Na osnovu člana 82 stav 1 i člana 91 stav 2 Ustava Crne Gore, Skupština Crne Gore 25. saziva, na trećoj śednici prvog redovnog (proljećnjeg) zasijedanja u 2013. godini, dana 28. maja 2013. godine, donijela je

ZAKON

O ŽELjEZNICI

(Objavljen u "Sl. listu Crne Gore", br. 27 od 11. juna 2013, 43/13)

I. OSNOVNE ODREDBE

Predmet

Član 1

Ovim zakonom uređuju se uslovi i način upravljanja željezničkom infrastrukturom (u daljem tekstu: infrastruktura) i obavljanja prevoza u željezničkom saobraćaju.

Infrastruktura i željeznički saobraćaj

Član 2

Infrastruktura je, osim industrijske željeznice, dobro u opštoj upotrebi, u državnoj svojini.
Prevoz putnika i robe u željezničkom saobraćaju može se vršiti kao javni prevoz ili kao prevoz za sopstvene potrebe.
Obavljanje djelatnosti upravljanja infrastrukturom i djelatnosti prevoza u željezničkom saobraćaju uređuje se na načelima razdvajanja poslova upravljanja infrastrukturom i poslova obavljanja prevoza u željezničkom saobraćaju.

Upravljanje infrastrukturom

Član 3

Upravljanje infrastrukturom, u smislu ovog zakona, je: organizovanje i regulisanje željezničkog saobraćaja, održavanje i zaštita infrastrukture.

Značenje izraza

Član 4

Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeća značenja:
1) dodjela trase je raspodjela kapaciteta infrastrukture, koju vrši upravljač infrastrukture;
2) industrijska željeznica je željeznica kojom pravno lice iz oblasti industrije,šumarstva, rudarstva ili drugih oblasti privrede prevozi lica i/ili robe za sopstvene potrebe;
3) industrijski kolosjek je željeznički kolosjek koji se priključuje na infrastrukturu i služi za dopremanje i otpremanje robe za vlasnika, odnosno nosioca prava korišćenja tog kolosjeka;
4) infrastrukturni pojas je pojas sa obje strane pruge, u širini od 25 m, računajući od ose krajnjih kolosjeka, koji funkcionalno služi za upotrebu, održavanje i tehnološki razvoj željezničkih infrastrukturnih kapaciteta;
5) javni prevoz je prevoz putnika i/ili robe, koji je dostupan svim korisnicima pod jednakim uslovima;
6) kapacitet infrastrukture je ukupan broj trasa vozova koji omogućava infrastruktura na određenoj dionici pruge, za predmetni red vožnje;
7) korisnik trase je željeznički prevoznik kome je dodijeljena trasa na korišćenje;
8) licenca za prevoz je isprava kojom se stiču prava za obavljanje svih ili posebnih vrsta prevoza u željezničkom saobraćaju;
9) licenca za upravljanje željezničkom infrastrukturom je isprava kojom se stiče pravo na upravljanje infrastrukturom;
10)lučka željeznica je željeznica koja ima jedan ili više industrijskih kolosjeka priključenih na infrastrukturu, postrojenja, uređaje i objekte na tim kolosjecima, željeznička vozna sredstva i druga sredstva izgrađena po posebnim tehničkim normativima i standardima;
11)međunarodni saobraćaj je prevoz putnika ili robe gdje voz prelazi najmanje jednu državnu granicu;
12)mreža je cjelokupna infrastruktura koju posjeduje i/ili kojom upravlja upravljač infrastrukture;
13)obaveza pružanja usluge prevoza putnika od javnog interesa je obaveza koja je utvrđena u cilju obezbjeđivanja usluga prevoza putnika od javnog interesa, a koji željeznički prevoznik, ukoliko bi se rukovodio samo komercijalnim interesima, ne bi prihvatio ili ga ne bi prihvatio u istoj mjeri ili pod istim uslovima bez naknade;
14)okvirni sporazum je sporazum kojim se uređuju prava i obaveze podnosioca zahtjeva za dodjelu kapaciteta infrastrukture i upravljača infrastrukture i koji se zaključuje za period duži od perioda važenja jednog reda vožnje;
15)prevoz za sopstvene potrebe je prevoz lica i/ili robe koji željeznički prevoznik vrši sopstvenim željezničkim voznim sredstvima za potrebe svoje djelatnosti;
16)prevoz putnika od javnog interesa je prevoz kojim se pružaju usluge prevoza radi zadovoljavanja društveno-socijalnih potreba na nediskriminatornoj osnovi i kontinuirano;
17)pružni pojas je prostor između željezničkih kolosjeka, kao i pored krajnjih kolosjeka, na odstojanju od najmanje osam metara, a ako željeznička pruga prolazi kroz naseljeno mjesto na odstojanju od najmanje šest metara, računajući od ose krajnjih kolosjeka;
18)red vožnje je akt upravljača infrastrukture kojim se utvrđuje plan saobraćanja vozova;
19)sertifikat o bezbjednosti za prevoz je isprava o ispunjenosti uslova za bezbjedno obavljanje željezničkog saobraćaja;
20)sertifikat o bezbjednosti za upravljanje infrastrukturom je isprava o ispunjenosti uslova za bezbjedno upravljanje infrastrukturom;
21)trasa je kapacitet infrastrukture potreban za saobraćanje voza između dva službena mjesta, u određeno vrijeme i pod tačno utvrđenim tehničko-tehnološkim uslovima na infrastrukturi;
22)ugovor o korišćenju infrastrukture je ugovor kojim se uređuju međusobna prava i obaveze između upravljača infrastrukture i žejezničkog prevoznika;
23)upravljač infrastrukture je pravno lice koje upravlja infrastrukturom;
24)upravljač puteva je organ uprave nadležan za upravljanje državnim putevima, odnosno organ lokalne uprave nadležan za upravljanje opštinskim putevima;
25)zaštitni pružni pojas je pojas sa obje strane pruge, širine 100 m, računajući od ose krajnjih kolosjeka;
26)željeznička vozna sredstva su vučna i vučena vozila;
27)željezničko područje je prostor na kome se nalaze željeznička pruga, objekti, postrojenja i uređaji koji neposredno služe za vršenje željezničkog saobraćaja, prostor ispod mostova i vijadukata, kao i prostor iznad trase tunela;
28)željeznički prevoznik je pravno lice koje obavlja javni prevoz putnika, odnosno prevoz za sopstvene potrebe u željezničkom saobraćaju, kojim se obezbjeđuje vuča vozova ili pružanje samo usluga vuče vozova.

II. PLANIRANjE RAZVOJA ŽELjEZNICE

Strategija razvoja željeznice

Član 5

Razvoj željeznice planira se Strategijom razvoja željeznice.
Strategiju razvoja željeznice donosi Vlada Crne Gore (u daljem tekstu: Vlada), na period od 10 godina.
Strategija razvoja željeznice sadrži:
1) postojeće stanje;
2)planirane ciljevi i smjernice za razvoj željeznice (infrastrukture i željezničkog saobraćaja);
3) pravce i mjere razvoja;
4) način, obim i dinamiku realizacije ciljeva;
5) okvirna finansijska sredstva za realizaciju razvojnih planova;
6) izvore finansiranja;
7) druge elemente od značaja za razvoj željeznice.
Strategija razvoja željeznice mora biti usaglašena sa prostornim planom Crne Gore.

Nacionalni program željezničke infrastrukture

Član 6

Strategija razvoja željeznice sprovodi se nacionalnim programom željezničke infrastrukture (u daljem tekstu: Nacionalni program).
Nacionalni program donosi Vlada, na period od tri godine.
Nacionalni program sadrži: postojeće stanje infrastrukture, planove izgradnje, modernizacije i održavanja infrastrukture, zadatke, njihov opseg, dinamiku realizacije planova, visinu i izvore finansijskih sredstava potrebnih za relizaciju Nacionalnog programa.
Izvještaj o sprovođenju Nacionalnog programa organ državne uprave nadležan za željeznički saobraćaj (u daljem tekstu: Ministarstvo) dostavlja Vladi, u roku od četiri mjeseca od isteka perioda za koji je Nacionalni program donesen.

Godišnji program

Član 7

Nacionalni program sprovodi se godišnjim programom izgradnje, održavanja, rekonstrukcije i modernizacije infrastrukture (u daljem tekstu: Godišnji program).
Godišnji program sačinjava organ uprave nadležan za poslove željezničkog saobraćaja (u daljem tekstu: Organ uprave),a utvrđuje Vlada.
Kontrolu sprovođenja Godišnjeg programa vrši Organ uprave.
Godišnji program sadrži: radove na održavanju prema vrstama, obimu i iznosu finansijskih sredstava, troškove za upravljanje i regulisanje saobraćaja, planirane radove na modernizaciji, rekonstrukciji i izgradnji infrastrukture.
Izvještaj o realizaciji Godišnjeg programa podnosi se Vladi, do 30. aprila tekuće za prethodnu godinu.
Upravljač infrastrukture dužan je da poslove održavanja, upravljanja i regulisanja saobraćaja vrši u skladu sa Godišnjim programom.
Upravljač infrastrukture je dužan da o realizaciji Godišnjeg programa dostavi Organu uprave izvještaj, u roku od tri mjeseca od dana isteka godine za koju je sačinjen.

III. UPRAVLjANjE INFRASTRUKTUROM

Infrastruktura

Član 8

Infrastruktura obuhvata donji i gornji stroj pruge: objekte na pruzi (mostove, vijadukte, tunele, propuste i druge objekte), stanične kolosjeke, telekomunikaciona, signalno-sigurnosna, elektrovučna, elektroenergetska i ostala postrojenja i uređaje na pruzi, opremu pruge, zgrade željezničkih službenih mjesta i ostale objekte na željezničkim službenim mjestima, koji su u funkciji organizovanja i regulisanja željezničkog saobraćaja, sa zemljištem koje služi tim zgradama, pružni pojas i vazdušni prostor iznad pruge u visini od 12 m, odnosno 14 m kod dalekovoda napona preko 220 kV, računajući iznad gornje ivice šine.