ZAKON
O SUDOVIMA
(Objavljen u "Sl. listu RCG", br. 5 od 6. februara 2002, 49/04, "Sl. listu Crne Gore", br. 22 od 2. aprila 2008, 39/11, 46/13)
GlavaI
OPŠTE ODREDBE
Predmet zakona
Član 1
Ovim zakonom uređuje se: osnivanje, organizacija i nadležnost sudova; uslovi za izbor sudija i sudija-porotnika; organizacija rada sudova; pravosudna uprava; finansiranje rada sudova i druga pitanja od značaja za uredno i blagovremeno funkcionisanje sudova.
Sudska vlast
Član 2
Sud je državni organ koji vrši sudsku vlast.
Sudsku funkciju vrši sudija i sudija-porotnik.
Nezavisnost i samostalnost
Član 3
Sudija sudi i odlučuje samostalno i nezavisno.
Sudijska funkcija se ne smije vršiti ni pod čijim uticajem.
Niko ne smije da utiče na sudiju u vršenju sudijske funkcije.
Obaveznost sudske vlasti
Član 4
Sud je dužan da zakonito, objektivno i blagovremeno odlučuje u pravnoj stvari za koju je nadležan.
Dostupnost sudova i ravnopravnost stranaka
Član 5
Svako ima pravo da se obrati sudu radi ostvarivanja svojih prava.
Svi su jednaki pred sudom.
Javnost
Član 6
Rad suda je javan, izuzev u slučajevima predviđenim zakonom.
Nepristrasnost
Član 7
Svako ima pravo na nepristrasno suđenje u razumnom roku.
Pravo na slučajnog sudiju
Član 8
Svako ima pravo da u njegovoj pravnoj stvari, nezavisno od stranaka i svojstva pravne stvari, sudi sudija određen slučajem.
Izbor sudija i sudija-porotnika
Član 9
(Brisan)
Sredstva za rad sudova
Član 10
Sredstva i uslove za rad sudova obezbjeđuje Crna Gora.
Zarade sudija
Član 11
Sudija ostvaruje pravo na zaradu i druga primanja u skladu sa posebnim zakonom.
Pravo sudija na udruživanje
Član 12
Sudije imaju pravo na profesionalno udruživanje.
GlavaII
OSNIVANjE, ORGANIZACIJA I NADLEŽNOST SUDOVA
Osnivanje sudova
Član 13
Sudovi se osnivaju ovim zakonom.
Sudovi
Član 14
Sudovi su:
1) osnovni sud;
2) viši sud;
3) privredni sud;
4) Apelacioni sud Crne Gore (u daljem tekstu: Apelacioni sud);
5) Upravni sud Crne Gore (u daljem tekstu: Upravni sud);
6) Vrhovni sud Crne Gore (u daljem tekstu: Vrhovni sud).
1. Osnovni sud
Osnivanje
Član 15
Osnovni sudovi su:
1) Osnovni sud u Baru - za teritoriju opštine Bar;
2) Osnovni sud u Beranama - za teritoriju opština Berane i Andrijevica;
3) Osnovni sud u Bijelom Polju - za teritoriju opština Bijelo Polje i Mojkovac;
4) Osnovni sud u Danilovgradu - za teritoriju opštine Danilovgrad;
5) Osnovni sud u Žabljaku - za teritoriju opština Žabljak i Šavnik;
6) Osnovni sud u Kolašinu - za teritoriju opštine Kolašin;
7) Osnovni sud u Kotoru - za teritoriju opština Kotor, Budva i Tivat;
8) Osnovni sud u Nikšiću - za teritoriju opština Nikšić i Plužine;
9) Osnovni sud u Plavu - za teritoriju opštine Plav;
10) Osnovni sud u Pljevljima - za teritoriju opštine Pljevlja;
11) Osnovni sud u Podgorici - za teritoriju Glavnog grada Podgorice;
12) Osnovni sud u Rožajama - za teritoriju opštine Rožaje;
13) Osnovni sud u Ulcinju - za teritoriju opštine Ulcinj;
14) Osnovni sud u Herceg Novom - za teritoriju opštine Herceg Novi;
15) Osnovni sud u Cetinju - za teritoriju Prestonice Cetinje.
Nadležnost
Član 16
Osnovni sud je nadležan:
1) U krivičnim predmetima da:
a) u prvom stepenu sudi za krivična djela za koja je zakonom propisana kao glavna novčana kazna ili kazna zatvora do 10 godina, bez obzira na svojstva, zanimanje i položaj lica prema kojem se postupak vodi i bez obzira na to da li je djelo izvršeno u mirnodopskim uslovima, za vrijeme vanrednog stanja, neposredne ratne opasnosti ili ratnog stanja, ako za pojedina od ovih krivičnih djela nije određena nadležnost drugog suda;
b) u prvom stepenu, sudi za krivična djela za koja je posebnim zakonom određena nadležnost osnovnog suda;
c) sprovodi postupak i odlučuje po molbi za brisanje osude, po molbi za prestanak mjera bezbjednosti ili za prestanak pravnih posljedica osude i odlučuje u tim stvarima kad je tu osudu ili mjeru izrekao;
2) U građanskim predmetima da u prvom stepenu sudi:
a) u sporovima iz imovinskih, bračnih, porodičnih, ličnopravnih, autorskih i drugih odnosa, izuzev u onim koji su zakonom stavljeni u nadležnost nekog drugog suda;
b) u sporovima povodom ispravke ili odgovora na informaciju sadržanu u sredstvima javnog informisanja i o zahtjevima povodom povrede ličnih prava učinjenih u sredstvima javnog informisanja;
3) U radno pravnim predmetima, da u prvom stepenu sudi sporove:
a) iz radnog odnosa;
b) o zaključenju i primjeni kolektivnih ugovora, kao i sve sporove između poslodavaca i sindikata;
c) o primjeni propisa o štrajku;
d) o izboru i razrješenju organa u preduzećima i drugim pravnim subjektima;
4) U ostalim pravnim stvarima da:
a) u prvom stepenu, rješava vanparnične predmete, ako ovim zakonom nije drukčije određeno;
b) rješava izvršne stvari i sporove koji nastanu u toku ili povodom izvršnog postupka, ako ovim zakonom nije drukčije određeno;
c) odlučuje o priznavanju i izvršavanju stranih sudskih odluka, osim onih za koje je nadležan privredni sud;
d) vrši poslove pravne pomoći.
Osnovni sud je nadležan da odlučuje u prvom stepenu i u drugim predmetima, ako zakonom nije određena nadležnost nekog drugog suda.
Osnovni sud vrši i druge poslove određene zakonom.
2. Viši sud
Osnivanje
Član 17
Viši sudovi su:
1) Viši sud u Bijelom Polju - za područja osnovnih sudova u: Bijelom Polju, Beranama, Žabljaku, Kolašinu, Plavu, Pljevljima i Rožajama i
2) Viši sud u Podgorici - za područja osnovnih sudova u: Podgorici, Baru, Danilovgradu, Kotoru, Nikšiću, Ulcinju, Herceg-Novom i Cetinju.
Nadležnost
Član 18
Viši sud u prvom stepenu:
1) sudi u krivičnom postupku o krivičnim djelima za koja je, kao glavna kazna, propisana kazna zatvora preko 10 godina bez obzira na svojstva, zanimanje i položaj lica prema kome se postupak vodi i bez obzira na to da li je djelo izvršeno u mirnodopskim uslovima, za vrijeme vanrednog stanja, neposredne ratne opasnosti ili ratnog stanja i o krivičnim djelima:
- ubistvo na mah,
- silovanje,
- ugrožavanje bezbjednosti vazdušnog saobraćaja,
- neovlašćena proizvodnja, držanje i stavljanje u promet opojnih droga,
- pozivanje na nasilnu promjenu ustavnog uređenja,
- odavanje tajnih podataka,
- izazivanje nacionalne, rasne i vjerske mržnje, razdora i netrpeljivosti,
- povreda teritorijalnog suvereniteta,
- udruživanje radi protivustavne djelatnosti,
- pripremanje djela protiv ustavnog uređenja i bezbjednosti Crne Gore,
- pranje novca;
2) sudi u krivičnom postupku o krivičnim djelima organizovanog kriminala, bez obzira na visinu propisane kazne;
3) sudi u krivičnom postupku za krivična djela sa elementima korupcije, i to:
- povreda