ZAKON
O JAVNIM RASHODIMA
(Objavljen u "Sl. listu RCG", br. 14/92)
I- OSNOVNE ODREDBE
Član 1.
Ovim zakonom uređuje se finansiranje javnih rashoda utvrđenih Ustavom i zakonom za koje se sredstva obezbjeđuju iz javnih prihoda.
Pod javnim rashodima smatraju se potrebe i obaveze Republike i opštine (u daljem tekstu: javni rashodi)
Član 2.
Javni rashodi se finansiraju preko budžeta Republike i opštine i preko organizacija obaveznog socijalnog osiguranja.
Javni rashodi za koje se sredstva obezbjeđuju u budžetu mogu se finansirati neposredno iz budžeta i preko posebnih računa u skladu sa posebnim zakonima.
Član 3.
Za svoje obaveze Republika, opština i organizacije obaveznog socijalnog osiguranja iz člana 2. ovog zakona odgovaraju sredstvima kojima raspolažu.
Za obaveze Republike, opštine i organizacija obaveznog socijalnog osiguranja ne može se sprovoditi prinudno izvršenje na sredstvima koja su neophodna za rad njihovih organa i javnih službi i za ostvarivanje prava po osnovu obaveznog socijalnog osiguranja.
Član 4.
Propisi ili opšti akti kojima se stvaraju obaveze za budžete, odnosno za organizacije obaveznog socijalnog osiguranja ne mogu se donijeti ako za izvršavanje tih obaveza nijesu obezbijeđena sredstva u budžetu, odnosno u finansijskom planu.
Član 5.
Opštini koja ne može iz prihoda koji joj po ovom zakonu pripadaju da finansira izvršavanje poslova utvrđenih Ustavom i zakonom, Republika obezbjeđuje dopunska sredstva pod uslovima i mjerilima određenim posebnim zakonom.
II -JAVNI RASHOD
Član 6.
Iz budžeta Republike finansiraju se:
1) rad državnih organa;
2) narodna odbrana u okviru prava i dužnosti Republike;
3) zakonom utvrđena prava, potrebe i interesi društva u oblastima obrazovanja, nauke, kulture, socijalne zaštite, socijalne sigurnosti, zaštite nezaposlenih i drugim oblastima utvrđenim Ustavom i zakonom;
4) obaveze Republike iz međunarodnih sporazuma i ugovora;
5) dopunska sredstva opštinama za izvršavanje njihovih dužnosti utvrđenih Ustavom i zakonom;
6) zakonom utvrđene obaveze prema javnim preduzećima i ustanovama, političkim i drugim organizacijama i udruženjima građana;
7) zakonom utvrđene potrebe bržeg razvoja manje razvijenih opština i regiona;
8) zakonom utvrđene potrebe obezbjeđenja robnih rezervi;
9) zakonom utvrđene potrebe sprečavanja i otklanjanja posledica od elementarnih nepogoda, protivpožarne zaštite i drugih vanrednih okolnosti;
10) zakonom utvrđene potrebe zaštite i unapređenja životne sredine;
11) obaveze Republike po osnovu finansiranja funkcija zajedničke države, i
12) druge potrebe od interesa za ostvarivanje prava i dužnosti utvrđenih zakonom.
Član 7.
Iz budžeta opštine finansiraju se:
1) rad organa opštine;
2) zakonom utvrđena prava i potrebe i neposredni interesi građana u oblastima: kulture, fizičke kulture, tehničke kulture, obrazovanja, zdravstvene i socijalne zaštite, društvene brige o djeci, javnog informisanja, zanatstva, turizma i ugostiteljstva, zaštite i unapređenja životne sredine i u drugim oblastima od neposrednog interesa za građane;
3) uređenje i obezbjeđenje obavljanja komunalnih djelatnosti;
4) obezbjeđenje uređenja i korišćenja gradskog građevinskog zemljišta i poslovnog prostora;
5) izgradnja i održavanje lokalnih puteva, ulica i drugih javnih objekata od opštinskog značaja, uređenje i obezbjeđenje gradskog saobraćaja;
6) preduzimanje mjera i stvaranje uslova za otklanjanje posledica elementarnih i drugih nepogoda, kao i drugih vanrednih i nepredvidivih okolnosti u opštini;
7) obavljanje i drugih poslova utvrđenih Ustavom, zakonom i statutom opštine.
Član 8.
Javni rashodi koji se finansiraju preko organizacija obaveznog socijalnog osiguranja su rashodi za finansiranje prava utvrđenih zakonom u oblasti:
1) penzijskog i invalidskog osiguranja;
2) zdravstvenog osiguranja, i
3) zapošljavanja.
III- BUDžET
1. Donošenje budžeta
Član 9.
Budžet Republike i opštine donosi se za jednu kalendarsku godinu.
Član 10.
Prihodi i rashodi budžeta moraju biti uravnoteženi.
Budžet se sastoji iz opšteg i posebnog dijela.
Opšti dio budžeta sadrži: ukupan iznos prihoda, ukupan iznos rashoda, uključujući i tekuću budžetsku rezervu i iznos prihoda koji se izdvaja u stalnu rezervu, bilans prihoda i rashoda u kome se iskazuju prihodi po vrstama, a rashodi po osnovnim namjenama, prava i dužnosti organa i organizacija u izvršenju budžeta, kao i mjere za izvršavanje budžeta i održavanje njegove ravnoteže.
Poseban dio budžeta sadrži detaljan raspored rashoda po nosiocima, korisnicima i namjenama.
Član 11.
Budžet priprema organ nadležan za poslove budžeta u skladu sa ukupnim bilansom javnih prihoda i rashoda Republike Crne Gore.
Član 12.
Zahtjeve za obezbjeđenje sredstava iz budžeta organi uprave dostavljaju direktno, a drugi korisnici preko organa nadležnog za određenu oblast.
Organ nadležan za poslove budžeta daće u obrazloženju budžeta razloge o prihvatanju, odnosno neprihvatanju zahtjeva.
Član 13.
Predlog budžeta utvrđuje Vlada Republike Crne Gore (u daljem tekstu: Vlada), odnosno nadležni organ opštine.
Budžet donosi Skupština Republike Crne Gore (u daljem tekstu: Skupština), odnosno skupština opštine.
Član 14.
Budžet se donosi prije početka godine, za koju se donosi.
Ako se budžet ne donese prije početka godine, finansiranje se vrši privremeno najduže do tri mjeseca.
Privremeno finansiranje vrši se srazmjerno ukupno korišćenim sredstvima u zadnjem kvartalu prethodne godine.
Član 15.
Na teret budžetskih sredstava korisnik može preuzimati obaveze samo do iznosa sredstava utvrđenih u budžetu.
Član 16.
Republički budžet donosi se u formi zakona.
Budžet se objavljuje na način na koji se objavljuju zakoni, odnosno opšti akti opštine.
2. Izvršenje budžeta
Član 17.
Budžet se izvršava srazmjerno ostvarenim prihodima, na način utvrđen ovim zakonom i drugim propisima.
Budžet se, po pravilu, izvršava u razdoblju od 1. januara do 31. decembra godine, za koju se donosi.
Član 18.
Raspodjela ostvarenih prihoda vrši se tromjesečnim i mjesečnim planovima za izvršenje budžeta.
Tromjesečne, odnosno mjesečne planove za izvršenje budžeta donosi organ nadležan za poslove budžeta.
Planovi za izvršenje budžeta moraju biti uravnoteženi.
Prihodi i rashodi u planovima za izvršenje budžeta iskazuju se na način na koji se iskazuju prihodi i rashodi u budžetu.
Član 19.
Ako se usled neravnomjernog priticanja prihoda budžeta, tromjesečni odnosno mjesečni plan za izvršenje budžeta ne može uravnotežiti, za privremeno pokriće raspoređenih iznosa sredstava mogu da se koriste sredstva stalne rezerve.
Član 20.
Tromjesečni, odnosno mjesečni plan za izvršenje budžeta dostavlja se organu nadležnom za reviziju rashoda, a korisnici sredstava pismeno se obavještavaju o visini raspoređenih sredstava u tom planu.
Član 21.
Sredstva budžeta mogu da se stave na raspolaganje korisnicima na osnovu tromjesečnog, odnosno mjesečnog plana za izvršenje budžeta do kraja godine, za koju je budžet donijet.
Član 22.
Sredstva za posebne namjene, koja su prenijeta na posebne račune, mogu se koristiti i poslije isteka budžetske godine, ako zakonom, odnosno odlukom skupštine nije drugačije određeno.
Član 23.
Svaka isplata na teret sredstava budžeta vrši se na osnovu akta kojim je utvrđena obaveza i visina isplate.
Član 24.
U budžetu se obezbjeđuje dio prihoda kao tekuća budžetska rezerva.
Sredstva tekuće budžetske rezerve koriste se za potrebe i obaveze korisnika budžeta za koje u budžetu nijesu obezbijeđena sredstva, ili nijesu obezbijeđena u dovoljnom iznosu.
Izuzetno, Vlada može odobravati sredstva tekuće budžetske rezerve i za druge potrebe na osnovu posebnih zahtjeva.
O korišćenju tekuće budžetske rezerve odlučuje Vlada, odnosno nadležni organ opštine.
Vlada može ovlastiti svoje radno tijelo i ministra finansija da, do određenog iznosa, odlučuju o korišćenju sredstava tekuće budžetske rezerve.
Član 25.
Za izvršenje budžeta odgovorna je Vlada, odnosno nadležni organ opštine.
Član 26.
Za zakonito korišćenje sredstava koja se raspoređuju budžetom odgovoran je starješina republičkog organa, odnosno rukovodilac organa opštine.
Član 27.
Ministarstvo finansija, odnosno nadležni organ opštine vodi evidenciju o izvršenju budžeta i dostavlja izvještaje Vladi, odnosno nadležnom organu opštine i organu za reviziju javnih rashoda.
3. Izmjena budžeta
Član 28.
Budžet se tokom godine može mijenjati i dopunjavati.
Izmjene budžeta obavljaju se po postupku koji je propisan