ZAKON

O STRATEŠKOJ PROCJENI UTICAJA NA ŽIVOTNU SREDINU

(Objavljen u "Sl. listu RCG", br. 80 od 28. decembra 2005, "Sl. listu Crne Gore", br. 59 od 14. decembra 2011)

I. OSNOVNE ODREDBE

Predmet uređivanja

Član 1

Ovim zakonom utvrđuju se uslovi, način i postupak vršenja procjene uticaja određenih planova i programa na životnu sredinu (u daljem tekstu: strateška procjena), kroz integrisaiije principa zaštite životne sredine u postupak pripreme, usvajanja i realizacije planova i programa koji imaju značajan uticaj na životnu sredinu.

Ciljevi izrade strateške procjene

Član 2

Ciljevi izrade strateške procjene su:
1) obezbjeđivanje da pitanja životne sredine i zdravlje ljudi budu potpuno uzeta u obzir prilikom razvoja planova i programa;
2) uspostavljanje jasnih, transparentnih i efikasnih postupaka za stratešku procjenu;
3) obezbjeđivanje učešća javnosti;
4) obezbjeđivanje održivog razvoja;
5) unaprjeđivanje nivoa zaštite zdravlja ljudi i životne sredine.

Principi strateške procjene

Član 3

Osnovni principi strateške procjene su:
1) Princip održivog razvoja - Razmatranjem i uključivanjem bitnih aspekata životne sredine u pripremu i usvajanje određenih planova i programa i utvrđivanjem uslova za očuvanje vrijednosti prirodnih resursa i dobara, predjela, biološke raznovrsnosti, divljih biljnih i životinjskih vrsta i autohtonih ekosistema, odnosno racionalnim korišćenjem prirodnih resursa, doprinosi se ciljevima održivog razvoja;
2) Princip integralnosti - Politika zaštite životne sredine koja se realizuje kroz donošenje planova i programa zasniva se na uključivanju uslova zaštite životne sredine, odnosno očuvanja i održivog korišćenja prirodnih resursa i biološke raznovrsnosti u odgovarajuće sektorske i međusektorske programe i planove;
3) Princip predostrožnosti -Svaka aktivnost mora biti sprovedena na način da se spriječe ili smanje negativni uticaji određenih planova i programa na životnu sredinu prije njihovog usvajanja, obezbijedi racionalno korišćenje prirodnih resursa i svede na minimum rizik po zdravlje ljudi, životnu sredinu i materijalna dobra;
4) Princip hijerarhije i koordinacije - Procjena uticaja planova i programa vrši se na različitim hijerarhijskim nivoima na kojima se donose planovi i programi. U postupku strateške procjene planova i programa povećan stepen transparentnosti u odlučivanju obezbjeđuje se uzajamnom koordinacijom nadležnih i zainteresovanih organa i organizacija u postupku davanja saglasnosti na stratešku procjenu, kroz konsultacije, odnosno obavještavanja i davanja mišljenja na planove i programe;
5) Princip javnosti - U cilju informisanja javnosti o planovima i programima i o njihovom mogućem uticaju na životnu sredinu, kao i u cilju obezbjeđenja pune otvorenosti postupka pripreme, donošenja i usvajanja planova i programa, javnost mora, prije donošenja bilo kakve odluke, kao i nakon usvajanja plana i programa, imati pristup informacijama koje se odnose na te planove i programe i njihove izmjene.

Nadležni organ

Član 4

Za sprovođenje postupka strateške procjene, u okviru ovlašćenja utvrđenih ovim zakonom, odgovaran je organ nadležan za pripremu plana i programa, i to:
1) organ državne uprave nadležan za pripremu plana i programa - za planove i programe koje usvaja organ na republičkom nivou;
2) organ lokalne uprave nadležan za pripremu plana i programa - za planove i programe koje usvaja organ na lokalnom nivou.

Oblast primjene

Član 5

Strateška procjena se vrši za planove i programe kad postoji mogućnost da njihova realizacija izazove posledice po životnu sredinu.
Izrada strateške procjene:
1) je obavezna za planove i programe:
- iz oblasti: poljoprivrede, šumarstva, ribarstva, lovstva, energetike, industrije, uključujući rudarstvo, saobraćaja, telekomunikacija, turizma, regionalnog razvoja, urbanističkog i prostornog planiranja ili koršpćenja zemljišta, upravljanja morskim dobrom, upravljanja vodama, upravljanja otpadom,
- koji daju okvir za razvoj budućih projekata koji podliježu izradi procjene uticaja na životnu sredinu u skladu sa posebnim propisom,
- koji, s obzirom na područje u kome se realizuju, mogu uticati na zaštićena područja, prirodna staništa i očuvanje divlje flore i faune;
2) se može zahtijevati za planove i programe iz stava 2 tačka 1 ovog člana:
- kojima je predviđeno korišćenje manjih površina na lokalnom nivou,
- kojima je predviđena manja izmjena planova i programa,
- koji nijesu navedeni u stavu 2 tačka 1 alineja 1 ovog člana, a koji daju okvir za razvoj projekata koji podliježu izradi procjene uticaja na životnu sredinu;
3) se ne vrši za planove i programe namijenjene:
- odbrani zemlje,
- ublažavanju i otklanjanju posljedica elementarnih nepogoda,
- za finansijske i budžetske planove.

Opšte obaveze

Član 6

Za planove i programe koji podliježu izradi strateške procjene, u skladu sa članom 5 stav 2 tač. 1 i 2 ovog zakona, obavezno se priprema izvještaj o strateškoj procjeni.
Organ nadležan za pripremu plana i programa ne može uputiti plan i program u dalju proceduru usvajanja bez prethodno pribavljene saglasnosti na izvještaj o strateškoj procjeni od organa nadležnog za poslove zaštite životne sredine.
Organ nadležan za poslove zaštite životne sredine, u smislu stava 2 ovog člana, je:
1) organ uprave nadležan za poslove zaštite životne sredine;
2) organ lokalne uprave nadležan za poslove zaštite životne sredine.

Značenje izraza

Član 7

Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:
1) planovi i programi su svi razvojni planovi i programi i dokumenti, uključujući i planove i programe koje sufinansira Evropska Unija i njihove izmjene, koje priprema i/ili usvaja organ državne ili lokalne uprave ili koje usvaja Skupština Crne Gore ili Vlada Crne Gore, odnosno skupština jedinice lokalne samouprave, kao i planovi i programi koji se donose na osnovu propisa;
2) strateška procjena uticaja planova i programa na životnu sredinu je procjena mogućih uticaja na životnu sredinu, uključujući i zdravlje ljudi, koja se sastoji u pripremi izveštaja o strateškoj procjeni, sprovođenju postupka za učešće javnosti i konsultacija i uzimanje u obzir izvještaja o strateškoj procjeni i rezultata učešća javnosti i konsultacija u postupku odlučivanja i donošenja ili usvajanja određenih planova i programa;
3) izvještaj o strateškoj procjeni je dio dokumentacije koja se prilaže uz plan i program i sadrži identifikaciju, opis i procjenu mogućih značajnih uticaja na životnu sredinu, uključujući i prekogranične uticaje, zbog realizacije plana i programa, kao i razmatrana i usvojena varijantna rješenja, uz vođenje računa o ciljevima i geografskom obuhvatu plana i programa, kao i mjere za smanjenje negativnih uticaja na životnu sredinu;
4) javnost je jedno ili više fizičkih ili pravnih lica, udruženja i organizacije;
5) zainteresovana javnost je javnost na koju plan i program utiče ili može uticati, uključujući i nevladine organizacije koje se bave zaštitom životne sredine i evidentirane su kod organa državne uprave nadležnog za zaštitu životne sredine u skladu sa zakonom;
6) zainteresovani organi i organizacije su državni organi i organizacije i organi lokalne samouprave koji, u skladu sa svojim nadležnostima, imaju obavezu ili interes u donošenju odluka koje se odnose na zaštitu životne sredine.

II. POSTUPAK STRATEŠKE PROCJENE

Faze u postupku strateške procjene

Član 8

Strateška procjena se vrši u postupku pripreme plana i programa koji može imati značajne uticaje na životnu sredinu, prije njegovog donošenja ili podnošenja nadležnom organu na usvajanje.
Postupak strateške procjene sastoji se od sljedećih faza:
1) donošenja odluke:
- o izradi strateške procjene za planove i programe iz člana 5 stav 2 tačka 1 ovog zakona,
- o potrebi izrade strateške procjene za planove i programe iz člana 5 stav 2 tačka 2 ovog zakona;
2) utvrđivanja obima i sadržaja izvještaja o strateškoj procjeni;
3) odlučivanja o davanju saglasnosti na izvještaj o strateškoj procjeni.
Za planove i programe koje sufinansira Evropska Unija strateška procjena uticaja vrši se u skladu sa ovim zakonom i propisima Evropske Unije.
: