ZAKON

O FINANSIRANjU UPRAVLjANjA VODAMA

(Objavljen u "Sl. listu CG", br. 65 od 29. oktobra 2008, 40/11)

I. OSNOVNE ODREDBE

Član 1

Ovim zakonom utvrđuju se izvori sredstava za finansiranje upravljanja vodama, način obračunavanja i plaćanja naknada za zaštitu i korišćenje voda i vodnog dobra i druga pitanja od značaja za obezbjeđivanje i korišćenje tih sredstava.
Ovaj zakon primjenjuje se na vode, vodno dobro i vodne objekte i sisteme utvrđene zakonom kojim se uređuju vode.

Član 2

Finansiranje poslova upravljanja vodama zasniva se na sljedećim principima:
1) sredstva za finansiranje upravljanja vodama obezbjeđuju se iz vodnih naknada koje plaćaju korisnici voda i vodnog dobra, odnosno zagađivači voda, kao i iz drugih sredstava određenih ovim zakonom;
2) sredstva ostvarena po osnovu vodnih naknada koriste se, po pravilu, za namjene utvrđene ovim zakonom;
3) korišćenje sredstava predviđenih ovim zakonom vrši se u skladu sa programima, planovima upravljanja vodama i programima mjera predviđenim zakonom;
4) voda ima svoju ekonomsku vrijednost koja se utvrđuje na osnovu ekonomske analize izdataka potrebnih za obezbjeđenje njene dostupnosti i zaštite, kao i podsticanja korisnika da racionalno koriste vodne resurse;
5) naknade koje se plaćaju po ovom zakonu utvrđuju se saglasno principima "korisnik plaća - zagađivač plaća";
6) sredstva ostvarena po osnovu naknada koje se plaćaju po ovom zakonu mogu se nepovratno dodijeliti isporučiocima komunalnih usluga (vodosnabdijevanja, odvođenja i prečišćavanja otpadnih voda) radi podsticanja izgradnje vodnih objekata za korišćenje ili zaštitu voda od zagađivanja.

Član 3

Sredstvima koja se obezbjeđuju u skladu sa ovim zakonom, ako zakonom nije drukčije određeno, finansiraju se poslovi upavljanja vodama, koje u okviru zakonom utvrđene nadležnosti vrše nadležni organi, a koji se odnose na:
1) upravne i stručne poslove u upavljanju vodama:
- izradu i sprovođenje Vodne osnove Crne Gore, planova upravljanja vodama i drugih planskih dokumenata u oblasti upravljanja vodama;
- utvrđivanje i sprovođenje mjera za održavanje i unaprjeđivanje vodnog režima, izradu studija istražnih i drugih radova od značaja za vodni režim;
- uspostavljanje i vođenje informacionog sistema i međunarodnu saradnju;
2) uređenje i korišćenje voda:
- izradu bilansa voda, kontrolu stanja raspoloživih resursa površinskih i podzemnih voda i mjere za obezbjeđenje njihovog racionalnog korišćenja i zaštite;
- izradu bilansa podzemnih voda za pojedinačni resurs, način i dinamiku obnavljanja resursa i mjere za obezbjeđenje racionalnog korišćenja i zaštitu tog resura;
- prikupljanje i vođenje podataka o količinama vode i sanitarnim zonama zaštite na izvorištima za javno i regionalno vodosnabdijevanje;
- vodoistražne radove;
- izgradnju i rekonstrukciju vodnih objekata i zaštitu izvorišta za javno vodosnabdijavanje i pružanje pomoći za individualno vodosnabdijevanje;
3) zaštitu voda od zagađivanja:
- pripremu i praćenje realizacije planova za zaštitu voda od zagađivanja;
- praćenje kvaliteta voda i preduzimanje mjera za zaštitu voda od zagađivanja;
- izgradnju, rekonstrukciju i održavanje objekata za prečišćavanje otpadnih voda;
- sprovođenje mjera za zaštitu i očuvanje flore i faune u akvatorijumima (vodenim sistemima);
4) uređenje vodotoka i zaštitu od štetnog dejstva voda:
- pripremu i praćenje sprovođenja planova za zaštitu od štetnog dejstva voda i preduzimanje mjera u skladu sa planom;
- tehničko održavanje vodotoka, regulacionih i zaštitnih vodnih objekata;
- izgradnju i održavanje regulacionih i zaštitnih vodnih objekata (obaloutvrde, nasipi, pregrade, pragovi, naperi, akumulacije, vještačke rijeke i dr.);
5) druge poslove u upravljanju vodama, u skladu sa zakonom.

II. IZVORI SREDSTAVA ZA FINANSIRANjE UPRAVLjANjA VODAMA

Član 4

Sredstva za finansiranje upravljanja vodama obezbjeđuju se iz:
1) vodnih naknada;
2) naknada za sticanje vodnog prava;
3) naknada od zakupa javnog vodnog dobra i vodnih objekata i sistema;
4) donacija i drugih izvora, u skladu sa zakonom.
Sredstva od naknada iz stava 1 tač. 1, 2 i 3 ovog člana, ako zakonom nije drukčije određeno, pripadaju budžetu Crne Gore i budžetima lokalnih samouprava na čijim teritorijama se nalaze vode, vodno dobro, vodni objekti i sistemi koji se koriste ili zagađuju vode recipijenta, u srazmjeri 70% : 30%.
Sredstva koja pripadaju budžetu Crne Gore koriste se za finansiranje poslova upravljanja vodama iz nadležnosti organa državne uprave nadležnog za poslove upravljanja vodama (u daljem tekstu: nadležni organ uprave), prema programu koji donosi Vlada Crne Gore (u daljem tekstu: Vlada).
Sredstva koja pripadaju budžetima jedinica lokalnih samouprava koriste se za finansiranje poslova upravljanja vodama iz nadležnosti organa lokalne uprave, a prema programu koji donosi nadležni organ lokalne samouprave.
Programima iz st. 3 i 4 ovog člana se za finansiranje upravljanja vodama, pored sredstava iz stava 1 ovog člana, po potrebi, mogu predvidjeti i dodatna sredstva iz budžeta Crne Gore, odnosno budžeta jedinica lokalnih samouprava.
Visina sredstava iz st. 3 i 4 ovog člana za narednu godinu utvrđuje se na bazi ostvarenih prihoda po osnovu naknada iz stava 1 ovog člana, a na osnovu izvještaja nadležnog organa uprave, odnosno nadležnog organa lokalne uprave.
Izvještaj iz stava 6 ovog člana priprema se za period od 1. oktobra prethodne do 31. septembra tekuće godine.

1. Vodne naknade

Član 5

Vodne naknade su:
1) naknada za korišćenje voda;
2) naknada za zaštitu voda od zagađivanja;
3) naknada za izvađeni materijal iz vodotoka.

Naknada za korišćenje voda

Član 6

Obveznici plaćanja naknade za korišćenje voda su privredna društva, preduzetnici, druga pravna i fizička lica (u daljem tekstu: pravna i fizička lica) koja:
- zahvataju i koriste površinske i podzemne vode za piće, komunalne, pogonske i tehnološke potrebe, navodnjavanje, flaširanje, odnosno pakovanje mineralnih i prirodnih voda, tankovanje plovnih objekata, odvođenje ili dopremanje vode u komercijalne svrhe isl.;
- koriste vode za uzgoj ribe, rakova, kao i školjki i drugih morskih plodova;
- koriste vode za proizvodnju električne energije i druge pogonske namjene;
- koriste vode za rafting i splavarenje.

Član 7

Naknada iz člana 6 stav 1 alineja 1 ovog zakona plaća se prema količini (m3) zahvaćene, iskorišćene, isporučene ili tankovane vode, odnosno po litru flaširane ili pakovane vode.
Naknada iz člana 6 stav 1 alineja 2 ovog zakona plaća se prema količini (kg) proizvedene ribe, rakova, školjki i drugih morskih plodova.
Naknada iz člana 6 stav 1 alineja 3 ovog zakona plaća se prema količini proizvedene električne energije (kWh) na pragu elektrane, a za korišćenje vodne snage za druge pogonske namjene prema snazi postrojenja (kW).
Naknada iz stava 3 ovog člana, na međudržavnom vodotoku, plaća se prema količini proizvedene električne energije od vode kojom se hidroakumulacija neposredno puni vodom sa teritorije Crne Gore, ako međunarodnim ugovorom nije drukčije određeno.
Naknada iz člana 6 stav 1 alineja 3 ovog zakona plaća se i za korišćenje vode u izuzetno povoljnim prirodnim uslovima, korišćenjem hidroakumulacija, a obračunava prema zapremini (m3) hidroakumulacije ili njenog dijela utvrđenoj tehničkom dokumentacijom.
Naknada iz člana 6 stav 1 alineja 4 ovog zakona plaća se prema vrsti plovila.
Visina naknade iz člana 6 stav 1 al. 1 i 2 ovog zakona određuje se u zavisnosti od namjene, a po potrebi i kvaliteta vode i drugih uslova od značaja za korišćenje vode.
Naknada za korišćenje vode ne plaća se za vodu iskorišćenu pri obavljanju vatrogasne službe i otklanjanju elementarnih nepogoda.

Naknada za zaštitu voda od zagađivanja

Član 8

Naknada za zaštitu voda od zagađivanja plaća se za neposredno ili posredno zagađivanje vode recipijenta srazmjerno stepenu zagađenosti otpadne vode, odnosno druge materije kojom se pogoršava kvalitet vode recipijenta i uslovi njenog korišćenja.
Obveznici plaćanja naknade iz stava 1 ovog člana su pravna i fizička lica koja:
- ispuštaju otpadne vode kojima se neposredno zagađuju vode recipijenta ili pogoršava njihov kvalitet i uslovi korišćenja;
- proizvode ili uvoze mineralna đubriva;
- proizvode ili uvoze hemijska sredstava za zaštitu bilja;
- proizvode ili uvoze deterdžente na bazi fosfata;
- upravljaju lukama;
- upravljaju marinama.
Naknadu iz stava 2 alineja 1 ovog člana, obveznici - pravna lica koja obavljaju djelatnost odvođenja otpadnih voda naplaćuju od korisnika sistema javne kanalizacione mreže, prema količini (m3) ispuštene otpadne vode u javnu kanalizaciju i stepenu njenog zagađenja.

Član 9

Naknada iz člana 8 stav 2 alineja 1 ovog zakona plaća se prema količini (m3) ispuštene otpadne vode i stepenu njenog zagađenja u skladu sa propisom iz člana 18 ovog zakona.
Visina naknade iz stava 1 ovog člana ne može biti manja od cijene prečišćavanja otpadnih voda do nivoa utvrđenog propisima o efluentima (emisiji).
Naknada iz stava 1 ovog člana