ZAKON

O KVALITETU VAZDUHA

(Objavljen u "Sl. listu RCG", br. 48 od 9. avgusta 2007)

I. OPŠTE ODREDBE

Član 1

Ovim zakonom se utvrđuju granične vrijednosti kvaliteta vazduha, način praćenja kvaliteta vazduha, mjere zaštite, ocjenjivanje i poboljšanje kvaliteta vazduha, kao i planiranje i upravljanje kvalitetom vazduha.
Vazduh, kao prirodna vrijednost od opšteg interesa, je dio životne sredine i ima posebnu zaštitu u Republici Crnoj Gori (u daljem tekstu: Crna Gora).

Član 2

Ciljevi zaštite i poboljšanja kvaliteta vazduha su:
1) uspostavljanje, održavanje i unaprjeđivanje cjelovitog sistema upravljanja kvalitetom vazduha na teritoriji Crne Gore;
2) utvrđivanje i ostvarivanje mjera zaštite i poboljšanja kvaliteta vazduha da bi se izbjegle, spriječile ili smanjile negativne posljedice po ljudsko zdravlje i životnu sredinu u cjelini;
3) postizanje i očuvanje najboljeg mogućeg kvaliteta vazduha;
4) ocjenjivanje kvaliteta vazduha na osnovu međunarodno prihvaćenih metoda i kriterijuma;
5) prikupljanje odgovarajućih podataka o kvalitetu vazduha i obezbjeđivanje njihove dostupnosti javnosti, uključujući i podatke koji se odnose na kritične nivoe;
6) izvršavanje obaveza preuzetih međunarodnim ugovorima i sporazumima, kao i učestvovanje u međunarodnoj saradnji u oblasti zaštite i poboljšanja kvaliteta vazduha.

Član 3

Zaštita i poboljšanje kvaliteta vazduha i drugih segmenata životne sredine koji su ugroženi zbog zagađenosti vazduha postiže se primjenom principa: održivog razvoja; predostrožnosti i prevencija; zagađivač plaća; cjelovitog planiranja i najbolje raspoloživih tehnika; tehničkih rješenja i mjera.
Mjere koje se preduzimaju u cilju zaštite kvaliteta vazduha ne smiju ugroziti ostale segmente životne sredine, ne smiju biti u suprotnosti sa propisima u oblasti zaštite na radu i zaštite zdravlja ljudi i negativno uticati na životnu sredinu druge zemlje.

Član 4

Zaštita vazduha od zagađivanja radioaktivnim materijama, genetski modifikovanim organizmima, bukom i elementarnim nepogodama uređuje se posebnim propisima.

Član 5

Efikasnost zaštite i poboljšanja kvaliteta vazduha obezbjeđuju Vlada Republike Crne Gore (u daljem tekstu: Vlada) i lokalna samouprava u okviru svojih i ovim zakonom određenih nadležnosti.
Upravne i stručne poslove zaštite i poboljšanja kvaliteta vazduha i sprovođenje mjera zaštite i poboljšanja kvaliteta vazduha vrše i obezbjeđuju organ državne uprave nadležan za poslove zaštite životne sredine (u daljem tekstu: Ministarstvo), organ uprave nadležan za poslove zaštite životne sredine, organ lokalne uprave nadležan za poslove zaštite životne sredine (u daljem tekstu: organ lokalne uprave), kao i druga pravna lica koja imaju javna ovlašćenja.
Praćenje kvaliteta vazduha i praćenje emisija u vazduhu obavljaju pravna lica registrovana za ovu djelatnost.
Građani, kao pojedinci ili organizovani u strukovne organizacije i organizacije za zaštitu vazduha, doprinose ostvarivanju ciljeva zaštite i poboljšanja kvaliteta vazduha i sprovođenju efikasne zaštite i poboljšanja kvaliteta vazduha.

Član 6

Izvori zagađivanja vazduha su stacionarni i pokretni emisijski izvori.
Stacionarni izvori su:
1) tačkasti, kod kojih se zagađujuće materije ispuštaju u vazduh kroz za to oblikovane ispuste (postrojenja, tehnološki procesi, industrijski pogoni, uređaji i građevine i sl.) i
2) difuzni, kod kojih se zagađujuće materije unose u vazduh bez određenih ispusta/dimnjaka (uređaji, površine i druga mjesta).
Pokretni izvori su prevozna sredstva koja ispuštaju zagađujuće materije u vazduh (motorna vozila, lokomotive, plovni objekti, avioni i sl.).
Izvori iz stava 1 ovog člana moraju biti izgrađeni i/ili proizvedeni, opremljeni, korišćeni i održavani tako da ne ispuštaju u vazduh zagađujuće materije iznad graničnih vrijednosti emisije, odnosno da ne ispuštaju/unose u vazduh zagađujuće materije u količinama koje mogu ugroziti zdravlje ljudi i životnu sredinu.

Član 7

Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:
1) vazduh je spoljašnji vazduh u troposferi, izuzev vazduha na radnom mjestu;
2) zagađujuća materija je svaka materija ispuštena/unijeta u vazduh direktnim ili indirektnim djelovanjem čovjeka koja bi mogla nepovoljno uticati na ljudsko zdravlje i/ili životnu sredinu;
3) nivo zagađenosti je koncentracija zagađujuće materije u vazduhu ili njeno taloženje na površinu u određenom vremenu;
4) kvalitet vazduha je svojstvo vazduha kojim se iskazuje prisustvo zagađujućih materija u njemu;
5) zagađen vazduh je vazduh čiji je kvalitet takav da može narušiti zdravlje i/ili štetno uticati na bilo koji segment životne sredine;
6) zbirni izvori su više pojedinačnih izvora, kao što su vozila, ložišta u domaćinstvima i sl. koji skupno utiču na kvalitet vazduha;
7) granična vrijednost je nivo zagađenosti ispod kojeg, na osnovu naučnih saznanja, ne postoji ili je najmanji mogući rizik štetnog uticaja na ljudsko zdravlje i/ili životnu sredinu u cjelini, i jednom kada se postigne ne smije se prekoračiti;
8) ciljna vrijednost je nivo zagađenosti utvrđen u cilju dugoročnog otklanjanja mogućnosti štetnih posljedica po ljudsko zdravlje i/ili životnu sredinu u cjelini i koju, gdje je to moguće, treba postići u utvrđenom roku;
9) kritični nivo je nivo zagađenosti čije prekoračenje predstavlja opasnost za ljudsko zdravlje pri kratkotrajnom izlaganju i u kom slučaju se bez odlaganja moraju preduzeti odgovarajuće propisane mjere;
10) granica tolerancije je postotak granične vrijednosti za koji ona može biti prekoračena u okviru propisanih uslova;
11) tolerantna vrijednost je granična vrijednost uvećana za granicu tolerancije;
12) ocjenjivanje je mjerodavna metoda koja se koristi za mjerenje, izračunavanje, predviđanje ili procjenjivanje nivoa zagađujućih materija u vazduhu;
13) gornja granica ocjenjivanja je propisani nivo zagađenosti ispod koga se ocjenjivanje može vršiti kombinacijom mjerenja i metoda procjene na osnovu standardizovanih matematičkih modela i/ili drugih mjerodavnih metoda procjene;
14) donja granica ocjenjivanja je propisan nivo zagađenosti ispod koga se ocjenjivanje može vršiti samo pomoću metoda procjene na osnovu standardizovanih matematičkih modela i/ili drugih metoda procjene;
15) praćenje kvaliteta vazduha je sistematsko mjerenje i/ili procjenjivanje nivoa zagađenosti prema prostornom i vremenskom rasporedu;
16) upravljanje kvalitetom vazduha je obezbjeđivanje izvršavanja mjera kojima se sprovodi nacionalna strategija sprječavanja i smanjivanja zagađivanja vazduha na svim nivoima, tako da se time ne ometa održivi razvoj;
17) zagađivač je pravno lice ili preduzetnik koje svojim djelovanjem direktno ili indirektno zagađuje vazduh;
18) operater je lice koje upravlja stacionarnim izvorom ili koje nadzire njegov rad;
19) promjena klime označava promjenu klime koja je direktno ili indirektno uslovljena ljudskim aktivnostima koje izazivaju promjene sastava globalne atmosfere;
20) gasovi sa efektom staklene bašte su gasovi koji se kontrolišu, prema Okvirnoj konvenciji Ujedinjenih nacija o promjeni klime;
21) supstance koje oštećuju ozonski omotač su supstance koje se kontrolišu, prema Montrealskom protokolu;
22) zona je jedna od razgraničenih djelova teritorije Crne Gore, od ostalih takvih djelova, koja predstavlja funkcionalnu cjelinu sa aspekta zaštite i poboljšanja kvaliteta vazduha, kao i