorom primenjivaće se odredbe zakona i Opšteg kolektivnog ugovora.

Član 2.

Ovaj ugovor zaključuje se na neodređeno vreme i primenjuje se neposredno

Član 3.

Ustanova u pojedinačnom kolektivnom ugovoru može utvrditi veća prava za zaposlene od prava utvrđenih ovim ugovorom.
Pojedinačnim kolektivnim ugovorom uređuju se specifična prava i obaveze i drugi odnosi koji nisu uređeni ovim i opštim kolektivnim ugovorom, kao i pojedina prava zaposlenih u većem obimu ili povoljniji uslovi rada od uslova utvrđenih u ovom ugovoru.

Član 4.

Poslodavac je dužan da predsedniku sindikalne organizacije omogući da učestvuje u postupku utvrđivanja prava, obaveza i odgovornosti zaposlenih koja proističu iz zakona i kolektivnih ugovora.
Poslodavac kod koga nije organizovana sindikalna organizacija, dužan je da sindikatu učesniku ovog ugovora dostavi opšti akt, odnosno ugovor o radu, koji zamenjuje pojedinačni kolektivni ugovor, na mišljenje.

II. RADNI ODNOS

1. Zasnivanje radnog odnosa

Član 5.

Postupak i način zasnivanja radnog odnosa vrši se u skladu sa zakonom, kolektivnim ugovorima, ili opštim aktom poslodavca.
Opštim aktom poslodavca utvrđuju se radna mesta, vrsta i stepen stručne spreme, potrebna znanja, odnosno iskustvo i drugi posebni uslovi za zasnivanje radnog odnosa na tim radnim mestima.

Član 6.

Radni odnos zasniva se aktom poslodavca, koji mora da sadrži sve elemente u skladu sa zakonom.
Akt poslodavca ne može da sadrži odredbe kojima se zaposlenom daju manja prava ili utvrđuju nepovoljniji uslovi rada od prava i uslova utvrđenih zakonom i kolektivnim ugovorom. Ako akt poslodavca sadrži takve odredbe one su ništavne i primenjivaće se odgovarajuće odredbe zakona, odnosno kolektivnog ugovora.

Član 7.

Opštim aktom o sistematizaciji radnih mesta, kao poseban uslov za zasnivanje radnog odnosa, može se predvideti prethodna provera radnih sposobnosti.
U pojedinačnom kolektivnom ugovoru će se konkretnije i detaljnije razraditi uslovi i način provere radnih sposobnosti iz stava 1. ovog člana.

Član 8.

Aktom o sistematizaciji radnih mesta može se utvrditi probni rad na određenom radnom mestu.
Pojedinačnim kolektivnim ugovorom ili opštim aktom poslodavca utvrđuje se dužina trajanja probnog rada, sastav komisije, način za praćenje i ocenu rezultata probnog rada.

Član 9.

Radni odnos se može zasnivati i sa pripravnikom radi osposobljavanja za samostalni rad.
Pripravnik može zasnivati radni odnos na neodređeno ili određeno vreme, u skladu sa zakonom i opštim aktom poslodavca.
Poslodavac koji je sa pripravnikom zaključio ugovor o radu na neodređeno vreme, ukoliko se pripravnik osposobio za rad na radnom mestu koje je upražnjeno, dužan je da sa njim zaključi ugovor o radu na neodređeno vreme.

2. Raspoređivanje zaposlenih

Član 10.

Raspoređivanje zaposlenih se vrši u skladu sa zakonom, pojedinačnim kolektivnim ugovorom, odnosno opštim aktom poslodavca i ovim ugovorom.

Član 11.

U skladu sa potrebama procesa i organizacije rada, poslodavac može zaposlenog rasporediti na svako radno mesto koje odgovara stepenu i vrsti njegove stručne spreme, znanju i sposobnostima.
Potrebe procesa i organizacije rada u smislu ovog ugovora su:
- uspešnije i efikasnije obavljanje poslova određenog radnog mesta,
- potpunije korišćenje radne sposobnosti zaposlenog,
- usavršavanje postojeće i uvođenje nove tehnologije organizacije rada,
- prestanak potrebe za radom zaposlenog na određenom radnom mestu,
- smanjenje obima poslova,
- otvaranje novih radnih mesta,
- otklanjanje poremećenih odnosa u procesu rada i zamena odsutnog zaposlenog.

Član 12.

Pojedinačnim kolektivnim ugovorom treba utvrditi slučajeve i uslove u kojima zaposleni može da se rasporedi na rad iz jednog u drugo mesto bez njegovog pristanka.
U rešenju o raspoređivanju, poslodavac je dužan precizno da navede okolnosti i činjenice koje dokazuju da je nastupila potreba da zaposleni bude raspoređen na drugo radno mesto.

Član 13.

Zaposleni se ne može rasporediti na rad iz jednog u drugo mesto: ako se time pogoršavaju njegovi porodični uslovi, ako na drugom radnom mestu nisu obezbeđeni jednaki ili bolji uslovi rada, ako je zaposleni invalid druge kategorije, zaposlena - žena za vreme trudnoće i sa detetom predškolskog uzrasta, sa detetom zaostalim u razvoju, sa teškim urođenim ili stečenim oboljenjima i psihofizičkim stanjima, zaposleni koji ima preko 25 godina radnog staža osiguranja.

Član 14.

Zaposleni se može rasporediti na drugo mesto koje odgovara njegovom znanju i sposobnostima i kad u određenom vremenskom periodu, najmanje tri, a najduže šest meseci, ne pokaže potrebna znanja i sposobnosti za obavljanje poslova radnog mesta na koje je raspoređen, odnosno ne ostvaruje odgovarajuće rezultate rada.
Pojedinačnim kolektivnim ugovorom u ustanovi, zavisno od specifičnosti prirode poslova određenog radnog mesta, utvrđuje se način na koji će odgovarajuće radno telo ustanove vršiti proveru znanja i sposobnosti, odnosno vršiti ocenu rezultata rada zaposlenog.

3. Prestanak potrebe za radom zaposlenih

Član 15.

U slučaju da se zaposlenom za čijim je radom prestala potreba, nije moglo obezbediti ni jedno od prava iz člana 26. Zakona o radnim odnosima, može se raskinuti radni odnos pod uslovom da mu se prethodno isplati otpremnina, i to:
- do 10 godina staža osiguranja - najmanje u visini šestostrukog iznosa neto zarade,
- od 10 do 20 godina staža osiguranja - najmanje u visini osmostrukog iznosa neto zarade,
- preko 30 godina staža osiguranja - najmanje u visini dvanaestostrukog iznosa neto zarade.
Neto zaradom u smislu stava 1. ovog člana smatra se zarada koju bi zaposleni ostvario u skladu sa ovim