ZAKON

O OPŠTOJ BEZBJEDNOSTI PROIZVODA

(Objavljen u "Sl. listu CG", br. 48 od 11. avgusta 2008, 40/11)

I. OPŠTE ODREDBE

Predmet zakona

Član 1

Ovim zakonom uređuju se zahtjevi koje moraju ispuniti proizvodi koji su na tržištu, obaveze proizvođača i distributera, način informisanja i razmjene informacija o rizicima proizvoda.

Primjena zakona

Član 2

(1) Ovaj zakon odnosi se na proizvode čija bezbjednost nije uređena posebnim propisima.
(2) Ako je bezbjednost proizvoda uređena propisima iz stava 1 ovog člana, ovaj zakon primjenjuje se u pogledu rizika ili kategorija rizika koji nijesu uređeni tim propisima.
(3) Ovaj zakon ne odnosi se na korišćene proizvode koji se isporučuju kao antikviteti, kao i na proizvode koji se prije korišćenja moraju popraviti ili prepraviti, pod uslovom da isporučilac o tome pisanim putem obavijesti lice kome isporučuje proizvod.
(4) Usaglašenost sa zahtjevima propisanim ovim zakonom ne isključuje odgovornost proizvođača za štetu od proizvoda sa nedostatkom, prema propisima kojima je utvrđena ta odgovornost.

Značenje pojedinih izraza

Član 3

Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:
1) proizvod je svaki proizvod koji se u okviru vršenja djelatnosti čini dostupnim potrošačima i drugim korisnicima, uključujući i proizvod u okviru pružanja usluga, uz naknadu ili bez naknade, bilo da je nov, korišćen ili prepravljen;
2) bezbjedan proizvod je svaki proizvod koji, pod predviđenim ili predvidljivim uslovima korišćenja, uključujući i vijek trajanja, puštanje u rad, instaliranje i zahtjeve u pogledu održavanja, kada je to primjenljivo, ne predstavlja rizik ili predstavlja minimalan rizik, a koji je primjeren sa upotrebom proizvoda i koji se smatra prihvatljivim u skladu sa visokim nivoom zaštite bezbjednosti i zdravlja lica;
3) opasan proizvod je svaki proizvod koji nije bezbjedan;
4) obmanjujući proizvod je svaki neprehrambeni proizvod koji oblikom, bojom, mirisom, izgledom, pakovanjem, etiketom ili veličinom podsjeća na prehrambeni proizvod, tako da postoji vjerovatnoća da ga potrošači, a naročito djeca, neće razlikovati od prehrambenih proizvoda, zbog čega ga mogu upotrijebiti na način koji može predstavljati rizik po njihovo zdravlje i život;
5) proizvođač je:
- privredno društvo, preduzetnik ili fizičko lice koje izrađuje ili prepravlja proizvod, kao i drugo lice koje se predstavlja kao lice koje izrađuje ili prepravlja proizvod stavljajući na proizvod svoje ime, robni žig ili neku drugu prepoznatljivu oznaku;
- predstavnik proizvođača sa sjedištem u Crnoj Gori, ako sjedište proizvođača nije u Crnoj Gori, odnosno uvoznik, ako sjedište predstavnika proizvođača nije u Crnoj Gori;
- drugo privredno društvo, preduzetnik ili fizičko lice koje je u okviru obavljanja svoje djelatnosti uključeno u lanac isporuke, u mjeri u kojoj njegova aktivnost može uticati na bezbjednost proizvoda;
6) distributer je svako privredno društvo, preduzetnik ili fizičko lice koje je u okviru obavljanja djelatnosti uključeno u lanac isporuke, ako njegova aktivnost ne utiče na bezbjednost proizvoda;
7) zainteresovana strana je potrošač, korisnik i drugo lice koje ima veze sa upotrebom proizvoda, kao i učesnici u lancu isporuke i nadležni organi;
8) ozbiljan rizik je svaki rizik za bezbjednost i zdravlje potrošača i drugih korisnika, bez obzira kada se njegovo dejstvo ispoljava, koji zahtijeva brzu intervenciju proizvođača, distributera i nadležnih organa;
9) sprječavanje distribucije i prodaje je mjera koja se preduzima radi sprječavanja distribucije, izlaganja ili nuđenja i prodaje opasnog proizvoda;
10) opoziv, odnosno povlačenje je mjera koja se preduzima radi povraćaja opasnog proizvoda koji je proizvođač ili distributer isporučio ili učinio dostupnim potrošačima i drugim korisnicima;
11) RAPEKS (Community Rapid Information System) je sistem brze razmjene informacija u EZ (European Communities-Evropske Zajednice) o proizvodima koji predstavljaju ozbiljan rizik.

II. ZAHTJEVI I KRITERIJUMI BEZBJEDNOSTI

Zahtjevi bezbjednosti

Član 4

(1) Proizvođač je dužan da plasira na tržište isključivo bezbjedne proizvode.
(2) Pri ocjeni bezbjednosti proizvoda naročito se uzimaju u obzir:
- karakteristike proizvoda, uključujući njegov sastav, ambalažu, uputstvo za sklapanje, kao i instaliranje i održavanje, kada je to primjenjivo;
- uticaj na druge proizvode, kada je moguće predvidjeti da će se koristiti sa drugim proizvodima;
- označavanje proizvoda, moguća upozorenja i uputstva za upotrebu i drugi podaci o proizvodu;
- kategorije potrošača koji su usljed korišćenja proizvoda, najviše izložene riziku, posebno djeca i stara lica.
(3) Mogućnost postizanja viših nivoa bezbjednosti ili postojanje drugih proizvoda koji predstavljaju manji rizik ne može biti samo po sebi osnov da se određeni proizvod ne smatra bezbjednim proizvodom.
(4) Zabranjeno je proizvoditi, uvoziti, izvoziti ili plasirati na tržište obmanjujuće proizvode.

Kriterijum usaglašenosti sa standardima

Član 5

(1) Pretpostavlja se da je proizvod bezbjedan u pogledu rizika ili kategorija rizika ako ispunjava zahtjeve važećih standarda u Crnoj Gori (u daljem tekstu: CG standardi) , koji su donešeni na osnovu evropskih standarda i čija lista je objavljena u "Službenom listu Crne Gore".
(2) Listu standarda iz stava 1 ovog člana objavljuje ministarstvo nadležno za poslove standardizacije (u daljem tekstu: Ministarstvo).

Kriterijumi za ocjenu bezbjednosti

Član 6

(1) U nedostatku standarda iz člana 5 ovog zakona, bezbjednost proizvoda ocenjuje se na osnovu:
- CG standarda donesenih na osnovu odgovarajućih evropskih standarda koji nijesu objavljeni na način utvrđen članom 5 ovog zakona;
- drugih CG standarda;
- preporuka Komisije EZ kojima se utvrđuju smjernice za ocjenu bezbjednosti proizvoda;
- pravila dobre prakse u vezi sa bezbjednošću proizvoda u odgovarajućoj oblasti;
- stanja razvijenosti tehnike i tehnologije;
- razumnih očekivanja potrošača u pogledu bezbjednosti proizvoda.
(2) Bezbjednost proizvoda iz stava 1 ovog člana ocjenjuju proizvođači, distributeri i nadležni organi.

Zaštitna klauzula

Član 7

Nadležni inspekcijski organ može da preduzme odgovarajuće mjere propisane ovim zakonom, ukoliko na osnovu pribavljenih dokaza ustanovi da proizvod nije bezbjedan, iako je proizvod usaglašen sa zahtjevima, odnosno kriterijumima bezbjednosti iz čl. 2, 4, 5 i 6 ovog zakona.

III. OBAVEZE PROIZVOĐAČA I DISTRIBUTERA

Obaveze proizvođača

Član 8

(1) Proizvođač je dužan da potrošačima i drugim korisnicima pruža, u pisanoj formi, odgovarajuće informacije i uputstva neophodna za procjenu rizika pri upotrebi proizvoda za svo vrijeme predviđenog ili uobičajenog vijeka upotrebe, ako takvi rizici nijesu očigledni bez odgovarajućeg upozorenja.
(2) Pisano uputstvo, odnosno upozorenje iz stava 1 ovog člana ne oslobađa proizvođača od obaveze stavljanja na tržište bezbjednih proizvoda.
(3) Proizvođač je dužan da, u zavisnosti od karakteristika proizvoda, vrši procjenu rizika i preduzima odgovarajuće mjere u cilju sprječavanja rizika.
(4) Mjere iz stava 3 ovog člana su:
- upozorenje potrošača i drugih korisnika na rizike koje bi proizvodi mogli da imaju;
- dodatno označavanje podataka o proizvođaču i podataka o proizvodu (serijski broj ili partija proizvoda) ;
- ispitivanje uzoraka proizvoda na tržištu, evidencija i analiza reklamacija i informisanje distributera o tim aktivnostima;
- sprječavanje distribucije i prodaje;
- opoziv, odnosno povlačenje proizvoda, kada druge mjere nijesu dovoljne za sprječavanje rizika, u skladu sa načelom predostrožnosti.
(5) Mjere iz st. 3 i 4 ovog člana preduzima proizvođač po sopstvenoj procjeni ili na zahtjev nadležnog inspekcijskog organa.

Obaveze distributera

Član 9

(1) Distributer je dužan da u okviru obavljanja djelatnosti postupa sa pažnjom dobrog privrednika kako bi obezbjedio isporuku bezbjednih proizvoda.
(2) Distributer ne smije da isporučuje proizvode za koje zna ili je, na osnovu informacija kojima raspolaže ili svog profesionalnog znanja i iskustva, trebalo da zna da ne ispunjavaju zahtjeve u pogledu bezbjednosti.
(3) Distributer je dužan da, u okviru obavljanja djelatnosti, učestvuje u praćenju bezbjednosti proizvoda koji se plasiraju na tržište, naročito:
- prosljeđivanjem informacija o rizicima u vezi proizvoda učesnicima u lancu isporuke, potrošačima i nadležnim državnim organima;
- čuvanjem, obezbjeđivanjem i dostavljanjem dokumentacije potrebne za utvrđivanje