ZAKON

O ŠUMAMA

(Objavljen u "Sl. listu Crne Gore", br. 74 od 17. decembra 2010, 40/11)

I. OSNOVNE ODREDBE

Predmet

Član 1

Ovim zakonom uređuje se uzgoj, zaštita, očuvanje i unaprjeđenje šuma, planiranje, način i uslovi korišćenja šuma, izgradnja i održavanje šumskih puteva, monitoring šuma, kao i druga pitanja od značaja za šume, šumsko zemljište i šumarstvo.
Ovaj zakon primjenjuje se i na zaštitu, očuvanje i korišćenje šumskog drveća koje se nalazi van šume i šumskog zemljišta (u daljem tekstu: drveće van šume).

Opšti interes

Član 2

Šume i šumska zemljišta, kao dobra od opšteg interesa, uživaju posebnu zaštitu, koja se ostvaruje:
- trajnim očuvanjem i unaprjeđivanjem šuma i šumskih zemljišta i njihovih funkcija;
- održivim i multifunkcionalnim gazdovanjem šumama;
- očuvanjem i unaprjeđivanjem biološke i pejzažne raznovrsnosti šuma, kao i kvaliteta njihove životne sredine.

Definicija šuma, šumskog zemljišta, drveća van šume i goleti

Član 3

Šumom, u smislu ovog zakona, smatra se zemljište veće od 50 ari, koje je obraslo šumskim drvećem čiji je sklop krošanja iznad 10% površine zemljišta i visine dominantnih stabala iznad 5 m, odnosno drvećem koje je sposobno da u doba fiziološke zrelosti dostigne tu visinu.
Šumskim zemljištem, u smislu ovog zakona, smatra se zemljište veće od 50 ari, koje je obraslo šumskim drvećem:
- visine iznad 5 m, odnosno drvećem koje je u doba fiziološke zrelosti sposobno da dostigne tu visinu i čiji je sklop krošanja 5 - 10 % površine zemljišta;
- koje nije sposobno da dostigne visinu iznad 5m, odnosno koje je pokriveno kombinacijom drveća i niske šumske vegetacije, ako je obraslost veća od 10 % površine zemljišta.
Šumom ili šumskim zemljištem smatraju se i privremeno neobrasle površine zemljišta na kojima je započelo prirodno obnavljanje šumskog drveća; protivpožarni prosjeci, zemljište obraslo nešumskom vegetacijom površine manje od 50 ari, ako je u okviru kompleksa šume ili šumskog zemljišta; zaštitni pojasevi šumskog drveća površine veće od 50 ari i širine veće od 20 m i šumski putevi.
Goleti su obešumljena, potpuno gola ili zemljišta slabo obrasla šumskim drvećem, koja ne ispunjavaju uslove iz st. 1 i 2 ovog člana .
Šumom, odnosno šumskim zemljištem ne smatraju se: drvoredi i parkovi u naseljenim mjestima, šumski rasadnici, sjemenske plantaže i plantaže brzorastućih vrsta drveća na poljoprivrednom zemljištu.
Drvećem van šume smatraju se pojedinačna stabla ili grupe stabala na zemljištu koja ne ispunjavaju uslove iz st. 1 i 2 ovog člana.
Listu šumskog drveća, odnosno ostale šumske vegatacije iz st. 1, 2 i 3 ovog člana utvrđuje organ državne uprave nadležan za šume (u daljem tekstu: Ministarstvo).
U slučaju sumnje ili spora da li se radi o šumi, šumskom zemljištu, drveću van šume ili goleti, odlučuje organ uprave nadležan za upravljanje i gazdovanje šumama (u daljem tekstu: nadležni organ uprave).

Značenje izraza

Član 4

Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:
1) koritćenje šuma je korišćenje drvnih šumskih proizvoda;
2) održiv način gazdovanja šumama je obezbjeđivanje prirodnog načina obnavljanja i prirodne selekcije, podsticanje mješovite strukture sastojina koje su prilagođene stanišnim uslovima, obezbjeđivanje očuvanja trajne proizvodne sposobnosti šuma i unaprjeđenja šumskog fonda u pogledu kvantiteta i kvaliteta i povećavanja prinosa šuma, unaprjeđivanje vitalnosti i ekološke stabilnosti šuma, obezbjeđivanje očuvanja biološke raznovrsnosti šuma, šumskog zemljišta i vodnog režima, kao i drugih povoljnih uticaja koje ima šuma na životnu sredinu i ljude;
3) multifunkcionalni način gazdovanja šumama je korišćenje šuma na održiv način u skladu sa proizvodnim, ekološkim i socijalnim funkcijama šuma;
4) šumska infrastruktura su šumski putevi i mostovi, šumske vlake i objekti u šumama koji su u funkciji gazdovanja šumama;
5) šumski putevi su izgrađena šumska saobraćajna infrastruktura koja je namijenjena prevozu šumskih sortimenata, odnosno gazdovanju šumama;
6) šumska vlaka je izgrađena šumska infrastruktura namijenjena privlačenju i izvlačenju drvnih sortimenata do puta;
7) sastojina je dio šume sa karakterističnim staništem i načinom nastanka, strukturom drveća po vrstama, starosti, razvojnim stadijumima i visinama, kao i načinom uzgoja, po čemu se jasno razlikuje od drugih sastojina;
8) plantaža brzorastućih vrsta drveća je vještački podignuta sastojina sa ophodnjom kraćom od 40 godina;
9) šumski proizvodi su drvni i nedrvni;
10) drvni proizvodi su drvna biomasa, granje, kora i korijenje;
11) nedrvni proizvodi su cvjetovi, sjeme, plodovi, smola, četine i lišće šumskog drveća i grmlje; trava, mahovina, paprat, šušanj, treset i humus; ljekovito, aromatično i jestivo bilje; šumsko voće i gljive ;
12) zaštita šuma je preduzimanje mjera za uspostavljanje šumskog reda (nakon sječe) i sprječavanje štetnih uticaja (biotičkih, abiotičkih i požara) na šume, kao i uklanjanje oštećenih i oboljelih stabala;
13) sanitarna sječa je sječa kojom se uklanjaju oštećena, oboljela i suva stabla u cilju sprječavanja širenja štetnih uticaja;
14) degradirana šuma je šuma koja je znatno izgubila kvalitet, vitalnost i sposobnost priraštanja i prirodnog obnavljanja;
15) sanacija degradirane šume, odnosno sastojine je njena obnova sadnjom;
16) njega šuma je sprovođenje uzgojnih mjera sječe i radova u šumskoj sastojini;
17) obnova šuma je proces osnivanja novih sastojina na mjestu postojećih zrelih sastojina prirodnim podmlađivanjem ili popunjavanjem prirodnog podmlatka sadnjom;
18) konverzija šuma je proces prevođenja niskih, odnosno izdanačkih šuma u visoke šume direktnim (sadnjom) ili indirektnim putem (njegom odnosno prirodnom obnovom);
19) biološka raznovrsnost je raznovrsnost živih organizama svih ekosistema, kao i raznovrsnost u okviru vrste, između vrsta i njihovih životnih zajednica;
20) biološka ravnoteža je optimalno stanje šuma, odnosno šumskog ekosistema u pogledu njegovog sastava, strukture i funkcije, kao i razvoja biljnih, životinjskih i drugih vrsta.

II. PRAVA I OBAVEZE VLASNIKA ŠUMA Prava vlasnika šuma

Član 5

Šume i šumsko zemljište, kao dobro od opšteg interesa, koriste se na način i pod uslovima utvrđenim zakonom.
Šume, šumska zemljišta i drveće van šume mogu se koristiti samo na način kojim se obezbjeđuje njihova privredna, ekološka i socijalna funkcija u skladu sa zakonom.

Pravni režim korišćenja šuma

Član 6

Šumom, šumskim zemljištem, drvećem van šume i goletima u privatnoj svojini upravljaju i gazduju njihovi vlasnici u skladu sa zakonom.
Šumom, šumskim zemljištem, drvećem van šume i goletima u državnoj svojini upravlja i gazduje nadležni organ uprave u skladu sa zakonom.
Upravljanje iz stava 2 ovog člana obuhvata pripremu i odlučivanje u pogledu gazdovanja šumama i šumskim zemljištem u državnoj svojini, kao i monitoring i kontrolu nad gazdovanjem šumama u skladu sa zakonom.
Gazdovanje šumama iz st. 1 i 2 ovog člana obuhvata pošumljavanje, odnosno podizanje novih šuma, uzgoj (njegu, obnovu i konverziju) šuma, zaštitu, očuvanje i sanaciju šuma, korišćenje šuma (sječu, izradu, privlačenje, izvoz, iznošenje i druge vidove transporta drvnih sortimenata), korišćenje nedrvnih šumskih proizvoda, izgradnju i održavanje šumske infrastrukture, promet i prodaju šumskih proizvoda, kao i održavanje i unaprjeđivanje funkcija šuma.
Šumom i šumskim zemljištem, kao ekosistemom, upravlja se i gazduje na održiv i multifunkcionalni način u skladu sa kriterijumima i indikatorima koje utvrđuje Ministarstvo.

Otuđivanje šuma i šumskog zemljišta u državnoj svojini

Član 7

Šuma, odnosno šumsko zemljište u državnoj svojini može se otuđiti samo na osnovu odluke Vlade, u slučaju ako se:
- nalazi na području koje je prostornim planom predviđeno za promjenu namjene zbog izgradnje objekata od javnog interesa;
- radi o zamjeni parcela šuma, odnosno šumskog zemljišta u državnoj svojini sa privatnim u cilju objedinjavanja šume, odnosno šumskog zemljišta u državnoj svojini, pod uslovom da se vrijednost državnih šuma, odnosno šumskog zemljišta ne smanji.

Pravo službenosti

Član 8

Vlasnik, odnosno držalac zemljišta dužan je da omogući vlasniku. ili korisniku šume ili šumskog zemljišta nesmetan pristup preko svog zemljišta, odnosno zemljišta kojeg koristi do šume, radi sječe i izvoza šumskih sortimenata.
Za pristup iz stava 1 ovog člana vlasnik, odnosno korisnik šume dužan je da plati naknadu.
Međusobna prava i obaveze iz stava 1 ovog člana utvrđuju se ugovorom.
Ukoliko vlasnik, odnosno korisnik šume i vlasnik, odnosno držalac zemljišta ne postignu