ZAKON

O SPRJEČAVANjU PRANjA NOVCA I FINANSIRANjA TERORIZMA

(Objavljen u "Sl. listu Crne Gore", br. 14 od 21. decembra 2007, 4/08, 14/12)

I. OPŠTE ODREDBE Predmet zakona

Član 1

Ovim zakonom uređuju se mjere i radnje koje se preduzimaju radi otkrivanja i sprječavanja pranja novca i finansiranja terorizma.

Pranje novca

Član 2

Pranjem novca, u smislu ovog zakona, smatra se naročito:
1) zamjena ili prenos novca ili druge imovine sa znanjem da potiču od kriminalnih djelatnosti ili iz djela učešća u tim djelatnostima, sa ciljem ili prikrivanja ili lažnog prikazivanja nezakonitog porijekla imovine ili pomaganja licu koje je uključeno u izvršenje kriminalnih djelatnosti, radi izbjegavanja sakcionisanja njegovog ponašanja;
2) prikrivanje ili lažno prikazivanje prirode, porijekla, mjesta na kojem se nalazi, kretanja, raspolaganja ili svojine nad novcem ili druge imovine sa znanjem da potiču iz kriminalne djelatnosti ili učešća u toj djelatnosti;
3) sticanje, posjedovanje ili upotreba imovine sa znanjem da u trenutku prijema imovina potiče iz krivičnog djela ili učešća u tom djelu;
4) učešće u izvršenju, udruživanje radi izvršenja, pokušaj izvršenja i pomaganje, podsticanje, olakšavanje i savjetovanje u vezi sa izvršenjem djelatnosti iz tač. 1, 2 i 3 ovog stava.
Pranjem novca smatraju se i djelatnosti iz stava 1 ovog člana izvršene na teritoriji druge države.

Finansiranje terorizma

Član 3

Finansiranjem terorizma, u smislu ovog zakona, smatra se naročito:
1) obezbjeđivanje ili prikupljanje, odnosno pokušaj obezbjeđivanja ili prikupljanja novca, hartija od vrijednosti, drugih sredstava ili imovine, na bilo koji način, posredno ili neposredno, sa namjerom da se upotrijebe ili uz saznanje da će biti upotrijebljeni, u cjelosti ili djelimično, za sprovođenje terorističkog akta;
2) podstrekavanje ili pomaganje u obezbjeđivanju ili prikupljanju sredstava ili imovine iz tačke 1 ovog člana.

Obveznici

Član 4

Mjere za otkrivanje i sprječavanje pranja novca i finansiranja terorizma preduzimaju se prije, prilikom i nakon završetka svih poslova primanja, ulaganja, zamjene, čuvanja ili drugog raspolaganja novcem ili drugom imovinom, odnosno transakcija za koje postoji osnov sumnje da se radi o pranju novca ili finansiranju terorizma.
Mjere iz stava 1 ovog člana dužni su da preduzimaju privredna društva, druga pravna lica, preduzetnici i fizička lica (u daljem tekstu: obveznici), i to:
1) banke, filijale stranih banaka i finansijske institucije;
2) štedionice i štednokreditne institucije;
3) institucije koje obavljaju platni promet;
4) pošte;
5) društva za upravljanje investicionim fondovima i filijale stranih društava za upravljanje investicionim fondovima;
6) društva za upravljanje penzionim fondovima i filijale stranih društava za upravljanje penzionim fondovima;
7) berzanski posrednici i filijale stranih berzanskih posrednika;
8) društva za životno osiguranje, filijale stranih osiguravajućih društava za životno osiguranje, društva za posredovanje i društva za zastupanje u osiguranju u dijelu koji se odnosi na životno osiguranje;
9) priređivači lutrijskih i posebnih igara na sreću;
10) mjenjačnice;
11) zalagaonice;
12) društva za reviziju, ovlašćeni revizor i pravna, odnosno fizička lica koja obavljaju računovodstvene i usluge poreskog savjetovanja, kao i usluge pri osnivanju kompanija;
13) društva za izdavanje elektronskog novca;
14) humanitarne, nevladine i druge neprofitne organizacije;
15) druga privredna društva, pravna lica, preduzetnici i fizička lica koja obavljaju djelatnost, odnosno poslove:
- prodaje i kupovine potraživanja;
- faktoringa;
- upravljanja imovinom za treća lica;
- izdavanja platnih i kreditnih kartica i poslovanje tim karticama;
- finansijskog lizinga;
- organizovanja putovanja;
- investiranja, prometa i posredovanja u prometu nekretnina;
- prometa motornih vozila;
- prometa plovnih i vazduhoplovnih objekata;
- sportske organizacije;
- čuvanja u sefovima;
- izdavanja garancija i drugih jemstava;
- kreditiranja i kreditnog posredovanja;
- pružanja ugostiteljskih usluga;
- davanja zajmova i posredovanja prilikom ugovaranja poslova pozajmljivanja;
- organizovanja i sprovođenja licitacija, prometa umjetničkih predmeta, plemenitih metala i dragog kamenja i proizvoda od plemenitih metala i dragog kamenja, kao i drugih roba, ako se plaćanje vrši u gotovom novcu u iznosu od najmanje 15.000 EUR, u jednoj ili više međusobno povezanih transakcija.
Izuzetno od stava 2 ovog člana, propisom Vlade Crne Gore (u daljem tekstu: Vlada) mogu se odrediti i drugi obveznici koji su dužni da preduzimaju mjere iz stava 1 ovog člana, ako obzirom na prirodu i način obavljanja djelatnosti ili posla postoji znatniji rizik od pranja novca ili finansiranja terorizma, odnosno u skladu sa posebnim uslovima propisanim međunarodnim standardima, odrediti obveznici koji nijesu dužni da, u određenom dijelu obavljanja posla ili djelatnosti, preduzimaju mjere i radnje utvrđene ovim zakonom.

Značenje izraza

Član 5

Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeća značenja:
1) teroristički akt je akt određen Međunarodnom konvencijom o suzbijanju finansiranja terorizma;
2) terorista je lice koje samo ili sa drugim licima:
- s namjerom, neposredno ili posredno, izvrši ili pokuša da izvrši teroristički
- podstrekava ili pomaže u izvršenju terorističkog akta;
- s namjerom ili saznanjem o namjeri drugog ili grupe lica da izvrši teroristički akt doprinese, odnosno doprinosi izvršavanju terorističkog akta;
3) teroristička organizacija je organizovana grupa lica koja:
- s namjerom, neposredno ili posredno, izvrši ili pokuša da izvrši teroristički akt;
- podstrekava ili pomaže u izvršenju terorističkog akta;
- s namjerom ili sa saznanjem o namjeri grupe lica da izvrši teroristički akt doprinese, odnosno doprinosi izvršavanju terorističkog akta.
4) transakcija je primanje, ulaganje, zamjena, čuvanje ili drugo raspolaganje novcem ili drugom imovinom;
5) rizik od pranja novca i finansiranja terorizma je rizik da će klijent iskoristiti finansijski sistem za pranje novca ili finansiranje terorizma, odnosno da će poslovni odnos, transakcija ili proizvod biti, posredno ili neposredno, korišćen za pranje novca ili finansiranje terorizma;
6) korespondentni odnos je odnos između domaće i strane kreditne institucije, koji nastaje otvaranjem računa strane kreditne ili druge institucije kod domaće kreditne institucije, odnosno ugovor koji domaća kreditna institucija zaključi sa stranom kreditnom ili drugom institucijom, sa ciljem da preko nje posluje sa inostranstvom;
7) "kvazi" banka je kreditna institucija, odnosno druga slična institucija koja je registrovana u državi u kojoj nije poslovno prisutna, ne obavlja djelatnost, nema poslovne prostorije, zaposlene, organe upravljanja, menadžment i koja nije povezana sa finansijskom grupom koja podliježe nadzoru radi otkrivanja i sprječavanja pranja novca ili finansiranja terorizma:
8) posrednik u osiguranju je lice koje na osnovu dozvole regulatornog organa obavlja poslove posredovanja u osiguranju i koji dovodi u vezu osiguranika, odnosno ugovorača osiguranja sa društvom za osiguranje, radi pregovaranja o zaključenju ugovora o osiguranju, a na osnovu naloga društva za osiguranje ili naloga osiguranika, odnosno ugovarača osiguranja;
9) imovina su materijalna ili nematerijalna, pokretna ili nepokretna, fizički opipljiva ili neopipljiva sredstva i dokumenta ili instrumenti u bilo kom obliku, uključujući elektronski ili digitalni, koji označavaju pravo ili daju pravo na ostvarivanje interesa u tim sredstvima;
10) poslovni odnos je poslovni, profesionalni ili komercijalni odnos koji je u vezi sa profesionalnim aktivnostima institucija i lica iz ovog zakona i za koji se u trenutku uspostavljanja očekuje da će biti trajnog karaktera;
11) identifikacija klijenta je postupak koji obuhvata:
- utvrđivanje identiteta klijenta, odnosno provjeru identiteta na osnovu vjerodostojnih, nezavisnih i objektivnih izvora;
- prikupljanje podataka o klijentu, odnosno provjeravanje prikupljenih podataka na osnovu vjerodostojnih, nezavisnih i objektivnih izvora.

II. ZADACI I OBAVEZE OBVEZNIKA

1. Osnovni zadaci

Član 6

(Brisan)

Identifikacija klijenta

Član 7

(Brisan)

Analiza rizika

Član 8

Obveznik je dužan da izradi analizu rizika kojom utvrđuje procjenu rizičnosti pojedinog klijenta, grupe klijenata, poslovnog odnosa, transakcije ili proizvoda u vezi mogućnosti zloupotrebe u svrhe pranja novca ili finansiranja terorizma.
Analiza iz stava 1 ovog člana priprema se u skladu sa smjernicama o analizi rizika.
Smjernice iz stava 2 ovog člana utvrđuju nadležni nadzorni organi iz člana 86 ovog zakona, u skladu sa propisom koji donosi ministarstvo nadležno za poslove finansija (u daljem tekstu: Ministarstvo).
Propisom iz stava 3 ovog člana utvrđuju se bliži kriterijumi za izradu smjernica (veličina i sastav obveznika, obim i vrsta poslova, klijenata,