Na osnovu člana 82 stav 1 tačka 2 i člana 91 stav 1 Ustava Crne Gore, Skupština Crne Gore 24. saziva, na sedmoj sednici drugog redovnog zasijedanja u 2010. godini, dana 22. decembra 2010. godine, donijela je

ZAKON

O NACIONALNOM OKVIRU KVALIFIKACIJA

(Objavljen u "Sl. listu Crne Gore", br. 80 od 31. decembra 2010)

I. OSNOVNE ODREDBE

Sadržaj

Član 1

Ovim zakonom uređuje se nacionalni okvir kvalifikacija (u daljem tekstu: Okvir kvalifikacija), nivoi i podnivoi kvalifikacija, tipovi kvalifikacija, obim kvalifikacije, kao i nadležnosti tijela za predlaganje, usvajanje i svrstavanje kvalifikacija.

Definicija

Član 2

Okvir kvalifikacija je instrument koji omogućava svrstavanje, upoređivanje, razvijanje i razumijevanje kvalifikacija, njihovu povezanost i jasan pregled različitih puteva sticanja kvalifikacija za potrebe tržišta rada i društva.

Principi

Član 3

Okvir kvalifikacija se zasniva na principima:
- ishodi učenja iskazuju se kroz znanje, vještine i kompetencije;
- svrstavanja kvalifikacija u nivoe, odnosno u podnivoe;
- prenosivosti kredita;
- uporedivosti sa Evropskim kvalifikacionim okvirom (u daljem tekstu:EQF);
- obezbjeđivanja kvaliteta u procesu sticanja i razvoja kvalifikacija;
- saradnje svih zainteresovanih strana;
- transparentnosti.

Ciljevi

Član 4

Okvir kvalifikacija ima za cilj:
- jasno definisanje ishoda učenja;
- vrednovanje različitih kvalifikacija unutar cjelokupnog sistema kvalifikacija;
- podsticanje i razvijanje cjeloživotnog učenja;
- da pokaže jasne veze između različitih djelova sistema;
- da ukazuje na puteve prohodnosti i napredovanja (horizontalno i vertikalno) kroz i u okviru sistema obrazovanja i osposobljavanja;
- međunarodnu uporedivost kvalifikacija;
- promovisanje značaja ključnih stručnih kompetencija;
- obezbjeđivanje kvaliteta u sistemu kvalifikacija.

Upotreba rodno osjetljivog jezika

Član 5

Svi izrazi koji se u ovom zakonu koriste za fizička lica u muškom rodu obuhvataju iste izraze u ženskom rodu.

Pojmovnik

Član 6

Pojedini izrazi u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:
1) opisi nivoa su mjerljivi pokazatelji složenosti znanja, vještina i kompetencija koje je lice steklo učenjem i dokazalo nakon postupka učenja;
2) ishodi učenja su iskazi kojima se potvrđuje što pojedinac zna, razumije i sposoban je da uradi na kraju procesa učenja, bez obzira na način učenja i definisani su kroz znanje, vještine i kompetencije;
3) znanje je skup stečenih i povezanih informacija koje su rezultat učenja. To je skup podataka, načela, teorije i prakse koji su povezani sa područjem rada ili učenja. U kvalifikacionom okviru znanje je opisano kao teorijsko i/ili činjenično;
4) vještine obuhvataju sposobnosti primjene znanja u rješavanju zadataka i problema. U kvalifikacionom okviru vještine su opisane kao kognitivne ili praktične;
5) kompetencije su pokazane sposobnosti upotrebe znanja i vještina, kao i lične, socijalne i/ili metodološke sposobnosti u radnom ili okruženju učenja. U Okviru kvalifikacija kompetencije se određuju na osnovu samostalnosti i odgovornosti;
6) Crnogorski sistem prenosa kredita (CSPK) je proces koji omogućava da se ishodi učenja postignuti u jednom kontekstu mogu uvažiti u drugom kontekstu. Zasniva se na postupcima provjere, potvrđivanja i priznavanja i usklađen je sa Evropskim transferom kredita za visoko obrazovanje (ECTS) i za stručno obrazovanje i osposobljavanje (ECVET);
7) kreditna vrijednost kvalifikacije (kredit, kreditna tačka, bod, poen) je kvantitativno određivanje obima kvalifikacije koji odražava ukupno uloženi rad i opterećenje lica prilikom savladavanja programa obrazovanja, odnosno učenja;
8) kredit (kreditna tačka, poen, bod) je ključni element CSPK-a, koji se dodjeljuje pojedinim programima obrazovanja ili njihovim djelovima (kursevima/modulima/predmetima), kao i drugim oblicima obrazovanja, odnosno učenja (projekti, seminari, istraživački rad, rad na terenu, rad u nastavi, rad kod kuće, seminarski rad, praktičan rad, rad u biblioteci i sl.) i oslikava količinu rada koju svaki od njih zahtijeva, u odnosu na ukupnu količinu koja je potrebna da se dostigne određeni obim kvalifikacija;
9) modul je zaokruženi i povezani set učenja sa jasno definisanim brojem kredita koji može biti pojedinačan ili u vezi sa drugim modulima.

II. OKVIR KVALIFIKACIJA

Predmet okvira kvalifikacija

Član 7

Predmet okvira kvalifikacija je kvalifikacija određenog obima koja se stiče kroz proces provjere i ocjene ishoda učenja, potvrđivanjem, odnosno priznavanjem kvalifikacije, u skladu sa posebnim propisom.

Standard kvalifikacije

Član 8

Standard kvalifikacije iz člana 7 ovog zakona čini:
- naziv kvalifikacije;
- tip kvalifikacije;
- nivo, odnosno podnivo kvalifikacije;
- kod kvalifikacije;
- kreditna vrijednost kvalifikacije;
- opis kvalifikacije;
- sadržaj kvalifikacije (uslovi za upis, broj obaveznih i izbornih predmeta, odnosno modula, načine provjere i kriterijume provjere ishoda učenja).
Standard kvalifikacije može da sadrži i druge elemente potrebne za pojedine kvalifikacije.

Struktura Okvira kvalifikacija

Član 9

Okvir kvalifikacija obuhvata:
- nivoe, odnosno podnivoe kvalifikacija;
- opise nivoa i ishoda učenja za svaki nivo, odnosno podnivo kvalifikacija;
- tipove kvalifikacija i isprave kojima se dokazuju stečene kvalifikacije;
- obim kvalifikacije.

Nivoi i podnivoi kvalifikacija

Član 10

Opšta teorijska i praktična znanja, vještine i kompetencije određuju se kroz opšti opis nivoa, odnosno podnivoa kvalifikacija.
Kvalifikacije se svrstavaju na osnovu složenosti postignutih ishoda učenja, opisanih kroz znanje, vještine i kompetencije u osam nivoa Okvira kvalifikacija, i to:
Prvi nivo (I)
U podnivo jedan (II):
- kvalifikacija stečena završetkom dijela programa osnovnog obrazovanja (završen najmanje prvi ciklus osnovnog obrazovanja ili program funkcionalnog opismenjavanja);
- stručna kvalifikacija ili dio stručne kvalifikacije sa minimum jednim kreditom CSPK-a.
U podnivo dva (I2):
- kvalifikacija završenog osnovnog obrazovanja;
- stručna kvalifikacija ili dio stručne kvalifikacije sa minimum jednim kreditom CSPK-a.
Drugi nivo (II) U nivo dva (II):
- kvalifikacija nižeg stručnog obrazovanja (120 kredita CSPK-a);
- stručna kvalifikacija ili dio stručne kvalifikacije sa minimum jednim kreditom CSPK-a.
Treći nivo (III) U nivo tri (III):
- kvalifikacija srednjeg stručnog obrazovanja (180 kredita CSPK-a);
- stručna kvalifikacija ili dio stručne kvalifikacije sa minimumom jednim kreditom CSPK-a.
Četvrti nivo (IV)
U podnivo jedan (IV1):
- kvalifikacija srednjeg opšteg i stručnog obrazovanja (240 kredita CSPK-a);
- stručna kvalifikacija ili dio stručne kvalifikacije sa minimumom jednim kreditom CSPK-a.
U podnivo dva (IV2):
- kvalifikacija majstor (60 kredita CSPK-a).
Peti nivo (V)
U nivo pet (V);
- kvalifikacija višeg stručnog obrazovanja (120 kredita CSPK-a);
- stručna kvalifikacija ili dio stručne kvalifikacije sa minimumom jednim kreditom CSPK-a.
Šesti nivo (VI) U nivo šest (VI):
- kvalifikacija visokog obrazovanja (180 kredita CSPK-a);
- stručna kvalifikacija ili dio stručne kvalifikacije sa minimumom jednim kreditom CSPK-a.
Sedmi nivo (VII)
U podnivo jedan (VIII):
- kvalifikacija visokog