Na osnovu člana 82 stav 1 tačka 2 i člana 91 stav 2 Ustava Crne Gore, Skupština Crne Gore 24. saziva, na osmoj šednici prvog redovnog (proljećnjeg) zasijedanja u 2012. godini, dana 26. jula 2012. godine, donijela je

ZAKON

O FINANSIJSKOM OBEZBJEĐENjU

(Objavljen u "Sl. listu Crne Gore", br. 44 od 9. avgusta 2012)

Predmet

Član 1

Ovim zakonom uređuju se način i uslovi zaključivanja i izvršenja ugovora o finansijskom obezbjeđenju.

Finansijsko obezbjeđenje

Član 2

Finansijsko obezbjeđenje, u smislu ovog zakona, je prenos prava svojine ili zasnivanje založnog prava na finansijskom instrumentu, novčanim sredstvima ili kreditnim potraživanjima, utvrđenih ugovorom o finansijskom obezbjeđenju, radi obezbjeđenja izvršenja određenih finansijskih obaveza.
Finansijsko obezbjeđenje iz stava 1 ovog člana obuhvata i prihod od finansijskih instrumenata ili novčanih sredstava prenesenih u obezbjeđenje, osim ako ugovorom iz stava 1 ovog člana nije drukčije uređeno.

Primjena

Član 3

Ovaj zakon primjenjuje se na davaoca finansijskog obezbjeđenja (u daljem tekstu: davalac obezbjeđenja) i primaoca finansijskog obezbjeđenja (u daljem tekstu: primalac obezbjeđenja), i to :
1) lica iz država članica Evropske Unije koja se po propisima tih država smatraju licima javnog prava, uključujući i lica koja su odgovorna za upravljanje ili uključena u upravljanje javnim dugom ili nadležna za vođenje poslovnih računa, osim pravnih lica za čije obaveze garantuje država;
2) centralne banke država članica Evropske Unije;
3) Evropsku centralnu banku, Banku za međunarodna poravnanja, Evropsku investicionu banku, Međunarodni monetarni fond i multilateralne razvojne banke (Međunarodna banka za rekonstrukciju i razvoj, Međunarodna finansijska korporacija, Među-Američka banka za razvoj, Azijska banka za razvoj, Afrička banka za razvoj, Savjet Evropske banke za razvoj (Savjet evropskog fonda za ponovno namirenje), Banku za trgovinu i razvoj Crnog Mora, Nordijsku investicionu banku, Karibsku banku za razvoj, Evropsku banku za rekonstrukciju i razvoj, Evropsku investicionu banku, Evropski investicioni fond, Agenciju za multilateralne investicionu garanciju, Međunarodnu finansijsku upravu za imunizaciju, Islamsku banku za razvoj, Američku investicionu korporaciju i Centralnu američku banku za ekonomske integracije);
4) finansijske institucije država članica Evropske Unije koje su predmet prudencione supervizije, i to:
- kreditne institucije čija je djelatnost primanje depozita i drugih povratnih sredstava od pravnih i fizičkih lica i odobravanje kredita u tuđe ime i za svoj račun,
- finansijske institucije čija je osnovna djelatnost sticanje udjela u kapitalu ili obavljanje jedne ili više osnovnih finansijskih usluga, osim kreditnih institucija,
- investiciona društva koja nijesu kreditne institucije, a čija je pretežna djelatnost pružanje investicionih usluga, odnosno sprovođenje investicionih aktivnosti i druga lica, u skladu sa propisima kojima se uređuje poslovanje investicionih društava,
- društva za osiguranje, u skladu sa propisima kojima se uređuje obavljanje poslova osiguranja,
- društva za zajednička ulaganja,
- društva za upravljanje društvima za zajednička ulaganja u prenosive hartije od vrijednosti;
5) centralne ugovorne strane, agente za poravnanja i klirinška društva, uključujući i institucije koje posluju na tržištu fjučersa, opcija i finansijskih derivata, u državama članicama Evropske Unije;
6) druga pravna lica, a koja djeluju u ime ili zastupaju jedno ili više lica koja su vlasnici obveznica ili drugih dužničkih hartija od vrijednosti ili djeluju u ime institucije iz tač. 1 do 5 ovog stava.
Ovaj zakon primjenjuje se na davaoca i primaoca obezbjeđenja sa sjedištem u Crnoj Gori, i to: državne organe nadležne za upravljanje javnim sredstvima, Centralnu banku Crne Gore, banke, mikrokreditne finansijske institucije, lica koja se bave kreditno-garantnim poslovima, Centralnu Depozitarnu Agenciju, Fond za zdravstveno osiguranje Crne Gore, Fond penzijskog i invalidskog osiguranja Crne Gore, Investiciono razvojni fond Crne Gore i društva za osiguranje, investicione fondove, društva za upravljanje investicionim fondovima i ovlašćene učesnike na tržištu hartija od vrijednosti.
Lica iz stava 2 ovog člana mogu obezbjeđenje određenih finansijskih obaveza da vrše u skladu sa ovim zakonom ili drugim propisima kojima se uređuju sredstva obezbjeđenja.

Značenje izraza

Član 4

Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeća značenja:
1) određena finansijska obaveza je obaveza čije je izvršenje određeno finansijskim obezbjeđenjem koje daje pravo na novčano namirenje ili predaju instrumenata obezbjeđenja, a uključuje:
- sadašnje ili buduće, stvarne ili uslovne, obaveze, kao i druge obaveze koje nastaju u skladu sa ugovorom,
- obaveze koje primaocu obezbjeđenja duguje lice koje nije davalac obezbjeđenja,
- obaveze koje nastaju povremeno;
2) instrumenti obezbjeđenja su finansijski instrumenti, novčana sredstva i kreditna potraživanja;
3) finansijski instrumenti su hartije od vrijednosti u materijalizovanom i elektronskom obliku, i to: akcije i njima ekvivalentne hartije od vrijednosti, obveznice i druge dužničke hartije od vrijednosti; kojima se trguje na tržištu hartija od vrijednosti, hartije od vrijednosti kojima se posluje na tržištu i koje daju pravo sticanja akcija, obveznica i drugih hartija od vrijednosti, upisom, kupovinom ili razmjenom ili koje daju pravo na novčano namirenje, uključujući udjele u zajedničkim ulaganjima u prenosive hartije od vrijednosti, instrumente tržišta novca i potraživanja koja se odnose na prava koja proizilaze iz tih finansijskih instrumenata;
4) novčana sredstva su novčana potraživanja po računu ili depozit u bilo kojoj valuti, osim gotovog novca;
5) kreditna potraživanja su novčana potraživanja iz ugovora o kreditu banke ili druge kreditne institucije;
6) ekvivalentni instrumenti obezbjeđenja su:
- novčana sredstva u istom iznosu i u istoj valuti,
- finansijski instrument istog emitenta ili dužnika, koji predstavlja dio iste emisije ili klase i iste je nominalne vrijednosti, valute i opisa, kao i druga sredstva, ako je ugovorom o finansijskom obezbjeđenju utvrđen prenos tih sredstava u slučaju nastupanja događaja koji mogu biti od uticaja na vrijednost finansijskog instrumenta koji čine finansijsko obezbjeđenje;
7) odgovarajući (relevantni) račun je registar ili račun na kojem je izvršen upis o davanju finansijskog obezbjeđenja u hartijama od vrijednosti u elektronskoj formi primaocu obezbjeđenja;
8) postupak stečaja ili likvidacije je postupak kolektivnih namirenja realizacijom sredstava ili raspodjelom prihoda između kreditora, akcionara ili povjerilaca i drugih zainteresovanih lica, bez obzira da li se zasnivaju na insolventnosti ili dobrovoljnoj ili obaveznoj likvidaciji, ako taj postupak uključuje učešće sudskog ili drugog nadležnog organa;
9) mjere reorganizacije su mjere koje se sprovode uz učešće upravnih, sudskih ili drugih nadležnih organa, usmjerene na očuvanje ili poboljšanje finansijskog položaja lica nad kojim se sprovode, a koje utiču na stečena prava trećih lica, posebno mjere suspendovanja plaćanja, zabrane izvršenja ili smanjivanje potraživanja (privremena uprava);
10) centralne ugovorne strane su finansijske institucije koje posreduju između učesnika na tržištu hartija od vrijednosti;
11) prudenciona supervizija je supervizija pravnih lica iz finansijskog sektora, koja je zasnovana na međunarodno prihvaćenim standardima i principima za obavljanje supervizije;
12) trajni medij je svako sredstvo koje korisniku usluga tog medija omogućava čuvanje informacija na način da su dostupne za buduću upotrebu u periodu koji odgovara svrsi informacija i koji omogućava reprodukovanje sačuvanih informacija u nepromijenjenom obliku.

Ugovor o finansijskom obezbjeđenju

Član 5

Ugovor o finansijskom obezbjeđenju, u smislu ovog zakona, je ugovor kojim davalac obezbjeđenja prenosi pravo svojine na instrumentu obezbjeđenja na primaoca finansijskog obezbjeđenja ili zasniva pravo zaloge na instrumentu obezbjeđenja u korist primaoca finansijskog obezbjeđenja, radi obezbjeđenja izvršenja određene finansijske obaveze.
Ugovor o finansijskom obezbjeđenju prenosom