ZAKON

O STRUČNOM OBRAZOVANjU

(Objavljen u "Sl. listu RCG", br. 64 od 28. novembra 2002, 49/07, "Sl. listu Crne Gore", br. 45 od 4. avgusta 2010, 39/13)

IOSNOVNE ODREDBE

Član 1

Stručno obrazovanje se stiče na nivou nižeg, srednjeg i višeg stručnog obrazovanja, na način i pod uslovima propisanim ovim zakonom.

Ciljevi

Član 2

Cilj stručnog obrazovanja je:
1) omogućavanje sticanja znanja i razvoj vještina i ključnih kompetencija koje odgovaraju zahtjevima savremenog, demokratski i ekonomski razvijenog društva i tržišne privrede;
2) obezbjeđivanje sticanja kvalifikacija učenicima i odraslima, koje im omogućavaju ravnopravno učešće na tržištu rada;
3) obezbjeđivanje znanja i sposobnosti neophodnih za život i rad, lična interesovanja, profesionalni razvoj ličnosti i za dalje obrazovanje;
3a) omogućavanje karijerne orijentacije;
4) obezbjeđivanje uslova za proširivanje znanja u okviru zanimanja;
5) kompatibilnost sistema stručnog obrazovanja u Crnoj Gori sa obrazovanjem u razvijenim demokratskim zemljama;
6) razvijanje svijesti učenika o potrebi cjeloživotnog učenja.

Školarina

Član 2a

Za sticanje stručnog obrazovanja u ustanovi koja se finansira iz javnih prihoda redovni učenik, odnosno polaznik u višoj stručnoj školi (u daljem tekstu: učenik) ne plaća školarinu.

Izvođači

Član 3

Stručno obrazovanje obavljaju škole ili škole zajedno sa poslodavcem, u skladu sa obrazovnim programom.

Ugovor o nastavi, odnosno obrazovanju

Član 4

Škola može izvoditi stručno obrazovanje u cjelini ili teorijski dio u školi, a praktično obrazovanje ili dio praktičnog obrazovanja kod poslodavca.
Obim praktičnog obrazovanja kod poslodavca određuje se obrazovnim programom.
Ako stručno obrazovanje izvodi škola, a dio praktičnog obrazovanja se izvodi kod poslodavca, međusobna prava i obaveze između škole i poslodavca, kao i prava i obaveze učenika, uređuju se kolektivnim ugovorom o nastavi.
Ugovor iz stava 3 ovog člana zaključuju direktor škole i poslodavac.
Ako praktično obrazovanje izvodi u cjelini poslodavac, međusobna prava i obaveze učenika i poslodavca uređuju se individualnim ugovorom o obrazovanju koji zaključuju poslodavac i roditelj, odnosno staratelj učenika, u skladu sa ovim zakonom.
Uslove koje mora da ispunjava poslodavac iz stava 3 ovog člana utrđuje škola, a uslove koje mora da ispunjava poslodavac iz stava 5 ovog člana utvrđuje reprezentativno udruženje poslodavaca (u daljem tekstu: udruženje).

Vrste stručnih škola

Član 5

Stručne škole su:
1) dvogodišnja stručna škola;
2) trogodišnja stručna škola;
3) četvorogodišnja stručna škola;
4) viša stručna škola;
5) umjetnička škola.

Kvalifikacije nivoa obrazovanja i stručne kvalifikacije

Član 6

U dvogodišnjoj stručnoj školi se stiče kvalifikacija nivoa nižeg stručnog obrazovanja u trajanju od dvije godine.
U trogodišnjoj, odnosno četvorogodišnjoj stručnoj školi se stiče kvalifikacija nivoa srednjeg stručnog obrazovanja u trajanju od tri, odnosno četiri godine.
U umjetničkoj školi stiče se kvalifikacija nivoa srednjeg stručnog obrazovanja u trajanju od četiri godine.
U višoj stručnoj školi se stiče kvalifikacija nivoa višeg stručnog obrazovanja u trajanju od dvije godine.
Sa sticanjem kvalifikacije nivoa obrazovanja iz st. 1, 2 i 3 ovog člana stiču se odgovarajuće stručne kvalifikacije, koje su dio nacionalnog okvira kvalifikacija.

Osposoblljavanje i usavršavanje

Član 7

Radi sticanja, osavremenjavanja ili dopuna znanja, vještina i kompetencija potrebnih za rad i radi pripreme za tržište rada, škola ili poslodavac može organizovati osposobljavanje i usavršavanje u trajanju do jedne godine, na osnovu kojeg se može steći odgovorajuća stručna kvalifikacija, koja može biti uvažena u nastavku obrazovanja, odnosno sticanju nivoa obrazovanja, u skladu sa zakonom.

Obrazovanje odraslih lica

Član 8

Stručno obrazovanje odraslih lica ostvaruje se u skladu sa ovim zakonom i posebnim propisima.

Posebne potrebe

Član 9

Stručno obrazovanje lica sa posebnim obrazovnim potrebama ostvaruje se u skladu sa ovim zakonom i posebnim propisima.

Pojmovnik

Član 10

Pojedini izrazi u ovom zakonu imaju značenje:
1) "stručno obrazovanje" je obrazovanje i osposobljavanje učenika za obavljanje stručnih poslova različitih nivoa složenosti za dalje obrazovanje;
2) "izvođači obrazovno-vaspitnog rada" su škole i druga pravna i fizička lica;
3) "poslodavac" je pravno ili fizičko lice kod koga se stiče stručno obrazovanje;
4) (brisana)
5) (brisana)
6) (brisana)
7) "obrazovni program" je program na osnovu kojeg se ostvaruje stručno obrazovanje;
8) "praktično obrazovanje" je oblik nastave u kojoj učenik stiče praktična znanja i primjenjuje teorijska znanja u praksi;
9) "nastavna godina" je period u kojem se ostvaruje redovna nastava;
10) "školska godina" je period u kojem se ostvaruju redovna nastava i ostali oblici obrazovno-vaspitnog rada;
11) "klasifikacioni period" je dio polugodišta (nastavne godine) u kojem se realizuje nastavni plan i program i ocjenjuje učenik;
12) "kolektivni ugovor o nastavi" je ugovor o realizaciji dijela praktičnog obrazovanja kod poslodavca;
13) "individualni ugovor o obrazovanju" je ugovor o realizaciji praktičnog obrazovanja u cjelii kod poslodavca;
13a) "kvalifikacija" je formalni ishod procesa provjere koja se dobija kada nadležna institucija utvrdi da je lice postiglo ishode učenja, u skladu sa postavljenim standardima;
13b) "kvalifikacija nivoa obrazovanja" je kvalifikacija koja se stiče završetkom programa formalnog obrazovanja, potvrđuje se diplomom i omogućava nastavak obrazovanja ili uključivanje na tržište rada;
13c) "stručna kvalifikacija" je formalno priznata kvalifikacija na osnovu nacionalnih standarda zanimanja i stečena u postupku provjere znanja, vještina i kompetencija ili na osnovu dijela javno važećeg obrazovnog programa. Potvrđuje se sertifikatom, omogućava uključivanje na tržište rada i može biti uvažena u nastavku obrazovanja i sticanju nivoa obrazovanja;
14) (brisana)
15) "učenici sa posebnim obrazovnim potrebama" su učenici sa smetnjama i teškoćama u razvoju;
16) "javno važeći obrazovni program" je program na osnovu kojeg se ostvaruje obrazovanje i vaspitanje i čijim se završetkom stiče kvalifikacija nivoa obrazovanja, kao i stručne kvalifikacije u skladu sa zakonom;
17) "standardi stručnog obrazovanja" su normativi koji se donose na nacionalnom nivou i definišu zanimanja, ciljeve i sadržaje učenja, evaluaciju ocjenjivanja i uslova u kojima se realizuje proces obrazovanja;
18) "standard zanimanja" je dokument koji propisuje sadržaj stručne kvalifikacije na određenom nivou zahtjevnosti i određuje potrebna znanja, vještine i kompetencije za obavljanje ključnih poslova u zanimanju;
18a) "standard kvalifikacije" je dokument koji sadrži podatke o tipu kvalifikacije, nivou, odnosno podnivou kvalifikacije, broju stečenih kreditnih tačaka, tj. trajanju obrazovanja za sticanje kvalifikacije, ishodima učenja i dr;
19) "majstorski ispit" je oblik postsekundarnog obrazovanja koji se polaže nakon trogodišnjeg, odnosno