Na osnovu člana 82 stav 1 tačka 2 i člana 91 stav 1 Ustava Crne Gore, Skupština Crne Gore 24. saziva, na drugoj sjednici drugog redovnog zasijedanja u 2010. godini, dana 30. novembra 2010. godine, donijela je

ZAKON

O STOČARSTVU

(Objavljeno u "Sl. list cg", br. 72 od 08 decembra 2010, 40/11)

I. OSNOVNE ODREDBE

(Objavljen u "Sl. listu Crne Gore", br. 72 od 8. decembra 2010)

Predmet zakona

Član 1

(1) Ovim zakonom uređuju se način i uslovi gajenja domaćih životinja, način donošenja i sprovođenja odgajivačko-selekcijskog programa, očuvanje genetske varijabilnosti, promet priplodnih životinja i genetičkog materijala, prava i obaveze subjekata u stočarstvu i druga pitanja od značaja za stočarstvo.
(2) Ovaj zakon primjenjuje se na gajenje: goveda, bivola, ovaca, koza, kopitara, svinja, živine, krznašica, kunića i pčela (u daljem tekstu: domaće životinje).

Ciljevi stočarstva

Član 2

Javni interes u oblasti stočarstva (u daljem tekstu: ciljevi stočarstva) je:
1) proizvodnja dovoljnih količina kvalitetnih stočarskih proizvoda;
2) poboljšanje osobina domaćih životinja uz očuvanje njihove vitalnosti;
3) očuvanje genetske varijabilnosti, biološke raznovrsnosti i autohtonih rasa u stočarstvu;
4) poboljšanje kvaliteta stočarskih proizvoda;
5) gajenje domaćih životinja uz primjenu normativa za očuvanje životne sredine i uz primjenu zoohigijenskih i etoloških normativa;
6) izvođenje stručnih zootehničkih postupaka;
7) primjena rezultata naučnoistraživačkog, stručnog, obrazovnog i savjetodavnog rada u stočarstvu i drugi ciljevi od značaja za stočarstvo.

Subjekti u stočarstvu

Član 3

Poslove u stočarstvu vrše: organ državne uprave nadležan za poslove poljoprivrede (u daljem tekstu: Ministarstvo), odgajivači, organizacije odgajivača u stočarstvu (u daljem tekstu: odgajivačke organizacije), naučnoistraživačke ustanove i druga pravna lica koja ovlasti Ministarstvo (u daljem tekstu: ovlašćene ustanove).

Značenje izraza

Član 4

Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:
1) autohtone rase domaćih životinja su rase koje su nastale i gaje se na području Crne Gore;
2) banka gena je kontrolisano gajenje i čuvanje priplodnog materijala u cilju očuvanja genetske raznovrsnosti domaćih životinja;
3) dobra odgajivačka praksa je gajenje domaćih životinja na način koji omogućava dobrobit životinja uz uvažavanje prirodnih karakteristika poljoprivrednog područja, očuvanje plodnosti zemljišta u skladu sa načelima održivog razvoja i dobijanje bezbjednih stočarskih proizvoda;
4) domaće životinje su životinje koje čovjek gaji radi ostvarivanja privredne koristi, koje žive i razmnožavaju se pod njegovom kontrolom i koje ne žive slobodno u prirodi;
5) ekološki normativ je dozvoljeno opterećenje životne sredine pri gajenju domaćih životinja;
6) etološki normativ je minimum uslova pri gajenju domaćih životinja kojima se omogućava njihova dobrobit i karakteristično ponašanje;
7) gajenje domaćih životinja je primjena genetskih i zootehničkih postupaka u cilju ispoljavanja proizvodnog potencijala životinja;
8) genetska rezerva je minimalni broj domaćih životinja oba pola, doza sjemena, jajnih ćelija, embriona ili somatskih ćelija koji moraju biti u zalihama, u skladu sa odgajivačkim programom, za potrebe očuvanja genetske raznovrsnosti i za razmnožavanje životinja u vanrednim okolnostima;
9) genetska varijabilnost je raznovrsnost gena unutar populacije;
10) genetički materijal je sjeme, jajne ćelije, embrioni ili somatske ćelije;
11) hibrid je životinja dobijena ukrštanjem domaćih životinja različitih vrsta, rasa ili linija;
12) kontrolisano razmnožavanje domaćih životinja je osjemenjivanje sjemenom kvalitetnih muških priplodnih grla i presađivanje oplođene jajne ćelije, parenje odabranim muškim priplodnim grlima, prirodno i vještačko leženje živine i prirodno i vještačko osjemenjavanje pčela;
13) linija je grupa domaćih životinja unutar jedne rase koja se po svojim osobinama ističe u odnosu na ostale životinje iste rase;
14) licenciranje je zootehnička mjera ocjene i odabiranja priplodnih grla za prirodni pripust;
15) matična evidencija je knjiga, datoteka, elektronski ili drugi pisani dokument u koji se upisuju priplodna grla po vrstama i rasama, koja ispunjavaju uslove propisane odgajivačko-selekcijskim programom i koja su odabrana za dalje razmnožavanje;
16) matično grlo je priplodno grlo stoke, matična jata živine i pčelinje matice, koje ispunjavaju propisane uslove i kriterijume određene odgajivačko-selekcijskim programom u pogledu porijekla, eksterijera i proizvodnih osobina za upis u matičnu knjigu;
17) molekularno genetski testovi su postupci za utvrđivanje učestalosti određenih gena;
18) odgajivač je fizičko lice, privredno društvo, preduzetnik ili pravno lice koje gaj i domaće životinje;
19) odgajivačka organizacija je pravno lice koju čini više interesno povezanih odgajivača i čija je osnovna djelatnost genetsko unaprjeđivanje domaćih životinja sprovođenjem odgajivačko-selekcijskog programa;
20) odgajivačka vrijednost je dio genetske vrijednosti domaće životinje koji se prenosi na potomke;
21) odgajivačko-selekcijski program je skup metoda i uslova za gajenje domaćih životinja određene vrste i rase domaćih životinja, kao i za odabiranje, ispitivanje i upotrebu ocijenjenih i odabranih priplodnih životinja;
22) pčelinja matica je reproduktivno sposobna ženka u pčelinjem društvu;
23) pčelinje društvo čine medonosne pčele-radilice, matica i trutovi smješteni u košnici sa pripadajućim saćem;
24) pčelinjak je skup pčelinjih društava smještenih u košnicama postavljenim u slobodnom prostoru, na posebnom stabilnom ili montažnom objektu, a može biti ugrađen u vozilo za prevoz;
25) pčelinja paša je medonosno bilje sa kojeg pčele sakupljaju nektar, polen i smolaste materije;
26) pedigre je potvrda o porijeklu kvalitetne priplodne domaće životinje;
27) plotkinja je žensko priplodno grlo koje je ocijenjeno i odabrano prema uslovima utvrđenim odgajivačko-selekcijskim programom;
28) populacija je grupa domaćih životinja koje su uključene u isti odgajivački program;
29) priplodna domaća životinja je zdravo grlo muškog ili ženskog pola namijenjena za dalju reprodukciju;
30) priplodnjak je muško priplodno grlo koje je ocijenjeno i odabrano prema uslovima utvrđenim odgajivačko-selekcijskim programom;
31) provenijencija je trgovačko ime za priplodnu živinu koju je selekcionar držao u zatvorenom jatu i vršio selekciju tokom pet generacija;
32) promet priplodnog materijala je uvoz, izvoz, tranzit, prodaja, odnosno ustupanje trećem licu;
33) rasa je skup životinja iste vrste, sličnih morfoloških i fizioloških osobina;
34) selekcija je izbor roditelja sljedeće generacije životinja:
35) stočarstvo je grana poljoprivrede koja se bavi gajenjem domaćih životinja;
36) testiranje domaćih životinja je primjena propisanih metoda i postupaka ispitivanja ispoljenosti pojedinih osobina domaćih životinja;
37) transgene životinje su životinje kod kojih je trajno promijenjen genom dodavanjem, oduzimanjem ili zamjenom određenih gena, odnosno djelova dezoksiribonukleinske kiseline;
38) uvoz priplodnog materijala je svako unošenje kvalitetnih priplodnih životinja, jaja za leženje, sjemena, jajnih ćelija i embriona radi sprovođenja odgajivačkog programa na carinsko područje Crne Gore, osim uvoza radi tranzita, i privremenog uvoza priplodnih životinja radi takmičenja, izložbi i sl.;
39) uslovno grlo je propisana jedinica za poređenje među vrstama i kategorijama domaćih životinja;
40) vještačko osjemenjivanje je zootehnička metoda unosa sjemena u reproduktivne organe plotkinje primjenom posebnih instrumenata;
41) vrstu čine životinje istog roda koje su slične ili sličnih morfoloških i fizioloških osobina koje međusobno parene daju neograničeno plodno potomstvo;
42) zootehnika je skup tehničko-tehnoloških postupaka u gajenju i iskorišćavanju životinja.

II. GAJENjE DOMAĆIH ŽIVOTINjA

Tehnologija i način gajenja

Član 5

(1) Radi ostvarivanja ciljeva stočarstva iz člana 2 ovog zakona odgajivač je dužan da gajenje domaćih životinja vrši u skladu sa ovim zakonom, propisima kojima je uređena zaštita zdravlja i dobrobiti životinja i dobrom odgajivačkom praksom.
(2) Gajenje životinja vrši se u skladu sa njihovom sposobnošću prilagođavanja, uz zadovoljavanje njihovih bioloških potreba, primjenu etoloških normativa i na način kojim se ne ometaju njihove tjelesne funkcije i ponašanje.
(3) Prevoz i klanje domaćih životinja vrši se u skladu sa propisima kojima je uređena zaštita zdravlja i dobrobiti životinja i bezbjednost hrane.

Načini gajenja

Član 6

(1) Domaće životinje mogu se gajiti na konvencionalni ili na prirodi prilagođen način.
(2) Konvencionalno gajenje je način gajenja domaćih životinja u kojem se primjenjuju dozvoljeni sistemi gajenja, ishrane i stimulacije proizvodnje.
(3) Prirodi prilagođeno gajenje domaćih životinja je životnoj sredini prilagođen oblik poljoprivredne proizvodnje, koji se može sprovoditi samo na poljoprivrednim gazdinstvima sa prirodi prilagođenom biljnom proizvodnjom.
(4) Gajenje