Na temelju članka 44. stavka 8. Zakona o eksplozivnim tvarima ("Narodne novine", broj 178/04., 109/07. i 67/08.), ministar unutarnjih poslova, uz suglasnost ministrice zaštite okoliša, prostornog uređenja i graditeljstva, donosi

PRAVILNIK

O UVJETIMA I NAČINU PROVEDBE SIGURNOSNIH MJERA KOD SKLADIŠTENjA EKSPLOZIVNIH TVARI

(Objavljeno u "Narodnim novinama", br. 26 od 27 veljače 2009; 41/09; 66/10)

I. OPĆE ODREDBE

Članak 1.

1) Ovim Pravilnikom propisuju se prostorni i tehnički uvjeti koje moraju ispunjavati prostori za smještaj, čuvanje i držanje eksplozivnih tvari, mjere zaštite od požara, eksplozija i ostale mjere sigurnosti koje se provode pri skladištenju eksplozivnih tvari pravnih i fizičkih osoba koje skladište eksplozivne tvari za gospodarsku i/ili vojnu uporabu, uključujući i neupotrebljive eksplozivne tvari (gospodarskog ili vojnog podrijetla) koje su rezultat procesa razminiranja ili nekog drugog izvora.
2) Odredbe ovog Pravilnika ne odnose se na eksplozivne tvari i skladišta eksplozivnih tvari u vlasništvu Republike Hrvatske na korištenju u Ministarstvu obrane i Ministarstvu unutarnjih poslova Republike Hrvatske.

Članak 2.

1) Pojmovi uporabljeni u ovom Pravilniku imaju sljedeće značenje:
- Eksplozivne tvari - podrazumijevaju eksplozive, pirotehničke i pogonske tvari, uključujući i proizvode punjene tim tvarima (tehničke, sportske, gospodarske i vojne namjene, te sredstva za zabavu) čiji je učinak ovisan o tim tvarima.
Eksplozivne tvari obuhvaćaju i neispravna ili nekompletna sredstva, rezultat procesa razminiranja, nedovršene proizvodnje, dijelova sredstava ili nekog drugog izvora.
Tvari koje nisu definirane kao eksplozivne tvari, a po svojim svojstvima odgovaraju eksplozivnim tvarima, definiraju se prema istovrsnoj ili najsličnijoj eksplozivnoj tvari (neovisno o komercijalnom nazivu eksplozivne tvari, proizvođačkoj specifikaciji, kompoziciji ili mješavini eksplozivnih tvari), a detaljnija klasifikacija odredit će se temeljem fizikalno kemijskih svojstava i funkcionalnih karakteristika te tvari.
- (A) visokoeksplozivne tvari - inicijalne eksplozivne tvari (osjetljive na udar, trenje, toplinu i sl), detonatorske i inicijalne kapsle, detonirajući štapini, visokobrizantni eksplozivi, binarni eksplozivi u pomiješanom stanju, eksplozivne emulzije i gelovi (osjetljivi na iniciranje detonatorskom kapslom) i sl.;
- (B) niskoeksplozivne tvari - eksplozivne tvari kod kojih se prilikom aktiviranja (u uvjetima skladištenja) očekuje razgradnja deflagracijom, kao malodimni i kompozitni baruti, crni barut, sporogoreći štapin, upaljači, pirotehničke mase, pirotehnička sredstva iz klase (1.3) i sl.;
- (A) postojane tvari - eksplozivne tvari neosjetljive na iniciranje detonatorskom kapslom, kao razne vrste amonij-nitratnih eksploziva, eksplozivni gelovi i emulzije i sl.;
- eksploziv - podrazumijeva svaku kemijsku tvar ili mješavinu ili sredstvo kojem je osnovno ili zajedničko svojstvo da funkcionira eksplozijom
- pirotehnička tvar - kemijska mješavina koja po izgaranju i bez eksplozije proizvodi vidljiv učinak bljeska, svjetla, dima, vatre i zvuka ili ima vremenski učinak (kašnjenje)
- pogonske tvari - podrazumijeva kemijske tvari ili mješavine kojima je osnovna funkcija da izgaranjem i bez eksplozije proizvode pogonsko ili potiskivajuće djelovanje
- amonijev nitrat (čisti) NH4NO3 je kemijska tvar koja služi za proizvodnju eksplozivnih tvari.
- detonatorska kapsla (detonator) je sredstvo koje sadrži inicijalni i/ili primarni eksploziv kojim se potiče detonacija druge eksplozivne tvari.
- detonirajući štapin je savitljiva vrpca kojoj središnjicu čini eksplozivna tvar osjetljiva na iniciranje (pentrit, heksogen, oktogen i sl.), a koristi se za iniciranje drugih eksplozivnih tvari,
- eksplozivna emulzija je eksplozivna tvar koja se sastoji od guste otopine amonijevog nitrata otopljenog u vodi s okruženjem tvari poput ulja.
- eksplozivna tvar osjetljiva na kapsulu je eksplozivna tvar koja može detonirati aktiviranjem kapsule br. 8 ili njoj odgovarajuće.
- eksplozivna tvar osjetljiva na streljivo je tvar koja može detonirati uslijed iniciranja projektilom streljiva
- kompozitni baruti su pogonska punjenja u krutom stanju, a najčešće se koriste kao pogonska punjenja raketa za tehničku i vojnu namjenu; pirotehničkih sredstava za tehničku i vojnu namjenu, zabavu i sl.
- malodimni (bezdimni) baruti su pogonska punjenja u krutom stanju; koriste se za streljivo i artiljerijska sredstva, rakete za tehničku i vojnu namjenu; pirotehnička sredstva za tehničku i vojnu namjenu i sl. Najčešće su jednobazni, dvobazni, trobazni i modificirani
- neelektrični sustav aktiviranja je sustav za aktiviranje detonatora kod kojeg se detonirajućim valom kroz plastičnu cjevčicu prenosi energija aktiviranja
- višekomponentni eksplozivi (često se nazivaju i plozoforične tvari, dvokomponentni ili binarni eksplozivi) su dvije ili više nepomiješanih i zapakiranih kemijskih tvari (uključujući i oksidante, zapaljive tekućine, krute tvari i sl.) koje pojedinačno nisu klasificirane kao eksplozivi, ali koje pomiješane ili kombinirane zajedno tvore smjesu koja se klasificira kao eksploziv.
- postojana tvar je eksplozivna tvar za koju je ispitivanjem po standardnoj metodi (HRN HD.8.003) utvrđeno da nije osjetljiva na detonator - rudarsku kapsulu broj 8.
- crni barut (često se naziva rudarski crni barut) je eksplozivna tvar koja služi za posebna miniranja pri dobivanju velikih blokova tehničkog i arhitektonsko-građevinskog kamena te za proizvodnju sporogorećeg štapina i drugih pirotehničkih proizvoda.
- sporogoreći štapin je savitljiva vrpca kojoj središnjicu (srž) čini crni barut, a služi za prijenos energije na inicirajuća sredstva uz odgodu prijenosa ovisno o duljini vrpce.
- usporivač je detonatorska kapsula s ugrađenim pirotehničkim ili elektronskim elementom za vremensko kašnjenje iniciranja
- vodeni gel (gusta otopina) je eksplozivna tvar koja sadrži znatnu količinu vode (eksplozivne emulzije).
- aktivna građevina je građevina za smještaj eksplozivnih tvari koja s obzirom na ugroženost od požara i/ili iniciranja eksplozivnih tvari predstavlja veću opasnost glede davatelja te je u stanju ugroziti druge građevine;
- crta sigurnosti je pravac koji prolazi najvišom točkom štićene odnosno pasivne građevine i najvišom točkom do koje se smije smještati eksplozivna tvar u skladištu, a koja je najudaljenija od štićene odnosno pasivne građevine (ako se štićena odnosno pasivna građevina nalazi na visini većoj od skladišta) odnosno koja je najbliža štićenoj odnosno pasivnoj građevini (ako se štićena odnosno pasivna građevina nalazi na visini manjoj od skladišta);
- davatelj je eksplozivna tvar koja nakon eksplozije može detonirajućim valom ili na drugi način izazvati iniciranje druge eksplozivne tvari;
- eksplozijski otvor je otvor u građevini (zidu i/ili krovu) odnosno krov i/ili zid od lakog konstrukcijskog materijala, a namjena mu je usmjeravanje te rasterećenje eksplozijskog udarnog vala;
- ekvivalentna masa neke eksplozivne tvari je umnožak mase te eksplozivne tvari s omjerom jediničnih energija usporedne eksplozivne tvari i te eksplozivne tvari, pri čemu se za jediničnu energiju usporedne eksplozivne tvari uzima energija od 420 daNm/kg, a jedinična energija eksplozivne tvari za koju se izračunava ekvivalentna masa dobiva se ispitivanjem te tvari ili prema podacima proizvođača. Ekvivalentna masa za više vrsta eksplozivnih tvari koje su zajedno uskladištene jednaka je zbroju ekvivalentnih masa pojedinih eksplozivnih tvari;
- jedinično pakiranje eksplozivne tvari je originalno tvorničko pakiranje jedinice količine eksplozivne tvari, odnosno najmanje pakiranje određenog broja komada eksplozivnih tvari (omot-streljiva, pirotehničkih sredstava, upaljača i dr.), pri čemu jedinično pakiranje nije pakiranje više takvih pakiranja u kutije i sl;
- kontejner (spremnik) je skladište za eksplozivne tvari osnovne konstrukcije od čeličnih limova i profila;
- mjesto eksplozije je područje na kojem se nalazi eksplozivno punjenje odnosno mjesto na kojem će se punjenje obaviti, uključujući i područje u krugu polumjera 15 m od mjesta na kojem se nalazi eksplozivno punjenje;
- najveća masa eksplozivnih tvari je najveća masa eksplozivnih tvari koju je dopušteno skladištiti u skladištu ili priručnom skladištu za smještaj eksplozivnih tvari odnosno komori podzemnog skladišta eksplozivnih tvari;
- nasip je zemljani nasip bez šljunka, kamenja i gorivih tvari koji sprječava prijenos energije uslijed