Na osnovu člana 85. stav 1. tačka 1. Zakona o zadrugama ("Službeni list SRJ", br. 41/96 i 12/98), Skupština Saveza omladinskih i studentskih zadruga Jugoslavije, donosi

OPŠTA PRAVILA

OMLADINSKOG I STUDENTSKOG ZADRUGARSTVA

(Objavljena u "Sl. listu SRJ", br. 20 od 17. aprila 1998, "Sl. glasniku RS", br. 47 od 13. jula 2010)

I. OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

Ovim pravilima uređuje se primena zadružnih principa: dobrovoljnosti, solidarnosti, demokratičnosti, ekonomskog učešća, jednakog prava upravljanja, samostalnosti, zadružnog obrazovanja i međuzadružne saradnje, kao i druga pitanja od značaja za rad i poslovanje omladinskih i studentskih zadruga, uz uvažavanje iskustva i specifičnosti omladinskog zadrugarstva, njegove tradicije, ekonomsko-socijalne, humane i obrazovno-vaspitne funkcije.

Član 2.

Studentsko omladinski zadružni savez Srbije (u daljem tekstu: Zadružni savez) povezuje omladinske i studentske zadruge (u daljem tekstu: zadruga) koje su registrovane sa oznakom: "omladinska ili studentska" zadruga i čija je osnovna delatnost propisana zakonom za ovu vrstu zadruga.
Opšta pravila su akt donet za sprovođenje zakonom propisanih javnih ovlašćenja kojima se uređuju minimalne jedinstvene poslovne i moralne norme rada zadruge i zadružnog saveza u cilju promocije, primene i zaštite zadružnog imena, zadružnih principa i zadružnih vrednosti.
Sadržaj i obaveznost primene ovih pravila određena je vrstom i obimom poslova prenetih sa državnih organa na ovlašćeni zadružni savez.

Član 3.

Radi zaštite zakonitosti, tradicije, ugleda i interesa omladinskog zadrugarstva, zadružni savez koji vrši zadružnu reviziju (u daljem tekstu: revizijski savez) ima pravo i obavezu da preduzme odgovarajuće mere, uključujući i podnošenje zahteva za pokretanje postupka likvidacije, brisanja iz sudskog registra, uskraćivanje poreskih olakšica i preduzimanje drugih mera od strane nadležnih inspekcijskih i drugih organa, ako zadruga u postupku zadružne revizije ne otkloni utvrđene nepravilnosti u osnivanju i poslovanju.

Član 4.

Zadruga i Zadružni savez se osniva i posluje bez udela i nije im cilj sticanje dobiti.
Sredstva za troškove poslovanja i druge zajedničke potrebe zadruge i Zadružnog saveza obezbjeđuju zadrugari i zadruge putem uplate članarine.
Članarina iz stava 2. ovog člana sastoji se iz:
1) članarine koja se uplaćuje godišnje u jednakom fiksnom iznosu;
2) članarine (doprinosa) koja je promenljiva i zavisi od visine ostvarene naknade za rad zadrugara, a utvrđuje se na osnovu jednakog procenta za sve zadruge i zadrugare, i uplaćuje sukcesivno na odgovarajući tekući račun zadruge i Zadružnog saveza prilikom isplate zarade.
Visina, rok i način uplate članarine iz tač. 1. i 2. stav 3. ovog člana, utvrđuje se aktom zadruge na osnovu kriterijuma utvrđenih ovim pravilima i drugim aktima Studentsko omladinski zadružni savez Srbije (u daljem tekstu: Savez).
Nije dozvoljena naplata provizije u vezi rada zadrugara.

Član 5.

Radi ostvarivanja socijalne i vaspitne funkcije zadruge, Savez predlaže nadležnim organima donošenje propisa i mera kojima se utvrđuju olakšice i druge pogodnosti za rad zadruga i zadrugara.
Zadruga može u svom nazivu koristiti oznaku "omladinska" ili "studentska" i koristiti olakšice propisane zakonom za ovu vrstu zadruga, samo ako su joj akta i poslovanje u skladu sa zadružnim principima i drugim normama propisanim zakonom i Opštim pravilima.

II. ZADRUŽNI PRINCIPI

Član 6.

Princip dobrovoljnosti zasniva se na slobodno izraženoj volji pri osnivanju, pristupanju i istupanju iz zadruge.
Princip dobrovoljnosti podrazumeva i dobrovoljno preuzimanje prava i obaveza.
Princip dobrovoljnosti ne odnosi se na propisane i preuzete obaveze zadruge i zadrugara.

Član 7.

Princip solidarnosti zasniva se na načelu uzajamnosti i samopomoći, kao tradicionalnim vrednostima omladinskog zadrugarstva.
Principa solidarnosti zadruga se naročito pridržava prilikom određivanja prioriteta za posao, korišćenja zadružnih fondova, kao i u slučajevima povrede na radu, teže bolesti, nesreće u porodici i sl, kao i u odnosima sa drugim činiocima zadružnog sistema.

Član 8.

Princip demokratičnosti zasniva se na tome da sva lica, koja ispunjavaju uslove utvrđene Zakonom, ovim pravilima i pravilima zadruge, mogu pod istim uslovima steći status zadrugara i imati ista prava, bez obzira na nacionalnu, versku, političku i polnu pripadnost.
Zadruge su demokratske organizacije svojih članova, koji aktivno učestvuju u utvrđivanju odnosa u zadruzi i u donošenju i sprovođenju odluka.
Zadruga je dužna da obezbedi potpunu jednakost i ravnopravnost svojih zadrugara na demokratskim načelima.

Član 9.

Princip ekonomskog učešća zasniva se na obezbeđenju prava zadrugara da, na ravnopravnim osnovama, stiču novčana sredstva za lične i zajedničke potrebe.
Zadruga stiče sredstva radom zadrugara.
Učešće zadrugara u raspodeli sredstava i podmirivanju ličnih i zajedničkih potreba mora biti srazmerno njihovom radnom doprinosu.
Princip ekonomskog učešća isključuje sticanje dobiti ili profita u zadruzi.

Član 10.

Princip jednakog prava upravljanja zasniva se na jednakom pravu glasa svih zadrugara u upravljanju zadrugom, nezavisno od ostvarene naknade za rad i uplaćene članarine.
Princip jednakog prava upravljanja sprovodi se neposredno ili preko izabranih predstavnika u organima zadruge.

Član 11.

Princip samostalnosti zasniva se na zadružnoj autonomiji po kojoj su zadruge i zadružni savezi samostalne i nezavisne organizacije u odnosu na političke, verske i druge organizacije i organe.

Član 12.

Princip zadružnog obrazovanja zasniva se na obavezi zadruge da, u granicama mogućnosti i stvarnih potreba, vrši obrazovanje, stručno usavršavanje i informisanje zadrugara i zaposlenih u zadruzi, na osnovu jedinstvenog programa koji utvrđuje i sprovodi Savez.

Član 13.

Princip međuzadružne saradnje zasniva se na obavezi zadruge da sarađuje sa drugim zadrugama i zadružnim savezom uz poštovanje moralnih i poslovnih normi rada.
Savez koordinira međuzadružnu saradnju i sarađuje sa drugim zadružnim savezima u zemlji i inostranstvu.

III. PRIMENA ZADRUŽNIH PRINCIPA

1. Osnivanje i poslovanje zadruge

Član 14.

Zadruga se osniva da bi zadrugarima omogućila da svojim radom ostvare dopunska sredstva i za zadovoljavanje socijalnih, kulturnih, intelektualnih, obrazovnih, sportskih i drugih ličnih i zajedničkih potreba.

Član 15.

Zadruga obezbeđuje zadrugarima odgovarajuću pravnu i socijalnu sigurnost za vreme radnog angažovanja.
Organizovanim radom preko zadruge, zadrugari obezbeđuju zaradu i veću sigurnost isplate, odgovarajuće uslove za rad i zaštitu na radu, viši zajednički standard, zadružnu solidarnost, sticanje radnih navika i praktičnih znanja potrebnih za stalno zaposlenje.

Član 16.

Zadrugu mogu osnovati studenti, učenici i nezaposlena lica, u skladu sa Zakonom i ovim pravilima, koji nisu mlađi od 15 niti, stariji od 35 godina.
Zadrugu ne mogu osnovati pravna lica.
Zadrugari, koji su stekli status zadrugara kao osnivači zadruge i zadrugari koji su taj status stekli posle osnivanja zadruge, imaju ista prava i obaveze.

Član 17.

Sredstva za osnivanje i početak rada zadruge obezbeđuju osnivači.
Na osnovu sredstava uloženih za osnivanje i početak rada zadruge ne mogu se sticati druga prava, osim prava na povraćaj uloženih sredstava, ako su ona veća od iznosa godišnje članarine jednake za sve zadrugare.

Član 18.

Fizičko ili pravno lice ne može biti vlasnik zadruge.
Sredstva zadruge su u zadružnoj svojini.

Član 19.

Savez pruža informacije, stručnu i drugu pomoć pri osnivanju zadruge, radi osnivanja optimalnog broja zadruga, zaštite i razvoja zadrugarstva.

Član 20.

Zadruga obezbeđuje odgovarajuće materijalne, organizacione, prostorne, kadrovske i druge uslove radi postizanja optimalnog nivoa zajedničkog standarda zadrugara i uslova za rad, u skladu sa ciljevima osnivanja zadruge i opštim aktom Saveza.

Član 21.

Zadruga je obavezna da se upiše i u zadružni registar koji vodi Savez.
Savez iz stava 1. ovog člana izdaje potvrdu da je zadruga upisana u zadružni registar.
Zadruga je obavezna da potvrdu o upisu u zadružni registar dostavi Agenciji za privredne registre uz prijavu za upis i uz godišnji (završni) račun.
Potvrdu o upisu u zadružni registar zadruga dostavlja Poreskoj upravi uz zahtev za registraciju poreskog obveznika i uz poreski bilans.
Zadruga je obavezna da za potrebe zadružnog registra i zadružne statistike uredno dostavlja podatke u roku i na obrascu koji odredi Zadružni savez.
Zadružni savez je dužan da čuva poslovnu tajnu zadruge i da podatke iz zadružnog registra i zadružne statistike dostavlja resornom ministarstvu i drugom nadležnom državnom organu.

Član 22.

Zadruga može obavljati poslove sa nezadrugarima i za nezadrugare, ako je to u interesu zadrugara, i ako se ne dovode u pitanje opšti ciljevi i zadružni principi omladinskog zadrugarstva utvrđeni Opštim i zadružnim pravilima.
Radi zaštite i ne dovođenja u pitanje zadružnih principa, zadružnih vrednosti, zajedničkih interesa zadrugara i opštih ciljeva omladinskog zadrugarstva, zadruga može obavljati poslove iz stava 1. ovog člana samo ako u svojim pravilima propiše i dosledno primenjuje najmanje sledeća ograničenja obima i način obavljanja ovih poslova:
- da ove poslove obavlja na ugovornoj osnovi kao dopunsku delatnost, u skladu sa zakonom i ovim pravilima;
: