ZAKON

O ZAPOŠLjAVANjU I RADU STRANACA

(Objavljen u "Sl. listu Crne Gore", br. 22 od 2. aprila 2008, 32/11)

I. OSNOVNE ODREDBE

Predmet zakona

Član 1

Stranac se može zaposliti, odnosno raditi u Crnoj Gori, pod uslovima utvrđenim zakonom, kolektivnim ugovorom, potvrđenim i objavljenim međunarodnim ugovorima i opšte prihvaćenim pravilima međunarodnog prava.

Cilj zakona

Član 2

Ovim zakonom se stvaraju uslovi za fleksibilniji pristup stranaca tržištu rada u Crnoj Gori, radi usklađivanja odnosa ponude i tražnje na tom tržištu.

Uslovi za zapošljavanje i rad stranaca

Član 3

Stranac se može zaposliti, odnosno raditi u Crnoj Gori, pod uslovom da ima: radnu dozvolu, odobrenje za stalno nastanjenje ili odobrenje za privremeni boravak i zaključen ugovor o radu ili ugovor o obavljanju poslova, odnosno usluga.

Izuzeci

Član 4

Ovaj zakon ne primjenjuje se na strance:
1) koji su članovi diplomatskog, odnosno konzularnog predstavništva na teritoriji Crne Gore;
2) koji na osnovu međunarodnog prava imaju imunitet ;
3) koji u Crnoj Gori obavljaju poslove na osnovu međunarodnih ugovora koje Crna Gora zaključi sa drugom državom, međunarodnom organizacijom ili Evropskom Unijom o stručno-tehničkoj pomoći ili na osnovu potvrđenih međunarodnih ugovora;
4) izbjeglice koje ispunjavaju jedan od sljedećih uslova:
- borave najmanje tri godine u Crnoj Gori;
- su u braku sa crnogorskim državljaninom;
- imaju jedno dijete koje ima crnogorsko državljanstvo;
5) osnivače, prokuriste, članove organa upravljanja i rukovođenja i revizore privrednog društva, koji u tom društvu obavljaju poslove, ako obavljanje tih poslova nema karakter radnog odnosa;
6) akademsko osoblje koje je pozvano kao profesor ili predavač i naučni radnik koje učestvuje u nekom naučno-istraživačkom projektu od značaja za Crnu Goru;
7) članove međunarodnih misija koji obavljaju posao istraživanja u Crnoj Gori, koji je odobrila Vlada Crne Gore (u daljem tekstu: Vlada);
8) dopisnike akreditovane u Crnoj Gori ili izvještače stranih medija;
9) umjetnike i tehničko osoblje za operu, balet, pozorište, koncerte, likovne i druge kulturne manifestacije, ako u Crnoj Gori ne borave duže od 30 dana, odnosno tri mjeseca godišnje sa prekidima;
9a) autore i izvođače na području filmske, televizijske, muzičke, muzičko-scenske, plesne i baletske umjetnosti, kao i prateće tehničko osoblje, ako u Crnoj Gori ne borave duže od 30 dana, odnosno tri mjeseca godišnje sa prekidima;
9b) zaposlene u stranom privrednom društvu, koji obavljaju dodatno osposobljavanje i usavršavanje zaposlenih, odnosno koji se dodatno osposobljavaju i usavršavaju, kod pravnog lica sa sjedištem u Crnoj Gori, koje je poslovno ili vlasnički povezano sa tim stranim privrednim društvom;
10) koji u Crnu Goru dolaze radi učestvovanja na sportskim takmičenjima;
11) koji obavljaju poslove koji se odnose na isporuku, montažu ili servis mašina ili opreme, ako njihov rad ne traje duže od 30 dana neprekidno, odnosno ukupno tri mjeseca godišnje sa prekidima;
12) koji učestvuju na sajamskim ili izložbenim manifestacijama na kojima izlaže njihov poslodavac;
13) koji učestvuju na organizovanim stručnim skupovima i seminarima;
14) poslovne posjetioce;
15) učenike ili studente, koji u Crnoj Gori obavljaju praksu na osnovu međunarodnog ugovora o razmjeni učenika, odnosno studenata;
16) koji su članovi posade brodova, posade letjelica ili zaposleni u privrednim društvima drumskog i željezničkog saobraćaja, sa sjedištem registrovanim u inostranstvu;
17) vjerske službenike dok obavljaju vjersku službu;
18) koji djeluju u okviru registrovanih humanitarnih organizacija;
19) zaposlene u cirkusima ili zabavnim parkovima, ako u Crnoj Gori ne borave duže od tri mjeseca neprekidno;
20) civilne i vojne službenike vlada drugih država, koji u Crnu Goru dolaze na osnovu ugovora o saradnji sa Vladom.
(2) Pravna i fizička lica koja koriste usluge stranaca iz stava 1 tač. 5 do 20 ovog člana dužna su da sa njima zaključe ugovor ili da imaju drugi odgovarajući dokaz o vrsti usluga koju obavljaju stranci.

Definicije pojmova

Član 5

Pojedini pojmovi u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:
1) stranac je lice koje nije crnogorski državljanin, bilo da je državljanin druge države ili lice bez državljanstva;
2) izbjeglica je stranac kome je priznat status izbjeglice, u skladu sa posebnim propisom;
3) lice kojem je odobrena dodatna zaštita je stranac koji ne ispunjava uslove za priznavanje statusa izbjeglice, ali mu je odobren boravak i zaštita, u skladu sa posebnim propisom;
4) poslodavac je domaće ili strano pravno lice, odnosno dio stranog društva ili fizičko lice sa sjedištem, odnosno prebivalištem u Crnoj Gori, koje sa strancem zaključuje ugovor o radu;
5) pravno lice je privredno društvo, ustanova, organ državne uprave, organ lokalne samouprave, nosilac javnog ovlašćenja i drugo pravno lice sa sjedištem u Crnoj Gori, kod kojeg stranac obavlja poslove ili usluge, na osnovu ugovora o obavljanju poslova, odnosno usluga;
6) zapošljavanje podrazumijeva radni odnos između poslodavca i stranca, zasnovan ugovorom o radu, za obavljanje poslova utvrđenih aktom o sistematizaciji radnih mjesta;
7) rad podrazumijeva obavljanje poslova ili usluga, na osnovu ugovora o obavljanju poslova, odnosno usluga;
8) sezonsko zapošljavanje je radni odnos na određeno vrijeme u okviru djelatnosti koje su sezonskog karaktera;
9) ugovor o obavljanju poslova, odnosno usluga je ugovor na osnovu kojeg stranac obavlja poslove, odnosno usluge kod pravnog lica sa sjedištem u Crnoj Gori, odnosno u dijelu stranog društva registrovanom u Crnoj Gori;
10) radni migrant je stranac sa stalnim prebivalištem u susjednoj državi, koji je zaposlen ili obavlja rad u Crnoj Gori i najmanje jednom nedjeljno se vraća u mjesto stalnog prebivališta;
11) zastupnik privrednog društva, odnosno preduzetnik je lice koje je upisano u Centralni registar Privrednog suda;
12) kretanje lica unutar stranog privrednog društva je privremeno premještanje zaposlenih stranaca (rukovodioca, menadžera, specijaliste) u pravno lice sa sjedištem u Crnoj Gori, koje je osnovalo to strano privredno društvo, odnosno u dio tog stranog društva registrovan u Crnoj Gori;
13) strano privredno društvo je preduzetnik ili pravno lice koje obavlja privrednu ili drugu djelatnost i ima prebivalište, odnosno sjedište van Crne Gore;
14) poslovni posjetilac je stranac koji boravi u Crnoj Gori, radi uspostavljanja poslovnih veza, najduže 90 dana u kalendarskoj godini, računajući od dana prvog ulaska u Crnu Goru;
15) rukovodilac je stranac zaposlen u stranom privrednom društvu koji daje smjernice menadžmentu društva, vodi poslovnu politiku i upućen je u pravno lice sa sjedištem u Crnoj Gori, koje je osnovalo to strano privredno društvo, odnosno u dio tog stranog društva registrovan u Crnoj Gori;
16) menadžer je stranac zaposlen u stranom privrednom