ZAKON

O ODBRANI

(Objavljen u "Sl. listu RCG", br. 47 od 7. avgusta 2007, 88/09, 14/12)

I. OSNOVNE ODREDBE

Član 1

Ovim zakonom uređuje se organizacija i funkcionisanje jedinstvenog sistema odbrane Crne Gore, prava i dužnosti nosilaca odbrambenih priprema i druga pitanja od interesa za odbranu Crne Gore.

Član 2

Odbrana Crne Gore je osnovna državna funkcija koju organizuju i sprovode nosioci odbrambenih priprema, u cilju reagovanja na izazove, rizike i prijetnje bezbjednosti Crne Gore.

Član 3

Nosioci odbrambenih priprema, prava i dužnosti u odbrani Crne Gore (u daljem tekstu: odbrana) izvršavaju u miru, u ratnom ili vanrednom stanju, u skladu sa ovim zakonom, osnovnim dokumentima odbrane i drugim propisima.

Član 4

Odbrambeni interesi ostvaruju se:
1) izvršavanjem poslova od interesa za odbranu;
2) saradnjom sa međunarodnim organizacijama i institucijama, drugim subjektima i saveznicima;
3) izgradnjom povjerenja, bezbjednosti i stabilnosti u regionu;
4) sprovođenjem aktivnosti u procesu integracije u NATO i EU.
Odbrambeni interesi se ostvaruju u skladu sa nacionalnim i međunarodnim pravom.

Član 5

Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:
1) Vojska Crne Gore (u daljem tekstu: Vojska) je profesionalna odbrambena snaga koja, kao dio sistema odbrane, brani nezavisnost, suverenost i državnu teritoriju Crne Gore, doprinosi izgradnji i očuvanju međunarodnog mira u skladu sa principima međunarodnog prava o upotrebi sile;
2) odbrambene pripreme su: cjelina organizacionih, kadrovskih, tehničkih i drugih mjera i aktivnosti koje se sprovode u miru, za vrijeme ratnog ili vanrednog stanja;
3) nosioci odbrambenih priprema su: građani, Vojska, državni organi, organi državne uprave, lokalne samouprave i lokalne uprave, privredna društva, druga pravna lica i preduzetnici;
4) pripravnost je skup aktivnosti kojima se omogućava postepeni i organizovani prelazak nosilaca odbrambenih priprema na funkcionisanje u skladu sa planovima odbrane;
5) mobilizacija je skup aktivnosti kojima nosioci odbrambenih priprema prelaze iz stanja mirnodopske organizacije u stanje ratne organizacije i funkcionisanje u skladu sa Planom odbrane Crne Gore;
6) vanredno stanje je situacija kada na teritoriji ili dijelu teritorije Crne Gore nastanu velike prirodne nepogode, tehničko-tehnološke ili ekološke nesreće, epidemije, veće narušavanje javnog reda i mira ili ugrožavanje ili pokušaj rušenja ustavnog poretka;
7) ratno stanje je situacija kada postoji neposredna ratna opasnost za Crnu Goru ili kada je Crna Gora napadnuta ili joj je objavljen rat;
8) osnovni dokumenti odbrane su: Strategija nacionalne bezbjednosti Crne Gore, Strategija odbrane Crne Gore, Strategijski pregled odbrane Crne Gore i Plan odbrane Crne Gore;
9) Strategija odbrane Crne Gore je dokument kojim se definišu najvažnija pitanja u oblasti funkcionisanja i razvoja sistema odbrane;
10) Plan odbrane Crne Gore je skup dokumenata kojim se planiraju pripreme za ostvarivanje ciljeva odbrane u okviru odbrambenog sistema;
10a) Strategijski pregled odbrane Crne Gore je polazni programski dokument kojim se definiše srednjoročno planiranje odbrane, efikasno upravljanje resursima odbrane, transparentnost poslova odbrane i izgradnja pretpostavki za demokratsku i civilnu kontrolu, profesionalizaciju i efikasnost Vojske u izvršavanju dodijeljenih misija i zadataka;
11) Strategija nacionalne bezbjednosti Crne Gore je dokument kojim se definišu razvoj i funkcionisanje sistema nacionalne bezbjednosti Crne Gore;
12) Doktrina vojne logistike je dokument kojim se definišu stavovi i opredjeljenja u vezi organizacije sistema logističke podrške jedinicama i komandama Vojske u izvršavanju misija i zadataka.

II. PRAVA I DUŽNOSTI NOSILACA ODBRAMBENIH PRIPREMA

1. Prava i dužnosti građana

Član 6

Građani Crne Gore imaju sljedeća prava i dužnosti u odbrani:
1) vojnu obavezu;
2) radnu obavezu;
3) materijalnu obavezu.

1) Vojna obaveza

Član 7

Vojna obaveza je čast, pravo i dužnost crnogorskih državljana da učestvuju u pripremi za odbranu i angažuju se samo u uslovima ratnog ili vanrednog stanja, u skladu sa zakonom.

2) Radna obaveza

Član 8

Radna obaveza je pravo i dužnost građana da učestvuju u izvršavanju određenih poslova i zadataka od značaja za odbranu zemlje za vrijeme ratnog ili vanrednog stanja.
Za vrijeme izvršavanja radne obaveze ne smije se organizovati štrajk.
Radnu obavezu imaju svi za rad sposobni građani, i to: muškarci od 18 do navršenih 65 godina života, a žene od 18 do navršenih 60 godina života, koji nijesu raspoređeni na službu u Vojsci.
Način organizovanja i izvršavanja radne obaveze uređuje Vlada Crne Gore (u daljem tekstu: Vlada).

Član 9

Izvršavanje radne obaveze ne može se utvrditi građaninu, bez njegove saglasnosti, i to:
1) roditelju djeteta koje je mlađe od 15 godina života, čiji je bračni drug na izvršavanju vojne obaveze;
2) samohranom roditelju, koji ima dijete mlađe od sedam godina života, dvoje ili više djece mlađe od 15 godina života ili dijete koje je invalid, odnosno dijete sa posebnim potrebama i kojem je prema opštem zdravstvenom stanju potrebna njega i pomoć od strane drugog lica;
3) ženi za vrijeme trudnoće, odnosno materinstva - ako je dijete mlađe od 15 godina života;
4) licu čiji je bračni drug invalid odnosno dijete sa posebnim potrebama i kojem je prema opštem zdravstvenom stanju potrebna njega i pomoć od strane drugog lica;
5) licu koje je nesposobno za rad.

3) Materijalna obaveza

Član 10

Materijalna obaveza je pravo i dužnost građana, kao i pravnih lica da u ratnom ili vanrednom stanju, za potrebe odbrane, daju na korišćenje materijalna sredstva.
Poslove koji se odnose na izvršenje materijalne obaveze vrši ministarstvo nadležno za poslove odbrane (u daljem tekstu: Ministarstvo).
Način organizovanja i izvršavanja materijalne obaveze uređuje Vlada.

Član 11

Građani i pravna lica su dužni da za potrebe odbrane zemlje daju: motorna vozila opšte i specijalne namjene, građevinske i druge mašine, sredstva i uređaje veze i informatike, plovne objekte, luke,
pristaništa i instalacije za plovidbu, snabdijevanje, održavanje i remont plovnih objekata, vazduhoplove i aerodrome, pumpne stanice i skladišta, stanice za servisiranje i stanice za tehnički pregled motornih vozila i sredstva telekomunikacije, sredstva i uređaje za pripremu, štampanje i snimanje, lovačko i sportsko oružje, zgrade i zemljišta, kao i druga potrebna materijalna sredstva.
Sredstva iz stava 1 ovog člana, potrebna za odbranu zemlje, popisuje i evidenciju o njima vodi Ministarstvo.
Građani čija su materijalna sredstva popisani za potrebe odbrane, dužni su da ta sredstva i stoku, na zahtjev Ministarstva, dopreme na određeno mjesto u stanju koje omogućava njihovu namjensku upotrebu.

Član 12

U uslovima ratnog ili vanrednog stanja, Skupština Crne Gore (u daljem tekstu:
Skupština) može odlučiti da materijalnu obavezu imaju i stranci kojima je odobreno stalno nastanjenje u Crnoj Gori, osim onih koji su na službi u diplomatskim, konzularnim i drugim predstavništvima stranih država i međunarodnim organizacijama.

Član 13

Vlasniku materijalnih sredstava, uzetih za potrebe odbrane, pripada naknada u skladu sa propisom Vlade.

Član 14

Lice koje podliježe vojnoj, radnoj i materijalnoj obavezi,